Λαίλαπα... συμπτώσεων(;)

Ερωτήματα προκαλεί το ξέσπασμα πυρκαγιάς σε δύο διαφορετικούς ΧΑΔΑ, της Άνδρου και της Νάξου, σε διάστημα περίπου τριών ημερών η μία από την άλλη, καθώς παρατηρούνται ομοιότητες στις συνθήκες εκδήλωσης της φωτιάς στα δύο σημεία.

Τις πρωινές ώρες της 15ης Αυγούστου η Άνδρος, η οποία κατά τη διάρκεια του περασμένου χρόνου είχε πληγεί από μεγάλο αριθμό πυρκαγιών, με υποψίες ακόμη και για εμπρηστικές ενέργειες, έχοντας ως απολογισμό πολλά στρέμματα καμένης χορτολιβαδικής έκτασης, είχε να αντιμετωπίσει την πυρκαγιά που ξέσπασε κατά τις 02.00 – 03.00 το πρωί, εντός του ΧΑΔΑ της Σταυροπέδας.

Φωτιά, επίσης, ξέσπασε και στον ΧΑΔΑ της Νάξου, περίπου στις 03.00 τα ξημερώματα της 18ης Αυγούστου, με ολόκληρο το νησί να έρχεται αντιμέτωπο με τις ανθυγιεινές συνέπειες της καύσης των απορριμμάτων, καθώς σε πολλές περιοχές η έντονη δυσοσμία έκανε τους κατοίκους να αναστατωθούν και να υποψιαστούν την αιτία.

Η έντονη δυσοσμία από τις πυρκαγιές, ταλανίζει ακόμη τους κατοίκους των δύο νησιών, ενώ ιδιαίτερη ταλαιπωρία από τον τοξικό και μολυσμένο αέρα αντιμετωπίζουν, όσοι διαμένουν σε κοντινή απόσταση από τις χωματερές.

Σημειώνεται, πως κατά την καύση των απορριμμάτων, εκλύονται εκατοντάδες τοξικές ουσίες, άκρως επικίνδυνες για την υγεία του ανθρώπου, ανάμεσα στις οποίες διοξίνες (χλωριούχες οργανικές ενώσεις), άλλα τοξικά αέρια, υδράργυρος, αλλά και τοξικά απόβλητα με τη μορφή σκουριάς ή τέφρας, τα οποία μπορεί να εισπνεύσει κανείς, καθώς είναι εύκολο να μεταφερθούν με τον αέρα.

Λόγω της επικινδυνότητας για τον άνθρωπο και της μόλυνσης που προκαλεί, η καύση των απορριμμάτων έχει απαγορευθεί δια νόμου σε πολλές χώρες, ενώ για τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, απαγορεύεται μέσω σχετικής Κοινοτικής Οδηγίας.

Δυσκολίες στην κατάσβεση λόγω του βάθους της χαράδρας

Αξίζει να αναφερθεί, πως για τη χωματερή της Σταυροπέδας, δεν είναι η πρώτη φορά, που σημειώνεται πυρκαγιά, με τους κατοίκους να την παρομοιάζουν με «ενεργό ηφαίστειο», που κάθε τόσο «ξυπνά».

Όπως υποψιάζεται η μεγαλύτερη μερίδα των πολιτών του νησιού, έτσι και δήμαρχος Άνδρου, κ. Θεοδόσης Σουσούδης, μέσω ανάρτησής του σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης, άφησε σαφείς αιχμές για ανθρώπινο «δάκτυλο» πίσω από την εκδήλωση της φωτιάς.

Όπως δήλωσε στην εφημερίδα, από τη στιγμή που ειδοποιήθηκαν, άνδρες του Πυροσβεστικού Κλιμακίου Άνδρου, με οχήματα έσπευσαν στο σημείο. Παράλληλα, εστάλη από τον Δήμο Άνδρου υδροφόρα, όπως επίσης και ένα μηχάνημα για επιχωμάτωση (φορτωτής).

Στο σημείο βρέθηκαν ο αρμόδιος αντιδήμαρχος και ο υπεύθυνος πολιτικής προστασίας, κλιμάκιο της οποίας επιχείρησε, μαζί με την Πυροσβεστική Υπηρεσία, υπό τις οδηγίες του Διοικητή του κλιμακίου. Μεγάλη ήταν η βοήθεια που προσέφεραν, επίσης και οι εθελοντές δασοπυροσβέστες.

Αρχικά, δεδομένου ότι η εστία της φωτιάς βρισκόταν σε πολύ χαμηλό σημείο της χαράδρας, η ρίψη χώματος ήταν πρακτικά αδύνατη. Αργότερα, χωμάτινος όγκος ερρίφθη περιμετρικά, με μεγάλη δυσκολία, από τον χειριστή του μηχανήματος, καθώς δεν πρόκειται για ισόπεδο έδαφος, αλλά για απόκρημνο σημείο. Παρ’ όλα αυτά, η φωτιά στο βάθος της χαράδρας έως το απόγευμα της Τετάρτης, δεν είχε σβηστεί, παρά το γεγονός, ότι είχε υπάρξει, κατά το δυνατόν, επιχωμάτωση για τον περιορισμό της έκλυσης καπνού και η πυρκαγιά βρισκόταν υπό πλήρη έλεγχο.

Σύμφωνα με τον κ. Σουσούδη, η φωτιά δεν ξέσπασε σε τμήμα πρόσφατων επιχωματώσεων, αλλά σε σημείο, που υπήρχαν παλιά σκουπίδια, ενώ με αγανάκτηση δήλωσε, πως «δεν μπορώ να το διανοηθώ αυτό που συμβαίνει. Είναι πραγματικά αδιανόητο», προσθέτοντας, ότι «αυτό γίνεται, όταν το νησί μας πιάνει ρεκόρ επισκεψιμότητας, ειδικά αυτή την εποχή, που ήμασταν 7ος προορισμός στην Ελλάδα για τον Δεκαπενταύγουστο».

Όσον αφορά στη φύλαξη της χωματερής, ο δήμαρχος ανέφερε, πως «υπάρχει περίφραξη, υπάρχει είσοδος, η οποία είναι κλειστή, όμως ο χώρος μπορεί να προσπελασθεί, καθώς στα δεξιά, χαμηλά, βρίσκεται αρχαιολογικός χώρος, αριστερά υπάρχει βουνό, το οποίο δεν μπορεί να περιφραχθεί γύρω-γύρω, οπότε κάποιος που γνωρίζει την περιοχή, μπορεί να εισέλθει και να προχωρήσει μέσα στην παλιά χωματερή». Ως οριστική λύση, ο κ. Σουσούδης τόνισε, πως είναι η δημιουργία του ΧΥΤΥ και η αποκατάσταση του πολύπαθου ΧΑΔΑ της Σταυροπέδας, για την οποία εντός του επόμενου διαστήματος θα γίνει η δημοπράτηση του έργου.

Επικίνδυνη δυσοσμία «έπνιξε» ολόκληρη τη Νάξο

Στην περίπτωση της Νάξου, η φωτιά στον ΧΑΔΑ, που βρίσκεται στη θέση «Ξηρόκαμπος» στην περιοχή Τίμιος Σταυρός, ξέσπασε τις πρώτες πρωινές ώρες της Τρίτης, με τις Αρχές να έχουν θέσει υπό πλήρη έλεγχο τις εστίες, αντιμετωπίζοντας συνεχώς τις όποιες αναζωπυρώσεις.

Σύμφωνα με τον Αντιδήμαρχο, κ. Δημήτρη Λιανό, ο οποίος έσπευσε πρώτος στο σημείο, μόλις ο Δήμος ενημερώθηκε για την πυρκαγιά, καθώς ο αρμόδιος Αντιδήμαρχος, κ. Πολυκρέτης βρισκόταν εκτός Νάξου, «η φωτιά ξέσπασε περίπου στις 3.30 ώρα τα ξημερώματα της Τρίτης. Όπως διαπιστώθηκε, η φωτιά δεν ξέσπασε σε σημείο, που υπήρχαν καινούρια σκουπίδια, ήταν σε τμήμα παλιών επιχωματώσεων. Το βασικό είναι, ότι άμεσα αντέδρασε ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, κινήθηκαν άμεσα η Πυροσβεστική Υπηρεσία, ο Δήμος με τα κατάλληλα οχήματα, ενώ εντατικά μεταφέρεται χώμα για τον περιορισμό της κάπνας. Είναι δύσκολο το σημείο, επικλινές, όμως είναι υπό πλήρη έλεγχο η κατάσταση». Ο κ. Λιανός τόνισε, πως δεν υπήρξε καμία περεταίρω ζημιά, ούτε κίνδυνος για τους πολίτες από την πυρκαγιά καθαυτή.

Κύριο χαρακτηριστικό, ήταν η αφόρητη και επικίνδυνη δυσοσμία, η οποία, λόγω της αλλαγής κατεύθυνσης του αέρα, όσο διάστημα ήταν σε εξέλιξη η φωτιά, έγινε αισθητή σε όλη τη Νάξο.

«Περίεργη»… ομοιότητα

Εντύπωση προκαλούν οι συμπτώσεις ανάμεσα στα δύο περιστατικά. Οι δύο πυρκαγιές ξέσπασαν σε ΧΑΔΑ, κατά τη διάρκεια της νύχτας, μετά τα μεσάνυχτα και πριν το ξημέρωμα και μάλιστα σε διάστημα τριών ημερών η μία από την άλλη.

Υπαίτιο για πυρκαγιά σε χωματερή, μπορεί, φυσικά, να είναι και το φαινόμενο της αυτανάφλεξης. Οι μικροοργανισμοί, οι οποίοι αποσυνθέτουν τα οργανικά υπολείμματα, όπως ζυμώσιμα, χαρτί, ξύλο κ.α., παράγουν μία χημική ουσία σε μορφή αερίου, που ονομάζεται βιοαέριο και αποτελείται κυρίως από διοξείδιο του άνθρακα και μεθάνιο. Στις κατάλληλες συνθήκες, όταν το βιοαέριο έρχεται σε επαφή με μία συγκεκριμένη ποσότητα αέρα, σε περίπτωση, δηλαδή, που βρίσκει διεξόδους λόγω ελλιπούς επιχωμάτωσης, προκαλείται αυτανάφλεξη με σπινθήρα, που μπορεί να είναι αιτία πυρκαγιάς.

Ωστόσο, οι δύο σχεδόν πανομοιότυπες υποθέσεις σε δύο διαφορετικά νησιά, αφήνουν την αίσθηση, ότι δεν πρόκειται για τυχαία γεγονότα, από τη στιγμή, κυρίως, που και στις δύο περιπτώσεις η φωτιά ξεκίνησε από τμήματα παλαιότερων επιχωματώσεων.

Τόσο για την πυρκαγιά στο ΧΑΔΑ της Σταυροπέδας, όσο και για αυτή στη χωματερή του Ξηρόκαμπου Νάξου, διενεργείται προανάκριση από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Πυροσβεστικού Σώματος. Ακόμη, όμως και αν αποδειχτεί περίπτωση εμπρηστικής ενέργειας, η ανακάλυψη των υπαίτιων είναι μία διαδικασία, που τις περισσότερες φορές, καταλήγει στο κενό.