Φόβοι για μείωση των τουριστικών εσόδων

Με την επισήμανση για την αναγκαιότητα επανόδου της φορολογίας σε ανταγωνιστικά επίπεδα, καθώς κρίνεται καίριο στοιχείο περιορισμού των εσόδων που αναμένεται να επιβεβαιωθούν, κατά την φετινή τουριστική περίοδο, παρά την υπέρβαση των τουριστικών αφίξεων, καταθέτει τις προτάσεις του ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ).

Αντιθέτως, θετικά βλέπει να κλείνει η φετινή τουριστική περίοδος, πέραν των αφίξεων και από άποψη εσόδων, η αναπληρώτρια υπουργός Τουρισμού, Έλενα Κουντουρά.

Σε κάθε περίπτωση και εν αναμονή των τελικών απολογιστικών στοιχείων, που αναμένονται εντός του Οκτωβρίου, τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, κατέγραψαν μείωση των τουριστικών εισπράξεων τον Ιούνιο κατά 5,4 %, διαμορφωμένες στα 1.851 εκ. ευρώ, έναντι 1.957 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2015. Σε αυτή την μείωση συντέλεσε και η μείωση της μέσης ταξιδιωτικής δαπάνης κατά 4%, αλλά και το μειωμένο ποσοστό αφίξεων κατά 2% που καταγράφηκε τον συγκεκριμένο μήνα, γεγονός που δεν μπορεί να αποτελεί καταλυτικό στοιχείο εξαγωγής ασφαλών συμπερασμάτων, όταν οι επόμενοι θερινοί μήνες παρουσίασαν κατακόρυφη άνοδο.

Ορατός ο κίνδυνος μειωμένων εσόδων το 2016

Ορατός είναι πλέον ο κίνδυνος, το 2016, παρά την αυξητική τάση των αφίξεων, όχι μακράν του αρχικού στόχου των 25 εκατ. (συν 2,5 εκατ. από την κρουαζιέρα), τα τουριστικά έσοδα να κλείσουν σε επίπεδα σημαντικά χαμηλότερα των προσδοκώμενων, ύστερα από την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων επταμήνου της Τράπεζας της Ελλάδος, τα οποία καταγράφουν πτώση -5% ή υστέρηση 346 εκατ. ευρώ σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι.

Ως ιδιαίτερα αρνητικό σημείο επισημαίνεται η πτώση -3%, ήτοι περίπου 104 εκατ. Ευρώ, τον Ιούλιο, εξέλιξη που κατά πάσα πιθανότητα θα επηρεάσει τα ετήσια αποτελέσματα.

Καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, ο ΣΕΤΕ αναδεικνύει διαρκώς τους παράγοντες που επηρεάζουν την πορεία του ελληνικού τουρισμού, καθώς και την ανταγωνιστικότητά του.

Ειδικότερα, οι αυξήσεις άνω του 10% στο καλάθι του τουρίστα, οι διαδοχικές αυξήσεις των συντελεστών ΦΠΑ, η κατάργηση των μειωμένων συντελεστών των νησιών, καθώς και οι επιβαρύνσεις όλων των επιμέρους κλάδων του τουρισμού με νέα τέλη και φόρους, ενέτειναν την αλλαγή στην καταναλωτική τάση των τουριστών, με κύριο χαρακτηριστικό τις συγκρατημένες δαπάνες σε σχέση με προηγούμενες χρονιές.

Παράλληλα, οι τουριστικές επιχειρήσεις, για να καταφέρουν να παραμείνουν ανταγωνιστικές, ύστερα και από την αρνητική εξέλιξη των μεγεθών κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους, προώθησαν στην αγορά πακέτα μειωμένων τιμών «τελευταίας στιγμής», που σε συνδυασμό με την απορρόφηση του ΦΠΑ, επηρέασαν την τιμολογιακή τους πολιτική, καταγράφοντας τελικά πτώση εσόδων.

Επιπρόσθετα, αφήνοντας πλήρως ανεξέλεγκτη την αγορά των ενοικιαζόμενων καταλυμάτων, το κράτος έχει ήδη απολέσει σημαντικά έσοδα, τα οποία πιθανότατα θα είχαν αποτρέψει τις πρόσθετες επιβαρύνσεις στην ανταγωνιστικότητα του ελληνικού τουριστικού προϊόντος και στα αποτελέσματα των τουριστικών επιχειρήσεων.

Τέλος, η χώρα μας δεν επωφελήθηκε στον δέοντα βαθμό από την γεωπολιτική κατάσταση της Ανατολικής Μεσογείου, χάνοντας την ευκαιρία να κεφαλαιοποιήσει το γεγονός ότι παρά το προσφυγικό / μεταναστευτικό ζήτημα, η Ελλάδα παραμένει ο πλέον ασφαλής τουριστικός προορισμός σε σχέση με την ευρύτερη περιοχή.

Από την άλλη πλευρά, η συνεχιζόμενη αύξηση των αφίξεων, όπως προαναφέρθηκε, συντελεί αποφασιστικά στη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης στον Τουρισμό, με αποτέλεσμα ο τομέας να παραμένει βασικός πυλώνας ενίσχυσης της απασχόλησης.

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία του SETE Intelligence, οι άμεσα απασχολούμενοι στον κλάδο ξενοδοχείων και εστιατορίων αποτελούν πλέον, περίπου, το 10% του συνόλου των απασχολούμενων της χώρας, κατατάσσοντας τον τουρισμό στη 3η πολυπληθέστερη κατηγορία απασχόλησης, πίσω από το εμπόριο και τον πρωτογενή τομέα.

Προκειμένου να διατηρηθεί και να ενισχυθεί η καθοριστικής σημασίας συνεισφορά του τομέα στην εθνική οικονομία, η πολιτεία οφείλει πρωτίστως να λύσει συστηματικά και αποτελεσματικά το προσφυγικό / μεταναστευτικό ζήτημα, να επενδύσει στη δυναμική και στοχευμένη προβολή του ελληνικού τουρισμού και των προϊόντων του και να διαβεβαιώσει τον τομέα ότι αντιλαμβάνεται την ανάγκη επαναφοράς της φορολογίας σε ανταγωνιστικά επίπεδα.

Είναι ξεκάθαρο, πλέον, πως χωρίς επάνοδο των φορολογικών συντελεστών κοντά στα επίπεδα του ανταγωνισμού – ο οποίος προβλέπεται οξύτατος για την περίοδο του 2017, κυρίως λόγω της επιθετικής επανόδου στη διεθνή αγορά των ανταγωνιστικών προορισμών που φέτος αντιμετώπισαν σοβαρές δυσκολίες – χωρίς αποδοτικά αναπτυξιακά εργαλεία και άμεση έναρξη εφαρμογής του επενδυτικού νόμου, χωρίς βιώσιμη επίλυση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων, αλλά και χωρίς ρευστότητα, ο ελληνικός τουρισμός θα έπεται των εξελίξεων και η συνολική δυναμική του, θα εξαρτάται εξακολουθητικά από συγκυρίες.

Οι παράγοντες αυτοί, θεωρούνται καταλύτες τόσο για την τελική προσπάθεια ανάκτησης των χαμένων εσόδων στον τομέα έως το τέλος του έτους, όσο και για την περαιτέρω πορεία ανάπτυξης του ελληνικού τουρισμού τα επόμενα χρόνια.

Θετικές εκτιμήσεις

Στον αντίποδα του προαναφερόμενου προβληματισμού, η αναπληρώτρια υπουργός Τουρισμού, Έλενα Κουντουρά, έχει ήδη διατυπώσει την αισιοδοξία της για την αύξηση των τουριστικών εσόδων, συγκριτικά με την προηγούμενη χρονιά.

Σε τηλεοπτική της εμφάνιση στην κρατική τηλεόραση, η κ. Κουντουρά τεκμηρίωσε την αισιοδοξία της βάσει της λογικής των αριθμών, καθώς υποστήριξε πως οι αφίξεις που καταγράφηκαν κατά το πρώτο επτάμηνο του έτους, δίνοντας ποσοστά ανόδου 6-7% έναντι του 2015, με παράλληλη την αύξηση που καταγράφηκε στους επισκέπτες υψηλού εισοδήματος, συμπερασματικά κατέληξε πως «η λογική λέει ότι και τα έσοδα θα αυξηθούν».

Σύμφωνα με τα στοιχεία που καταγράφηκαν και τα οποία επικαλέστηκε η υπουργός, οι μήνες Ιούλιος, Αύγουστος και Σεπτέμβριος είναι οι μήνες με την υψηλότερη κίνηση, οπότε τον Οκτώβριο θα μπορεί να γίνει και ο τελικός εισπρακτικός απολογισμός.

Η κ. Κουντουρά υποστήριξε πως η ακολουθούμενη πολιτική άνοιξε νέες τουριστικές αγορές, γεγονός που έθεσε τις βάσεις για επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, γεγονός που διαφαίνεται και από τις αποδόσεις του Απριλίου.

Δεν παρέλειψε δε να αναφέρει και τις δυσκολίες προσέλκυσης τουριστών λόγω των γεωπολιτικών προβλημάτων που καταγράφονται στην περιοχή, τα οποία οδήγησαν και στον περιορισμό του τουριστικού ενδιαφέροντος, παρά του ότι οι αφίξεις των Γερμανών τουριστών στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 8%.