Tα μεγέθη της ελληνικής ξενοδοχίας

Τη δυναμική της ελληνικής ξενοδοχίας στην ανάκαμψη της οικονομίας της χώρας, αποτυπώνει η Ετήσια Έκθεση του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ) με τίτλο: «Εξελίξεις στα Βασικά Μεγέθη της Ελληνικής Ξενοδοχίας το 2018», που παρουσιάστηκε σε κεντρικό ξενοδοχείο των Αθηνών.

Την έρευνα που εκπόνησε για λογαριασμό του Ξ.Ε.Ε. το ΙΤΕΠ, ανέπτυξαν η πρόεδρος του ΙΤΕΠ κ. Κωνσταντίνα Σβύνου και ο καθηγητής Γενικός Διευθυντής του Ινστιτούτου κ. Γιώργος Πετράκος. Η Έκθεση αποτελεί το προϊόν πρωτογενούς έρευνας σε δείγμα 10% των ελληνικών ξενοδοχείων-μελών του Ξ.Ε.Ε.

Σύμφωνα με τα όσα διαπιστώνονται από τα στοιχεία της έκθεσης, η εποχικότητα του ελληνικού τουρισμού εξακολουθεί να παραμένει υψηλή, όπως φάνηκε από τη συγκέντρωση των αφίξεων και των διανυκτερεύσεων κατά τους μήνες αιχμής, αλλά και από την πληρότητα των ξενοδοχείων.

Οι αεροπορικές αφίξεις μη κατοίκων στα κυριότερα αεροδρόμια της χώρας διατηρούν τη δυναμική τους καταγράφοντας αύξηση 13% το 2018, έναντι αύξησης 8,4% το 2017. Η μεγαλύτερη αύξηση παρατηρήθηκε στα αεροδρόμια των Κυκλάδων, η οποία ήταν της τάξης του 20,5%.

Σε σχέση με τις ανταγωνίστριες χώρες, οι αφίξεις αλλοδαπών τουριστών στην Ισπανία, ανήλθαν στα 82,8 εκατ. άτομα, στην Ιταλία στα 62 εκατ. άτομα, στην Τουρκία στα 39,5 εκατ. άτομα, στην Κύπρο στα 3,9 εκατ. άτομα και στην Ελλάδα στα 33,1 εκατ. άτομα.

Το 2018 ήταν χρονιά ανάκαμψης για την ελληνική κρουαζιέρα, καθώς οι αφίξεις τουριστών κρουαζιέρας αυξήθηκαν κατά 3,5% έναντι μείωσης -11% το 2017.

Επενδύσεις

Για πρώτη φορά η έκθεση καταγράφει το ύψος των άμεσων επενδύσεων που πραγματοποιούν οι Έλληνες ξενοδόχοι και οι οποίες τη διετία 2017-2018 ανήλθαν στο ποσό των 1,618 δις ευρώ για επισκευές και ανακαινίσεις στις μονάδες τους. Ο μέσος όρος δαπάνης ανακαίνισης ανά δωμάτιο κυμαίνεται από 810 € στα ξενοδοχεία 1* μέχρι 3.390 € στα ξενοδοχεία 5*. Το ποσοστό των εσόδων των ξενοδοχείων που δαπανάται για επισκευές/ανακαινίσεις κυμαίνεται από 10% για τα ξενοδοχεία 5* έως 19% για τα ξενοδοχεία 1*.

Ξενοδοχειακό δυναμικό

Ο ξενοδοχειακός κλάδος από το 2012 παρουσιάζει σταθερή ανοδική πορεία. Την περίοδο 2012-2018 τα ξενοδοχεία αυξήθηκαν κατά 2% σε όρους μονάδων και

κατά 6,8% σε όρους δωματίων. Το μέσο μέγεθος των ξενοδοχείων το 2018 είναι

43 δωμάτια.

Από το 2000 καταγράφεται σταθερή αναβάθμιση του ξενοδοχειακού δυναμικού.

Το 2000 τα ξενοδοχεία 5 αστέρων αποτελούσαν μόλις το 6% του συνολικού ξενοδοχειακού δυναμικού. Το 2018 το ποσοστό των 5άστερων ξενοδοχείων έχει υπερτριπλασιαστεί και αποτελεί το 19,5% του συνολικού ξενοδοχειακού δυναμικού. Ταυτόχρονα μειώνεται και το ποσοστό των ξενοδοχείων που ανήκουν στη χαμηλότερη κατηγορία. Από 8,9% το 2000, σε 6,0% το 2018.

Διανυκτερεύσεις και πληρότητες

Σε ότι αφορά στις διανυκτερεύσεις στα καταλύματα ξενοδοχειακού τύπου, την περίοδο 2010-2017 οι διανυκτερεύσεις των αλλοδαπών τουριστών αυξήθηκαν κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ αντίθετα, την ίδια περίοδο, οι διανυκτερεύσεις των ημεδαπών τουριστών μειώθηκαν κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες.

Το 84% των διανυκτερεύσεων στα ξενοδοχεία αφορά στους αλλοδαπούς επισκέπτες, γεγονός που καταδεικνύει την  πίεση που υφίστανται τα ξενοδοχεία που βασίζονται στον εσωτερικό τουρισμό.

Το ποσοστό των διανυκτερεύσεων των ημεδαπών τουριστών έχει συρρικνωθεί στο 16% το 2017 από 26% που ήταν το 2010.

Το εποχικό πρότυπο του ελληνικού τουρισμού παραμένει αμετάβλητο τα δύο τελευταία χρόνια. Εξαίρεση αποτελεί η σταθερή αύξηση των διανυκτερεύσεων το Μάιο. Το 55% περίπου των συνολικών διανυκτερεύσεων πραγματοποιείται το 3μηνο Ιουνίου-Αυγούστου.

Η εποχικότητα του ελληνικού τουρισμού εξακολουθεί να παραμένει υψηλή, όπως αποτυπώνεται στην κατανομή της πληρότητας των ξενοδοχείων. Συγκεκριμένα, το Μάιο το 60% των ξενοδοχείων είχε πληρότητα που δεν ξεπερνούσε το 60% ενώ τον Αύγουστο 67% των ξενοδοχείων είχε πληρότητα πάνω από 80%. Μόνο το 8,2% των ξενοδοχείων πραγματοποιεί το μήνα αυτό πληρότητες από 91%-100%. Αντίθετα, τον Αύγουστο του 2018, που είναι ο μήνας αιχμής της τουριστικής περιόδου, πάνω από το 65% των ξενοδοχείων πέτυχαν πληρότητες 80%-100%.

Όπως αποκαλύπτει η Ετήσια Έκθεση του Ινστιτούτου ως προς την πληρότητα των ξενοδοχείων, ανοδική τάση διαπιστώνεται μόνο το Μάιο, ενώ τον Αύγουστο παρατηρείται στασιμότητα από το 2014 έως σήμερα.

Απασχόληση

Επίσης διαπιστώνεται ότι υπάρχει σαφής τάση αναβάθμισης και ανανέωσης του ξενοδοχειακού δυναμικού.

Σύμφωνα με την έκθεση, η απασχόληση στα ελληνικά ξενοδοχεία αυξήθηκε κατά 25% το Μάιο και κατά 20% τον Αύγουστο του 2018 σε σχέση με τους αντίστοιχους μήνες του 2017.

Από τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. προκύπτει ότι το διάστημα 2008-2017 μόνο στις υπηρεσίες καταλύματος - εστίασης παρατηρήθηκε αύξηση της απασχόλησης κατά 9%, όταν στους άλλους 3 βασικούς παραγωγικούς κλάδους, κατασκευές, μεταποίηση και γεωργία, η απασχόληση μειώθηκε κατά 62%, 34% και 12%, αντίστοιχα.

Τουριστικές Περιφέρειες

Παράλληλα, η Ετήσια Έκθεση του ΙΤΕΠ καταγράφει τον έντονο δυισμό του ελληνικού τουρισμού, γεγονός που απεικονίζεται σε όλες τις τουριστικές μεταβλητές, καθώς 5περιφέρειες συγκεντρώνουν πάνω από το 85% των τουριστικών μεγεθών στη χώρα μας. Αυτό, πέραν των σοβαρών επιπτώσεων που έχει στις τοπικές οικονομίες και κοινωνίες, επηρεάζει αρνητικά και τις επιδόσεις των ξενοδοχείων που βρίσκονται στους λιγότερο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς.

Όπως προκύπτει από τα περιφερειακά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος κατά το 9μηνο του 2018 για τον τουρισμό, πέντε περιφέρειες της χώρας συγκεντρώνουν πάνω από το 80% των επισκέψεων, των διανυκτερεύσεων και των εισπράξεων.

Οι πέντε περιφέρειες, στις οποίες βρίσκονται οι τουριστικά δημοφιλέστεροι προορισμοί είναι η Κρήτη, το Νότιο Αιγαίο, τα Ιόνια Νησιά, η Αττική και η Κεντρική Μακεδονία.

Αύξηση τιμής δωματίων

Επίσης κατά τους δύο μήνες που εξετάζονται στην έρευνα, δηλ. τον Μάιο και τον Αύγουστο, παρατηρείται ανοδική τάση στις τιμές διάθεσης των δωματίων. Το μέσο έσοδο ανά δωμάτιο, από το 2012 μέχρι το 2018 ακολουθεί ανοδική πορεία, με εξαίρεση το 2016, οπότε σημείωσε υποχώρηση.

Συγκεκριμένα, τον Μάιο του 2018, το 76% των ξενοδοχείων διέθεσε τα δωμάτιά του σε τιμές κάτω των 80 €, ενώ πάνω από 160 € διέθεσε τα δωμάτιά του μόνο το 4% των ξενοδοχείων. Αντίθετα, τον Αύγουστο του 2018, το ποσοστό των ξενοδοχείων που διαθέτει τα δωμάτιά του κάτω από 80 € περιορίζεται στο 57%. Ενώ το ποσοστό των ξενοδοχείων που διαθέτει τα δωμάτιά του πάνω από 160 € υπερτριπλασιάζεται σε σχέση με το Μάιο και διαμορφώνεται στο 14,4%.

Κατά τη 10ετία 2009-2018 η τιμή διάθεσης δίκλινου δωματίου τον Μάιο αυξανόταν με μέσο ετήσιο ρυθμό 1,8%. Αντίθετα, η πληρότητα αυξανόταν με μόλις 0,6%. Κατά τη 10ετία 2009-2018 η τιμή διάθεσης δίκλινου δωματίου τον Αύγουστο αυξανόταν με μέσο ετήσιο ρυθμό 2,2%. Αντίθετα, η πληρότητα αυξανόταν με μόλις 0,5%. Κατά τη 10ετία 2009-2018 το έσοδο ανά δωμάτιο αυξανόταν με μέσο ετήσιο ρυθμό 3%.

Σύμφωνα με τη μελέτη, η αύξηση του μέσου εσόδου δεν σημαίνει και ανάλογη αύξηση της κερδοφορίας των ελληνικών ξενοδοχείων, καθώς τα τελευταία χρόνια αυτά έχουν υποστεί σημαντικές φορολογικές επιβαρύνσεις (αύξηση συντελεστών ΦΠΑ, κατάργηση μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά, ΕΝΦΙΑ, φόρος διαμονής κλπ).

Αίτημα φοροαπαλλαγών

Σχολιάζοντας την έκθεση του ΙΤΕΠ, ο Πρόεδρος του Ξ.Ε.Ε.κ. Αλέξανδρος Βασιλικός τόνισε ότι: «Σήμερα παρουσιάστηκε η ετήσια πρωτογενής έκθεση για την κατάσταση στην ελληνική αγορά των ξενοδοχείων και πιστεύω ακράδαντα πως τα συμπεράσματά της μπορούν να αποτελέσουν μια εξαιρετικά χρήσιμη πυξίδα για όλους. Μιλάμε συνέχεια για την ανάγκη επενδύσεων και για κίνητρα προσέλκυσης ξένων επενδυτών και ξεχνάμε, όπως αποτυπώνεται με σαφήνεια στην Έκθεση, τον όγκο των επενδύσεων που υλοποιούν κάθε χρόνο οι ίδιοι οι ξενοδόχοι αναβαθμίζοντας το προϊόν τους. Οι επενδύσεις μόνο σε ανακαινίσεις ξενοδοχείων ξεπέρασαν το ποσό 1,6 δις. ευρώ σε μία διετία. Καλώ την πολιτεία να συνειδητοποιήσει τη δύναμη που μπορούν να δώσουν οι Έλληνες ξενοδόχοι στην εθνική προσπάθεια ανάκαμψης, εφόσον απαλλαγούν από τα υπέρμετρα φορολογικά βάρη και θεσπιστούν κίνητρα για περαιτέρω επενδύσεις».