Νέες τακτικές στην επικουρική ασφάλιση

Νέα μεταρρύθμιση στα ταμεία επικουρικής ασφάλισης, του υπουργείου Εργασίας, επιφέρει αλλαγές σε ότι αφορά στις εισφορές, αλλά και την καταβολή του εφάπαξ, για τους υπαλλήλους του ιδιωτικού τομέα.

Το υπουργείο Εργασίας, πέραν της αναδιάρθρωσης των καταρρέοντων ασφαλιστικών ταμείων, που θεωρείται προαπαιτούμενο, καλείται να αντιμετωπίσει και το μεγάλο πρόβλημα της εισφοροδιαφυγής, ποντάροντας στην οικονομική τους ανάκαμψη.

Προς επίτευξη αυτών επιχειρεί διαρθρωτικές αλλαγές, μεταβάλλοντας το σύστημα είσπραξης των εισφορών, αλλά και το εφάπαξ, με απώτερο στόχο την απλούστευση των διαδικασιών και την ταχύτερη έκδοση των συντάξεων.

Ήδη πραγματοποιήθηκε σύσκεψη ενημέρωση υπό τον υπουργό Εργασίας, Γιάννη Βρούτση, στην οποία συμμετείχαν ο γενικός γραμματέας Κοινωνικών Ασφαλίσεων κ. Παναγιώτης Κοκκόρης, ο διοικητής του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων και Ενιαίου Ταμείου Ασφάλισης Μισθωτών (ΙΚΑ-ΕΤΑΜ), κ. Ροβέρτος Σπυρόπουλος, ο διοικητής και ο υποδιοικητής του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ) κ. Αναστάσιος Παπανικολάου και κ. Αθανάσιος Αθανασίου, ο διοικητής του Ταμείου Πρόνοιας Ιδιωτικού Τομέα (ΤΑΠΙΤ) κ. Παύλος Παππάς, η γενική διευθύντρια Κοινωνικής Ασφάλισης κ. Άρτεμης Δεδούλη και η πρόεδρος της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής κ. Ευφροσύνη Κουσκουνά.

Το νέο σύστημα

Οι μεταβολές που προωθεί ο υπουργός Εργασίας Γ. Βρούτσης, αφορούν σε 1.200.000 εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα και σχετίζονται με την μεταβολή της διαδικασίας είσπραξης των εισφορών για παροχή εφάπαξ.

Οι κρατήσεις για επικουρικό και εφάπαξ θα καταβάλλονται μέσω της Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης από τους εργοδότες ταυτόχρονα μαζί με τις κρατήσεις για κύρια σύνταξη.

Η εφαρμογή του νέου μέτρου θα ξεκινήσει από την 1η Δεκεμβρίου 2013, με τον υπουργό Εργασίας να κάνει λόγο για οικονομικό όφελος του Δημοσίου ύψους 70 εκ. ευρώ ετησίως.

Το σύστημα αυτό θα εφαρμοστεί στο Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ) και το Ταμείο Πρόνοιας Ιδιωτικού Τομέα (ΤΑΠΙΤ) και στους 12 τομείς του.

Αλλάζουν οι χειρόγραφες καταστάσεις και πλέον θα γίνεται ηλεκτρονική διεκπεραίωση των εισπράξεων, καθώς ΕΤΕΑ και ΤΑΠΙΤ θα ενταχθούν στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα του ΙΚΑ. Όπως δήλωσε ο Γ. Βρούτσης «Προχωρούμε σήμερα σε μια ακόμη γενναία μεταρρύθμιση με διπλό στόχο, αφενός με την ολοκλήρωση της ενιαιοποίησης της επικουρικής ασφάλισης με οριστικό και δίκαιο τρόπο και αφετέρου με τον εξορθολογισμό της διαδι­κασίας. Νοικοκυρεύουμε οριστικά τα δυο αυτά ταμεία και κλείνουμε έναν ιστορικό κύκλο 20 ετών, μια ακόμη «ανοιχτή πληγή» του ασφαλιστικού συστήματος, κατάλοιπο της αδράνειας και της αναβλητι­κότητας του παρελθόντος».

Υπέρμαχος της μεταρρύθμισης αυτής και ο διοικητής του ΙΚΑ, κ. Ρ. Σπυρόπουλος, ο οποίος μίλησε για «ενιαίο μηχανισμό καθολικής εποπτείας και ελέγχου υποβολής και καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών», συμπληρώνοντας πως «οικοδομείται μία νέα πραγματικότητα, που αναμένεται να οδηγήσει στη δραστική μείωση της εισφοροδιαφυγής, στον εξορθολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών και στην ενίσχυση της βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος».

Το σκεπτικό και η αιτιολόγηση

Στην υπουργική εισήγηση γίνεται αναφορά στο γενικότερο και διαχρονικό πρόβλημα των ασφαλιστικών ταμείων «που οι αδράνειες και οι προσχηματικές, συντεχνιακές πολιτικές του παρελθόντος το διόγκωσαν επικίνδυνα».

Ο υπουργός παραδέχεται την αδυναμία ουσιαστικού και αξιόπιστου ελέγχου και παρακολούθησης της καταβολής των αντίστοιχων εισφορών για τα ταμεία αυτά από εργοδότες και εργαζόμενους. Ένας κατακερματισμός των διαδικασιών είσπραξης, αλλά και υποτυπώδης έως ανύπαρκτη πληροφοριακή υποδομή κάποιων τομέων επικουρικής ασφάλισης, με αποτέλεσμα την αδυναμία παρακολούθησης της ασφαλιστικής τακτοποίησης του προσωπικού των εργοδοτών που υπάγονται στα Ταμεία αυτά, την απουσία ανάπτυξης αξιόπιστων μηχανισμών ελέγχου της είσπραξης των εισφορών από τους εργοδότες και τη μεγάλη καθυστέρηση στην απονομή των παροχών (συντάξεων και εφάπαξ) προς τους ασφαλισμένους.

Τα πλεονεκτήματα και τα οφέλη που παραθέτει το υπουργείο, από την εφαρμογή του νέου μέτρου είναι η αποτελεσματική αντιμετώπιση του κατακερματισμού του ασφαλιστικού, καθιστώντας το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα του ΙΚΑ ενιαίο πυλώνα αποτύπωσης χρόνου ασφάλισης και εσόδων του συστήματος, με την απλοποίηση του τρόπου καταβολής και είσπραξης των εισφορών καταφέρεται καίριο πλήγμα στην εισφοροδιαφυγή, μειώνεται το γραφειοκρατικό βάρος των επιχειρήσεων, αφού οι εργοδότες θα υποβάλλουν πλέον μόνο μία ηλεκτρονική μισθοδοτική κατάσταση, αξιοποιείται το ανθρώπινο δυναμικό που απελευθερώνεται, μειώνεται δραστικά ο χρόνος απονομής συντάξεων και εφάπαξ, ενώ βελτιώνεται η ελεγκτική ικανότητα και αποτελεσματικότητα των ασφαλιστικών φορέων και προάγεται η διαφάνεια του ασφαλιστικού συστήματος, ενισχύοντας την ικανότητα παρακολούθησης και πιστής καταγραφής της ασφαλιστικής ιστορίας των ασφαλισμένων.

Για την υλοποίηση συγκροτείται άμεσα ειδική Επιτελική Επιτροπή (Executive Steering Committee), το έργο της οποίας αφορά στο συντονισμό και την παρακολούθηση των ενεργειών, την επίλυση τυχόν προβλημάτων και την υποβολή προτάσεων για νομοθετικές παρεμβάσεις, όπου κρίνεται απαραίτητο, για την ένταξη των Τομέων του ΕΤΕΑ και του ΤΑΠΙΤ στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα του ΙΚΑ.

Από το υπουργείο επισημαίνεται ότι οι αλλαγές θα υλοποιηθούν σε αυστηρό χρονοδιάγραμμα, αφορούν περίπου 400.000 ασφαλισμένους του ΕΤΕΑ και περίπου 800.000 δικαιούχους παροχών πρόνοιας του ιδιωτικού τομέα (ΤΑΠΙΤ). Με συντηρητικές δε εκτιμήσεις, το πρόσθετο όφελος από την εφαρμογή αυτού του ενιαίου τρόπου καταβολής των εισφορών εκτιμάται ότι θα ανέλθει στο 12-15% επί των υφιστάμενων εσόδων για το ΕΤΕΑ και στο 20-25% επί των υφιστάμενων εσόδων για τους φορείς πρόνοιας.