Εκμεταλλεύσιμα λιμάνια

Η προώθηση των κυβερνητικών σχεδιασμών σχετικά με την εκμετάλλευση των λιμένων και τον τρόπο λειτουργίας των Δημοτικών Λιμενικών Ταμείων, αποτέλεσαν τα κυρίαρχα θέματα διευρυμένης σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε στο υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου, ώστε να καθοριστεί ο ρόλος και οι τακτικές που θα ακολουθήσουν, επ’ αυτών, οι τοπικές αυτοδιοικήσεις.

Με δεδομένες τις χρονικές δεσμεύσεις για ολοκλήρωση των μεταρρυθμιστικών προγραμμάτων, κατά την αξιολόγηση της τρόικας που αναμένεται έως το τέλος του μήνα να έχει ολοκληρωθεί, οι στοχεύσεις που αφορούν στην μεταβολή των δεδομένων σχετικά με την λιμενική πολιτική συνολικά, επιβάλλουν την τελική διευθέτηση του τρόπου και των τακτικών που θα οδηγήσουν προς αυτή την κατεύθυνση.

Με αυτές τις προοπτικές και τις δυνατότητες των τοπικών αυτοδιοικήσεων Α΄ και Β΄ βαθμού, μέσω των θεσμικών τους αρμοδιοτήτων, που μπορούν να οδηγήσουν στο επιθυμητό αποτέλεσμα, ο υπουργός Ναυτιλίας, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, προσκάλεσε τους αυτοδιοικητούς εκπροσώπους, σε διευρυμένη σύσκεψη.

Στη σύσκεψη συμμετείχαν ο Πρόεδρος της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας και Περιφερειάρχης Θεσσαλίας, Κώστας Αγοραστός, ο Πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας και Δήμαρχος Αμαρουσίου, Γιώργος Πατούλης, ο Περιφερειάρχης της Στερεάς Ελλάδας, Κώστας Μπακογιάννης, ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, Γιώργος Χατζημάρκος, ο Γενικός Γραμματέας της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας και Δήμαρχος Αμφιλοχίας, Αποστόλης Κοιμήσης, ο Δήμαρχος Μεσολογγίου, Νίκος Καραπάνος, ο Δήμαρχος Σιθωνίας Χαλκιδικής, Ιωάννης Τζίτζιος, ο πρώην Δήμαρχος Ναυπάκτου και μέλος της ΚΕΔΕ, Αθανάσιος Παπαθανάσης, ο Γενικός Γραμματέας Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων, Αθανάσιος Χριστόπουλος, ο Πρόεδρος της νεοσύστατης Ρυθμιστικής Αρχής Λιμένων, Κωνσταντίνος Μουτζούρης και η διευθύντρια του υπουργείου, Άγκαθα Σκαφιδά.

Εκ μέρους του προέδρου της ΚΕΔΕ, σύμφωνα με σχετική ενημέρωση του συλλογικού οργάνου, κατά τη σύσκεψη επισημάνθηκε η αναγκαιότητα βελτίωσης της λειτουργίας των Δημοτικών Λιμενικών Ταμείων και της καταβολής των λιμενικών τελών υπέρ των δήμων σε όλη την Ελλάδα που διαθέτουν λιμάνια.

Από την πλευρά των εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης, εκφράστηκε η πλήρης στήριξη προς την πρωτοβουλία του υπουργού, επισημαίνοντας τη σημασία που έχει η έναρξη του συγκεκριμένου διαλόγου, καθώς «μπορεί να αποβεί ωφέλιμος τόσο για τις τοπικές τους κοινωνίες όσο και για την αναβάθμιση των στόχων της Εθνικής Λιμενικής Πολιτικής».

Ο σχεδιασμός αφορά στη δημιουργία ανώνυμων εταιρειών, που θα προκύψουν από τη συγχώνευση των Λιμενικών Ταμείων, η οποία και θα αναλάβει τη λειτουργία των λιμένων, με την πλειοψηφία των μετοχών να κατέχουν οι Περιφέρειες.

Το γεγονός αυτό αναμένεται να προκαλέσει τις αντιδράσεις των Δημάρχων, καθώς θα απωλέσουν δικαιώματα εκμετάλλευσης και των λιμένων τους, αλλά και δεν θα νομιμοποιούνται πλέον σε αποφάσεις σχετικά με την λειτουργία τους.

Ανώνυμη Εταιρεία για τα Λιμενικά Ταμεία

Η συζήτηση επικεντρώθηκε στην πολιτική που πρόκειται να ακολουθήσει η τοπική αυτοδιοίκηση σε σχέση με τα λιμάνια, αλλά και την εκμετάλλευση των κοινόχρηστων λιμενικών χώρων, με ζητούμενο να ακολουθηθεί μία ενιαία λιμενική πολιτική προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί, με τον απαραίτητο επανακαθορισμό του θεσμικού πλαισίου λειτουργία των Λιμενικών Ταμείων, που θα λειτουργήσει θετικά προς αυτή την κατεύθυνση.

Ο υπουργός, κατά την διάρκεια της τοποθέτησης του, αφού παρουσίασε το υπάρχων θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των Λιμενικών Ταμείων, εστίασε στα σημεία δύσκαμπτης λειτουργίας τους, γεγονός που επιβάλλει την αναδιαμόρφωση της οργάνωσης τους ώστε να αξιοποιηθούν στο έπακρο οι αρμοδιότητες τους, προς εξυπηρέτηση των λιμενικών προοπτικών, ενώ σημείο επιβάρυνσης της λειτουργίας του αποτελεί και η ελλιπής τους στελέχωση.

Συγκεκριμένα ο κ. Βαρβιτσιώτης ανέφερε «Είμαστε εδώ για να συζητήσουμε την αναβάθμιση των λιμανιών μας. Πώς, δηλαδή, θα τα αξιοποιήσουμε ως πόλους ανάπτυξης για τις τοπικές κοινωνίες, αυξάνοντας τα έσοδα τους και τους απασχολούμενους γύρω από αυτά», συμπληρώνοντας πως «Δεν πιστεύω στις οριζόντιες λύσεις. Το κάθε λιμάνι είναι μια ξεχωριστή περίπτωση, έχει τις δικές του ιδιομορφίες και εξυπηρετεί συγκεκριμένες ανάγκες. Γι’ αυτό και πρέπει η κάθε περίπτωση να μελετηθεί ξεχωριστά. Εγώ θέλω η σημερινή συνάντηση να αποτελέσει σημείο προβληματισμού και ξεκινήματος ενός διαλόγου για την ορθή αξιοποίηση των λιμανιών μας».

Ως σημείο στο οποίο υστερούν τα περισσότερα λιμάνι της χώρας, επισημάνθηκε η απουσία επαρκών και σε πολλές περιπτώσεις ακόμα και στοιχειωδών λιμενικών υποδομών, γεγονός που λειτουργεί αποτρεπτικά στην προσέλκυση επενδυτών, ενώ αυξάνει κατά πολύ το κόστος λειτουργίας τους.

Παράλληλα δεν δύναται να λειτουργήσουν ανταποδοτικά οι πόροι των Ταμείων, όπως και το να υπάρξει ανταποδοτική εκμετάλλευση των χώρων της δικαιοδοσίας τους.

Κατόπιν αυτών των επισημάνσεων εκ μέρους του υπουργού προτάθηκε το νέο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των λιμένων, το οποίο θα τεθεί υπό διαβούλευση, να προβλέπει συγχώνευση των Λιμενικών Ταμείων σε Οργανισμούς Λιμένων υπό την μορφή Ανώνυμης Εταιρείας, η οποία θα γίνει βάσει οικονομικών και γεωγραφικών κριτηρίων, προοπτική η οποία θα παγιωθεί και με σχετική νομοθετική ρύθμιση που θα κατατεθεί εκ μέρους του υπουργού.

Λειτουργικά λιμάνια και υδροδότηση νησιών

Στη σύσκεψη συμμετείχε και ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, Γιώργος Χατζημάρκος, ο οποίος ενημέρωσε για τα θέματα που συζητήθηκαν, αναφέρθηκε μεταξύ άλλων και στο βασικό θέμα που αφορά στον θεσμικό επαναπροσδιορισμό της λειτουργίας των λιμενικών και δημοτικών λιμενικών ταμείων της χώρας.

Καθώς το 15% των λιμένων της χώρας ανήκουν στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, το θέμα αφορά άμεσα την περιοχή, ώστε στις παρατηρούμενες δυσλειτουργίες να υπάρξει η κατά περίπτωση απόδοση των αποδοτικότερων λύσεων, λόγω τις ιδιαιτερότητας που παρουσιάζει το κάθε λιμάνι.

Προς αυτή την κατεύθυνση πρόκειται να κινηθεί και η τριμερής επιτροπή που αποφασίστηκε να συσταθεί, κατόπιν της αποδοχής σχετικής πρότασης του προέδρου της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, Γιώργου Πατούλη, στην οποία θα συμμετέχουν ισότιμα το υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου, η ΚΕΔΕ και η ΕΝΠΕ.

Σύμφωνα με τον Περιφερειάρχη, Γιώργο Χατζημάρκο, «Οι παρεμβάσεις πρέπει να γίνουν στοχευμένα και κατά περίπτωση, ώστε τα λιμάνια να καταστούν λειτουργικά και βιώσιμα», επισημαίνοντας όμως πως «δεν τέθηκε ζήτημα ιδιωτικοποίησης των λιμενικών ταμείων».

Πάντως εξέφρασε την θετική του άποψη υπέρ της συγχώνευσης υπό το νέο εταιρικό σχήμα, καθώς οι οικονομικές επιβαρύνσεις της Περιφέρειας για τις λιμενικές αναβαθμίσεις δεν αναλογούν στη δυναμική των υπό κατάρρευση Λιμενικών Ταμείων.

Ο Περιφερειάρχης ενημέρωσε σχετικά και με την συζήτηση που αφορούσε στα άνυδρα νησιά, γνωστοποιώντας πως εντός του επόμενου δεκαπενθημέρου εκ μέρους του υπουργείου Ναυτιλίας θα προκηρυχθεί διεθνής διαγωνισμός σχετικά με τις αφαλατώσεις των νησιών.

Στόχευση είναι να επιφορτιστεί ο ανάδοχος του έργου με την ευθύνη λειτουργίας και ηλεκτροδότησης των μονάδων αφαλάτωσης, που μέχρι σήμερα βάρυνε τους δήμους, ενώ το κόστος θα καλύπτεται εκ μέρους του υπουργείου. Παράλληλα θα υπάρξει σχετική πρόβλεψη και για κινητές μονάδες αφαλάτωσης, προς αντιμετώπιση των έκτακτων αναγκών.

Κατά τον κ. Χατζημάρκο «Πρόκειται για παρέμβαση - τομή που ανατρέπει τα δεδομένα δεκαετιών ως προς την υδροδότηση των άνυδρων νησιών».