Εναντίωση στις βιομηχανικής κλίμακας εγκαταστάσεις ΑΠΕ

Υπόμνημα – αίτηση, προς τον αναπληρωτή Υπουργό Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, υπέβαλλαν φορείς, από όλη την Ελλάδα, μεταξύ αυτών και των νησιών των Κυκλάδων, αναφορικά με την βιομηχανοποίηση προστατευόμενων περιοχών με την εγκατάσταση μεγάλων αιολικών πάρκων.

Το υπόμνημα, με το οποίο ζητούνται οι άμεσες ενέργειες της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου, προσυπογράφεται, μεταξύ άλλων, από πλειάδα φορέων της Τήνου και της Άνδρου. Πιο συγκεκριμένα στο υπόμνημα υπογράφουν το Δίκτυο Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Αιγαίου, η δημοτική κίνηση «Κοινό Τηνίων», η Ένωση Πολιτών Τήνου, η Δράση Πολιτών Τήνου, η Ανοικτή Επιτροπή Αλληλεγγύης Τήνου, οι Ενεργοί Πολίτες Άνδρου και ο Φιλοπρόοδος Όμιλος Γαυρίου Άνδρου.

Αναλυτικά το κείμενο του υπομνήματος προς τον αναπληρωτή Υπουργό:

Αξιότιμε κύριε Υπουργέ, εν πρώτοις τις ευχαριστίες μας για τις δύο συναντήσεις εργασίας με τους συνεργάτες σας επί των θεμάτων που θέσαμε ενώπιόν σας, βάσει του από 9/3/2015 αιτήματός μας. Θεωρούμε και ελπίζουμε πως αυτές οι συναντήσεις ήταν χρήσιμες για την παραγωγή άμεσων αποτελεσμάτων προς εξασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος και προσβλέπουμε στη συνέχισή τους.

Πιστεύουμε ότι έχουμε συμφωνήσει εις το εξής συμπέρασμα: Για την δήθεν επίτευξη του «δημόσιου – εθνικού στόχου υψίστης σημασίας που συνιστούν οι ΑΠΕ» καταστρατηγήθηκαν τα κοινοτικά και εθνικά κριτήρια περιβαλλοντικής προστασίας μέσω του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου και επετράπη η μαζική και άνευ ορίων αδειοδότηση εγκαταστάσεων ΑΠΕ βιομηχανικής κλίμακας σε ευαίσθητες – προστατευόμενες περιοχές, με αποτέλεσμα πολλοί σημαντικοί τόποι για την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, οι εναπομείναντες θύλακες παρθένας φύσης στη χώρα μας, τα «ψηλά βουνά» και τα νησιά της πατρίδας μας, να βιάζονται, να αλλάζουν χαρακτήρα και να μετατρέπονται σε, εχθρικές για την βιοποικιλότητα, την άγρια ζωή αλλά και όποιες ήπιες ανθρώπινες δραστηριότητες, ομοιογενείς βιομηχανικές ζώνες. (Το κατά πόσο έχει επαρκώς τεκμηριωθεί το ότι η χωρίς προσαρμογή στα ελληνικά δεδομένα μεταφορά της ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής συνιστά στόχο ύψιστης εθνικής σημασίας, ξεφεύγει από τα πλαίσια του παρόντος, πάντως επιφυλασσόμεθα να το συζητήσουμε σε αμέσως επόμενο χρόνο).

Η πρωτοφανούς κλίμακας περαιτέρω υπονόμευση του πλέγματος φυσικών – παραδοσιακών αξιών των τοπικών κοινοτήτων της χώρας, εφόσον έχουν προηγηθεί δεκαετίες οικοπεδοποίησης και άναρχης δόμησης, απειλεί ευθέως την εξαίσια Ελληνική ύπαιθρο με ορατό αποτέλεσμα την πλήρη απαξίωσή της και ως εκ τούτου θα πρέπει να προστατευθούν με επείγουσες ενέργειες του Υπουργείου τα ανωτέρω έννομα αγαθά.

Κύριε Υπουργέ, θεωρούμε ως άμεσης προτεραιότητας μέτρο να μην εκδοθεί εφεξής ΑΕΠΟ για αιολικά βιομηχανικής κλίμακας σε προστατευόμενες – ευαίσθητες περιοχές (NATURA 2000, ΖΕΠ, καταφύγια άγριας ζωής, κορυφογραμμές πάνω από το δασοόριο, Εθνικά Πάρκα κλπ) και να διεξαχθεί, κατόπιν εγγράφου Υπουργικής εντολής, άμεσος έλεγχος νομιμότητας στις αδειοδοτημένες αιολικές εγκαταστάσεις εντός και εγγύτατα πέριξ αυτών των περιοχών, ώστε να ανακληθούν οι μη νομίμως χορηγηθείσες ΑΕΠΟ στα πλαίσια βεβαίως των σταθμίσεων και των προϋποθέσεων που εξυπακούονται από τους γενικούς εν προκειμένω κανόνες δικαίου και τη νομολογία. Moratorium τώρα, λοιπόν.

Η Οδηγία 2004/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21ης Απριλίου 2004 σχετικά με την περιβαλλοντική ευθύνη, όσον αφορά στην πρόληψη και την αποκατάσταση περιβαλλοντική ευθύνη, όσον αφορά την πρόληψη και την αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημιάς, εφαρμόζεται στη ζημία προστατευόμενων ειδών και φυσικών οικοτόπων που προκαλεί η άσκηση κάθε επαγγελματικής δραστηριότητας και σε οποιαδήποτε επικείμενη απειλή τέτοιας ζημίας, συνεπεία των δραστηριοτήτων αυτών οσάκις ο φορέας εκμετάλλευσης ενήργησε εκ δόλου ή εξ αμελείας. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν έχει ακόμη συμβεί περιβαλλοντική ζημιά αλλά έχει καταγγελθεί ενδεχόμενη επικείμενη απειλή να προκληθεί τέτοια ζημιά, η αρμόδια αρχή μπορεί, ανά πάσα στιγμή, να λάβει η ίδια τα αναγκαία προληπτικά μέτρα και κύριο μέσο πρόληψης είναι ο έλεγχος τήρησης της περιβαλλοντικής νομοθεσίας κατά ή μετά την χορήγηση αδειών. Βάσει της Οδηγίας 2008/99/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Νοεμβρίου 2008 σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος μέσω του ποινικού δικαίου, θεωρείται παράνομη κάθε παράβαση των οδηγιών 92/43/ΕΟΚ και 79/409/ΕΟΚ και τα κράτη μέλη πρέπει να εξασφαλίζουν ότι κάθε συμπεριφορά που προκαλεί την ουσιαστική υποβάθμιση οικολογικού ενδιαιτήματος εντός προστατευόμενης περιοχής αποτελεί ποινικό αδίκημα, εφόσον είναι παράνομη και είναι εσκεμμένη ή οφείλεται σε βαριά αμέλεια. Αναμφίβολα, συνιστά παράνομη ενέργεια η αδειοδότηση κατά παράβαση των κείμενων διατάξεων και η εγκατάσταση-λειτουργία εκατοντάδων γιγαντιαίων ανεμογεννητριών εντός και πέριξ προστατευόμενων-ευαίσθητων περιβαλλοντικά περιοχών με τη χρήση αναξιόπιστων μελετών με τη σκόπιμη παράλειψη της εκτίμησης των αθροιστικών-συνεργιστικών επιπτώσεων εφόσον ενδέχεται να προκληθούν ουσιαστικές βλάβες στα είδη για τα οποία αυτές σχεδιάστηκαν και στα δασικά οικοσυστήματα. Αρμόδια ελεγκτική αρχή για τις κάθε είδους επιθεωρήσεις στα πλαίσια του άρθρου 20 του ν. 4014/2011 όχι μόνο για τον έλεγχο της τήρησης των ΑΕΠΟ ή των ΠΠΔ, αλλά και της εν γένει περιβαλλοντικής νομοθεσίας είναι η ΕΥΕΠ, βλ. και άρθρο 9 του ν. 4042/2012

Θεωρούμε επιβεβλημένη ενέργεια, κατόπιν των προειδοποιητικών επιστολών της Επιτροπής, να διεξαχθεί άμεσα έλεγχος, με Υπουργική εντολή, ως προς το βάσιμο ή μη του περιεχομένου των υποβληθεισών καταγγελιών στην ΕΥΠΕ σχετικά με τα αιολικά στην Ευρυτανία, Λακωνία, Εύβοια, Κρήτη και Κυκλάδες. Ενδεικτικά, ως προς την περίπτωση της Ευρυτανίας θεωρούμε ακραίο βανδαλισμό να έχουν αδειοδοτηθεί αιολικά πάνω από το δασοόριο των ορέων και σε εδάφη όπου θα προκληθούν μεγάλες διαβρώσεις από τις διανοίξεις οδών πρόσβασης. Ανάλογα δε ζητήματα προκύπτουν και σε άλλες περιοχές, οπότε είναι αναγκαίες άμεσες ενέργειες προληπτικής περιβαλλοντικής προστασίας που συνίστανται στην ανάκληση των σχετικών ΑΕΠΟ.

Ως προς την ΚΥΑ Η.Π. 8353/276/Ε103/2012 ας μας επιτραπεί μετ’ επιτάσεως να επισημάνουμε το γεγονός ότι οι κύριες διατάξεις της, αντίκεινται σε αυτές της Οδηγίας 2009/147/ΕΚ, όπως αναλυτικά καταδεικνύουμε στην προσφυγή από 20-4-2012 που θέσαμε υπ’ όψιν σας. Επειδή επίκειται η εκδίκασή της στο ΣτΕ στις 6/5/2015, πιστεύουμε, κύριε Υπουργέ, πώς θα συμφωνήσετε, ότι πριν την εκδίκαση της υπόθεσης το Υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας, θα πρέπει να αποσύρει τις θέσεις που υπέβαλε με το υπ’αριθ. 62291/2296/18-12-2013 της Δ/νσης Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού ΥΠΕΚΑ προς Ε’ Τμ. ΣτΕ και να προβεί στις αναγκαίες ενέργειες που θα καταστήσουν ανενεργές τις ανωτέρω διατάξεις.

Καθώς για τις περισσότερες από τις αδειοδοτήσεις που αφορούν ευαίσθητες περιοχές εκκρεμούν προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας από πλήθος φορέων, πολλοί εκ των οποίων προσυπογράφουν το παρόν, ο έλεγχος της νομιμότητας από την ίδια τη διοίκηση αποκτά πρόσθετη σημασία.