Καταπολέμηση της απάτης

Του Φίλιππου Ζάχαρη (phil.zaharis@gmail.com)

Ανάκτηση 691 εκατ. ευρώ του προϋπολογισμού της ΕΕ και σωρευτική ποινή φυλάκισης 511 ετών χάρη στις έρευνες της OLAF. Θεωρείται μεγάλος ο αριθμός; Απαραίτητος ο συντονισμός των κρατών-μελών

Η ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για την Καταπολέμηση της Απάτης (OLAF) που δημοσιεύτηκε πρόσφατα, κατέγραψε τα επιτεύγματα της υπηρεσίας για το 2011. Συνολικά, η OLAF εξέτασε 463 υποθέσεις την εν λόγω χρονιά. Χάρη στα αποτελέσματα των ερευνών της ανακτήθηκαν 691 εκατ. ευρώ και επιβλήθηκαν σωρευτικά, από τα δικαστήρια των Κρατών Μελών, ποινές φυλάκισης συνολικά 511 ετών.

Περίληψη των επιχειρησιακών δραστηριοτήτων το 2011

-Χάρη στις υποθέσεις που κίνησε η OLAF, ανακτήθηκαν 691.4 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για ιδιαίτερα υψηλό ποσό λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών που επικράτησαν κατά τη διάρκεια του έτους.

-Τα μεγαλύτερα ποσά ανάκτησης σημειώθηκαν στον τομέα των διαρθρωτικών ταμείων (524,7 εκατ. ευρώ), και εν συνεχεία σε αυτόν των τελωνείων (113,7 εκατ. ευρώ) και της γεωργίας (34 εκατ. ευρώ).

-Κατόπιν νομικής δράσης στα Κράτη Μέλη, μετά από συστάσεις της OLAF, τα εθνικά δικαστήρια καταδίκασαν τους διαπράξαντες την απάτη σε σωρευτικές ποινές φυλάκισης 511 ετών το 2011 και επέβαλαν χρηματικές ποινές συνολικού ύψους περίπου 155 εκατ. ευρώ.

-Η OLAF κίνησε 178 νέες υποθέσεις, το 80% των οποίων ήταν έρευνες. 208 υποθέσεις έρευνας και συντονισμού έκλεισαν κατά τη διάρκεια του έτους.

-Η OLAF εξέτασε 463 υποθέσεις έρευνας και συντονισμού το 2011. 122 από τις υποθέσεις αυτές αφορούσαν το προσωπικό της ΕΕ, 89 τον αγροτικό τομέα, 67 την εξωτερική βοήθεια και 64 τα διαθρωτικά ταμεία.

-Ο συντελεστής εκκαθάρισης, δηλαδή ο λόγος μεταξύ του αριθμού των υποθέσεων που κινήθηκαν και εκείνων που περαιώθηκαν, βελτιώθηκε και έπεσε κάτω από το ένα. Η μέση διάρκεια των υποθέσεων αυξήθηκε ελαφρώς και έφτασε τους 29, 1 μήνες. Και τα δύο αυτά φαινόμενα μπορούν να εξηγηθούν από τον σχετικά μεγάλο αριθμό υποθέσεων που περαιώθηκαν στη διάρκεια του έτους.

Προτεραιότητα για τα κράτη-μέλη η καταπολέμηση της απάτης

Η έκθεση περιλαμβάνει δείγμα περιπτωσιολογικών μελετών προκειμένου να παρουσιαστεί επισκόπηση των ερευνών της OLAF σχετικά με εικαζόμενα αδικήματα κατά διαφορετικών τομέων του προϋπολογισμού της ΕΕ. Τα αδικήματα αυτά περιλαμβάνουν το λαθρεμπόριο βιοντίζελ, δόλια πρόσκληση υποβολής προσφορών στον τομέα των διαθρωτικών ταμείων και διαφθορά υπαλλήλου της αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως βλέπουμε και από τα αποτελέσματα της δραστηριοποίησης της υπηρεσίας, όταν υπάρχει θέληση, όλα γίνονται. Η διαφορά έγκειται μόνο στο κατά πόσο εντοπίζονται οι κάθε λογής παραβάτες και επιβάλλονται τα αντίστοιχα πρόστιμα. Τα περίπου 700 εκ ευρώ που ανακτήθηκαν σε καμία περίπτωση δεν αντικατοπτρίζουν το συνολικό μέγεθος της διαφθοράς, της δολιότητας και των παραβατικών συμπεριφορών που χαρακτηρίζουν ολόκληρη την ΕΕ. Σίγουρα είναι πολλά τα εκατομμύρια που διοχετεύονται με παράνομους τρόπους και πολύ περισσότεροι αυτοί που συμμετέχουν στα παράνομα δίκτυα λαθρεμπορίου ή κάθε λογής απάτης. Η OLAF, ναι μεν παρεμβαίνει σε κάποιες των περιπτώσεων αλλά το αποτέλεσμα δεν είναι το επιθυμητό. Οι διαρροές εκατομμυρίων από παράνομες συμφωνίες και δοσοληψίες δεν επιτρέπουν μεγάλη αισιοδοξία. «Χάρη στις έρευνες μας, ένα σημαντικό ποσό χρημάτων επιστράφηκε στους ευρωπαίους φορολογούμενους και ένας μεγάλος αριθμός εγκληματιών προσήχθησαν στη δικαιοσύνη ενώπιον εθνικών δικαστηρίων για αδικήματα κατά του προϋπολογισμού της ΕΕ. Στο σημερινό χρηματοπιστωτικό κλίμα, η καταπολέμηση της απάτης και της διαφθοράς έχει ιδιαίτερη σημασία και θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για όλα τα Κράτη Μέλη», δήλωσε, ανάμεσα στα άλλα ο Γενικός Διευθυντής της OLAF, Giovanni Kessler. Ναι εντάξει, καλά όλα αυτά. Η διαφορά όμως βρίσκεται στο κατά πόσο είναι έτοιμα τα κράτη-μέλη να συντονιστούν προς αυτό τον σκοπό. Σε σύγκριση – το ξαναλέω – με τις μεγάλες μαύρες τρύπες του προϋπολογισμού της ΕΕ, τα 700 εκ που ανακτήθηκαν δεν φαίνονται και πολλά . Τα εθνικά δικαστήρια θα έπρεπε να έχουν περισσότερη δουλειά και για να γίνει αυτό θα έπρεπε να λειτουργούν σωστά οι διωκτικές αρχές. Αυτό που μένει στο τέλος δεν είναι παρά μια πικρή γεύση και ένα προϋπολογισμό που κατασπαταλάται από τις εθνικές κυβερνήσεις. Οι 463 υποθέσεις που εξέτασε η ΟLAF, είναι κατά την γνώμη μου λίγες συγκριτικά με την διαφθορά και την απάτη σε ολόκληρη την ΕΕ. Πάντως κάτι κινείται και αυτό έχει σημασία. Εναπόκειται στα εθνικά κράτη να συνεργαστούν στενά και με θέληση για τον περιορισμό του φαινομένου. Γιατί για εξάλειψη, ούτε λόγος. Γιατί απάτες, παρανομίες, δόλιες συμπεριφορές και μαύρες τρύπες πάντα θα υπάρχουν.