Τα υπέρ και τα κατά

Στη μη εφαρμογή της νησιωτικής πολιτικής, αλλά και σε ενέργειες που αποδομούν τόσο το έργο που έχει γίνει, όσο και την υπηρεσία που πρέπει να το φέρει σε πέρας, κάνει λόγο η Δημοκρατική Αριστερά, η οποία κατέθεσε σχετική επίκαιρη επερώτηση προς τους υπουργούς Ναυτιλίας και Αιγαίου, Διοικητικής Μεταρρύθμισης, Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Στην εμπεριστατωμένη επερώτηση της ΔΗΜΑΡ, γίνεται αναφορά στις θετικές ενέργειες που έγιναν για την εφαρμογή της νησιωτικότητας, που όμως από τον περασμένο Ιούνιο, αποδομούνται καθημερινά.

Στα θετικά

Η Δημοκρατική Αριστερά κάνει μία μεγάλη αναφορά στη δρομολόγηση εκείνων των βημάτων, που έφεραν το κράτος πιο κοντά στην εφαρμογή της νησιωτικότητας

Συγκεκριμένα, πρώτον και κύριον, ότι έγινε επεξεργασία και υιοθέτηση από το Κοινοβούλιο των απαραίτητων νομοθετικών διατάξεων για την υλοποίηση της συνταγματικής επιταγής (άρθρο 101) που προβλέπει ότι ο νομοθέτης όταν εκδίδει διοικητικές πράξεις θα λαμβάνει υπόψη του τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των νησιών, καθώς και της σύστασης δύο θεσμών απαραίτητων για την χάραξη και υλοποίηση της νησιωτικής πολιτικής: του Συμβουλίου Νησιωτικής Πολιτικής και του Ερευνητικού Ινστιτούτου Νησιωτικής Πολιτικής. Παράλληλα υιοθετήθηκε η άποψη για επέκταση της νησιωτικής πολιτικής από τους 5 νομούς του Αιγαίου στο σύνολο της νησιωτικής χώρας ικανοποιώντας παράλληλα το χρόνιο αίτημα των νησιωτών των άλλων περιοχών.

Εκπονήθηκε αναπτυξιακή στρατηγική για τον νησιωτικό χώρο που βασίζεται όχι στη τσιμεντοποίηση των νησιών αλλά στην αξιοποίηση των συγκριτικών τους πλεονεκτημάτων (πολιτισμός και περιβάλλον για παραγωγή μοναδικών προϊόντων και υπηρεσιών ποιότητας) και κατατέθηκαν οι σχετικές προτάσεις στο Υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας σύμφωνα με τις διαδικασίες εκπόνησης του ΕΣΠΑ 2014-20. Η στρατηγική αυτή παρουσιάστηκε στους τοπικούς φορείς με τη συμμετοχή εκπροσώπων των σημαντικότερων για τη χάραξη νησιωτικής πολιτικής υπουργείων Πολιτισμού, Περιβάλλοντος, Εργασίας, Αγροτικής Ανάπτυξης, Εσωτερικών, Τουρισμού.

- Έγινε για πρώτη φορά παρουσίαση της στρατηγικής αυτής στο Ελληνικό Κοινοβούλιο όπου όλες ανεξαιρέτως οι πολιτικές παρατάξεις επικρότησαν την πρωτοβουλία αυτή συμβάλλοντας μέσα από εποικοδομητικό διάλογο στη βελτίωση της. Στη συνεδρίαση αυτή κλήθηκαν να παραστούν και οι εκπρόσωποι της χώρας μας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για να συμβάλουν και αυτοί στη προώθηση της σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

- Υποβλήθηκαν προτάσεις για αναδιάρθρωση του ακτοπλοϊκού δικτύου, για βελτίωση του σχεδιασμού και παρακολούθησης υλοποίησης ειδικά των άγονων γραμμών, για χρηματοδότηση της ακτοπλοΐας από κοινοτικούς πόρους με βάση τα όσα προβλέπουν η Συνθήκη της Λισσαβόνας και γενικότερα η κοινοτική νομοθεσία περί Υπηρεσιών Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος (Υ.Γ.Ο.Σ), η εδαφική συνοχή του ελληνικού και ευρωπαϊκού χώρου αλλά και το δικαίωμα των ευρωπαίων πολιτών για κινητικότητα. Στόχος της προσπάθειας αυτής αποτελεί η ύπαρξη ορθολογικής κατανομής των περιορισμένων εθνικών πόρων που διατίθενται στην ακτοπλοΐα και η άντληση πρόσθετων ευρωπαϊκών πόρων ώστε να αναβαθμιστούν οι παρεχόμενες υπηρεσίες προς τους χρήστες διατηρώντας ταυτόχρονα το δικαίωμα των νησιωτών για κινητικότητα όπως και των υπολοίπων πολιτών της ΕΕ.

Υποβλήθηκαν προτάσεις και αναλήφθηκαν πρωτοβουλίες σε κρίσιμους τομείς για την ανάπτυξης της χώρας και των νησιών ειδικότερα όπως στη Θαλάσσια Πολιτική και στη διαχείριση του Παράκτιου Χώρου, στην αναβάθμιση των παρεχόμενων τουριστικών υπηρεσιών με εξασφάλιση πόρων για χρηματοδότηση των πολύ μικρών τουριστικών επιχειρήσεων σε συνεργασία με τα Υπουργεία Ανάπτυξης και Τουρισμού, στην προστασία των υδατικών και άλλων φυσικών πόρων σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος, στην προώθηση της Κοινωνικής Οικονομίας σε συνεργασία με το Υπουργείο Εργασίας κλπ

Τέλος, υπήρξε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και άλλους ευρωπαϊκούς θεσμούς για τη προώθηση ευρωπαϊκής νησιωτικής πολιτικής ειδικά ενόψει της επικείμενης ελληνικής προεδρίας.

Μετά από 6 μήνες

Μετά από 6 μήνες και συγκεκριμένα μετά τον ανασχηματισμό της κυβέρνησης τον προηγούμενο Ιούνιο, όχι μόνο δεν έγιναν βήματα προόδου, όπως τονίζει η ΔΗΜΑΡ, αλλά οι ενέργειες που γίνονται αποδομούν τόσο το έργο που έχει γίνει, όσο και την υπηρεσία που πρέπει να το φέρει σε πέρας, βλέπε Γενική Γραμματεία Νησιωτικής Πολιτικής.

Πιο συγκεκριμένα, ο νέος γ.γ Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής ορίστηκε 4 μήνες μετά την παραίτηση του προηγούμενου, με αποτέλεσμα οι αναγκαίες πρωτοβουλίες σε πολιτικό επίπεδο να έχουν βαλτώσει.

Το σχέδιο του Ε.Σ.Π.Α 2014-20 που πρόσφατα δόθηκε στους αρμόδιους φορείς για παρατηρήσεις, περιλαμβάνει περιορισμένες αναφορές στον νησιωτικό χώρο που σε καμία περίπτωση δεν συνιστούν, ούτε καν πρόπλασμα νησιωτικής αναπτυξιακής στρατηγικής. “Αντίθετα ο προτεινόμενος σχεδιασμός – που ας υπογραμμιστεί αποτελεί το κυριότερο αν όχι το μοναδικό εργαλείο άσκησης περιφερειακής πολιτικής- δεν προβλέπει καμία χωρική διαφοροποίηση θεωρώντας τη χώρα ως ενιαίο και ομοιογενή χώρο”, σημειώνει χαρακτηριστικά.

Η ΔΗΜΑΡ, αναφέρει ως αρνητικό τιςσυνεχείς καθυστερήσεις και ματαιώσεις δρομολογίων, που αποτελούν καθημερινότητα για τους κατοίκους των νησιών επιφέροντας την αγανάκτηση των νησιωτών, των τουριστών αλλά και των επαγγελματιών (τουριστικά επαγγέλματα, μεταφορείς, έμποροι) πλήττοντας συνολικά την οικονομία των νησιωτικών περιοχών. “Επιπλέον, εξαιτίας της μείωσης των ποσών που διατίθενται για τις άγονες γραμμές, ξεκινούν οριζόντιες περικοπές σε πολλές συνδέσεις άγονων γραμμών με αποτέλεσμα να πλήττονται πολλά μεσαία και μικρά νησιά της χώρας όπως τα Κύθηρα, η Κάρπαθος, η Κάσος, η Ανάφη, η Θηρασία, αντί της συνολικής αναδιάρθρωσης του δικτύου με σαφή κριτήρια κάλυψης των αναγκών”.

Επίσης, δεν ανακοινώνονται έγκαιρα τα δρομολόγια και δεν τηρείται η δυνατότητα κρατήσεων και αγοράς εισιτηρίων για όλο το έτος -που αποτελεί υποχρέωση των ναυτιλιακών εταιρειών- παρά τις διαμαρτυρίες από τουριστικούς φορείς και από τους δημάρχους των νησιών, κυρίως στο Β. Αιγαίο, στα Δωδεκάνησα και τις Δυτικές Κυκλάδες αναφορικά με τις συνακόλουθες αρνητικές συνέπειες. Δεν τηρούνται επίσης οι συμβάσεις ανάθεσης υπηρεσίας δημοσίου συμφέροντος, εξαιτίας της μονομερούς ματαίωσης ή υπερβολικής καθυστέρησης ή ξαφνικής αλλαγής δρομολογίων, χωρίς να επιβάλλονται οι νόμιμες κυρώσεις.

Μεθοδεύεται μεταφορά των αρμοδιοτήτων ακτοπλοΐας που είχαν ανατεθεί στο πάλαι ποτέ υπουργείο Αιγαίου από τη σύσταση του από τη Γ.Γ Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής στη Γ.Γ Ναυτιλίας, αντί να συμβεί το αντίθετο, “δεδομένου ότι η ακτοπλοΐα αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της νησιωτικής πολιτικής, απελευθερώνοντας ταυτόχρονα στελέχη του Λιμενικού Σώματος για το καθ’ ύλη καθήκον τους που είναι η φύλαξη των θαλάσσιων συνόρων της χώρας και η αστυνόμευση των θαλασσών, των λιμανιών και γενικά της μεγάλης παράκτιας ζώνης της χώρας για την τήρηση του νόμου. Η παραπάνω μεθόδευση θα οδηγήσει αναπόφευκτα στη συρρίκνωση του προσωπικού της Γενικής Γραμματείας και τελικά στη διάλυση της εφόσον δεν μεταφερθούν άλλες ουσιαστικές για τη νησιωτικότητα αρμοδιότητες. Η πρόταση για συρρίκνωση του προσωπικού της Γενικής Γραμματείας με την υπαγωγή σε «κινητικότητα-απόλυση» του 25% του ανθρώπινου δυναμικού της που προς το παρόν ανακλήθηκε, αφορά προσωπικό που σημειωτέον είναι εγκατεστημένο και ζει στα νησιά σε αντίθεση κάθε λογικής που εύκολα διαπιστώνει τη δημογραφική συρρίκνωση των νησιών, τη γενική υποστελέχωση των νησιωτικών δημόσιων υπηρεσιών ειδικά με επιστημονικό προσωπικό αλλά κύρια της ανάγκης εξειδικευμένου προσωπικού, ενώ παραβαίνει και ακόμη τη ρύθμιση του μνημονίου για ειδική μεταχείριση των νησιών σε ότι αφορά τη στελέχωση των υπηρεσιών. Μεθοδεύονται ενέργειες που θα πλήξουν την αυτονομία λειτουργίας της Γενικής Γραμματείας που έχει έδρα τη Μυτιλήνη και όχι κάποιο αθηναϊκό οικοδομικό τετράγωνο δείχνοντας ακόμη μια φορά περίτρανα την αντίληψη που έχει το κεντρικό κράτος για τα νησιά και τους νησιώτες”.

Κατά συνέπεια, επισημαίνεται ότι τίθενται σε αμφισβήτηση όλες οι ενέργειες που προηγήθηκαν και είχαν ως στόχο να ανατρέψουν το πρότυπο ανάπτυξης που έχει ακολουθηθεί μέχρι σήμερα και είχε οδηγήσει τις νησιωτικές οικονομίες να υστερούν σε κατά κεφαλή παραγωγή, ενώ η δομή τους είναι ιδιαίτερα εύθραυστη και με μειούμενη ανταγωνιστικότητα.

Τέλος, ερωτούνται μεταξύ άλλων οι αρμόδιοι υπουργοί, ποιες πρωτοβουλίες θα πάρουν για να δείξουν ότι η μέριμνα για τον νησιωτικό χώρο και ειδικά την ανάπτυξη των νησιών δεν εξαντλείται σε ρητορεία χωρίς κανένα πρακτικό αντίκρισμα ειδικά για τους νησιώτες, αλλά και γενικότερα για το σύνολο του ελληνικού λαού που μαστίζεται από ανεργία και μείωση του εισοδήματος και προσδοκά οφέλη από την ανάπτυξη αυτής της ευαίσθητης οικονομικά, κοινωνικά, πολιτιστικά, περιβαλλοντικά και πολιτικά νησιωτικής χώρας.