Πλεόνασμα μέσω αύξησης φορολογίας

Ανάπτυξη της τάξεως του 2,7% και πλεόνασμα 2% είναι οι κύριοι στόχοι του κρατικού προϋπολογισμού για το 2017, ο οποίος κατατέθηκε προς ψήφιση στη Βουλή, από τον αν. Υπουργό Οικονομικών και που φέρνει, παράλληλα, πολλαπλές αυξήσεις σε φόρους.

Προαναγγέλλοντας κοινωνικό μέρισμα, η κυβέρνηση κατέθεσε, μέσω του αν. Υπουργού Οικονομικών, κ. Γιώργου Χουλιαράκη, το σχέδιο του προϋπολογισμού, για το οικονομικό έτος 2017. Όπως σημειώνεται συγκεκριμένα, στην εισηγητική έκθεση, στοχεύει στη διαφύλαξη της δημοσιονομικής ισορροπίας, ώστε να ολοκληρωθεί η ανάκτηση της αξιοπιστίας της χώρας στην άσκηση οικονομικής πολιτικής. Παράλληλα, σημειώνεται, εξίσου σημαντικός στόχος, παραμένει ο δίκαιος επιμερισμός του κόστους προσαρμογής, αλλά και η δίκαιη κατανομή του οφέλους, που προκύπτει από την ήδη δρομολογημένη οικονομική ανάκαμψη.

Πλεόνασμα – “μαξιλάρι” ενάντια σε νέα μέτρα

Παρά τις δεσμεύσεις για δίκαιη και κοινωνική ανακατανομή του κόστους προσαρμογής, ο νέος προϋπολογισμός φέρνει επιπλέον φόρους περίπου 2,5 δις ευρώ, που θα επιβαρύνει περαιτέρω τα νοικοκυριά, ενώ ζοφερή αναμένεται να παραμείνει και η εικόνα στο τοπίο της απασχόλησης, αφού σύμφωνα με τις προβλέψεις του σχεδίου, θα κινηθεί σε αντίστοιχα επίπεδα με το 2016, ήτοι περί το 21,8%.

Ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος, ύψους 3,5 περίπου δις ή 2% του ΑΕΠ), που έχει θέσει η κυβέρνηση για το 2017, αναμένεται να επιτευχθεί κυρίως μέσα από τη φορολογία και ειδικότερα τους έμμεσους φόρους, καθώς η αύξηση κυμαίνεται στα 1,5 δις ευρώ, ένας στόχος, που κρίνεται εφικτός, δεδομένου, ότι ασφαλείς εκτιμήσεις θέλουν το 2016 να «κλείνει» με πλεόνασμα 1% του ΑΕΠ, αντί του προϋπολογισθέντος 0,53%. Όπως προαναφέρθηκε, στην περίπτωση που επιτευχθούν οι στόχοι, η κυβέρνηση δεσμεύεται για κοινωνικό μέρισμα.

Αξίζει να σημειωθεί, πως η επίτευξη υψηλότερου πρωτογενούς πλεονάσματος έβγαλε σε αρκετές περιπτώσεις την κυβέρνηση από τη δύσκολη θέση, έναντι στις απαιτήσεις των εταίρων της χώρας, για άσκηση περισσότερων δημοσιονομικών μέτρων, αφού «έβαλε» στα κρατικά ταμεία περίπου 988 εκατομμύρια ευρώ.

Αποκρατικοποιήσεις 2,6 δις το 2017

Σύμφωνα με το σχέδιο του προϋπολογισμού για το 2017, τα καθαρά έσοδα εκτιμώνται σε 50,3 δις ευρώ, ιδιαίτερα κατόπιν των αυξημένων εισπράξεων, κυρίως λόγω των capital controls, αλλά και των φορολογικών μέτρων, που ίσχυσαν από τη θερινή περίοδο του 2016, όπως είναι και η εξίσωση των συντελεστών του ΦΠΑ ομάδας νησιών, με αυτούς που ισχύουν στην ηπειρωτική Ελλάδα, αλλά και η συνολική αύξηση κατά μία μονάδα (από 23% σε 24%).

Μειωμένες αναμένονται οι κρατικές δαπάνες, προκειμένου να διατηρηθούν στο πλαίσιο των 56,2 δις ευρώ, σε αντίθεση με το 2016, που αναμένεται να «κλείσουν» στα 57,7 δις.

Δεδομένου, ότι η αύξηση στη φορολογία αγγίζει τα 2,5 δις ευρώ, σε συνδυασμό και με τη μείωση 1,5 δις στις κρατικές δαπάνες, η λιτότητα του 2017 αναμένεται να διαμορφωθεί σε περίπου 4 δις ευρώ.

Αξίζει να σημειωθεί, πως τα περισσότερα εκ των νέων μέτρων, των οποίων η ισχύς ξεκινά από το 2017, έχουν ήδη ψηφιστεί, και αφορούν σε αλλαγές σε κλίμακα και συντελεστές εισοδήματος, που αναμένεται να αποδώσουν 966 εκ. ευρώ, στον κατά μία μονάδα αυξημένο ΦΠΑ, που ισχύων καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, εκτιμάται πως θα αποδώσει περί τα 437 εκ. ευρώ, στην αναμόρφωση των συντελεστών και της διάρκειας για την ειδική εισφορά αλληλεγγύης, που προβλέπεται να εξοικονομήσει περίπου 704 εκ. ευρώ, στην αύξηση των ΕΦΚ σε καύσιμα, με 142 εκ. ευρώ, ενώ επιπλέον έσοδα υπολογίζονται και από την αύξηση του φόρου στα τσιγάρα.

Ταυτόχρονα, ενίσχυση στα έσοδα του κράτους, αναμένεται να προκύψει από την επιβολή ειδικού τέλους εισαγωγών στον καφέ, την αλλαγή στη φορολογία εισοδήματος εταιρικών αυτοκινήτων, την αλλαγή στη φορολογία οχημάτων, την αναμόρφωση της φορολογίας επενδυτικών σχημάτων, το τέλος συνδρομητικής τηλεόρασης, το τέλος συνδρομητών σταθερής τηλεφωνίας, καθώς και την αύξηση της συμμετοχής του Δημοσίου στα μικτά κέρδη από τα τυχερά παιχνίδια.

Σημαντική αύξηση, αναμένεται να υπάρξει στα έσοδα από αποκρατικοποιήσεις, τα οποία το 2016 έφτασαν τα 500 εκατομμύρια ευρώ, ενώ για το 2017 ο π/ϋ στοχεύει στα 2,6 δις.

Σύμφωνα με το προσχέδιο, το ΑΕΠ, από 175 δις ευρώ το 2016 εκτιμάται να αυξηθεί στα 180,8 δις ευρώ του χρόνου, ενώ οι προβλέψεις για το δημόσιο χρέος, αναμένεται να φτάσει στο 176,5% του ΑΕΠ το 2017, από 180,3% που βρίσκεται φέτος.

Προτεραιότητα στην ενίσχυση της κοινωνικής προστασίας

Σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών, σε γενικό πλαίσιο, οι κύριοι στόχοι της Δημοσιονομικής Πολιτικής του έτους 2017, όπως αποτυπώνονται στην Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού, είναι:

     I.  Η διατήρηση της δημοσιονομικής ισορροπίας, ώστε να ολοκληρωθεί η ανάκτηση της αξιοπιστίας της χώρας και να καταστεί δυνατή η έξοδος της από το Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Προσαρμογής το ταχύτερο δυνατό και

     II.  Ο δίκαιος επιμερισμός του κόστους προσαρμογής και η κοινωνικά δίκαιη κατανομή του οφέλους της ήδη δρομολογημένης ανάκαμψης.

Πιο συγκεκριμένα, για το ΥΠ.ΟΙΚ, «το 2017 προβλέπεται ότι θα υπερκαλυφθεί ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος του 1.75% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος. Πρόκειται  για την τρίτη συνεχόμενη χρονιά, κατά την οποία η Κυβέρνηση θα επιτύχει τους δημοσιονομικούς στόχους της, γεγονός που οφείλεται κυρίως στην χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, στην σταδιακή αποκατάσταση της οικονομικής δραστηριότητας και  στη βελτίωση στον τομέα των φορολογικών εσόδων».

«Πέρα ωστόσο από τη δημοσιονομική υπευθυνότητα και τους περιορισμούς που απορρέουν από το Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Προσαρμογής», επισημαίνεται, πως «θεμελιώδης προτεραιότητα της Κυβέρνησης παραμένει η ενίσχυση και θωράκιση της κοινωνικής προστασίας  και η τόνωση των δημοσίων επενδύσεων».

Για το σκοπό αυτό ο προϋπολογισμός του 2017 ενσωματώνει μία σειρά από παρεμβάσεις:

⦁ Την πλήρη επέκταση του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (KEA) με πιστώσεις που ανέρχονται σε 760 εκατ. ευρώ. Το ΚΕΑ προβλέπεται ότι θα καλύψει πάνω από 250 χιλιάδες νοικοκυριά που διαβιούν σε συνθήκες φτώχειας.

⦁ Την ενίσχυση των τομέων της Υγείας και Περίθαλψης, της Παιδείας και της Κοινωνικής Προστασίας με την επιπλέον πρόβλεψη 300 εκατ. ευρώ, που θα διατίθενται για την κάλυψη αναγκών που υπερβαίνουν τις υπάρχουσες εγγεγραμμένες πιστώσεις.

⦁ Την συνεισφορά 100 εκατ. ευρώ για τις ρυθμίσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων των υπερχρεωμένων νοικοκυριών με προκαθορισμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.

⦁ Την αύξηση του εθνικού σκέλους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων κατά 250 εκατ. ευρώ, ώστε να αντισταθμιστεί πλήρως η προβλεπόμενη μείωση του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους.