Συζήτηση στην Επιτροπή Περιφερειών της Βουλής για τις λιμενικές υποδομές

Οργάνωση εθνικού λιμενικού συστήματος

  • Παρασκευή, 2 Μαρτίου, 2018 - 06:13

Ενημέρωση των Περιφερειών, των στελεχών και των βουλευτών πάνω σε θέματα των λιμενικών υποδομών, από τους αρμόδιους υπουργούς, στην Μόνιμη Επιτροπή Περιφερειών, η οποία λειτουργεί ως βήμα ενός διαλόγου για τη βέλτιστη αξιοποίηση, την τεχνολογική αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών στα λιμάνια της χώρας.

Η οργάνωση του λιμενικού συστήματος της χώρας, η δημιουργία του κατάλληλου πλαισίου και οι προϋποθέσεις για την προσέλκυση επενδύσεων και τα θέματα ασφαλείας των λιμένων, αποτέλεσαν το αντικείμενο της συνεδρίασης της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Περιφερειών, με θέμα τις δράσεις και τις νομοθετικές πρωτοβουλίες των Υπουργείων Ναυτιλίας και Υποδομών, με ομιλητές τους Γενικούς Γραμματείς των δύο υπουργείων Χ. Λαμπρίδη και Γ. Δέδε.

Στρατηγικό αναπτυξιακό σχέδιο, δράσεις και παρεμβάσεις του Υπουργείου Ναυτιλίας

Ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Ναυτιλίας ενημέρωσε το σώμα αναφορικά με τις εξελίξεις που αφορούν στα λιμάνια της χώρας, επισημαίνοντας ότι πρόκειται για ένα σύνθετο λιμενικό σύστημα περίπου 1.000 λιμενικών υποδομών και 102 φορέων διαχείρισής τους, με μεγάλη ακτογραμμή και ιδιαιτερότητα της χώρας σε ότι αφορά τα φυσικά της χαρακτηριστικά, αλλά και στις ανάγκες εξυπηρέτησης της οικονομίας και της κοινωνίας.

Επεσήμανε την ανάγκη ρύθμισης του Συστήματος Λιμενικής Διακυβέρνησης, προκειμένου οι μέχρι τώρα ασκούμενες εξουσίες να περάσουν σε μία Δημόσια Αρχή Λιμένων, με στόχο την παρακολούθηση των συμβάσεων και την αναφορά στη Γ.Γ. Λιμένων τυχόν αποκλίσεων, σε συνεργασία με τους επενδυτές, ώστε το δημόσιο συμφέρον να εξασφαλίζεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, με σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση την ανεξαρτητοποίηση της Ρυθμιστικής Αρχής Λιμένα.

Όσον αφορά το υπάρχον καθεστώς, ο κ. Λαμπρίδης επεσήμανε ότι το λιμενικό σύστημα, με 74 Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία, 12 Κρατικά Λιμενικά Ταμεία και 3 γραφεία, δεν είναι βιώσιμο αλλά κατακερματισμένο, με υποστελεχωμένα ταμεία που πάσχουν από έλλειψη τεχνογνωσίας, αδυναμία υλοποίησης έργων και απορρόφησης πόρων ή ακόμα και είσπραξης λιμενικών τελών με μεγάλη απώλεια εσόδων. Σκοπός του υπουργείου, ανέφερε ότι είναι η άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος, μαζί με το Υπουργείο Εσωτερικών, μέσα από μία διαδικασία σχεδιασμού της αρχιτεκτονικής του λιμενικού συστήματος στο επόμενο διάστημα με τις εξής προϋποθέσεις:

  • Συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
  • Διατήρηση δημόσιου χαρακτήρα λιμανιών
  • Δυνατότητα βελτίωσης της λειτουργίας τους
  • Ύπαρξη φορέων διαχείρισης ως ισχυρά σχήματα που θα μπορούν να είναι αποτελεσματικά για τη λειτουργία των λιμανιών

Η πρώτη φάση της διαβούλευσης ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο και η διαδικασία προχωράει στην επόμενη φάση, όπου μέχρι τότε τα λιμενικά ταμεία για να μπορέσουν να λειτουργήσουν, ευνοήθηκαν με μία σειρά εργαλείων και χρηματοδοτήσεων όπως προέκυψαν από την πρόσφατη νομοθεσία.

Απώτερος Στόχος οι συνδυασμένες μεταφορές

Ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Μεταφορών, Υποδομών και Δικτύων, Γιώργος Δέδες, αναφέρθηκε στο θεσμικό ρόλο του Υπουργείου για παρεμβάσεις, κατασκευές, επισκευές και χρηματοδοτήσεις λιμενικών έργων, μετά την αξιολόγησή τους από τα αρμόδια όργανα. Όπως είπε οι υποδομές δεν αρκούν από μόνες τους να καταστήσουν την ικανότητα των λιμανιών επαρκή αν δεν συνδυάζονται με οδικά και σιδηροδρομικά δίκτυα, τονίζοντας τη χρόνια παθογένεια των ελλιπούς δικτύου συνδυασμένων μεταφορών που θα ενώνει τα λιμάνια με την ενδοχώρα, γεγονός που τα υποχρεώνει σε μειωμένη λειτουργική και αναπτυξιακή ικανότητα.

Χαρακτηρίζοντας την περίοδο θετική, ενημέρωσε ότι τα λιμενικά έργα εξελίσσονται και ολοκληρώνονται, μίλησε για την ομάδα εργασίας ανάμεσα στα δύο υπουργεία και την ΚΕΔΕ, που διαμέσου της ΜΟΔ έχει συσταθεί κοινό τεχνικό επιτελείο με στόχο την υποβοήθηση μικρών νησιωτικών δήμων σε έργα που οι ίδιοι δε μπορούν να εκτελέσουν. Μέσα από αυτή τη διαδικασία χρηματοδοτούνται παρεμβάσεις σε πολλά μικρά νησιά όπως η Αμοργός, η Δονούσα, η Πάτμος και οι Λειψοί.

Τέλος, αναφορικά με την προστασία των λιμενικών υποδομών, ο κ. Δέδες επεσήμανε ότι ζητούμενο είναι η πρόληψη των λιμανιών από φυσικές καταστροφές, με διενέργεια τακτικών και έκτακτων ελέγχων στις λιμενικές υποδομές, θέμα που βρίσκεται υπό θεσμοθέτηση ενώ δημοπρατείται μελέτη προδιαγραφών εκτέλεσης λιμενικών έργων, ώστε όλες οι μελέτες να ακολουθούν ενιαία επιστημονικά πρότυπα, ενιαία λογική σε σχέση με τα τεύχη δημοπράτησης και ενιαίο τρόπο υπολογισμού του προϋπολογισμού των έργων. Στο ίδιο πλαίσιο κινείται το υπουργείο αναφορικά με το μείζον πρόβλημα της διάβρωσης των ακτών, με μία σειρά μελετών και έργων.

Ερωτήσεις τοπικού ενδιαφέροντος

Στη διαδικασία που ακολούθησε τέθηκαν ερωτήσεις σχετικά με τα λιμενικά έργα και τα έργα υποδομής συγκεκριμένων περιοχών, ενώ έγιναν τοποθετήσεις προσανατολισμένες στα εντοπισμένα προβλήματα των λιμενικών ταμείων, των πολλών διαπλεκόμενων φορέων που προκαλούν καθυστερήσεις ενώ ζητήθηκε ενημέρωση για τα υδατοδρόμια, για τα έργα της Γυάρου και της Μακρόνησου, καθώς και της εξυπηρέτησης των άγονων γραμμών.

Ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείο Μεταφορών ανέφερε ότι υπάρχει το πρόγραμμα αξιοποίησης Μακρονήσου και Γυάρου ως τόπων ιστορικής μνήμης. Η Μακρόνησος βρίσκεται σε φάση εκπόνησης μελέτης για συντήρηση του λιμανιού και μικρών υποδομών, ενώ στη Γυάρο αξιοποιείται μεγαλύτερο πρόγραμμα, καθώς επικαιροποιούνται οι μελέτες και τμηματική αξιοποίηση και αναμόρφωση του χώρου. Όσον αφορά στα υδατοδρόμια, το σχετικό νομοσχέδιο θα κατατεθεί πιθανόν εντός Μαρτίου, ενώ κατατίθεται άμεσα το νομοσχέδιο για τις μεταφορές.

Ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Ναυτιλίας υπογράμμισε τη λειτουργία της ΕΣΑΛ, που προσπαθεί να αντιμετωπίσει τα ζητήματα των λιμενικών υποδομών σφαιρικά, με όσο το δυνατόν πιο γρήγορες διαδικασίες, φέρνοντας ως παράδειγμα το λιμάνι της Θήρας ως πρόσφατο έργο το οποίο δυστυχώς παρουσίασε προβλήματα λόγω κακού σχεδιασμού. Υπογράμμισε ότι υπάρχει ανάγκη συντονισμού μεταξύ των υπουργείων, καθώς και ανάγκη να γίνουν οι δυνατότητες του νέου νόμου γνωστές στα Λιμενικά Ταμεία, το οποίο θα πραγματοποιηθεί με σχετική εγκύκλιο και επισκέψεις κλιμακίων του Υπουργείου στις Περιφέρειες για να εξηγήσουν το νέο νόμο.

Επεσήμανε, τη σημαντικότητα του masterplan λιμένος ως ένα πολύ σημαντικό εργαλείο, όπου από τα 57 υπόχρεα λιμάνια μόνο τα 32 έχουν καταθέσει σχέδιο, ενώ τόνισε την ύπαρξη εγκυκλίων για τις συντηρήσεις των λιμενικών υποδομών, τον κατάλογο προϋποθέσεων και οδηγιών που έχει δοθεί στους Φορείς Διαχείρισης για τη βασική λειτουργία των εγκαταστάσεων χωρίς προβλήματα. Τέλος πρόσθεσε ότι για τις άγονες γραμμές προβλέπεται η δυνατότητα στους μικρούς νησιωτικούς Δήμους να συνάπτουν προγραμματικές συμβάσεις για ανάθεση δημόσιας υπηρεσίας.