Οι Δήμοι παίρνουν «πάνω» τους το ενεργειακό

Ενεργειακές κοινότητες Δήμων και ΔΕΥΑ, με στόχο την χωροθέτηση και λειτουργία υποδομών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, προτείνει η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας.

Το χαοτικό νομοθετικό πλαίσιο, οι υπερβολικά πολλές αιτήσεις χωροθέτησης τεράστιων επενδύσεων ΑΠΕ, αλλά και η εξαίρεση των Δήμων από τη διαδικασία έγκρισης των σχετικών αδειοδοτήσεων, κινητοποίησε την ΚΕΔΕ, σχετικά με την ανάληψη πρωτοβουλιών για το ζήτημα της ενεργειακής αυτονομίας, με άξονες την συμπερίληψη του Α’ βαθμού αυτοδιοίκησης στην αδειοδοτική διαδικασία με λόγο ισχυρό, αλλά και τη δημιουργία των προϋποθέσεων, ώστε οι Δήμοι να χωροθετούν και να λειτουργούν δικές τους μονάδες ΑΠΕ.

Στο θέμα, το οποίο συζητήθηκε κατά τη συνεδρίαση του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ, τοποθετήθηκε, αναλύοντας την πάγια θέση των φορέων των Κυκλάδων, ο Δήμαρχος Πάρου, κ. Μάρκος Κωβαίος.

«Σημαντικό να αυτονομηθούμε»

Κατά την έναρξη της συνεδρίασης της Κεντρικής Ένωσης Δήμων, ο πρόεδρος και Δήμαρχος Τρικκαίων, κ. Δημήτρης Παπαστεργίου, τόνισε πως θα πρέπει η ΚΕΔΕ να ζητήσει από τα συναρμόδια υπουργεία την δημιουργία ενός ξεχωριστού προγράμματος χρηματοδότησης, ώστε να δοθεί η δυνατότητα σε Δήμους και ΔΕΥΑ να δημιουργήσουν δομές φωτοβολταϊκών ή άλλων ΑΠΕ.

Όπως σχολίασε ο κ. Παπαστεργίου, «αν δεν το κάνουμε τώρα, που βλέπουμε πόσο σημαντικό είναι να αυτονομηθούμε και να μην κρεμόμαστε από την όποια ξένη πηγή ενέργειας, δε θα γίνει ποτέ. Για την υλοποίηση αυτού, υπάρχουν κάποια λίγα χρήματα και στο «Αντώνης Τρίτσης», ενώ υπάρχουν χρήματα και στο Ταμείο Ανάκαμψης, ώστε να μπορέσουμε να κάνουμε κάτι, που θεωρώ ότι είναι πολύ καλό, τόσο κοινωνικά, όσο και οικονομικά».

Όπως ανέλυσε περαιτέρω, προτείνεται η δημιουργία ενεργειακών κοινοτήτων Δήμων και ΔΕΥΑ – όπου αυτό είναι εφικτό - μέσω των οποίων «θα μπορέσουμε να χρηματοδοτηθούμε για να κάνουμε φωτοβολταϊκά πάρκα. Επίσης, ένα περίσσευμα ενέργειας, ή ένα ποσοστό που θα συμφωνήσουμε, να δίνεται ώστε να καλύψουμε ενεργειακές ανάγκες οικονομικά αδύναμων νοικοκυριών, να καταπολεμήσουμε μαζί την ενεργειακή φτώχεια. Ένα άλλο προαπαιτούμενο είναι ο ΔΕΔΔΗΕ να μπορέσει να εξασφαλίσει διακριτό ηλεκτρικό χώρο, έτσι ώστε να μπορέσουν οι Δήμοι και οι ΔΕΥΑ να κάνουν κάτι τέτοιο».

Όπως είπε ο κ. Παπαστεργίου, με αυτές τις κοινότητες, οι οποίες θα μπορούν να είναι και διαδημοτικές, θα δοθεί η δυνατότητα, αν όχι για ενεργειακή επάρκεια στους Δήμους, σίγουρα σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό υποβοήθησή τους.  

Στο πλαίσιο αυτό, τοποθετήθηκαν και τα λοιπά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της ΚΕΔΕ, με πολλούς να υποστηρίζουν ότι έως ότου υπάρξουν οι προϋποθέσεις να ξεκινήσει μία τέτοια πρωτοβουλία, θα πρέπει πρωτίστως να επαναλειτουργήσουν οι λιγνιτικές υποδομές της χώρας, ώστε να αντιμετωπιστεί άμεσα και αποτελεσματικά η ενεργειακή κρίση που πλήττει σφοδρά τους πολίτες και τους φορείς της χώρας. Επιπλέον τονίστηκε, πως πρώτη προτεραιότητα θα πρέπει να είναι η κατάρτιση χωροταξικού σχεδιασμού για τις ΑΠΕ, όπως επίσης και ότι μέλημα στο πλαίσιο της ανωτέρω πρωτοβουλίας θα πρέπει να είναι και το ζήτημα του τι θα γίνουν αυτές οι εγκαταστάσεις μετά το τέλος της λειτουργίας τους, δεδομένου ότι η απομάκρυνση και ανακύκλωση των ΑΠΕ έχει αποδειχθεί δύσκολη υπόθεση.

Πρόταση στο ΥΠΕΝ οι Δήμοι να αποκτήσουν λόγο στις ΑΠΕ

Όσον αφορά στις άμεσες ενέργειες που μπορούν να λάβουν χώρα σχετικά με το ζήτημα των ΑΠΕ, μία μακροσκελή και εμπεριστατωμένη εισήγηση έκανε ο πρόεδρος της σχετικής Επιτροπής της ΚΕΔΕ, κ. Γιώργος Παπαναστασίου.

Κάνοντας μία αναφορά στην υφιστάμενη κατάσταση, ο ίδιος τόνισε τις εντονότατες αντιδράσεις διάφορων Δήμων στην εγκατάσταση ΑΠΕ, κυρίως ενάντια στις ανεμογεννήτριες, αλλά και στον πλήρη εξοστρακισμό των Δήμων, όσον αφορά στις διαδικασίες διαβούλευσης και αδειοδότησης των σχετικών επενδύσεων.

Ο κ. Παπαναστασίου, τόνισε πως η χώρα χρειάζεται τις ΑΠΕ ενάντια στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, καθώς η Ελλάδα αποτελεί μία από τις χώρες που πλήττεται ευθέως.

Προκειμένου να γίνει αυτό, υπογράμμισε, ότι θα πρέπει να υπάρξουν συγκεκριμένοι όροι και συγκεκριμένη χωροταξική λογική, που αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει καμία. Ενδεικτικά ανέφερε, πως αυτή τη στιγμή στη ΡΑΕ βρίσκονται κατατεθειμένες προτάσεις που αφορούν στο 10πλάσιο των αναγκών της χώρας, αλλά και πως δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για το τι γίνεται σε περιοχές Natura, σε περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, καθώς δεν υπάρχει εγκεκριμένο χωροταξικό ΑΠΕ.

Ο κ. Παπαναστασίου σημείωσε πως η πρόταση περί ενεργειακών κοινοτήτων είναι η σωστή και ενδεδειγμένη λύση για τη μείωση των αναγκών και συνεπώς του κόστους λειτουργίας των Δήμων.

Παράλληλα όμως, θα επιδιωχθεί συνάντηση με την ηγεσία και τα υπηρεσιακά στελέχη του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας, προκειμένου να συζητηθεί η σημασία της ενσωμάτωσης της κοινωνικής διάστασης στην περιβαλλοντική αδειοδότηση καθώς και της ενσωμάτωσης ειδικών μέτρων προστασίας των τοπικών ιστορικών πολιτιστικών φυσικών στοιχείων της κάθε περιοχής σε διοικητικές πράξεις, όπως οι αποφάσεις έγκρισης περιβαλλοντικών όρων.

Στο πλαίσιο αυτό, η ΚΕΔΕ προτείνει μεταξύ άλλων τα παρακάτω:

• Υλοποίηση ενός προγράμματος από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το οποίο θα έχει ως στόχους την προώθηση της ανάπτυξης πρωτοβουλιών και καλών πρακτικών συνεργασίας της αυτοδιοίκησης πρώτου βαθμού, του κεντρικού κράτους, των φορέων ανάπτυξης έργων ΑΠΕ και των κοινωνικών φορέων.
• Την ανάπτυξη εργαλείων, θεσμικών, τεχνικών, διαδικαστικών και οικονομικών, συμμετοχής της τοπικής αυτοδιοίκησης στη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης, αλλά και ανάπτυξης των ΑΠΕ ώστε να ενισχυθεί και η τοπική ανάπτυξη και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης των δήμων.
• Την αναβάθμιση της διαδικασίας διαβούλευσης και δημοσιότητας, με την ανάπτυξη κατάλληλων εργαλείων συμμετοχής και παρέμβασης της τοπικής αυτοδιοίκησης.
• Την αξιολόγηση του αποτελέσματος των αντισταθμιστικών μέτρων και την ανάπτυξη τεχνικών και θεσμικών προτάσεων για τη βελτιστοποίηση τους.
• Την ενημέρωση και την κατάρτιση των φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης α’ βαθμού και την ενημέρωση και αύξηση της ευαισθητοποίησης του κοινού σχετικά με τις επιπτώσεις των έργων ΑΠΕ στο περιβάλλον, τα μέτρα προστασίας, τα περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη.
• Οι Δήμοι και οι τοπικές κοινωνίες, ως οι άμεσοι αποδέκτες των επενδύσεων ΑΠΕ θα πρέπει να λάβουν πρωταγωνιστικό ρόλο και να αποτελέσουν τον κύριο συνομιλητή της κεντρικής διοίκησης. Διότι αυτή τη στιγμή, ο Α βαθμός είναι εντελώς απ’ έξω από όλη αυτή τη διαδικασία.

Δήμαρχος Πάρου: «Τα νησιά δε θα γίνουν εργοστάσια ενέργειας»

Το λόγο έλαβε και ο Δήμαρχος Σαρωνικού, κ. Πέτρος Φιλίππου, επικεφαλής του Δικτύου Δημάρχων για τις ανεμογεννήτριες, στο οποίο συμμετέχουν πολλοί από τους Δημάρχους των Κυκλάδων, ο οποίος ανέλυσε τις θέσεις του Δικτύου και πρότεινε τη στενή συνεργασία του Δικτύου με την αρμόδια επιτροπή της ΚΕΔΕ.

Αμέσως μετά, το λόγο έλαβε ο Δήμαρχος Πάρου, κ. Μάρκος Κωβαίος, σχετικά με τις θέσεις των Κυκλάδων.

Σύμφωνα με τον κ. Κωβαίο, «μιλάμε για ιδιαίτερες περιοχές, περιοχές ιδιαίτερου κάλλους όπως είναι οι Κυκλάδες, οι οποίες είναι το λευκό, το γαλάζιο, το απέριττο. Ιδιαίτερα η Πάρος, έχει μικρά βουνά, γύρω στα 250 μέτρα, στα οποία εμείς καλούμαστε να “υποδεχτούμε” ανεμογεννήτριες 120 μέτρων. Είναι ασύμμετρο. Δεν είμαστε κατά των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, διότι σαφέστατα, θέλουμε να συμβάλλουμε κι εμείς ως κοινωνία στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, θέλουμε να συνεισφέρουμε στη χώρα και ιδιαίτερα αυτή την περίοδο που βλέπουμε τι γίνεται με το ενεργειακό. Ωστόσο, δεν καταστρέφεις κάτι για να φτιάξεις κάτι άλλο».

Σύμφωνα με το Δήμαρχο Πάρου, από τη στιγμή που πολεοδομικά όλη η οικοδομική δραστηριότητα δεσμεύεται να μην υπερβαίνει κτίσματα άνω των 10,5 μέτρων, δεν είναι αντιληπτή η λογική της προώθησης μεγαθηρίων 120 μέτρων ταυτόχρονα.

Όπως τόνισε, κάτι τέτοιο δεν ταιριάζει στις Κυκλάδες, που αποτελούν «τα μοναδικά πολύτιμα πετράδια της χώρας μας, τα οποία προωθούμε και εισπράττουμε οφέλη οικονομικά βάσει του τουρισμού».

Μάλιστα υπογράμμισε, πως δεν πρόκειται περί αυτονομίας, καθώς οι ενεργειακές ανάγκες της Πάρου, που δεν ξεπερνούν τις 30 μεγαβατώρες στο ζενίθ της τουριστικής περιόδου, μπορούν να καλυφθούν με μερικές ανεμογεννήτριες. Ωστόσο στην Πάρο έχουν ήδη χωροθετηθεί ήδη 75, ενώ η φέρουσα ικανότητα του νησιού έχει υπολογιστεί για 104 ανεμογεννήτριες.

«Τα νησιά δεν μπορούν να γίνουν εργοστάσια ενέργειας», ξεκαθάρισε ο κ. Κωβαίος, ζητώντας και από την πλευρά του οι Δήμοι να αποκτήσουν ισχυρό και δεσμευτικό λόγο στη διαδικασία χωροθέτησης, ενώ έκλεισε υποστηρίζοντας πως οι νησιώτες δεν είναι αντίθετοι σε μικρές ανεμογεννήτριες ή υπεράκτια αιολικά πάρκα, που θα παράγουν ενέργεια αλλά δεν θα καταστρέφουν τα νησιά.