Ολοκληρώθηκε το ΣΒΑΚ του Δήμου Ιητών

Η οριστική παραλαβή του ολοκληρωμένου πλέον Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας, εγκρίθηκε από τα αρμόδια δημοτικά όργανα του Δήμου Ιητών, με τις προτάσεις του σχεδίου, να τίθενται πλέον στον προγραμματισμό για υλοποίηση.

Στο πλαίσιο της υποχρέωσης των Δήμων, για την εκπόνηση Σχεδίων Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας, που βασικό στόχο έχουν την κατάρτιση ενός σχεδίου προτάσεων, ώστε να διαμορφωθούν σε έναν τόπο οι μετακινήσεις αφενός «πράσινες» και αφετέρου φιλικές προς τον άνθρωπο, είτε πρόκειται για κάτοικο, είτε για επισκέπτη, ο Δήμος Ιητών είχε αναθέσει την εκπόνηση του ΣΒΑΚ Ίου σε ανάδοχο, ο οποίος έπειτα από μία προπαρασκευαστική φάση συγκέντρωσης στοιχείων, δύο φάσεις διαβούλευσης και μία τελική φάση ολοκλήρωσης του σχεδίου προτεινόμενων παρεμβάσεων, παρέδωσε στο Δήμο το τελικό Σχέδιο.

Οι βασικοί στόχοι του ΣΒΑΚ της Ίου

Μετά από μία αναλυτική παρουσίαση των γενικών στόχων του ΣΒΑΚ, αλλά και καλών πρακτικών βιώσιμης κινητικότητας απ’ όλο τον κόσμο, αλλά και από περιοχές της Ελλάδας, η μελέτη του ΣΒΑΚ καταλήγει, πως η νησιωτική ιδιαιτερότητα και ο εποχικός χαρακτήρας του μεταφορικού φόρτου της Ίου διαμορφώνει τις ακόλουθες βασικές προτεραιότητες που είναι η βιώσιμη διαχείριση των υποδομών του νησιού, η σταδιακή διαμόρφωση μηδενικού περιβαλλοντικού αποτυπώματος, οι πράσινες μετακινήσεις (ηλεκτροκίνηση δημοσίων και ιδιωτικών μέσων), η ενεργειακή απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και τις μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η ενίσχυση των ποιοτικών χαρακτηριστικών του ατμοσφαιρικού αέρα, η μετατροπή της Ίου σε GR-ECO Island στο πρότυπο της Χάλκης και άλλων μικρών νησιών, η δημιουργία οικολογικής ταυτότητας και επαναπροσδιορισμού του τουριστικού ρεύματος που επισκέπτεται το νησί και τέλος, η ενίσχυση των βασικών υποδομών έτσι ώστε να καταστούν ασφαλείς για τους μόνιμους κατοίκους και επισκέπτες του νησιού.

Τα βασικά προβλήματα που αποτυπώθηκαν από τους μελετητές για την Ίο είναι:

• Υψηλό ποσοστό χρήσης των ΙΧ – συνθήκες εποχιακής κυκλοφοριακής συμφόρησης
• Περιορισμένοι χώροι στάθμευσης κατά τους θερινούς μήνες
• Μεγάλοι κυκλοφοριακοί φόρτοι και σημαντικά αυξημένη ανάγκη μετακινήσεων κατά τις τουριστικές περιόδους σε σχέση με την τυπική περίοδο εκτός της τουριστικής
• Περιορισμοί στην ανεμπόδιστη κίνηση των πεζών – έλλειψη διαδρομών πεζών για τις καθημερινές ανάγκες μετακίνησης την περίοδο θέρους
• Περιορισμοί για τη χρήση ποδηλάτου
• Μη ανταγωνιστικό (έναντι του αυτοκινήτου) σύστημα δημόσιων συγκοινωνιών κατά την περίοδο του θέρους

Το Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας του Δήμου Ιητών εκπονήθηκε το χρονικό διάστημα Μάιος – Δεκέμβριος 2021. Κύριος στόχος του ΣΒΑΚ Δήμου Ιητών ήταν η καταγραφή των προβλημάτων, η ανάδειξη των ιδιαιτεροτήτων του νησιού ως εποχικός προορισμός, αλλά και η δυνατότητα διαβούλευσης με τους πολίτες και τους Φορείς της Ίου προκειμένου να καταγραφούν οι προβληματισμοί και οι απόψεις τους για την επίλυση κρίσιμων ζητημάτων του νησιού.

Η Ομάδα Μελέτης της αναδόχου εταιρείας, Premium Consulting, επικεντρώθηκε στην αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης και στην διαπίστωση ότι ο κυκλοφοριακός φόρτος κατά τους θερινούς ,μήνες δημιουργεί εκρηκτικά προβλήματα σε συγκεκριμένα σημεία τα οποία πρέπει να αποσυμφορηθούν προς όφελος τόσο των υπολοίπων επισκέψιμων περιοχών, όσο και για την ανακούφιση των επιβαρυμένων αστικών περιοχών.

Τόσο η ευρεία, όσο και η στοχευμένη διαβούλευση ανέδειξαν τα προβλήματα που περιεγράφηκαν ανωτέρω και οι λύσεις που αποτυπώθηκαν συγκροτούν ένα συνολικό συμπαγές πλαίσιο δράσεων που δύναται να εφαρμοστεί και να αναδείξει τα μελλοντικά χαρακτηριστικά του νησιού τα οποία θα βασίζονται σε πιο βιώσιμες και περιβαλλοντικά φιλικές πρακτικές.

Η βελτίωση του οδικού δικτύου και η ενίσχυση της συνδεσιμότητας σε συνδυασμό με την απόκτηση πράσινων μέσων μεταφοράς (ηλεκτρικά οχήματα), αλλά και την ενοικίαση ηλεκτρικών ποδηλάτων και αυτόνομων ελαφρών ηλεκτρικών οχημάτων, θα ανακουφίσουν το νησί από την ατμοσφαιρική επιβάρυνση, και θα αναδείξουν τον προσανατολισμό του ως ένας  περιβαλλοντικά φιλικός προορισμός.

Πολλές από τις προτεινόμενες δράσεις έχουν ήδη δρομολογηθεί και αναμένεται να ολοκληρωθούν σε βραχυπρόθεσμη περίοδο (απόκτηση ηλεκτρικών λεωφορείων, φορτιστών οχημάτων, κ.ά.), ενώ άλλες παρεμβάσεις θα απαιτήσουν περισσότερο χρόνο ώστε να υλοποιηθούν (υποδομές οδικών συνδέσεων, ΓΠΣ, κ.ά.). Αδιαμφησβήτητα όμως, η εκπόνηση του ΣΒΑΚ αποτέλεσε μια καλή ευκαιρία ώστε η Ίος και οι φορείς που αποφασίζουν για το μέλλον της, να συνειδητοποιήσουν την αναγκαιότητα ολιστικής αντιμετώπισης των σύνθετων προβλημάτων.

Προτεινόμενες παρεμβάσεις

Ακολούθως, στη συνέχεια της μελέτης, παρουσιάζεται το σύνολο των προτεινόμενων δράσεων στην Χώρα και τους οικισμούς. Η υλοποίηση και χρηματοδότηση των δράσεων αυτών, αφήνει μεγάλο περιθώριο επέκτασης των μέτρων και σε άλλες δράσεις που συνολικά θα στοχεύουν μακροπρόθεσμα στην επίτευξη του κύριου στόχου που είναι η ανάπτυξη βιώσιμου δικτύου αστικών συγκοινωνιών στις περιοχές εφαρμογής.

Όσον αφορά στις δράσεις άμεσου χαρακτήρα, προτείνεται η αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος, με προτεινόμενες ενέργειες, όπως  κάθετη και οριζόντια σήμανση των οδών, ο φωτισμός χαμηλής έντασης στη Χώρα Ίου (αντικατάσταση φωτισμού), η προώθηση ενοικίασης μόνο χαμηλού κυβισμού οχημάτων, αλλά και απαλλοτριώσεις, με γνώμονα την εξέταση μακροπρόθεσμων λύσεων.

Επίσης άμεσου χαρακτήρα είναι και η πρόταση για υιοθέτηση πράσινων λύσεων και σύγχρονων τεχνολογιών. Στον τομέα αυτό προτείνεται η προώθηση χρήσης ηλεκτρικών οχημάτων ή/και ανάπτυξη δικτύου δημόσιου συστήματος ηλεκτρικής φόρτισης, η απόκτηση ηλεκτρικών δημόσιων λεωφορείων, όπως και η προώθηση της χρήσης ελαφρών ατομικών ηλεκτρικών οχημάτων.

Προτείνονται επιπλέον, παρεμβάσεις κοινωνικού αντικτύπου και περιβαλλοντικής συμπεριφοράς – επίσης με άμεσο χαρακτήρα, στο πλαίσιο των οποίων ενδεικτικά αναφέρονται η προώθηση της αθλητικής ποδηλασίας και η ανάπτυξη υπεύθυνων χρηστών ποδηλάτου, η προώθηση της ανάπτυξης δικτύου ενοικίασης ηλεκτρικών ποδηλάτων, η δημιουργία δικτύου διαδρομών ενδιαφέροντος πολιτών (σύνδεση σημείων άθλησης, αναψυχής, πολιτισμού, με άξονες δημόσιας συγκοινωνίας), αλλά και η οργάνωση πρωτοβουλιών – εκδηλώσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης πολιτών σε θέματα αστικών μεταφορών και πράσινης μετακίνησης.

Στον άξονα των θεσμικών και εποπτικών παρεμβάσεων, προτείνονται δράσεις, όπως ο έλεγχος του κυκλοφοριακού φόρτου στο οδικό δίκτυο της Κουμπάρας, ο έλεγχος του κυκλοφοριακού στο λιμάνι κατά τη θερινή περίοδο, η επιτήρηση και βελτίωση όδευσης αποσυμφόρησης της περιοχής του λιμένα κατά τη θερινή περίοδο, αλλά και ο επανέλεγχος του οδικού δικτύου του Μυλοπότα για πιθανές παρεμβάσεις αποσυμφόρησης μονιμότερου χαρακτήρα.

Στον τομέα των μεσο-βραχυπρόθεσμων μέτρων, προτείνονται παρεμβάσεις βελτίωσης του υφιστάμενου οδικού δικτύου και ενίσχυσης της διασυνδεσιμότητας.

Κυρίως, προτείνονται συναφείς παρεμβάσεις στα παρακάτω σημεία:

• Περιφερειακός (Κάμπος- Μπάγια), για τη μείωση του κυκλοφοριακού φόρτου εντός οικισμού.
• Μύλοι - Άγιος Δημήτριος – Διασέλια, για τη μείωση του κυκλοφοριακού εντός οικισμού Μυλοπότα και τη συντόμευση της διαδρομής Λιμάνι-Μαγγανάρι.
• Ψιλλή Άμμο – Σπιθάρα, για το οποίο έχει υποβληθεί πρόταση στο πρόγραμμα Αντώνης Τρίτσης και συμβάλει στη συντόμευση της διαδρομής Μυλοπότα – Μαγγανάρι.
• Κάλαμος – Πλάκες, για την αξιοποίηση των ανατολικών παραλιών του νησιού.
• Αγία Ειρήνη – Ελικοδρόμιο, για τη σύνδεση του Κέντρου Υγείας με το ελικοδρόμιο καθώς και την αξιοποίηση & πρόσβαση των βόριων παραλιών.
• Ψάθη-Πλάκες (Αρχικό στάδιο), για την αξιοποίηση & πρόσβαση των βόριων παραλιών
• Κλίμα, για την αξιοποίηση των νότιων παραλιών του νησιού
• Χαρακτηρισμός οδικού δικτύου (περιφερειακός, δημοτικός κλπ) για τον διαχωρισμό των αρμοδιοτήτων και την προώθηση συντήρησης και νέων έργων.

Επιπλέον, προτείνονται έργα υποδομής στον τομέα των αστικών μεταφορών, σε πλαίσιο ωρίμανσης και υλοποίησης, όπως αεροδρόμιο στον Πλακωτό και επέκταση του λιμένα Ίου ή/και νέα λιμενική εγκατάσταση στον Αλμυρό.

Επίσης μεσο-βραχυπρόθεσμου χαρακτήρα μέτρα προτείνονται και για την αναβάθμιση της ποιότητας των αστικών μετακινήσεων, όπως η δημιουργία πεζόδρομου στον Μυλοπότα, πεζόδρομου στην παραλία του λιμένα Ίου, αλλά και νέα πάρκινγκ σε Μυλοπότα και Μαγγανάρι.

Τέλος, όσον αφορά σε δράσεις μακροπρόθεσμου χαρακτήρα, προτείνονται μέτρα για τον πολεοδομικό ανασχεδιασμό του Δήμου Ιητών, με δράσεις όπως την εκπόνηση Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου για την Ίο, αλλά και η οριοθέτηση των οικισμών.