Δεκαοκτάμηνη παράταση υλοποίησης

Παράταση δεκαοκτώ μηνών όσον αφορά στην υλοποίηση υδατοδρομίων σε νησιά των Κυκλάδων και της Δωδεκανήσου ενέκρινε κατά πλειοψηφία το περιφερειακό συμβούλιο Νοτίου Αιγαίου κατά τη διάρκεια της χθεσινής σύγκλισης των μελών του στη Νάξο, υπερψηφίζοντας επιπλέον, συγκεκριμένες τροποποιήσεις διευκρινιστικού χαρακτήρα στο περιεχόμενο των συμβάσεων που έχει συνάψει η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου με τα κατά τόπους Δημοτική Λιμενικά Ταμεία.

Η συστηματική προσπάθεια της Περιφερειακής Αρχής σε επίπεδο προώθησης των υδατοδρομίων στο νησιώτικο χώρο αρμοδιότητάς της και κατ΄επέκταση στη δημιουργία ενός δικτύου που θα ενισχύσει ως έναν βαθμό τις δυνατότητες μετακίνησης για κατοίκους κι επισκέπτες συνάντησε αρκετά εμπόδια ακόμη και σε θεσμικό επίπεδο, τα οποία κι επιχειρήθηκαν να υπερπηδηθούν μέσω συναντήσεων και προτάσεων προς το αρμόδιο Υπουργείο.

Παρά τον γενικότερο προβληματισμό που εκφράζεται σε πανελλαδικό επίπεδο δε, σχετικά με την προοπτική τουριστικής ενδυνάμωσης των νησιών (και όχι μόνον του Αιγαίου) μέσω της λειτουργίας των υδατοδρομίων εξαιτίας του γραφειοκρατικού κυκεώνα που καθυστερεί την αδειοδότηση λειτουργίας δικτύου στην Αθήνα και δεν διευκολύνει την έγκριση περιβαλλοντικών όρων κι ως εκ τούτου, μοιραία αποθαρρύνει τις ενδιαφερόμενες εταιρείες, η Περιφέρεια ενεργεί με γοργούς ρυθμούς προς την κατεύθυνση της στόχευσης που είχε θέσει από την έναρξη της θητείας της.

Αξίζει να τονισθεί πως, κατά τη χθεσινή συνεδρίαση, υπερψηφίστηκε η τροποποίηση δεκαπέντε συμβάσεων οι οποίες έχουν συναφθεί με τα αρμόδια Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία, ανάμεσα στα οποία και της Σύρου για το υδατοδρόμιο και της πρωτεύουσας των Κυκλάδων. Οι πέντε εκ των δεκαπέντε συμβάσεων αφορούν σε νησιά της Δωδεκανήσου ενώ οι υπόλοιπες στις Κυκλάδες και ειδικότερα (πέραν της Σύρου) σε Πάρο, Μήλο, Νάξο, Αμοργό, Σίκινο, Θήρα, Άνδρο, Κύθνο και Κέα.

Ακολούθως παρουσιάζεται το σύνολο των αλλαγών για τις προγραμματικές συμβάσεις νησιών του νομού μας, οι οποίες έφεραν υπογραφή 7 Απριλίου του 2015 κι έληγαν έναν χρόνο μετά, ήτοι 7 Απριλίου του 2016.

Σημειώνεται πως τη συνεδρίαση παρακολούθησε και ο βουλευτής Κυκλάδων της Νέας Δημοκρατίας, Γιάννης Βρούτσης.

Με καθυστέρηση το αρχικό πλάνο. Παράταση έως το τέλος του 2017

Σύμφωνα με την εισήγηση που παρουσιάστηκε στο περιφερειακό συμβούλιο, κατά την υλοποίηση των εν λόγω προγραμματικών συμβάσεων και δεδομένης της ιδιαιτερότητας του αντικειμένου “διαπιστώθηκε η ανάγκη τροποποίησής τους ως προς τα παρακάτω αναφερόμενα άρθρα προκειμένου α) να ολοκληρωθεί πλήρως και με επιτυχία το αντικείμενο της σύμβασης, β) να καταστούν σαφείς οι ρόλοι των συμβαλλομένων μερών σύμφωνα και με την κείμενη νομοθεσία, και γ) να είναι δυνατή η λειτουργία του υδατοδρομίου αμέσως μετά την εκτέλεσή τους”. Κατά συνέπεια, οι όποιες αρχικές υπερ-αισιόδοξες εκτιμήσεις για τον χρόνο υλοποίησης έστω και κάποιου αριθμού υδατοδρομίων εντός της προσεχούς καλοκαιρινής περιόδου, φαίνεται να “προσγειώνονται” εξαιτίας σαφώς των εμποδίων που συναντήθηκαν. Κατά συνέπεια, πρώτη αλλαγή που αποτελεί και την πρώτη τροποποίηση είναι η έγκριση του χρονικού περιθωρίου που δίδεται για την υλοποίηση των υδατοδρομίων συνολικά στο Νότιο Αιγαίο κι εν προκειμένω για τις Κυκλάδες. Αυτούσιο το σχετικό περιεχόμενο του άρθρου 2 των συμβάσεων διαμορφώνεται ως εξής: “Ισχύς και Διάρκεια – Τροποποίηση ως προς τη διάρκεια με την παράταση ισχύος της προγραμματικής σύμβασης κατά δέκα οκτώ (18) μήνες από την ημερομηνία λήξης της”. Βάσει των νέων δεδομένων οι συμβάσεις τόσο για τη Σύρο, όσο και για τα άλλα νησιά του νομού παρατείνονται και ισχύουν έως και το τέλος του 2017.

Διακριτές οι αρμοδιότητες Περιφέρειας και Λιμενικών Ταμείων

Μία ακόμη σημαντική τροποποίηση αφορά στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των συμβαλλόμενων μερών, με το άρθρο 3 των συμβάσεων να διευκρινίζει πλέον ρητώς τί αναλαμβάνει η κάθε μία πλευρά (Περιφέρεια και Λιμενικό Ταμείο). Πιο αναλυτικά, αναφέρονται τα παρακάτω: “Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (ΠΝΑ) αναλαμβάνει: 1.Να προωθήσει όλες τις διαδικασίες που προβλέπονται για την έκδοση Άδειας Ίδρυσης και Λειτουργίας Υδατοδρομίου. (σσ. πχ. της Σύρου). Στο πλαίσιο υλοποίησης του έργου προβλέπεται η προμήθεια και εγκατάσταση κατάλληλου εξοπλισμού για το σταθμό Προσθαλάσσωσης - Αποθαλάσσωσης (Υδατοδρόμια) Υδροπλάνων (Σ.Π.Α.Υ.). Αναλυτικότερα, ο εξοπλισμός των Σ.Π.Α.Υ. αποτελείται όπως αναφέρεται ακολούθως: Βασικός εξοπλισμός σταθμού: 1.Πλωτή εξέδρα/σχεδία ελλιμενισμού (αποβάθρα): Γενικές απαιτήσεις πλωτού προβλήτα / σχεδίας ελλιμενισμού: Οι ελάχιστες διαστάσεις, με ανοχή (tolerance) ±2%, πρέπει να είναι είκοσι (20) μέτρα μήκος και 2,4 μέτρα πλάτος. Πρέπει να είναι ικανή να υποστηρίξει βάρος τουλάχιστον 2 τόνων (2.000 κιλά). Να είναι ικανή να αντισταθμίζει τις παλίρροιες. Οι άκρες να μην προβάλουν πάνω από 50 εκατοστά από την επιφάνεια της θάλασσας. Οι άκρες και οι γωνίες να είναι καλά προστατευμένες, με προφυλακτήρες. Να μην υπάρχουν κάθετα εμπόδια. Να διαθέτει έναν ελάχιστο αριθμό από 3 δέστρες. Η αποβάθρα πρέπει να συνδέεται με σταθερό έδαφος με ειδική προστατευμένη γέφυρα από-επιβίβασης σύμφωνα με τις απαιτήσεις του χώρου όπου θα τοποθετηθεί. 2. Βάσεις διάσωσης, πυρόσβεσης και παροχής πρώτων βοηθειών. 3. Το κόστος για την έκδοση της Άδειας Ίδρυσης και Λειτουργίας και κατασκευής Υδατοδρομίου (σσ. πχ. στη Σύρο) καθώς και κάθε παράβολο ή φόρος που θα προκύψει για την έκδοσή της θα καλυφθεί από το Τεχνικό Πρόγραμμα της Π.Ν.Α. και από τον ΚΑΕ 9479στ12.”.

Από την πλευρά του το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο αναλαμβάνει: “1. Να προσδιορίσει και να διαθέσει χώρο – για τις ανάγκες χωροθέτησης – εντός του λιμένα, καθώς και εγκαταστάσεων, μηχανημάτων και μέσων που είναι απαραίτητα για την υλοποίηση της προμήθειας και εγκατάστασης εξοπλισμού για τη λειτουργία σταθμού Προσθαλάσσωσης - Αποθαλάσσωσης (Yδατοδρομίου) Υδροπλάνων(ΣΠΑΥ). Ο Χώρος Δημιουργίας Σταθμού Προσθαλάσσωσης – Αποθαλάσσωσης Υδροπλάνων (ΣΠΑΥ), θα επιλεγεί κατόπιν πρότασης – υπόδειξης του Δ.Λ.Τ. Σύρου και σε συνεργασία με τους μελετητές. Επίσης το Δ.Λ.Τ. Σύρου δύναται να επεκτείνει τη δημιουργία υδατοδρομίων, τόσο στη Σύρο όσο και στα υπόλοιπα νησιά αρμοδιότητας του, εάν η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου δεν προχωρήσει κατασκευή υδατοδρομίων σε αυτά. 2. Να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες ανάθεσης εκπόνησης των απαιτούμενων Τεχνικών Μελετών καθώς και των απαιτούμενων Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μελέτες ΜΠΕ, προϋπολογισμού έως 5.000,00 € μη συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ)”.

Μετά την υλοποίησή τους, η απόφαση του τρόπου λειτουργίας

Καθυστερήσεις στη γενικότερη προσπάθεια που καταβάλλει η Περιφέρεια προκλήθηκαν κι εξαιτίας καταγγελίας που υπήρξε εκ μέρους μέλους του διοικητικού συμβουλίου του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Άνδρου – Τήνου στο Υπουργείο Ναυτιλίας προκειμένου να διασαφηνιστεί ο ρόλος και η παρέμβαση της Περιφέρειας σε επίπεδο μελλοντικής λειτουργίας του υδατοδρομίου. Οι αλλαγές προκάλεσαν την ανάγκη τροποποίησης του άρθρου 4, το περιεχόμενο του οποίου διαμορφώνεται ως ακολούθως: “ Φορέας Εκτέλεσης και Διαχείρισης των έργων: Κύριος του έργου είναι το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο (σσ. πχ. Σύρου) και με την παρούσα σύμβαση, ως φορέας εκτέλεσης του έργου ορίζεται η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Με την ολοκλήρωση και παράδοση του Υδατοδρομίου, οι συμβαλλόμενοι συμφωνούν να εξετάσουν από κοινού το ενδεχόμενο δημιουργίας φορέα λειτουργίας του Υδατοδρομίου, είτε με την συμμετοχή μόνο των ιδίων είτε και με τη συμμετοχή οποιουδήποτε τρίτου κρίνουν από κοινού, με βάση τις οδηγίες που περιλαμβάνονται στην εγκύκλιο υπ’ αρ. 8112.6/03/14/5-2-2014 ΥΝΑ/ΓΓΛΛΠΝΕ, με την παραπάνω συνεργασία να συμφωνείται ρητά ότι θα υλοποιηθεί μόνο σε περίπτωση ομόφωνης απόφασης εκ μέρους τους, και η οποία θα ληφθεί από τα αρμόδια όργανα του κάθε φορέα στον χρόνο που θα προκύψει ως ζήτημα. Ρητά δηλώνεται ότι η συνεργασία του προηγούμενου εδαφίου δεν αποτελεί κανενός είδους μεταφορά αρμοδιότητας εκ μέρους του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Σύρου προς την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου”.

Έως και 150.000 ευρώ το “ταβάνι” για το κάθε υδατοδρόμιο

Ένα ζήτημα που έχει απασχολήσει ιδιαίτερα καθ΄ όλη τη διάρκεια των συζητήσεων της δημιουργίας των υδατοδρομίων στο περιφερειακό συμβούλιο του Νοτίου Αιγαίου αποτελεί και το κόστος τους, το οποίο κι αναλαμβάνει εξ ολοκλήρου η Περιφέρεια, καθώς η νέα Περιφερειακή Αρχή διατηρεί την πεποίθηση πως στο πεδίο των μετακινήσεων στο νησιώτικο χώρο επιβάλλεται να προστεθεί αυτή η δυνατότητα χρήσης υδροπλάνων. Σχετικά με τους συγκεκριμένους πόρους και τη χρηματοδότησή τους, τονίζεται κατηγορηματικά πως το ποσό των 150.000 ευρώ αποτελεί το “ταβάνι” και το ανώτατο όριο που μπορεί να κοστίσει ένα υδατοδρόμιο, με το άρθρο 5 να διαμορφώνεται ως ακολούθως: “Ο συνολικός προϋπολογισμός του Έργου, ανέρχεται στο ενδεικτικό και ανώτατο ποσό των εκατόν πενήντα χιλ. ΕΥΡΩ (150.000,00 €) συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α. τριάντα χιλ. (30.000,00 €) για την άδεια Ίδρυσης και Λειτουργίας και εκατόν είκοσι χιλ. (120.000,00 €) για την κατασκευή του Υδατοδρομίου. Το έργο χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από τον προϋπολογισμό της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, και θα βαρύνει τον Φορέα χρηματοδότησης θα καλυφθεί από το Τεχνικό Πρόγραμμα της Π.Ν.Α. και από τον ΚΑΕ 9479στ12. Στο ποσό αυτό περιλαμβάνονται όλες οι επιμέρους δαπάνες προκειμένου να εκτελεστεί η παρούσα σύμβαση, όπως π.χ. το κόστος για την έκδοση της Άδειας Ίδρυσης και Λειτουργίας και κατασκευής Υδατοδρομίου (σσ. πχ. στη Σύρο) καθώς και κάθε παράβολο ή φόρος που θα προκύψει για την έκδοσή της”.

Απουσία μελέτης βιωσιμότητας

Παρά την έγκριση των ανωτέρω τροποποιήσεων από την παράταξη της μείζονος μειοψηφίας, ωστόσο αξίζει να επισημανθεί πως, η πλευρά του Γιάννη Μαχαιρίδη διατύπωσε εκ νέου τις βασικές επιφυλάξεις της σχετικά με τον τρόπο που προωθεί την ίδρυση και λειτουργία υδατοδρομίων η Περιφερειακή Αρχή και ο Περιφερειάρχης, Γιώργος Χατζημάρκος.

Ένα εκ των βασικών ζητημάτων αποτελεί το ύψος των κονδυλίων που θα δαπανηθούν για το κάθε νησί, με τα μέλη της μείζονος αντιπολίτευσης να κάνουν λόγο για εξαιρετικά υψηλά ποσά, των οποίων η διάθεση θα έπρεπε να πραγματοποιηθεί, αφού πρωτίστως έχει προηγηθεί η εκπόνηση μίας μελέτης βιωσιμότητας για το προωθούμενο δίκτυο υδατοδρομίων στο Νότιο Αιγαίο. Μάλιστα, σε όλες τις συνεδριάσεις, ο κ. Μαχαιρίδης αλλά και τα άλλα μέλη της μείζονος αντιπολίτευσης εμμένουν στη θέση τους, προκειμένου να εξετάσει η Περιφέρεια τίνι τρόπω θα μπορεί να λειτουργήσει το δίκτυο και το κάθε υδατοδρόμιο στα νησιά του Νοτίου Αιγαίου.

Εκτός της ανωτέρω διαφωνίας, θα πρέπει να σημειωθεί πως, σε εντελώς διαφορετικό μήκος κύματος εξέπεμψε η θέση της παράταξης της Λαϊκής Συσπείρωσης, τα μέλη της οποίας καταψήφισαν από την πρώτη στιγμή τα σχετικά θέματα υποστηρίζοντας πως, τα υδατοδρόμια δεν θα υπηρετήσουν τις πραγματικές ανάγκες μετακίνησης των νησιωτών ενώ τέλος, κρίνεται σημαντικό να αναφερθεί πως, επί τάπητος τέθηκε η πρόταση δημιουργίας υδατοδρομίου, το οποίο θα εξυπηρετεί τις Μικρές Κυκλάδες, δηλαδή τα νησιά Δονούσα, Σχοινούσα, Κουφονήσι και Ηρακλειά.