Αναγκαιότητα η αποκατάσταση του φάρου της Διδύμης

Έχοντας ως σημαντική βάση τη μελέτη αποτύπωσης του φάρου της Διδύμης, που προσέφερε δωρεάν το 2021 ο Μηνάς Μπουγιούρης και το γραφείο του”Χωρογράφοι” στον Δήμο Σύρου - Ερμούπολης και στον Ναυτικό Όμιλο Σύρου, καλείται σήμερα η Δημοτική Αρχή να προσδιορίσει τα βήματά της, για την αποκατάσταση του σπουδαίου μνημείου, που αποτέλεσε τον πρώτο φάρο της χώρας.

Η κατάσταση του φάρου που βρίσκεται στο μικρό νησάκι απέναντι από το λιμάνι της Ερμούπολης, ήρθε στο προσκήνιο στην τελευταία συνεδρίαση λογοδοσίας της Δημοτικής Αρχής, σε συνέχεια παρέμβασης του επικεφαλής της παράταξης “Σύρος εξ αρχής”, Νίκου Αλμπανόπουλου, προκειμένου να εξεταστεί ο τρόπος με τον οποίο, θα προχωρήσει μία μελέτη, καθώς όμως και ένα έργο αποκατάστασής του.

Ως ειδικός αγορητής τοποθετήθηκε ο μηχανικός, Μηνάς Μπουγιούρης, ο οποίος επεσήμανε πως ο φάρος της Διδύμης πρέπει να διασωθεί, καθώς σήμερα φέρει μεγάλες φθορές από τον χρόνο και σε κάθε περίπτωση, θα μπορούσε να αποτελέσει “κομμάτι” μίας πολιτιστικής και ιστορικής διαδρομής  του νησιού της Σύρου, ώστε να εξασφαλίζεται μελλοντικά και η συντήρησή του.

Δέσμευση του δημάρχου Σύρου - Ερμούπολης, Αλέξη Αθανασίου αποτέλεσε πως ο Δήμος σε συνεργασία με μία αναπτυξιακή εταιρεία για τους ΟΤΑ, θα μπορούσε να προχωρήσει στο αμέσως επόμενο βήμα που είναι η μελέτη αποκατάστασης, η οποία θα προσδιορίσει το απαραίτητο έργο.

“Συμπληρώνει” σχεδόν 2 αιώνες ζωής

“Όπως όλοι γνωρίζουμε ο φάρος στη Διδύμη πλησιάζει να “κλείσει” δύο αιώνες, 190 χρόνια είναι από τότε που θεμελιώθηκε το ‘34 και ως πρώτος και υψηλότερος της Ελλάδας θα έπρεπε να έχει χαρακτηριστεί προστατευόμενο μνημείο και οι κρατικές αρχές να μεριμνούν για τη φροντίδα του”, παρατήρησε αρχικά ο Νίκος Αλμπανόπουλος, εξηγώντας παρακάτω πως η ανάγκη αποκατάστασής του είναι κοινή παραδοχή όλων των τελευταίων Δημοτικών Συμβουλίων.

“Όλοι το έχουν πει κατά καιρούς και παλαιότερα το Δημοτικό Συμβούλιο που έκανε μία προσπάθεια το 2010-2011, που αναφερόταν στο προεκλογικό πρόγραμμα της Δημοτικής Αρχής. Το ίδιο έλεγαν ότι θα πρέπει να μεριμνούν οι κρατικές αρχές για τη φροντίδα του κι εμείς σαν Δήμος να επιδιώκουμε να τις αφυπνίσουμε όταν δεν το κάνουν αυτό”, συμπλήρωσε χαρακτηριστικά, τονίζοντας πως “σήμερα γνωρίζουμε ότι δεν βρίσκεται σε καλή κατάσταση”

Δεδομένου, όπως παρατήρησε, πως “υπάρχει η αίσθηση πως έχει εγκαταλειφθεί και αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, θα επιδεινωθεί ραγδαία και ξαφνικά η κατάστασή του και τότε είναι σίγουρο ότι το όποιο κόστος επιχείρησης αναστήλωσής του, θα είναι πολλαπλάσιο μίας έστω, στοχευμένης συντήρησης σήμερα”, ο κ. Αλμπανόπουλος ρώτησε τη Δημοτική Αρχή για το σχέδιό της αναφορικά με το φαρικό μνημείο. Συγκεκριμένα, ρώτησε για εύρεση χρηματοδοτήσεων για εκπόνηση απαραίτητων μελετών και για αποκατάσταση, σε συνεργασία με την Υπηρεσία Φάρων που ανήκει και το Πολεμικό Ναυτικό. Τέλος, ρώτησε για τυχόν προγραμματισμό και πραγματοποίηση ενημερωτικής εκδήλωσης, με στόχο την ευαισθητοποίηση των πολιτών.  

Επόμενα βήματα

Αρχικά, ο κ. Μπουγιούρης παρέθεσε κάποια ιστορικά δεδομένα και στοιχεία για τη δημιουργία του φάρου, υπενθυμίζοντας ακόμη πως η τελετή θεμελιώσεώς του, έγινε στις 25 Ιανουαρίου του 1834. Στη συνέχεια, μίλησε για τη μελέτη αποτύπωσης που είχε εκπονήσει το γραφείο του, σημειώνοντας παρακάτω πως από το 2021, οπότε και την έκανε δωρεά στον Ναυτικό Όμιλο Σύρου και στον Δήμο Σύρου - Ερμούπολης, μέχρι και σήμερα, δεν έχει γίνει κανένα άλλο βήμα προς την κατεύθυνση της αποκατάστασης. “Τον Φεβρουάριο του 2021 παραδώσαμε στον Ναυτικό Όμιλο και ακολούθως στον Δήμο Σύρου - Ερμούπολης την αποτύπωση αυτή εις τριπλούν και ηλεκτρονικά. Περιλαμβάνει το τοπογραφικό διάγραμμα διευρυμένο γύρω από τον φάρο, όλες τις κατόψεις δωμάτων, ισογείου, τομές, όλες τις όψεις και ένα μοντέλο φωτογραμμετρίας του φάρου που μπορεί με το αντίστοιχο link αν το πατήσει οποιοσδήποτε πολίτης να μπει και να περιηγηθεί στον φάρο”, ανέφερε, εξηγώντας ακολούθως πως η αξία της αποτύπωσης είναι σημαντική, καθώς “ακόμη και στο χειρότερο σενάριο που τμήμα του φάρου καταστραφεί προτού καταφέρουμε να τον αποκαταστήσουμε, η αποτύπωση αυτή θα χρησιμεύσει αφάνταστα καθώς θα τον επαναφέρει στην αρχική μορφή του”.

Για τα επόμενα βήματα που θα πρέπει να γίνουν, ο κ. Μπουγιούρης ανέφερε πως “χρειάζεται να γίνει μελέτη πρότασης, ηλεκτρομηχανολογικές μελέτες, μελέτες στατικής αποκατάστασης του μνημείου, η αρχιτεκτονική μελέτη πρότασης που έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον”, ενώ σύμφωνα με όσα πρόσθεσε “αξίζει κάποια στιγμή να “ανοίξει” η συζήτηση για το πώς θέλουμε να δώσουμε ζωή στον φάρο”.

Θέλησε να παρατηρήσει, μάλιστα, πως δυστυχώς “το πρώτο στάδιο της ερείπωσης είναι η ερήμωση. Άπαξ κι από ένα κτήριο εκλείψει η ζωή είναι το πρώτο βήμα προκειμένου το κτήριο να ερειπώσει. Επομένως, ο φάρος όταν με το καλό αποκατασταθεί κτηριακά, πρέπει να δούμε και πώς θα τον “γεμίσουμε” ζωή. Μόνο έτσι θα συντηρηθεί ες αεί”.

Δεν έχει επαρκή προϋπολογισμό η Υπηρεσία Φάρων

Παρακάτω μίλησε για τη σημερινή κατάστασή του, εξηγώντας πως “η κατάσταση του φάρου είναι όπως την περιέγραψε ο κ. Αλμπανόπουλος, το συνθετικό κονίαμα ή λάσπη είναι χάλια. Γύρω στο 1940 είχε γίνει μία επισκευή και είχε χρησιμοποιηθεί οπλισμένο σκυρόδεμα αλλά σε ένα τόσο αλκαλικό περιβάλλον, όλο αυτό το σκυρόδεμα έχει καταστραφεί, ρηγματώσεις υπάρχουν, τα κουφώματα είναι ολοσχερώς κατεστραμμένα, τα δάπεδα έχουν προβλήματα και γενικώς η κατάσταση του φάρου δεν είναι καθόλου καλή από όλες τις πλευρές”.

Μάλιστα, υπογράμμισε πως “κάθε έτος που θα περνάει από εδώ και πέρα, όπως και τα τελευταία χρόνια λειτουργεί σαν να περνούν 5ετιες ή 10ετιες”.

Σχετικά με την επαφή του με την Υπηρεσία Φάρων, ο κ. Μπουγιούρης επεσήμανε πως έχει κάνει συζήτηση με τον νέο διοικητή, Ευστάθιο Παππή και αυτό που κατέστη σαφές είναι πως “είναι συνεργάσιμη η Υπηρεσία Φάρων, πλην όμως ο προϋπολογισμός της φτάνει μόνο για τις τακτικές ανάγκες. Δεν έχει προϋπολογισμό που θα μπορούσε να εντάξει αποκαταστάσεις μνημείων τόσο σημαντικών όσο ο φάρος”.

Σημείωσε, δε, πως μηχανικός της Υπηρεσίας Φάρων έχει εκτιμήσει την αμοιβή της μελέτης αποκατάστασης του φάρου της Διδύμης στο ποσό των 70.705,64 ευρώ (σε αυτό και η αποτύπωση), εξηγώντας μάλιστα πως αυτή θα περιλαμβάνει “τοπογραφική μελέτη, ειδική αρχιτεκτονική μελέτη, στατική μελέτη, ηλεκτρομηχανολογική μελέτη, τεύχη δημοπράτησης, ασφάλεια, θαλάσσιες μεταφορές”, ενώ έκανε λόγο και για εργαστηριακούς ελέγχους των δομικών υλικών, για να διαπιστωθεί η σημερινή κατάσταση του φάρου.  

Ως εκ τούτου, ο Μηνάς Μπουγιούρης επεσήμανε πως ο Δήμος είτε θα αναζητήσει χρηματοδότηση για να πάει σε ανάθεση μελέτης ή εκπόνησής της, μέσω διαγωνισμού, ή θα ακολουθήσει έναν αντισυμβατικό τρόπο και τότε όλες οι πλευρές και οι πολίτες θα κληθούν να συγκεντρώσουν ένα ποσό. Από την πλευρά του, τέλος, διαβεβαίωσε προς τη Δημοτική Αρχή, πως ο ίδιος και το γραφείο του “έχουμε πάρει την απόφαση ότι χρήματα από τον Δήμο Σύρου – Ερμούπολης για το νησί, δεν θα πάρουμε ξανά στη ζωή μας και είμαστε ανοιχτοί να βοηθήσουμε”.

Δέσμευση δημάρχου

Μετά τα παραπάνω, τοποθετήθηκε ο δήμαρχος Σύρου – Ερμούπολης, Αλέξης Αθανασίου. “Από τον πρώτο μήνα της θητείας έχω ενδιαφερθεί γιατί είμαι λάτρης των μνημείων του τόπου μας. Η Υπηρεσία Φάρων είναι γεγονός πως δεν έχει χρήματα”, ανέφερε πρωτίστως, καταθέτοντας τη σκέψη του για το πώς θα μπορούσε να προχωρήσει στο επόμενο βήμα ο Δήμος για τον  φάρο. “Θέλω να δεσμευτώ σε αυτή τη συνεδρίαση. Επειδή έχω έρθει σε επαφή και με αναπτυξιακές εταιρείες των ΟΤΑ, οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση, το έχω προτείνει στις Υπηρεσίες και θέλω να δω αν μπορέσουμε - γιατί θέλει μία εξειδίκευση -, να πάμε με αναπτυξιακή εταιρεία που υπάρχουν πολύ έμπειρες και να συμβληθεί ο Δήμος και η Υπηρεσία Φάρων και να κάνουμε τη δουλειά μας”, δήλωσε, σημειώνοντας τέλος πως “το υπόβαθρο και όσα έχει παραδώσει ο κ. Μπουγιούρης υπάρχουν και είναι στο αρχείο του Δήμου. Μόνο έτσι θα μπορούσαμε να το προχωρήσουμε, μέσω μίας αναπτυξιακής εταιρείας ΟΤΑ, για να γίνει δουλειά”.

Κατά συνέπεια, η τοπική κοινωνία θα αναμένει να δει εμπράκτως τις επόμενες κινήσεις του Δήμου για τον φάρο της Διδύμης.