Τα φάλτσα της τέχνης

Επιχειρώντας έναν σύντομο απολογισμό του 9ου Φεστιβάλ Αιγαίου, ο καθένας μπορεί να οδηγηθεί στο συμπέρασμα πως η μετριότατη πορεία του δεν οφείλεται φυσικά στην ξαφνική έλλειψη ενδιαφέροντος των Συριανών για την όπερα, αλλά στη μειωμένη τουριστική δύναμη του νησιού, η οποία αποτελούσε πάντοτε το μεγαλύτερο μέρος του κοινού του.

Παρά το γεγονός ότι οι φετινές “σημαίες” της διοργάνωσης έτυχαν θερμότερης αποδοχής έναντι έτερων παραστάσεων, χάρη στο θέμα, τους συντελεστές και κυρίως τη μεγάλη προβολή τους, δεν έλειψαν και κάποιες δυσάρεστες εκπλήξεις για τους ιθύνοντες.

Συγκεκριμένα, υπήρχαν ημέρες όπου οι δεκάδες άδειες θέσεις της πλατείας, τα κατειλημμένα -από συμμετέχοντες του Φεστιβάλ- θεωρεία και η μηδαμινή προσέλευση κόσμου στις -εκτός θεάτρου “Απόλλων”- παράλληλες εκδηλώσεις εξέπεμπαν μία μιζέρια και μία αδιαφορία.

Δυνατοί ψίθυροι από “πηγαδάκια” του δήμου αποδίδουν τις “χαμηλές πτήσεις” του Φεστιβάλ, πέρα από το υψηλό αντίτιμο του εισιτηρίου, στις “αποτυχημένες” επιλογές που έγιναν στο περσινό πρόγραμμα εκδηλώσεων και απέσπασαν επισήμως χλιαρότατες κριτικές.

Μια αήθης επίθεση

Κανείς όμως δεν τολμά να ξεστομίσει, ακόμα κι αν το έχει υπεραναλύσει μέσα στο μυαλό του, ότι πολλές από τις κακοτοπιές του θεσμού οφείλονται αφενός σε λανθασμένους επικοινωνιακούς χειρισμούς των υπευθύνων και αφετέρου, στην αίσθηση ελευθερίας και παντοδυναμίας που αυθαιρέτως τους έχει προσδώσει η εννιάχρονη συνεργασία τους με τον δήμο.

Είναι απαράδεκτο, κατακριτέο και αντιεπαγγελματικό, ο διευθυντής του Φεστιβάλ Αιγαίου, τον οποίο, κατά τα άλλα, «όλοι σέβονται, εκτιμούν και ευχαριστούν για τα καλά που έχει προσφέρει στο νησί», να “πετάει” έξω από το Θέατρο δημοσιογράφο των τοπικών μέσων μαζικής ενημέρωσης, που βρέθηκε εκεί, όχι για να παρακολουθήσει ως θεατής τις εκδηλώσεις, αλλά για να κάνει τη δουλειά του.

“Φύγε από δω” ήταν η επαναλαμβανόμενη φράση του «αξιοσέβαστου» Πίτερ Τιμπόρις, ο οποίος δεν αρκέστηκε μόνο στη φραστική επίθεση, αλλά πέρασε και στη σωματική, τραβώντας τον απεσταλμένο της “Κοινής Γνώμης” από το χέρι και σπρώχνοντάς τον σε έξαλλη κατάσταση προς την έξοδο. Ποιος ήταν ο λόγος αυτής της οργισμένης και άκομψης συμπεριφοράς, η οποία εκδηλώθηκε σε ανύποπτη στιγμή, όπου ο δημοσιογράφος προσπαθούσε να καλύψει και εν συνεχεία να προβάλει μία από τις εκδηλώσεις του θεσμού, όπως δηλαδή έκανε επί τρεις συνεχόμενες εβδομάδες;

Άλλωστε κανείς δεν μπορεί να επικαλεστεί είτε εμμονική άρνηση, είτε εμπάθεια της εφημερίδας προς το φεστιβάλ, καθώς υπήρξε καθημερινή, στο μέτρο του δυνατού, κάλυψη και προβολή των εκδηλώσεων του.

“Πολιτισμός αγνοείται”

Μετά από επέμβαση εκπροσώπων της δημοτικής αρχής, οι οποίοι αφού ενημερώθηκαν για το συμβάν, έσπευσαν να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα, ο κ. Τιμπόρις όχι μόνο δεν απολογήθηκε για το απρεπές ξέσπασμά του, το οποίο - κατά γενική ομολογία – δεν αρμόζει σε έναν άνθρωπο που υπηρετεί την τέχνη και τον πολιτισμό, αντίθετα ακολούθησε το ρητό, σύμφωνα με το οποίο “η επίθεση είναι η καλύτερη άμυνα”.

Υπογραμμίζοντας ότι δεν επιτρέπεται η λήψη φωτογραφιών από την πόρτα της πλατείας (πίσω από την κουρτίνα όπου κανείς δεν ενοχλείται) υπέδειξε στον δημοσιογράφο ότι η θέση του είναι στο θεωρείο του δημάρχου μαζί με τα υπόλοιπα ΜΜΕ. Από αυτά τα λεγόμενα του, γίνεται αντιληπτό ότι οι υπεύθυνοι του Φεστιβάλ δεν έχουν καμία απολύτως επικοινωνία μεταξύ τους. Ο καθένας ενεργεί αυτοβούλως, χωρίς να ενημερώνει τον άλλον, με αποτέλεσμα ο άμαχος πληθυσμός, ο οποίος είναι έξω από αντιζηλίες και καλλιτεχνικούς ανταγωνισμούς να “γίνεται μπαλάκι”.

Από την πρώτη ημέρα του Φεστιβάλ, η σύζυγος του κ. Τιμπόρις, ιδρύτρια του “Greek Opera Studio” και υψίφωνος Ιλάνα Λαπαλάινεν παραχώρησε την άδεια στον αρμόδιο επί των πολιτιστικών δημοσιογράφο της “Κοινής Γνώμης” να καλύπτει τις εκδηλώσεις, σημειώνοντας “ότι ο ίδιος προσωπικά έχει στηρίξει απεριόριστα τον θεσμό”. Μάλιστα, μετά την πρώτη ημέρα, η κ. Λαπαλάινεν ζήτησε να μη βρίσκεται στο ίδιο θεωρείο με τις κάμερες, καθώς ο θόρυβος της φωτογραφικής μηχανής δημιουργεί πρόβλημα στην μαγνητοσκόπηση. Ως εκ τούτου, πρότεινε η κάλυψη να γίνεται είτε από την πόρτα της πλατείας, είτε από οποιοδήποτε σημείο κρίνει ο δημοσιογράφος (και όχι φωτογράφος).

Οι δημότες της Σύρου δεν είναι πολίτες δεύτερης κατηγορίας

Φυσικά, αυτό δεν ικανοποίησε τον κ. Τιμπόρις ο οποίος με έντονο και δεικτικό ύφος απαίτησε από τον δημοσιογράφο να ζητά άδεια από τον ίδιο προσωπικά και όχι από κανέναν άλλο. Αυτό όμως που δεν έχει καταλάβει ο ίδιος είναι ότι η παραχώρηση ενός δημόσιου χώρου σε κάποιον ιδιώτη για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, δεν του δίνει το δικαίωμα να θεωρεί τον χώρο αυτό “κτήμα” του και να αλωνίζει, διατάζοντας και εκτοξεύοντας ύβρεις.

Όταν φωνάζετε επιμόνως “φύγε” και μας δείχνετε την έξοδο, από πού μας διώχνετε ακριβώς, κ. Τιμπόρις; Από το σπίτι σας; Από το θέατρό σας; Από το νησί σας; Η ευρεία αναγνώριση του έργου που έχει προσφέρει κάποιος σε μία τοπική κοινωνία, δεν του επιτρέπει σε καμία περίπτωση να “λύνει και να δένει”. Ούτε έχει σημασία η ηλικία του ή η ανακήρυξή του σε επίτιμο δημότη για να έχει ειδική μεταχείριση στους νόμους, στα πρωτόκολλα και στους κανόνες ανθρώπινης συμπεριφοράς.

Για ποιο λόγο, οι δημότες της Σύρου να αισθάνονται πολίτες δεύτερης διαλογής; Δεν καταβάλλουν φόρους και δημοτικά τέλη; Δεν πληρώνουν πρόστιμα; Δεν πηγαίνουν αυτόφωρο; Δεν χάνουν τις πινακίδες του; Κανείς δεν εξαιρείται των κανόνων και κανένα επάγγελμα δεν δίνει το δικαίωμα σε κάποιον να θεωρεί τους πολίτες ενός ολόκληρου δήμου υποτακτικούς του.

Για να ενεργήσει με το συγκεκριμένο ύφος ο διευθυντής του φεστιβάλ από κάποιους πήρε το ελεύθερο. Από αυτούς που με πρόσχημα το φεστιβάλ, του παρέδωσαν γονυκλινείς, πέραν των οικονομικών καλύψεων και την άνεση της αφ΄ υψηλού συμπεριφοράς. ΄

Δυσαρεστημένοι καλλιτέχνες

Το συγκεκριμένο γεγονός αποτέλεσε το έναυσμα για μια έρευνα της εφημερίδας, σε σχέση με τους συμμετέχοντες, στο φεστιβάλ, μουσικούς.

Αποκαλυπτικά τα όσα μας εκμυστηρεύτηκαν, για τις εισπράξεις του διευθυντή του φεστιβάλ, οι οποίες ανέρχονται σε πολλές χιλιάδες ευρώ.

Σε συνομιλία με τους καλλιτέχνες, μας γνωστοποιήθηκε ότι για να συμμετάσχουν στο φεστιβάλ και προκειμένου να καλύψουν τα έξοδα διαμονής τους και για την περεταίρω εκπαίδευση τους, κατέβαλαν στον κ. Τιμπόρις 2.500 ευρώ έκαστος, ενώ πλήρωσαν επιπλέον τα αεροπορικά τους εισιτήρια και τη σίτιση τους, καθ’ όλη τη διαμονή τους στο νησί.

Όπως όμως είναι γνωστό, ο Δήμος Σύρου-Ερμούπολης επιχορηγεί τον κ. Τιμπόρις, για την κάλυψη της διαμονής των καλλιτεχνών και ανταποδοτικά, μέσω των εισιτηρίων, εισπράττει αυτό το κόστος. Άρα τα 2.500 ευρώ ανά άτομο που εισπράττει ο κ. Τιμπόρις, μένουν καθαρά σε αυτόν.

Πέραν της οικονομικής επιβάρυνσης των καλλιτεχνών, υπήρξε δυσαρέσκεια από πλευράς τους και σε ότι αφορά στην εκπαίδευση τους, καθώς μας ενημέρωσαν ότι το μόνο που εισέπραξαν είναι συνεχείς πρόβες για τις παραστάσεις του προγράμματος του φεστιβάλ και πέραν τούτου ουδέν.

Αν και δηλώνουν γοητευμένοι από το νησί και τους κατοίκους του, είναι εμφανώς απογοητευμένοι από τη συμπεριφορά του κ. Τιμπόρις, με αποτέλεσμα να δηλώνουν ότι δεν πρόκειται να ξαναστηρίξουν το φεστιβάλ.

Από την πλευρά του, ο δήμος οφείλει να μην κάνει τα “στραβά μάτια” σε τέτοιες ανάρμοστες τακτικές, αντίθετα καλείται να τις επικρίνει και να τις αποδοκιμάζει, ενώ οφείλει να δικαιολογήσει την επί χρόνια κερδοσκοπία του διευθυντή του φεστιβάλ, καθώς παραδείγματα όπως αυτά και ανάλογες συμπεριφορές, θα μπορούσαν να αποτελέσουν ακόμα και την “ταφόπλακα” ενός μεγάλου θεσμού.