Ο Λαογράφος των Κυκλάδων

Με τη μινιατούρα του ναού της Παναγίας Εκατονταπυλιανής να αποτελεί μία από τις τελευταίες δημιουργίες του, ο ακούραστος εργάτης της Παριανής και Κυκλαδίτικης Λαογραφίας, Μπενέτος Σκιαδάς συνεχίζει να ζωντανεύει την Ελληνική παράδοση με τα μοναδικά, ολοζώντανα, λειτουργικά, χειροποίητα έργα του, τα οποία εκτίθενται στο Λαογραφικό Μουσείο “Σκορπιός” στην Αλυκή Πάρου.

Λίγα μόλις μέτρα από το αεροδρόμιο του νησιού, μέσα σ' έναν κήπο, φυτεμένο με ελιές, αμάραντους, λιβανάκια και αγιόκλημα, ο επισκέπτης μένει έκθαμβος μπροστά στις μικρογραφίες της Κυκλαδίτικης Παράδοσης. Θυσιάζοντας κόπο και χρήμα, ο κ. Σκιαδάς με την πολύτιμη στήριξη της συζύγου του, έστησε το δικό του “παράδεισο”, με στόχο να παρουσιάσει όλα τα παραδοσιακά επαγγέλματα και τα εργαλεία που χάνονται και να παρακινήσει τους νέους να γνωρίσουν, να διατηρήσουν και να συνεχίσουν την Ελληνική παράδοση.

Καράβια και μεγαλοπρεπείς ναοί

Από τον Μάιο μέχρι και τον Σεπτέμβριο, οι επισκέπτες του Μουσείου έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν μινιατούρες δουλεμένες στο χέρι από ατόφια υλικά της Κυκλαδίτικης γης, χωρίς κανένα προσχέδιο και όργανο μέτρησης. Όλες οι μινιατούρες λειτουργούν με απόλυτη ακρίβεια, ως την παραμικρή λεπτομέρεια.

Μέσα στην αίθουσα εκτίθενται τα παραδοσιακά σκαριά, ιστιοφόρα και τρεχαντήρια. Ένας μικρός στόλος από καράβια, εμπορικά, πολεμικά και αλιευτικά είναι έτοιμα να σαλπάρουν. Ανάμεσά τους, γκρι-γκρι, ανεμότρατες, ατμόπλοια, τρικάταρτο Πολεμικό ιστιοφόρο που τα 12 κανονάκια του λειτουργούν με μαύρο μπαρούτι, το αρχαίο καράβι της Κυρήνειας, το καρνάγιο και ο αργαλειός που υφαίνει πανάκι 10εκ. Τα σκοινιά είναι πλεγμένα με κατσικότριχα, τα μεταλλικά μέρη φτιάχτηκαν στο καμίνι και τα φορτία είναι πήλινα. Οι αρματωσιές λειτουργούν κανονικά, ρυθμίζοντας το άνοιγμα των ιστίων.

Στον περίβολο βρίσκονται το μοναστήρι της Παναγίας της Χοζωβιότισσας της Αμοργού, η Παναγία της Τήνου, το αντιτορπιλικό “ΕΛΛΗ”, τον περίφημο φάρο της Άνδρου, το Ενετικό Κάστρο της Παροικιάς που κτίσθηκε το 1260 από τα ερείπια του αρχαίου ναού της θεάς Δήμητρας, το πρώτο καφενείο τη Πάρου, ένα; παραδοσιακός ανεμόμυλος ύψους 3μ. με τον μηχανισμό του που αλέθει 10κ. αιτάρι την ώρα, το παραδοσιακό σιδηρουργείο με όλα του τα εργαλεία, το σπήλαιο της Αντιπάρου, το Αρχαίο θέατρο της Μήλου, τα λιοντάρια της Δήλου, Τηνιακοί περιστερώνες, και πολλά άλλα.

Ανάμεσα στα δικά του καλλιτεχνήματα, οι επισκέπτες μπορούν να δουν και αληθινά κομμάτια από την προσωπική του συλλογή. Το Μαγγανοπήγαδο, το παραδοσιακό ελαιοτριβείο, τον αργαλειό της πεθεράς του και παραδοσιακά μουσικά όργανα της Πάρου.

Αυθεντική λεπτομέρεια, πρωτότυπη γνησιότητα

Ο κ. Σκιαδάς, ονομαζόμενος και λαογράφος των Κυκλάδων γεννήθηκε το 1943 στην Αλυκή, μεγαλώνοντας στερημένα σε μια πολυμελή οικογένεια. Το γεγονός αυτό τον έσπρωξε νωρίς στην βιοπάλη της ζωής. Στα έντεκα χρόνια του, δούλευε στην ψαρόβαρκα του θείου του. Η ανάγκη της επιβίωσης του έκοψε τα ακαδημαϊκά φτερά, και ο κ. Σκιαδάς βέβαιος για τις ικανότητές του, πρόθυμος να μάθει, ασχολήθηκε με διάφορα επαγγέλματα, όπως μαρμαράς λατομείου, ναυτικός, αυτοδίδακτος ναυπηγός, σιδηρουργός, και στη συνέχεια επαγγελματίας ψαράς.

Η αγάπη του και ο σεβασμός για τη διατήρηση της Κυκλαδίτικης παράδοσης εκδηλώνονται στην τέχνη του τόσο έντονα και μεγαλόπρεπα με αυθεντική λεπτομέρεια και πρωτότυπη γνησιότητα. Προικισμένος με τα θεία δώρα της παρατηρητικότητας, της αντίληψης και της δημιουργίας, ο κ. Σκιαδάς άφησε το πάθος του για την παράδοση να τον οδηγήσει στο σκοπό τη ζωής του. Με δουλειά, πολλές θυσίες, πόνο, αγάπη και μεράκι, μαζί με τη γυναίκα του Πόπη, ζωντάνεψαν την Κυκλαδίτικη Παράδοση, επιθυμώντας να κρατήσουν ζωντανές τις μνήμες που τους ανάστησαν στο νησί και που ο χρόνος κατέστρεψε.

“Δε γινήκαμε με λέϊζερ. Με το στιβαχτήρι, την κόρδα, τον αργαλειό της μάνας, και την αξίνα του πατέρα γινήκαμε”, αναφέρει ο ίδιος.

Τεχνική ποίηση

Ο κ. Σκιαδάς έχει πάρει μέρος σε αρκετές εκθέσεις. Στη Ναυτική Εβδομάδα, του απονεμήθηκε το πρώτο βραβείο στα μοντέλα σκαφών, ενώ το εργαστήρι του έχει χαρακτηριστεί ως μια ποίηση τεχνική, που υμνεί τη ζωή της φύσης και της ξελογιάστρας θάλασσας.

Το περασμένο καλοκαίρι, η Κ. Δ.Ε.Π.Α.Π. τίμησε τον κ. Σκιαδά σε εκδήλωση που πραγματοποίησε στον αύλιο χώρο του Ι.Π. Παναγίας Εκατονταπυλιανής.

Αφορμή έδωσε ο ίδιος ο καλλιτέχνης με την ολοκλήρωση της κατασκευής της μινιατούρας του ναού της Παναγίας Εκατονταπυλιανής, το οποίο εκτίθεται στο Λαογραφικό Μουσείο “Σκορπιός” μαζί με αμέτρητες άλλες δημιουργίες του.

Ο κ. Σκιαδάς αναφέρθηκε συγκινημένος στην πηγή έμπνευσή του και στον τρόπο δημιουργίας ενός έργου, ενώ παράλληλα κάλεσε τους νέους του νησιού που διαθέτουν μεράκι και ταλέντο να μαθητεύσουν δίπλα του.