Συνέντευξη με τον συγγραφέα Αύγουστο Κορτώ

“Η αλήθεια είναι ο μόνος τρόπος να ζήσεις ευτυχισμένος”

Για την χαμένη μάχη της μητέρας του με το “θηρίο,με τα σιδερένια δόντια” όπως η “ίδια” αποκαλεί την ψυχική νόσο στο “βιβλίο της”, για τους δικούς του αγώνες ενάντια στην κατάθλιψη και τη διπολική διαταραχή, αλλά και για τον χαμερπή τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείται σήμερα η ψυχική ασθένεια από μερίδα των μέσων, μιλά στην “Κοινή Γνώμη” ο Αύγουστος Κορτώ.

Με αφορμή την παρουσίαση των έργων του “Το Βιβλίο της Κατερίνας” και “Επειδή είναι η καρδιά μου” τόσο στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Σύρου – Ερμούπολης, όσο και στο Ιδιωτικό Δημοτικό Σχολείο “Ο Άγιος Γεώργιος”, ο κ. Κορτώ, ένας από τους σημαντικότερους και πολυγραφότατους συγγραφείς της νέας γενιάς “αδειάζει” τους προσωπικούς του δαίμονες και τους κοιτά κατάματα.

Συναντήσατε για πρώτη φορά το κοινό της Σύρου με δύο βιβλία, ιδιαίτερα, που δεν χαϊδεύουν, δεν στρογγυλεύουν και σε καμία περίπτωση δεν ενδείκνυνται για συντροφιά στο μαγείρεμα. Πώς αισθάνεστε όταν οι αναγνώστες σας εκμυστηρεύονται “δάκρυσα, πλάνταξα, έπεσα στα πατώματα, αλλά το ευχαριστήθηκα”;

“Είναι δύο βιβλία που μιλούν για το πένθος, οπότε υποθέτω πως είναι μοιραίες οι προβολές και οι ταυτίσεις από τη μεριά των αναγνωστών. Είναι πάντα συγκινητικό, ένας άνθρωπος που δε γνωρίζεις να μετέχει με κάποιον τρόπο και να συγκινείται από αυτό που επινόησες και πόσω μάλλον που στην περίπτωση του Βιβλίου της Κατερίνας δεν πρόκειται για επινόηση, αλλά για την ιστορία της μητέρας μου, χωρίς στολίδια ή αποκλίσεις από την πραγματικότητα. Μόνο κάποια ονόματα έχουν αλλάξει. Υποθέτω ότι με αυτό τον τρόπο, αυτά τα βιβλία είναι συγγενικά το ένα με το άλλο. Στη μία περίπτωση, η απουσία είναι ενσαρκωμένη στην αφηγήτρια, στη μητέρα μου και στην άλλη περίπτωση είναι το παιδάκι, ο Άγγελος, που οι γονείς του εναγωνίως αναζητούν πέρα από τα όρια της λογικής”.

Ποια είναι θεμέλια πάνω στα οποία οικοδομήθηκε αυτή η αμοιβαία αγάπη ανάμεσα σε εσάς και τους αναγνώστες σας;

“Επειδή αυτή τη δουλειά την κάνω συστηματικά και όσο μπορώ καλύτερα εδώ και μια 15ετία τουλάχιστον, υπήρξαν στην πορεία αναγνώστες οι οποίοι με ακολουθούσαν από το ένα βιβλίο στο άλλο. Από κει και έπειτα, ήρθε στη ζωή όλων μας πριν από μερικά χρόνια το facebook και ήταν για πρώτη φορά εφικτό το να συνομιλήσεις με αναγνώστες σου και πέρα από το πλαίσιο μιας παρουσίασης ή μιας εκδήλωσης και αυτό, μέσα από το μοίρασμα προσωπικών στιγμών, τραγουδιών, ταινιών, φωτογραφιών δημιουργεί μια πολύ ευπρόσδεκτη και μια πολύ γλυκιά οικειότητα με το αναγνωστικό κοινό, όπου πολλοί άνθρωποι μπορεί να ανακαλύψουν πρώτα τη διάσταση του ανθρώπου της διπλανής πόρτας και έπειτα τη συγγραφική ιδιότητα. Στην περίπτωσή μου, αυτό ξεκίνησε ως μια ανάγκη επικοινωνίας, ψυχαγωγίας, διαλείμματος από τη δουλειά και εξελίχθηκε σε μία σχέση πολύ μεγάλης αγάπης με αναγνώστες, με φίλους που έχω αποκτήσει μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και σαφώς διευκολύνει τη διάδοση της οποιασδήποτε πληροφορίας. Καταλαβαίνω ότι υπάρχουν συγγραφείς που δεν το ενστερνίζονται αυτό, για μένα λειτούργησε αφενός λυτρωτικά σε επίπεδο καθημερινότητας και αφετέρου υπήρξε και παραμένει μια πολύτιμη ανατροφοδότηση, γιατί μπορώ να βλέπω μέρα με τη μέρα από τις πρώτες ημέρες της κυκλοφορίας ενός βιβλίου μου ποια είναι η ανταπόκριση, ποιες είναι οι εντυπώσεις. Αυτά είναι για μένα πράγματα ανεκτίμητης αξίας”.

Κάποιοι φρονούν ότι η αλήθεια πολλές φορές πονάει, τσακίζει κοκάλα. Ωστόσο εσείς έχετε αποδείξει πως είστε φίλος της. Το να εξωτερικεύει κανείς τις σκέψεις του, τα όνειρα και τις επιθυμίες του είναι ένας τρόπος ψυχοθεραπείας;

“Σαφώς. Όλοι οι άνθρωποι έχουν περάσει από τη διαδικασία της ψυχανάλυσης και της ψυχοθεραπείας, έτσι και εγώ γνωρίζω από πρώτο χέρι πόσο λυτρωτική, πόσο πολύτιμη και πόσο αναπόδραστη είναι η αλήθεια. Γιατί η δουλειά που θα κάνεις με τον ψυχαναλυτή σου είναι κάθε φορά μια ανασκαφή με σκοπό να φέρεις την αλήθεια στο φως, για να υφεθεί ένα τραύμα, για να επουλωθεί ένα πένθος. Από κει και έπειτα, ήταν και τρόπος ζωής, γιατί η μητέρα μου έπασχε από μία ασθένεια την οποία δεν μπορούσε η ίδια να διαχειριστεί και η οποία έγινε αντιληπτή σε μένα από πολύ νωρίς. Προτιμούσα από πιτσιρικάς να ξέρω ακριβώς όλα τα δεδομένα μιας κατάστασης, έστω κι αν όλα αυτά με γέμιζαν με φόβο, αμφιβολία, αβεβαιότητα, παρά το κουκούλωμα, γιατί έβλεπα ότι για τη μητέρα μου, την οικογένειά της αυτού του είδους η συγκάλυψη, το “γυρνάω την πλάτη, τα κρύβω κάτω απ' το χαλί”, είχε λειτουργήσει καταστροφικά. Οπότε, όποιο κι αν είναι το τίμημα, η αλήθεια είναι για μένα ο μόνος τρόπος να ζήσεις ελεύθερα και ευτυχισμένος”.

Εσείς τι έχετε κερδίσει και τι έχετε χάσει, λέγοντας την αλήθεια σας;

“Αυτές τις μέρες, αναβίωσε μία κατάσταση θλιβερή και τραυματική που έλαβε χώρα πριν από έναν χρόνο, όπου με αφορμή μία απλή, διόλου προκλητική κατ' εμέ ανάρτησή μου, υπήρξα θύμα ενός αδιανόητου διασυρμού, μιας πολύ σκληρής επίθεσης, η οποία σαφώς έχει να κάνει με το γεγονός ότι ανήκω στο κομμάτι της γκέι κοινότητα, που επιλέγει ελεύθερα και ανοιχτά, που πιστεύει ότι η ορατότητα είναι ο μόνος τρόπος να οδηγηθούμε στην ισότητα, στην ισονομία και την αποδοχή. Έχω δει σε φίλους, οικείους μου πόσο καταστροφικά μπορεί να λειτουργήσει στην περίπτωση αυτή η συγκάλυψη. Η περίφημη “ντουλάπα”, μπορεί να σκοτώσει ανθρώπους, αλλά όπως το γνωρίζουν όλοι οι ομοφυλόφιλοι που εδώ και δεκαετίες προτίμησαν να ζουν χωρίς μυστικά και ψέματα, αυτό το πράγμα μπορεί να σου στοιχίσει. Αρκεί να σκεφτούμε τι υπέστη επί εποχής αυριανισμού και της αθλιότητας που τη συνόδευε ο Μάνος Χατζιδάκις, ο οποίος για μένα ήταν και παραμένει ίνδαλμα για το ήθος του, το λόγο του, τη μουσική του. Πρέπει να επιμείνεις. Θα υπάρχουν πάντοτε άνθρωποι μικρόνοες, άνθρωποι χυδαίοι, αλλά δεν είναι δυνατόν αν ορίζουν τη ζωή σου και τις αποφάσεις σου”.

Στο βιβλίο, η κατάθλιψη περιγράφεται ως “θηρίο με σιδερένια δόντια”. Εσείς με ποια άλλα θηρία έχετε βρεθεί αντιμέτωπος και πώς έχετε καταφέρατε να τους ξεφύγετε;

“Στην πραγματικότητα, ο δικός μου “σταυρός”, χωρίς καμία διάθεση δραματοποίησης, ήταν η ψυχική νόσος ως βίωμα μέσα από τη σχέση μου με τη μητέρα μου σε πρώτη φάση και έπειτα για πρώτη φορά επλήγην από κλινική κατάθλιψη, μαθαίνοντας να ζω με μια πραγματικότητα δύσκολη, με μια τρομακτική κυκλοθυμία, με διακυμάνσεις που κάποιες φορές με παρέλυσαν. Ήταν δύσκολο όπως είναι δύσκολο για κάθε άνθρωπο που αγωνίζεται ενάντια στην ψυχική νόσο, τη “λερναία ύδρα”, γιατί είναι τόσο δύσκολο να την εξοντώσεις, αλλά χάρη στη στήριξη των ανθρώπων που με αγαπούν και την αρωγή των γιατρών μου και σαφώς και τη βοήθεια της σύγχρονης φαρμακευτικής, έχω κατορθώσει παρά τις περιόδους κατάθλιψης, παρά τη νοσηλεία μου πριν από μερικά χρόνια να ορθοποδήσω. Για κάποιους, η ψυχική νόσος δυστυχώς παραμένει ένα “στίγμα”, το οποίο όσο περισσότερο διαιωνίζεται ως στίγμα, τόσο δριμύτερα θα υποφέρουν οι άνθρωποι που πλήττονται από μία κατάθλιψη, από μία διπολική διαταραχή. Και είναι πραγματικά ένας προσωπικός αγώνας και μια προσωπική φιλοδοξία, όπως ακριβώς με βοήθησαν άνθρωποι που είχαν περάσει από τις δικές μου συμπληγάδες, να τείνω το χέρι σε οποιονδήποτε βιώνει για πρώτη φορά μία κατάσταση που τον οδηγεί στην απελπισία και να του υποσχεθώ, στο μέτρο που μπορώ, ότι με την κατάλληλη βοήθεια μπορεί να ξαναβρεί το χαμόγελό του, την ελπίδα του ότι δεν είναι κάτι το αξεπέραστο”.