«Κάθε πρόσωπο είναι ένας πλανήτης ολόκληρος»

Εμπειρίες ανεκτίμητης αξίας από κινηματογραφικές συναντήσεις του με πρόσωπα που ανήκουν σε μια ανθολογία του άκρως ιδιαίτερου, μοιράστηκε με το Συριανό κοινό ο σκηνοθέτης Δημήτρης Αθανίτης.

Η παρουσίαση του πρώτου βιβλίου του με τίτλο «Μυστικές Συναντήσεις» πραγματοποιήθηκε το περασμένο Σάββατο στον φιλόξενο χώρο της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Σύρου – Ερμούπολης σε συνδιοργάνωση με τη Λέσχη Φωτογραφίας – Κινηματογράφου Σύρου. Για το βιβλίο μίλησε η Πηνελόπη Τριάντου, ενώ αποσπάσματα διάβασαν η Ειρήνη Χριστοφόρου, η Λένα Ασμάνη και ο Βασίλης Δούκας.

Ο Δημήτρης Αθανίτης, ένας από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες της γενιάς του, είναι μέλος της Ευρωπαϊκής και Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου. Η τελευταία ταινία του, «Invisible» (2016) κέρδισε 14 διεθνή βραβεία και έχει παρουσιαστεί σε πάνω από 35 φεστιβάλ σε όλο τον κόσμο. Το φιλμ παρουσιάστηκε τον Οκτώβριο του 2017 και στη Σύρο, στο πλαίσιο προβολών της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Αιγαίου (τοπικού παραρτήματος). Η ταινία του «2000 και 1 στιγμές εκλέχθηκε από τον Αυστραλό κριτικό B. Mousoulis στις 10 καλύτερες ταινίες στον κόσμο για το 2001, στο «Senses of Cinema».  Η πρώτη ταινία του «Αντίο Βερολίνο» (1994) κέρδισε το Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, ενώ η δεύτερη "Καμιά Συμπάθεια για τον Διάβολο" (1997) ήταν υποψήφια για τον Χρυσό Αλέξανδρο και κέρδισε το βραβείο ερμηνείας με τη Λένα Κιτσοπούλου. Άλλες ταινίες του είναι το «Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας» (1999), «Η Πόλη των θαυμάτων» (2005), «Τρεις μέρες ευτυχίας (2012).

Ερμούπολη: ο τόπος της πιο πρόσφατης συνάντησης

Η πρώτη παρουσίαση των «Μυστικών Συναντήσεών» του, που κυκλοφόρησαν τον Σεπτέμβριο του 2017 από τις Εκδόσεις Αγγελάκη, έγινε σε ειδική εκδήλωση στο Φεστιβάλ Βιβλίου στο Ζάππειο. Ακολούθησαν παρουσιάσεις στη Λάρισα, στα Χανιά, στη Ρόδο, στην Κατερίνη, στη Ναύπακτο και στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Στον χαιρετισμό του, ο κ. Αθανίτης αποκάλυψε ότι η παρουσίαση του βιβλίου του στη Σύρο είναι ιδιαίτερη, καθώς μία από τις ιστορίες του και συγκεκριμένα η πιο πρόσφατη χρονικά συνάντησή του, εκτυλίσσεται στην Ερμούπολη. «Οπότε για μένα είναι σαν επιστροφή στον τόπο του εγκλήματος», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Διαβάζοντας τον πρόλογο του βιβλίου του, ο συγγραφέας σημείωσε πως «δεν υπάρχει τίποτα πιο γοητευτικό από τα πρόσωπα», εξηγώντας πως αυτός ήταν και ο λόγος που ασχολήθηκε με το σινεμά. «Κάθε πρόσωπο είναι ένας μικρός κόσμος. Όταν όμως συνοδεύεται και από έναν μύθο, τότε είναι ένα πλανήτης ολόκληρος. Σκέφτομαι ότι, η ζωή είναι τελικά μια σειρά από ταξίδια, από πρόσωπο σε πρόσωπο. Από τα ταξίδια μου αυτά, θέλω να κρατήσω κάποιες εικόνες και να μεταφέρω μια αίσθηση». Από παιδί, του άρεσε να παρακολουθεί με μάτια ορθάνοιχτα αυτούς τους πλανήτες γύρω του. «Σκεφτόμουν σε ποιον ήθελα να ταξιδέψω, σε ποιον να μείνω, από ποιον ήθελα να δανειστώ κάτι. Τι ακριβώς υπήρχε στο υπέδαφος κάθε πλανήτη; Τι υπήρχε κάτω από κάθε πρόσωπο; Ποια ήταν η πραγματικότητά του; Και από ποιο σημείο του και μετά άρχιζε κάτι άλλο; Έτσι κι αλλιώς πραγματικότητα και φαντασία ήταν πάντοτε συγκεχυμένα στο μυαλό μου. Στην ουσία ζούσα και ζω κάπου ανάμεσα» πρόσθεσε, τονίζοντας πως «το να κάνεις σινεμά είναι αυτός ο συγκερασμός πραγματικού και φανταστικού».

Τα πρόσωπα που συνάντησε στον κινηματογραφικό κόσμο ήταν, για τον ίδιο, ένα ταξίδι, γοητευτικό όσο και η πιο αγαπημένη του ταινία.

Το απίθανο, το τυχαίο και το παράλογο

«Το βιβλίο του Δημήτρη Αθανίτη ξεκινά με μια μικρή εισαγωγή και στη συνέχεια χωρίζεται σε 25 μικρά κεφάλαια, ισάριθμα των «Μυστιών Συναντήσεων» του συγγραφέα, πραγματικών ή και φανταστικών με πρόσωπα του καλλιτεχνικού χώρου και άλλα… σχεδόν περιθωριακά», σημείωσε η κ. Τριάντου, κάνοντας μία βαθύτερη βουτιά στο έργο του.

Το κάθε μικρό κεφάλαιο φέρει έναν τίτλο ο οποίος συμπυκνώνει ή σχολιάζει την ίδια τη συνάντηση. Ξεδιπλώνεται με μια απίστευτα γρήγορη και χωρίς πλατειασμούς αφήγηση, που κομμάτι-κομμάτι υφαίνει το μωσαϊκό των ιδιαίτερων χαρακτήρων. Η διασταύρωση με τα πρόσωπα που παρελαύνουν, στιγματίζοντας την προσωπική πορεία του συγγραφέα, στον ιστορικό και φαντασιακό χρόνο, δίνεται αδρά, λιτά, σχεδόν μινιμαλιστικά. Γραφή κινηματογραφική, έντονα βιωματική, σκιαγραφεί τα πρόσωπα, τις προσδοκίες, το νόημα που αποτελεί απότοκο της πορείας του καθενός, της προσωπικής νοηματοδότησης, της προσδοκίας. Αμέσως και σχεδόν εμμονικά, τονίζεται το απίθανο, το τυχαίο και πολλές φορές το παράλογο. Οι υπαρξιστικές αναφορές είναι παρούσες σε κάθε ιστορία.

Μετά το τέλος της παρουσίασης, το κοινό είχε την ευκαιρία να θέσει ερωτήσεις στον συγγραφέα και να συνομιλήσει μαζί του.