Η Μύκονος στα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης

Η ιστορία της Μυκόνου στα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης έχει καταγραφεί από την τοπική και τη γενική βιβλιογραφία και έχει σε μεγάλο βαθμό ενταχθεί στη συνολική ιστοριογραφία του 1821.

Τα τελευταία χρόνια, ιστορικοί και άλλοι ερευνητές εργάζονται σε επιστημονικά αντικείμενα, όψεις των οποίων σχετίζονται θεματολογικά με τη Μύκονο, προσεγγίζοντας και άλλες πλευρές της ιστορίας του νησιού που δεν είναι ίσως τόσο γνωστές.

Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης των 200 χρόνων από την ελληνική επανάσταση, ο Πολιτιστικός, Αθλητικός και Κοινωνικός Οργανισμός «Γ. Αξιώτης» του Δήμου Μυκόνου σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Επιστημονικών Ερευνών και του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών διοργανώνουν μια ειδική εκδήλωση με τίτλο «Η Μύκονος στα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης». Στόχος της ημερίδας που θα διεξαχθεί το Σάββατο 30 Οκτωβρίου 2021, στο Γρυπάρειο Πολιτιστικό Κέντρο είναι να παρουσιαστούν στο μυκονιάτικο κοινό έρευνες που διενεργούνται αυτόν τον καιρό και εντάσσουν το νησί της Μυκόνου στη γενικότερη προβληματική των ανθρωπιστικών επιστημών.

Στο πλαίσιο αυτό, θα κληθούν να μιλήσουν παλαιότεροι και νεότεροι ερευνητές που εργάζονται την εποχή αυτή σε σχετικά αντικείμενα. Η ημερίδα θα ανοίξει με την Προϊσταμένη Ιστορικού Αρχαίου Αρχαιοτήτων και Αναστηλώσεων/ ΔΔΕΑΜ Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, Αθηνά Χατζηδημητρίου. Η ίδια θα μιλήσει για τις αρχαιότητες στ χρόνια της Επανάστασης και τη διαχείρισή τους από τις τοπικές αρχές της Μυκόνου. Στη συνέχεια, η υπ. διδάκτωρ Ιστορίας Πανεπιστημίου Κρήτης, Άννα Αθανασούλη θα αναπτύξει το θέμα: «Από την τοπικότητα στην εθνική Διοίκηση. Η επαρχιακή οργάνωση στη Μύκονο στα χρόνια του Αγώνα». Ο Διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών, Δημήτρης Δημητρόπουλος θα αναφερθεί στη συμβίωση των Ψαριανών με τους Μυκονιάτες. «Κοντογούνια», «μαργαριτάρια» και άλλα ενδύματα και κοσμήματα της Μαντούς Μαυρογένη» είναι το θέμα της εικαστικού και υπ. Διδάκτορος της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Αθηνών, Όλγας Ευαγγελίδου, ενώ στην μεγάλη ηρωίδα του 1821 είναι αφιερωμένη και η τελευταία ομιλία της επίκουρης καθηγήτριας Πανεπιστημίου Κρήτης, Ελευθερίας Ζέη με τίτλο «Μαντώ Μαυρογένη: ανάμεσα σε δύο κόσμους».

Κινηματογραφικές βραδιές

Η ημερίδα «Η Μύκονος στα χρόνια της ελληνικής επανάστασης: Νέες ερευνητικές προσεγγίσεις» αποτελεί μία από τις τελευταίες εκδηλώσεις του πολιτιστικού προγράμματος «Mykonos Art Festival 2021», το οποίο ολοκληρώνεται με επιτυχία στα τέλη του τρέχοντος μήνα.

Στα μέσα Οκτωβρίου και συγκεκριμένα από 15 έως 17/10, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει τρεις ταινίες στο Γρυπάρειο Πολιτιστικό Κέντρο.

Οι τριήμερες κινηματογραφικές προβολές ξεκινούν με την ταινία του Αντώνη Θεοχάρη Κιούκα "Μαντώ", η οποία παρουσιάζει με τη μορφή δραματοποιημένου ντοκιμαντέρ -για πρώτη φορά- ολοκληρωμένα τη ζωή, το έργο και την προσφορά της Μαντώ Μαυρογένη στην Ελληνική Επανάσταση. Η ταινία δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της έκθεσης "Μαντώ Μαυρογένη, η Ηρωίδα της Ελληνικής Επανάστασης με το βλέμμα του σήμερα" που διοργανώνεται από την Kοινωφελή Επιχείρηση του Δήμου Μυκόνου υπό την αιγίδα του Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Μία συντομευμένη τρίλεπτη εκδοχή της παρουσιάζεται στην έκθεση, που μετά από την επιτυχία της στη Δημοτική Πινακοθήκη Μυκόνου φιλοξενείται αυτό το μήνα στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού.

Τη δεύτερη βραδιά, το κοινό θα απολαύσει τη μικρού μήκους ταινίας «Ο κύκλος των μάταιων πράξεων», που είναι βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Σπύρου Τζόκα. Η θεατρική παράσταση που προβάλλεται στην ταινία, ακολουθεί το συγκλονιστικό οδοιπορικό του Ναπολέοντα Σουκατζίδη από την Προύσα όπου γεννήθηκε το 1909 έως και την εκτέλεσή του στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής την Πρωτομαγιά του 1944, διαγράφοντας όλη την τραγική και συνάμα ηρωική νεότερη Ιστορία του τόπου μας. Μεταφέρει τους θεατές στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου την παραμονή κι ανήμερα της Πρωτομαγιάς του 1944, στο πρωινό προσκλητήριο, στο θρυλικό διάλογο μεταξύ του διοικητή του στρατοπέδου Φίσερ με τον Ναπολέοντα Σουκατζίδη, στη μεταφορά κι εκτέλεση των διακοσίων στην Καισαριανή, στην ταφή τους στην Κοκκινιά και την αγωνιώδη αναζήτηση της ταυτότητας των νεκρών από τους συγγενείς σε μια προσπάθεια θεατές και συμμετέχοντες να επανασυνδεθούν βαθύτερα με αυτόν τον τόπο αντίσταση μέσα από τη βιωματική διαδικασία. Τη θεατρική διασκευή και σκηνοθεσία υπογράφει η Αγγελική Κασόλα. Συμμετείχαν άνδρες και γυναίκες εθελοντές. Η παράσταση πραγματοποιήθηκε με την αρωγή και τεχνική υποστήριξη της ΕΡΤ.

Οι κινηματογραφικές προβολές στο Γρυπάρειο Πολιτιστικό Κέντρο ολοκληρώνονται με την ταινία «Μετάλλου μνήμη» του Δημήτρη Καλφάκη, ένα ντοκιμαντέρ βιομηχανικής κληρονομίας που εξιστορεί την ιστορία του μεταλλείου βαρύτη της Αμερικάνικης εταιρίας MYCOBAR που λειτούργησε από το 1955 και για σχεδόν 30 χρόνια στο νησί της Μυκόνου. Δημιουργήθηκε με χρηματοδότηση του Δήμου Μυκόνου και εντάσσεται στις δράσεις του για την ανάδειξη της μεταλλευτικής ιστορίας της Μυκόνου οι οποίες στηρίζονται στην έρευνα και το αρχείο της τοπικής ερευνήτριας Δήμητρα Λοϊζου Βουλγαράκη.

Μεγάλες τομές στην ιστορία της Επανάστασης του 1821

Το φετινό πολιτιστικό πρόγραμμα της Μυκόνου ολοκληρώνεται την Κυριακή 31 Οκτωβρίου 2021 με μία ομιλία της ιστορία Μαρίας Ευθυμίου, αφιερωμένη στην Ελληνική Επανάσταση.

Η Μαρία Ευθυμίου από το 1981 ανήκει στο Διδακτικό και Ερευνητικό Προσωπικό του ΕΚΠΑ όπου σήμερα υπηρετεί ως Τακτική Καθηγήτρια. Από τη θέση αυτή έχει διδάξει, επί 41 χρόνια, χιλιάδες φοιτητές και εποπτεύσει εκατοντάδες σεμιναριακές και μεταπτυχιακές εργασίες, καθώς και διδακτορικά. Έχει συγγράψει και επιμεληθεί έξι βιβλία Ιστορίας, ενώ έχουν δημοσιευθεί περί τα ογδόντα πέντε άρθρα και μελέτες της σε περιοδικά Ιστορίας, Πρακτικά Συνεδρίων Ιστορίας, ένθετα Ιστορίας, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ο ημερήσιος και περιοδικός Τύπος έχει, κατά καιρούς, φιλοξενήσει παρεμβάσεις και τοποθετήσεις της περί τα πανεπιστημιακά και κοινωνικά. Έχει συμβάλει με τις ιστορικές αναφορές της και τις ομιλίες της στους επετειακούς εορτασμούς για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821.