Νεαροί λαϊκοί οργανοπαίκτες του Αιγαίου δίνουν φέτος ραντεβού στην Ικαρία

Η «μήτρα» της νησιωτικής μουσικής παράδοσης

Μουσική Συνάντηση Λαϊκών Πνευστών Αιγαίου χωρίς Κυκλάδες, δε γίνεται. Ο επιτυχημένος πολιτιστικός θεσμός της Περιφέρειας επιστρέφει για 14η συνεχή χρονιά με στόχο να εντοπίσει, να καταγράψει και ν’ αναδείξει τους λαϊκούς οργανοπαίκτες του Αιγαίου που παίζουν παραδοσιακά πνευστά (τσαμπούνα και σουραύλι).

Τα όργανα αυτά, με μακραίωνη παρουσία στο Αρχιπέλαγος ήδη από την προϊστορική εποχή του Κυκλαδικού Πολιτισμού, θεωρείται ότι αποτελούν τη μήτρα της νησιωτικής μουσικής παράδοσης. Εν τούτοις, απειλούνται με εξαφάνιση, λόγω της επικράτησης του βιολιού και του μοντέρνου «νησιώτικου» ρεπερτορίου.

Η φετινή Συνάντηση θα πραγματοποιηθεί στην Ικαρία από 9 έως 11 Σεπτεμβρίου 2016 με τη συμμετοχή 130 μουσικών από 14 νησιά του Αιγαίου: τις Κυκλάδες (Άνδρος, Αντίπαρος, Κέα, Κύθνος, Μύκονος, Νάξος, Πάρος, Σαντορίνη, Σέριφος, Σύρος), τα Δωδεκάνησα (Κάλυμνος, Λέρος) και από το Ανατολικό Αιγαίο (Σάμος, Ικαρία). Επίσης θα συμμετάσχουν και οργανοπαίκτες από τη Βόρεια Ελλάδα (γκάιντες) και την Εύβοια.

Την πολυπληθή παρέα συμπληρώνουν νέοι μουσικοί από την Αθήνα, μαζί με τους μουσικολόγους, τους φοιτητές και τους τεχνικούς που παρακολουθούν και καταγράφουν τις Συναντήσεις, με την πολύπλευρη συμβολή του Σωματείου Φίλων του Μουσείου Ελληνικών Λαϊκών Οργάνων Φοίβου Ανωγειανάκη (το οποίο συμμετέχει στη διοργάνωση ήδη από την 1η Συνάντηση του 2002) και την επιστημονική υποστήριξη του Τομέα Εθνομουσικολογίας του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Καταξιωμένος πολιτιστικός θεσμός

Παράλληλα, θα πραγματοποιηθεί καταγραφή της Συνάντησης από την τηλεοπτική εκπομπή της ΕΡΤ1 «Το Αλάτι της Γης».

Οι Μουσικές Συναντήσεις Λαϊκών Πνευστών που ξεκίνησαν το 2002 σε παγκυκλαδικό επίπεδο και επεκτάθηκαν στο Νότιο Αιγαίο συνεχίζουν τη δημιουργική πορεία τους, επιδιώκοντας να φέρουν σε επικοινωνία τους οργανοπαίκτες-θεματοφύλακες του παραδοσιακού ύφους και ήθους των νησιών. Οι νέοι μουσικοί έχουν την ευκαιρία να ανταλλάξουν γνώσεις και εμπειρίες και ν’ αποκτήσουν κίνητρα για τη διάδοση και συνέχιση της μουσικής τους κληρονομιάς, περνώντας τη σκυτάλη στις νεότερες γενιές. Παράλληλα, τους δίνεται η δυνατότητα να ακούσουν τους παλαιότερους, να μαθητεύσουν κοντά τους και να μυηθούν στην αυθεντική μουσική παράδοση του Αιγαίου. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα τελευταία χρόνια πάνω από το 1/3 των συμμετεχόντων είναι κάτω των 25 ετών, καθώς οι Συναντήσεις έδωσαν κίνητρα για τη διδασκαλία και διάδοση της τσαμπούνας στους νέους.

Με την εμπειρία των «Μουσικών Συναντήσεων», συγκροτούνται ήδη πρότυπα μουσικά αρχεία στα μεγαλύτερα νησιά, με ανάλογη προοπτική και για τα υπόλοιπα. Τα ερευνητικά αυτά προγράμματα συνοδεύονται από καινοτόμες κινηματογραφικές δημιουργίες (ντοκιμαντέρ), όπου παρουσιάζονται αντιπροσωπευτικές, αθέατες μέχρι τώρα όψεις του αιγαιακού μουσικού πλούτο.

Με το ένα πόδι στην Unesco

Αυτή η πλατιά ομήγυρη που δημιουργήθηκε μέσα από τις Συναντήσεις των Λαϊκών Πνευστών, συνιστά πλέον για τα νησιά μας μια διαρκή και ενεργή πολιτιστική κοινότητα, δίνοντας ένα μήνυμα αλληλεγγύης και συναδέλφωσης στους δύσκολους καιρούς μας.

Και είναι ενδεικτικό ότι, αναγνωρίζοντας την όλη συνεχή και συστηματική προσπάθεια, το Υπουργείο Πολιτισμού ετοιμάζει φάκελο για την ένταξη των λαϊκών πνευστών του Αιγαίου στον κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ουνέσκο.

Τη Συνάντηση συνδιοργανώνουν ο Δήμος Ικαρίας, ο Σύλλογος Φίλων Μουσείου Ελληνικών Μουσικών Λαϊκών Οργάνων και η Συλλογή Φοίβου Ανωγειανάκη με τη συμβολή των τοπικών φορέων της Ικαρίας και της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου (Τμήμα Πολιτισμού-Αθλητισμού Κυκλάδων). Τις εκδηλώσεις υποστηρίζει το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Τμήμα Μουσικών Σπουδών - Τομέας Εθνομουσικολογίας).

Πρόγραμμα 14ης Μουσικής Συνάντησης

Η επίσημη έναρξη των φετινών εκδηλώσεων θα πραγματοποιεί την Παρασκευή 9 Σεπτεμβρίου στο χωριό Παναγιά, όπου οι εκπρόσωποι των φορέων και η επιστημονική ομάδα της Συνάντησης θα καλωσορίσουν τους συμμετέχοντες. Στη συνέχεια, θα παρουσιαστούν τα μουσικά σχήματα από τα νησιά που εκπροσωπούνται στη φετινή διοργάνωση και θα ακολουθήσει η πρώτη μουσική βραδιά.

Την επόμενη ημέρα, στο χωριό Μονοκάμπι θα παρουσιαστούν αντιπροσωπευτικά έργα από τους μουσικούς της Ικαρίας και των Κυκλάδων και θα ακολουθήσει η δεύτερη μουσικοχορευτική βραδιά.

Ο μουσικός επίλογος της 14ης Συνάντησης θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 11 Σεπτεμβρίου με την αποτίμηση του έργου των Μουσικών Συναντήσεων και την κατάθεση προβληματισμών και εμπειριών των φιλοξενουμένων μουσικών και μουσικολόγων.