«Ο Ελευθερίου 'χτυπά' κατευθείαν στην καρδιά»

Ο ηθοποιός Κώστας Κάππας, μιλά στην εφημερίδα για την παράσταση του Μάνου Ελευθερίου “Ο καιρός των χρυσανθέμων”, βασισμένη στο ομότιτλο βιβλίο του Συριανού συγγραφέα, που θα παρουσιαστεί στο Θέατρο Απόλλων στο πλαίσιο του πολιτιστικού προγράμματος του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης «Σύρος Πολιτισμός 2019».

Με βάση το πρώτο ομότιτλο, βραβευμένο μυθιστόρημα του Μάνου Ελευθερίου – και με τις ευχές του συγγραφέα – η συγκεκριμένη θεατρική διασκευή, φωτίζει λίγο περισσότερο την υπαρκτή πρωταγωνίστρια της εποχής, Ευαγγελία Παρασκευοπούλου, τον ίδιο τον συγγραφέα, αλλά και τον Σαίξπηρ αυτοπροσώπως, που μπαίνει στα παρασκήνια μιας παράστασης, όπου διαδραματίζονται διαχρονικές σκηνές της θεατρικής καθημερινότητας.

Η ιστορία ξεκινά το χειμώνα του 1896 στην Ερμούπολη της Σύρου, που βαδίζει προς τη δύση της ένδοξης ιστορίας της. Τότε καταφθάνει ο θίασος της Ευαγγελίας Παρασκευοπούλου για μια παράσταση στο Θέατρο “Απόλλων”.

Ο θίασος γευματίζει στο μέγαρο των Πινά, μιας παλαιάς οικογένειας που έχει χάσει πια, όπως και η Ερμούπολη, την αίγλη και τα πλούτη της. Ξεπεσμένοι αριστοκράτες και ηθοποιοί μπλέκονται σε ένα σκηνικό θαυμάτων, όπου μυστικά βγαίνουν στο φως, θεατρικά λόγια απευθύνονται σα βέλη, άριες ακούγονται για πρώτη φορά από το γραμμόφωνο και η αγάπη θριαμβεύει, μεταφέροντας το κοινό σε μια εποχή που έφυγε ανεπιστρεπτί.

“Δεν θα ήθελα να κλείσει ο κύκλος των παραστάσεων”

Μιλώντας για τη συμμετοχή του στην παράσταση, που θα πραγματοποιηθεί στο “σπίτι” της, το Θέατρο Απόλλων, ο ηθοποιός Κώστας Κάππας, σημειώνει, πως, παρά το γεγονός, ότι το λογοτεχνικό κείμενο όφειλε να προσαρμοστεί στις ανάγκες ενός θεατρικού έργου, το αποτέλεσμα είναι μαγευτικό και συνάμα έντονα συγκινησιακό, πρωτίστως για τους ίδιους τους ηθοποιούς που μετέχουν στην παράσταση, αφού η περιγραφή των συναισθημάτων ενός θιάσου, ακόμη κι αν αναφέρεται σε προσωπικότητες του 1896, χτυπά “διάνα” στη συλλογική ψυχοσύνθεση ακόμη και μίας σύγχρονης θεατρικής ομάδας.

Όπως τόνισε το εγχείρημα της προσαρμογής του λογοτεχνικού κειμένου σε θεατρικό, αποδείχτηκε αρκετά δύσκολη υπόθεση. “Είχα διαβάσει το βιβλίο παλιότερα και είχα αναρωτηθεί, θυμάμαι, πώς αυτός ο όγκος θα γίνει μία θεατρική παράσταση, που να ολοκληρώνεται σε μιάμιση ώρα. Με συγκινούσε βαθύτατα ως βιβλίο. Έχει να κάνει με ηθοποιούς, έχει να κάνει με πολλά πράγματα στη ζωή μας, το πόσο 'κυνηγάς' τα πράγματα, το πώς απογοητεύεσαι και πως ξανά γεννιέσαι μέσα από τις στάχτες σου. Είναι ένα υπέροχο βιβλίο, που ουσιαστικά σε κάνει να νιώθεις πιο δυνατός διαβάζοντάς το και έτσι ακριβώς είναι και η παράσταση. Η παράσταση ήταν συγκινητική κυρίως για τους ηθοποιούς που συμμετέχουν. Εμένα με συγκινεί βαθύτατα και σπάνια έχω τόσο πολύ συγκινηθεί από κείμενο. Προσωπικά δεν θα ήθελα να κλείσει ο κύκλος των παραστάσεων. Θα ήθελα να βρεθεί μία φόρμουλα, ώστε κάποια στιγμή οπωσδήποτε να το ξανακάνουμε. Δεν θα ήθελα με τίποτα να τελειώσει και δεν το έχω πει για καμία παράσταση μέχρι σήμερα αυτό”, σημειώνει ο κ. Κάππας, αναφερόμενος στην απόφαση ο κύκλος των παραστάσεων για τον “Καιρό των Χρυσανθέμων” να κλείσει στο Θέατρο Απόλλων της Σύρου.

Παράλληλα, σημείωσε, πως παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι συντελεστές της παράστασης, το κείμενο έχει διαμορφωθεί προκειμένου να είναι πιο σύντομο και πιο σαφές. “Την πρώτη φορά που ανέβηκε το έργο [σ.σ. στην Αθήνα], είχαμε κάνει είκοσι πρόβες και η παράσταση ήταν 2 ώρες και 15 λεπτά. Τώρα η παράσταση είναι μιάμιση ώρα και έχει τεράστιες διαφορές, ποιοτικές διαφορές”, αναφέρει.

“Η τύχη στη ζωή είναι να μοιράζεσαι, να αγαπάς και να προσπαθείς για το καλύτερο”

Ταυτόχρονα, ο ηθοποιός σχολιάζει και το γεγονός, πως μέσα από το ρόλο του, μπαίνει μέσα στο “μυαλό” του Μάνου Ελευθερίου, τον προσεγγίζει, μία διαδικασία, που ο Κώστας Κάππας χαρακτηρίζει ως δύσκολη, που όμως προσφέρει βαθιά ικανοποίηση.

Ερωτώμενος αν μέσω του ρόλου του γνώρισε καλύτερα τον Μάνο Ελευθερίου, ο ίδιος απαντά, πως “σαφώς, διότι ήταν ένας εξαιρετικός άνθρωπος, ένας μεγάλος συγγραφέας, πολύ ευαίσθητος και έγραφε με ένα μοναδικό τρόπο, ιδιαίτερο. Ο Ελευθερίου 'χτυπά' κατευθείαν στην καρδιά με αυτά που γράφει. Έχω διαβάσει κι άλλα βιβλία του και είναι εξαιρετικά όλα. Είναι πολύ συγκινητικό να παίζεις τέτοια ελληνικά κείμενα, όπως επίσης συγκινητικό είναι να παίζεις σε αυτό το θέατρο. Μιλάς για ένα θίασο που έχει έρθει να παίξει στη Σύρο, μιλάς για κάτι που έχει γίνει πριν από 120 χρόνια, το οποίο όμως όντως έχει γίνει, η Παρασκευοπούλου όντως ήρθε με το θίασό της, όντως έπαιξε στο Θέατρο Απόλλων, όντως πάτησε αυτό το σανίδι που πατάμε εμείς εκείνη τη στιγμή. Είναι πραγματικά ανατριχιαστικό”.

Δεδομένου, ότι η παράσταση πραγματεύεται την ιστορία ενός θιάσου σε περιοδεία, μία διαδικασία πολύ γνώριμη στους ηθοποιούς, ο Κώστας Κάππας επισημαίνει, πως “αυτό είναι το ιδιαίτερα ενδιαφέρον, αλλά και ο λόγος που το κείμενο είναι τόσο συγκινητικό. Είναι κάποια σημεία του κειμένου, πολύ δύσκολα. Όπως ο τελευταίος μονόλογος που έχω και ο οποίος αναφέρεται στους ηθοποιούς, αλλά και σε όλους τους ανθρώπους, για τους οποίους τελικά, αυτό που μένει πίσω, είναι μία 'ταμπέλα' στο στήθος τους, μία γυάλινη πλάκα που γράφει το όνομά τους και της ζωής τους τα έργα, όπως λέει και ο Ελευθερίου. Είναι ένα πανανθρώπινο φαινόμενο, είναι κάτι που ισχύει για όλους μας. Και για τους ηθοποιούς είναι ακόμη πιο συναισθηματικό, διότι ό,τι και να παίξεις, ό,τι και να κάνεις, ό,τι και να μοιραστείς πάνω στη σκηνή τελικά δεν μένει τίποτε χειροπιαστό. Κάνεις ό,τι καλύτερο μπορείς και στο τέλος πας εκεί που θα πάνε όλοι. Ωστόσο, η τύχη στη ζωή είναι να μοιράζεσαι, να αγαπάς και να προσπαθείς για το καλύτερο, διότι αυτό θα μείνει, η αύρα σου”.