Στοχεύοντας στον εσωτερικό έλεγχο και τη διαφάνεια

Με στόχο τη θωράκιση των οικονομικών και διοικητικών διαδικασιών του Δήμου Θήρας, εγκρίθηκε ο Κανονισμός Λειτουργίας της Επιτροπής Ελέγχου, με απόφαση του δημάρχου, Νίκου Ζώρζου, σύμφωνα με τις προβλέψεις της σχετικής νομοθεσίας για το Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου στο Δημόσιο Τομέα. Σύμφωνα με τη Δημοτική Αρχή, η νέα Επιτροπή αποτελεί πλέον ένα θεσμικό εργαλείο ενίσχυσης της διαφάνειας και της χρηστής διοίκησης του Δήμου.

Η έγκριση του Κανονισμού της Επιτροπής Ελέγχου σηματοδοτεί μια σημαντική θεσμική εξέλιξη για τον Δήμο Θήρας, καθώς η λειτουργία της νέας Επιτροπής αναμένεται να ενισχύσει τον εσωτερικό έλεγχο, να βελτιώσει τη διαχείριση των κινδύνων και να ενδυναμώσει την εμπιστοσύνη των πολιτών στη δημοτική διοίκηση. Παράλληλα, πρόκειται για ένα βήμα που εναρμονίζει τη Σαντορίνη με τις αρχές της διαφάνειας, της λογοδοσίας και της καλής διακυβέρνησης, που πλέον αποτελούν προϋπόθεση για κάθε σύγχρονο ευρωπαϊκό Δήμο.

Ι. Λιγνός: "Ο έλεγχος αυτός αφορά επί της ουσίας, όλη την Οικονομική Υπηρεσία και μας δίνει τα αποτελέσματα για κινδύνους απώλειας εσόδων"

Ο αντιδήμαρχος Οικονομικών του Δήμου Θήρας, Ιάκωβος Λιγνός μίλησε στην "Κοινή Γνώμη" για την αναγκαιότητα του συγκεκριμένου κανονισμού, ο οποίος ορίζει μία ανεξάρτητη Επιτροπή που θα ελέγχει όλες τις διαδικασίες στον Δήμο, με στόχο τη διαφάνεια.

"Υπάρχει μία Επιτροπή, η οποία κάνει εσωτερικό έλεγχο σε κάθε Δήμο και εκ του νόμου πρέπει να πραγματοποιούμε έναν εσωτερικό έλεγχο, ο οποίος αποτελεί ένα αυτοτελές τμήμα του Δήμου. Εμείς όμως, λόγω έλλειψης προσωπικού δεν διαθέτουμε αυτό το Τμήμα και έχουμε δώσει σε εξωτερικό συνεργάτη, την πραγματοποίηση του εσωτερικού ελέγχου κάθε χρόνο. Πρέπει όμως, επειδή πρόκειται για εξωτερικό συνεργάτη, να συστήνουμε μία δική μας Επιτροπή, η οποία θα ελέγχει τον συνεργάτη, ώστε να μην επηρεάζεται εκείνος από πουθενά μέχρι να βγάλει τα αποτελέσματα του ελέγχου. Δηλαδή ο σκοπός της Επιτροπής αυτής, είναι πρώτον να μην επηρεάζεται ο συνεργάτης και δεύτερον να παρακολουθεί αν γίνονται σωστά οι διαδικασίες" υπογράμμισε αρχικά.

Στη συνέχεια, ο κ. Λιγνός τόνισε πως "ο έλεγχος αυτός αφορά επί της ουσίας, όλη την Οικονομική Υπηρεσία και μας δίνει τα αποτελέσματα για κινδύνους απώλειας εσόδων, αλλά αυτό χρειάζεται μεγάλη ανάλυση καθώς έχει πολλά παρακλάδια. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να το κάνουμε πάντα σύμφωνα με τον νόμο για να φαίνονται όλα τα στοιχεία και η πορεία του κάθε Δήμου, κυρίως σε ότι αφορά τα οικονομικά, για να υπάρχει διαφάνεια και για να σου επισημάνει σημεία στα οποία μπορεί να υπάρχει απώλεια εσόδων, με συμβουλές για να υπάρξει μεγαλύτερη προσοχή. Όπως σας είπα, ο Δήμος μας δεν έχει καταρτισμένα άτομα και για αυτό χρειαζόμαστε τον εξωτερικό συνεργάτη. Αλλά και να είχαμε άτομα, αυτά θα έπρεπε να μην έχουν άμεση σύνδεση με τον Δήμο, για να προστατεύεται η ανεξαρτησία και η αμεροληψία τους".

Ένα νέο μοντέλο εσωτερικής εποπτείας

Η σύσταση της Επιτροπής Ελέγχου στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης αποτελεί μια νέα υποχρέωση που απορρέει από το θεσμικό πλαίσιο του 2021, το οποίο επιχειρεί να μεταφέρει στο Δημόσιο Τομέα βέλτιστες πρακτικές διακυβέρνησης από τον ιδιωτικό τομέα. Όπως αναφέρεται στον κανονισμό, οι Επιτροπές αυτές "παρέχουν ενισχυμένη εποπτεία για την οικονομική και ηθική ακεραιότητα των φορέων, με ρόλο παρόμοιο με αυτόν των επιτροπών ελέγχου στις μεγάλες εταιρείες".

Η λειτουργία τους διασφαλίζει ότι η Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου θα λειτουργεί με ανεξαρτησία, αποτελεσματικότητα και συνέπεια, επιτρέποντας στον Δήμο να προλαμβάνει προβλήματα διαχείρισης ή παρατυπίες, αντί να τα εντοπίζει εκ των υστέρων.

Στόχος η διαφάνεια και η ανεξαρτησία

Ο σκοπός της Επιτροπής Ελέγχου, όπως ορίζεται ρητά, είναι να ενισχύσει την ανεξαρτησία, την ακεραιότητα και την αποτελεσματικότητα του Εσωτερικού Ελέγχου. Η Επιτροπή λειτουργεί ως ενδιάμεσος κρίκος μεταξύ της διοίκησης του Δήμου και της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου, με στόχο να εξασφαλίζει ότι:

• οι συστάσεις των εσωτερικών ελεγκτών λαμβάνονται υπόψη,

• οι διορθωτικές ενέργειες υλοποιούνται,

• τα ευρήματα γνωστοποιούνται με διαφάνεια στα αρμόδια όργανα.

Επιπλέον, η Επιτροπή Ελέγχου μπορεί να εντοπίζει αδυναμίες στο σύστημα εσωτερικού ελέγχου, να αξιολογεί την αποτελεσματικότητα των ελεγκτών και να εισηγείται βελτιώσεις στις διοικητικές διαδικασίες.

Σύνθεση και συγκρότηση

Η Επιτροπή είναι τριμελής, όπως προβλέπεται από τον νόμο. Τα μέλη της επιλέγονται με διαδικασία πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος, που εκδίδει ο δήμαρχος, και προέρχονται από φορείς του δημόσιου τομέα, της αυτοδιοίκησης ή της εκπαίδευσης. Τουλάχιστον ένα μέλος πρέπει να διαθέτει ελεγκτική εμπειρία, ενώ απαγορεύεται να έχουν σχέση εξαρτημένης εργασίας με τον Δήμο.

Η σύνθεση της Επιτροπής στηρίζεται στα πρότυπα της Κοινής Υπουργικής Απόφασης 90264/2022, που καθορίζει τα προσόντα και τα κωλύματα συμμετοχής ενώ η θητεία των μελών είναι τριετής, με δυνατότητα ισόχρονης ανανέωσης. Ο πρόεδρος της Επιτροπής επιλέγεται μεταξύ των μελών και πρέπει να είναι ανεξάρτητος από τον Δήμο, διασφαλίζοντας έτσι τη θεσμική ουδετερότητα του οργάνου. Η γραμματειακή υποστήριξη παρέχεται από υπάλληλο του Δήμου.

Πώς λειτουργεί η Επιτροπή

Η Επιτροπή Ελέγχου συνεδριάζει τουλάχιστον μία φορά ανά τρίμηνο, ενώ μπορεί να συγκληθεί εκτάκτως όποτε το απαιτούν οι περιστάσεις. Οι συνεδριάσεις μπορούν να πραγματοποιούνται και μέσω τηλεδιάσκεψης, ενώ τα πρακτικά των συνεδριάσεων είναι εμπιστευτικά και υπογράφονται από τα παρόντα μέλη.

Σε κάθε συνεδρίαση, τα μέλη μπορούν να καλούν στελέχη του Δήμου, τον επικεφαλής της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου ή εξωτερικούς ελεγκτές, προκειμένου να λάβουν διευκρινίσεις ή πληροφορίες για συγκεκριμένα θέματα. Οι αποφάσεις λαμβάνονται κατά πλειοψηφία, ενώ για την ύπαρξη απαρτίας απαιτείται η παρουσία τουλάχιστον δύο μελών, εκ των οποίων ο ένας είναι ο Πρόεδρος.

Αρμοδιότητες και ευθύνες

Σύμφωνα με το άρθρο 9 του Κανονισμού, η Επιτροπή Ελέγχου του Δήμου Θήρας αναλαμβάνει ρόλο θεματοφύλακα της ακεραιότητας και της νομιμότητας των εσωτερικών διαδικασιών. Μεταξύ άλλων:

• Εγγυάται την ανεξαρτησία της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου,

• Παρακολουθεί την εκτέλεση του ετήσιου προγράμματος ελέγχου,

• Αξιολογεί τη λειτουργία του συστήματος διαχείρισης κινδύνων,

• Διασφαλίζει ότι οι υπάλληλοι της Μονάδας διαθέτουν επαρκή τεχνογνωσία,

• Παρακολουθεί την εφαρμογή των διορθωτικών ενεργειών.

Η λειτουργία της Επιτροπής βασίζεται στις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές και στα πρότυπα του Ινστιτούτου Εσωτερικών Ελεγκτών (ΙΕΕ), αλλά και στο πλαίσιο C.O.S.O. (Committee of Sponsoring Organisations), που αποτελεί διεθνώς αναγνωρισμένο οδηγό για την οργάνωση των συστημάτων ελέγχου.

Διαφάνεια, εμπιστευτικότητα και δημόσιο συμφέρον

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις υποχρεώσεις των μελών. Αυτά οφείλουν να τηρούν τη νομοθεσία, τις αποφάσεις των οργάνων του Δήμου και τον ίδιο τον Κανονισμό. Παράλληλα, υποχρεούνται να ενεργούν με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον, να διαφυλάσσουν την εμπιστευτικότητα των πληροφοριών που λαμβάνουν και να αποφεύγουν οποιαδήποτε εκμετάλλευση των δεδομένων αυτών προς ίδιον όφελος.

Η Επιτροπή Ελέγχου καλείται έτσι να αποτελέσει ανεξάρτητο θεματοφύλακα διαφάνειας για τις υπηρεσίες και τις οικονομικές πράξεις του Δήμου, σε μια περίοδο που η τοπική αυτοδιοίκηση οφείλει να απαντήσει στις αυξημένες απαιτήσεις λογοδοσίας και αποτελεσματικότητας.

Τακτική αξιολόγηση και επικαιροποίηση

Ο Κανονισμός τίθεται σε ισχύ αμέσως μετά την έγκρισή του και προβλέπει ότι η Επιτροπή θα αξιολογεί τη λειτουργία της και την επικαιρότητα του πλαισίου τουλάχιστον ανά διετία.
Σε περίπτωση αλλαγών στη νομοθεσία ή στις αρμοδιότητες, ο Κανονισμός θα αναθεωρείται, ώστε να ανταποκρίνεται πλήρως στις σύγχρονες ανάγκες εποπτείας.