Το LIFE DEBAG στη Σύρο

Ολοταχώς προς την 3η εβδομάδα χωρίς πλαστική σακούλα βαδίζει η ενημερωτική καμπάνια “LIFE DEBAG”, στο πλαίσιο του προγράμματος που ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2015 από τη Σύρο, όπου και δίνει νέο ραντεβού στις 21 Μαΐου τη φετινή χρονιά. 

Πρέπει να σημειωθεί πως το LIFE DEBAG συγχρηματοδοτείται από το χρηματοδοτικό εργαλείο LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και συμμετέχουν πέντε φορείς: το Πανεπιστήμιο Πατρών,  που είναι και ο Συντονιστής του Έργου (Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας & Φυσικής Ωκεανογραφίας, Τμ. Γεωλογίας, Τμ. Χημείας, Τμ. Βιολογίας), η TERRANOVA Περιβαλλοντική Τεχνική Συμβουλευτική ΕΠΕ, το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS, η Οικολογική Εταιρία Ανακύκλωσης και το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Αστικού Περιβάλλοντος & Ανθρώπινου Δυναμικού του Παντείου Πανεπιστημίου.

Το πρόγραμμα υποστηρίζει ο Δήμος Σύρου-Ερμούπολης καθώς και ο Φορέας Διαχείρισης Στερεών Απορριμμάτων (ΦΟΔΣΑ), οι οποίοι έχοντας εντείνει τις δράσεις καθαρισμού των ακτών και άλλων φυσικών τοπίων πέραν των περιοχών μελέτης του LIFE DEBAG, έχουν συνταχθεί ενεργά απέναντι στη ρύπανση της Σύρου και στο πλευρό της καμπάνιας.

Η έρευνα των θαλάσσιων απορριμμάτων

Το LIFE DEBAG συμβάλει στην έρευνα της ρύπανσης από θαλάσσια απορρίμματα, μέσω της συστηματικής καταγραφής παράκτιων απορριμμάτων, παράλληλα με τις δράσεις ενημέρωσης κι ευαισθητοποίησης.

Κατά τη διάρκεια των περασμένων δυόμισι ετών απομακρύνθηκαν και ταξινομήθηκαν 57.730 απορρίμματα από 5 ακτές της Σύρου, σε 14 δειγματοληψίες που υλοποιήθηκαν σε 2μηνη βάση. Από το σύνολο των απορριμμάτων που μελετήθηκαν ένα 10% ήταν σακούλες και σάκοι μεταφοράς/συσκευασίας προϊόντων, ενώ το 3.5% ήταν πλαστικές σακούλες super market και λιανεμπορίου για μεταφορά αγαθών.

Η πλαστική σακούλα είναι ένα απόρριμμα που συνήθως δεν συναντάται στην ακτή, γιατί παρασύρεται απευθείας στο βυθό της θάλασσας, γι’ αυτό και πολλές φορές υποτιμάτε το μέγεθος της ρύπανσης και τα προβλήματα που προκαλούν.

Γι’ αυτό το λόγο οι έρευνες του LIFE DEBAG προεκτάθηκαν στο βυθό της Σύρου. Συγκεκριμένα μελετούνται συστηματικά ο Κόλπος της Ερμούπολης και ο Κόλπος του Κινίου. Η συνολική έκταση της υποβρύχιας περιοχής που παρακολουθείται ανέρχεται σε περίπου 1.000 στρέμματα.

Σύμφωνα με τις έρευνες του LIFE DEBAG στο βυθό της Σύρου, το 13% των απορριμμάτων που καταγράφηκαν το 2016 ήταν πλαστικές σακούλες μεταφοράς αγαθών, ενώ το 2017 το ποσοστό αυτό μειώθηκε σε 8%.

Στη Σύρο και στο πλαίσιο του προγράμματος υλοποιείται εναέρια παρακολούθηση της ρύπανσης των ακτών με τη χρήση drone.

Τα πρώτα αποτελέσματα των ερευνών

Θετικά ως προς την επίδραση του προγράμματος στο περιβάλλον φαίνονται να είναι τα αποτελέσματα, καθώς η περίοδος που ακολουθεί την κορωνίδα της ενημερωτικής εκστρατείας του LIFE DEBAG, την 1η “Εβδομάδα Χωρίς Πλαστικές Σακούλες” που υλοποιήθηκε το 2016, δείχνει σταδιακή μείωση στην παρουσία πλαστικής σακούλας στις ακτές του νησιού, η οποία στις τελευταίες μετρήσεις αγγίζει το 67%.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι ενώ παρατηρείται έξαρση της ρύπανσης από απορρίμματα κάθε Σεπτέμβριο, ως επακόλουθο της τουριστικής περιόδου του Αυγούστου, όπου στο νησί της Σύρου παρουσιάζεται πληρότητα των τουριστικών καταλυμάτων, οι πλαστικές σακούλες αυξάνονται με χαμηλότερους ρυθμούς, αλλά και αγγίζουν πολύ χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με τα υπόλοιπα απορρίμματα.

Η τάση μείωσης της συσσώρευσης της πλαστικής σακούλας στις τουριστικές ακτές της Σύρου μάλιστα έρχεται και σε αντίθεση την τάση συσσώρευσης των υπόλοιπων απορριμμάτων, η οποία φαίνεται να διατηρείται σε σχετικά σταθερά επίπεδα ή και να αυξάνεται ελαφρά.

Ενθαρρυντικά είναι τα νέα και από το βυθό της Σύρου καθώς μετά από δύο χρόνια υποβρύχιων καταγραφών σημειώθηκε μείωση της τάξης του 32% στις σακούλες που βρήκαμε να αναπαύονται στον πυθμένα της Σύρου.

Τα αποτελέσματα στην αντίληψη του κόσμου

Σε δίμηνη βάση υλοποιούνται και έρευνες με ερωτηματολόγια έξω από τα σούπερ μάρκετ της Σύρου, όπου μετά από 2 συνεχόμενα χρόνια με δράσεις ενημέρωσης για τον περιορισμό και της επιπτώσεις της πλαστικής σακούλας, διερευνώνται οι πιθανές αλλαγές στη νοοτροπία των κατοίκων του νησιού.

Ενθαρρυντικά είναι μέχρι στιγμής τα αποτελέσματα σχετικά την αλλαγή της νοοτροπίας των Συριανών ως απόρροια της αύξησης της γνώσης γύρω από τη ρύπανση από πλαστικές σακούλες. Φαίνεται πως με το πέρασμα του χρόνου όλο και περισσότεροι δείχνουν να αναγνωρίζουν την ανάγκη μέτρων για τη μείωση της χρήσης πλαστικής σακούλας αλλά και στην αλλαγή της δικής τους συμπεριφοράς, φτάνοντας έτσι το 2017, 1 στους 2 Συριανούς να συμφωνεί με τη χρέωση της πλαστικής σακούλας ως αποτρεπτικό μέσο για τη χρήση της, ενώ ομοίως οι μισοί περίπου καταναλωτές φαίνεται να έχουν εντάξει τη χρήση επαναχρησιμοποιούμενης τσάντας, αντί της μιας-χρήσης, τουλάχιστον περιστασιακά, στις καταναλωτικές τους συνήθειες.

Οι δε ερωτηθέντες πελάτες σε σούπερ μάρκετ που έχουν ήδη εφαρμόσει τη χρέωση πλαστικών σακουλών, απαντούν πως προτιμούν να φέρνουν την δική τους επαναχρησιμοποιήσιμη τσάντα για τη μεταφορά των αγαθών τους, αντί να αγοράζουν μιας χρήσης πλαστικές σακούλες,  σε ποσοστό 70%.

3η Εβδομάδα χωρίς πλαστική σακούλα στη Σύρο

Πιστό στο ραντεβού του με τους κατοίκους και τους επισκέπτες της Σύρου το LIFE DEBAG  ξεκινά το ερχόμενο διάστημα (21-26 Μαΐου) την 3η Εβδομάδα Χωρίς Πλαστικές Σακούλες που αποτελεί και την κορωνίδα των ολοκληρωμένων δράσεών του για τον περιορισμό της πλαστικής σακούλας.

Καθημερινά θα λειτουργεί ενημερωτικό περίπτερο στην Πλατεία Μιαούλη, μπροστά από το Δημαρχείο Σύρου, όπου θα παρέχονται πληροφορίες και υλικό τόσο για τις επιπτώσεις της πλαστικής σακούλας στο θαλάσσιο περιβάλλον όσο και για τις εκδηλώσεις της Εβδομάδας.

Τρίτη, Τετάρτη και Πέμπτη 22-24 Μαΐου στις 6 το απόγευμα, δίπλα στο ενημερωτικό περίπτερο, στην Πλατεία Μιαούλη, μικροί και μεγάλοι θα κάνουν κατασκευές από άχρηστα αντικείμενα και να παίξουν με τα διαδραστικά παιχνίδια των φοιτητών και καθηγητών του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων, Παν/μιου Αιγαίου.

Η Εβδομάδα Χωρίς Πλαστικές Σακούλες θα κλείσει το Σάββατο 26 Μαΐου, με την ημερίδα “Αποπλαστικοποιώντας την Ελλάδα- Πρακτικές μείωσης της πλαστικής σακούλας στο θαλάσσιο περιβάλλον”. Στην ημερίδα που θα υλοποιηθεί 12-16:00 μ.μ. στην Αίθουσα Ροΐδη του Πνευματικού Κέντρου Ερμούπολης, εκτός από τα αποτελέσματα του LIFE DEBAG, θα παρουσιαστούν πρωτοβουλίες για τη μείωση της πλαστικής σακούλας απ’ όλη την Ελλάδα (ΙΕΛΚΑ, Σκιάθος κ.α), καθώς και ομιλίες για το περιβαλλοντικό πρόβλημα της πλαστικής σακούλας από καταξιωμένους επιστήμονες του εξωτερικού (F. Galgani, Δ/τνης του Τεχνικού group για τα Θαλάσσια Απορρίμματα στην Ευρώπη, F.Claro, Γαλλικό Εθνικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας) και της Ελλάδας (Χ. Καραπαναγιώτη, Πανεπιστήμιο Πατρών) και σχετικές παρουσιάσεις από τους κκ Σ. Βοσινάκη και Π. Κουτσαμπάση, Επ. Καθηγητές του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων, Παν/μιου Αιγαίου.

32 μήνες υλοποίησης του LIFE DEBAG

Ενώ τις τελευταίες 2 εβδομάδες η ομάδα του Πανεπιστημίου Πατρών επισκέπτεται τα καταστήματα της Σύρου, συνομιλώντας με τους καταστηματάρχες και εργαζομένους και συλλέγοντας τις εμπειρίες τους μέτα από 32 μήνες που υλοποίησης του LIFE DEBAG και 4 μήνες εφαρμογής του περιβαλλοντικού τέλους στις πλαστικές σακούλες. Σύμφωνα με την πλειοψηφία των καταστημάτων η μείωση της πλαστικής σακούλας ανέρχεται σε ποσοστά 50 έως 80%. Σύμφωνα με τους καταστηματάρχες, οι περισσότεροι πελάτες που δεν παίρνουν πλαστική σακούλα γνωρίζουν για τις επιπτώσεις της και για την λήψη του μέτρου χρέωσης της πλαστικής σακούλας ως αντικίνητρο για την αλόγιστη χρήση της με στόχο την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Η πλειοψηφία των καταστηματαρχών και εργαζομένων αναγνωρίζει τον ρόλο της εκστρατείας του LIFE DEBAG.