Νέα όψη για το αλιευτικό καταφύγιο Κουφονησίων

Προέκυψε ο προσωρινός ανάδοχος, για την εκπόνηση όλων των απαραίτητων μελετών, με στόχο την αναβάθμιση του αλιευτικού καταφυγίου στο Κουφονήσι, από τον διαγωνισμό που είχε προκηρυχθεί από το Λιμενικό Ταμείο Νάξου & Μικρών Κυκλάδων.

Πρόκειται για ένα έργο αρκετά μεγάλης σημασίας για την τοπική κοινότητα του Κουφονησίου, η οποία έχει ιδιαίτερα ενεργό αλιευτικό στόλο, που – ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου – αφορά στην οικονομική επιβίωση αρκετών νοικοκυριών του νησιού.

Το έργο είχε προκηρυχθεί πριν από περίπου 10 μήνες, με τη διαδικασία να ολοκληρώνεται αυτές τις ημέρες, με την οριστικοποίηση του αναδόχου, εφόσον δεν προκύψουν ενστάσεις.

Αναγκαίες παρεμβάσεις για αναβάθμιση ασφάλειας και αισθητικής

Το υπό μελέτη καταφύγιο αλιευτικών σκαφών, βρίσκεται στο νότιο-νοτιοδυτικό τμήμα του Άνω Κουφονησίου, στον όρμο Παριανού. Σήμερα λειτουργεί με στοιχειώδεις υποδομές για την εξυπηρέτηση των αλιευτικών σκαφών και των αλιέων.

Το καταφύγιο οροθετείται νότια από προσήνεμο μόλο, δυτικά από αμμώδη παραλία μήκους 30m περίπου και βραχώδη ακτογραμμή, βόρεια από αμμώδη παραλία μήκους 140m και ανατολικά από βραχώδη ακτογραμμή και πρόχειρο υπήνεμο μόλο. Η χερσαία πρόσβαση στο καταφύγιο γίνεται στο ανατολικό τμήμα πάνω από τη βραχώδη παραλία.

Η είσοδος της λιμενολεκάνης διαμορφώνεται στα νότια, μεταξύ προσήνεμου και υπήνεμου μόλου, και έχει πλάτος 45m περίπου. Η λιμενολεκάνη του καταφυγίου έχει σχετικά μικρά βάθη, της τάξης των 1,50-2,0m, ενώ μόνο στο νότιο τμήμα (κοντά στην είσοδο) εντοπίζονται μεγαλύτερα βάθη της τάξης των 5,0m και στην είσοδο από 5,0m έως 8,0m.

Η πρόσδεση των αλιευτικών σκαφών γίνεται σήμερα στον προσήνεμο μόλο (βλ. φωτ. 2 και 3), στους αυτοσχέδιους μικρούς μόλους που έχουν διαμορφωθεί κάθετα στις βραχώδεις παραλίες ή αρόδο στο εσωτερικό του όρμου. Στο ανατολικό τμήμα υπάρχει ράμπα ανέλκυσης/καθέλκυσης σκαφών, η οποία όμως δεν χρησιμοποιείται πλέον. Στη δυτική ακτή του όρμου υπάρχει επίσης, ερειπωμένη δεξαμενή σκυροδέματος για συλλογή όμβριων υδάτων, ενώ δεν υπάρχουν δίκτυα (παροχές ύδρευσης, φωτισμού και τηλεφώνου).

Ο προσήνεμος μόλος, συνολικού μήκους 105m, στα πρώτα 60m είναι μικτής διατομής με εσωτερικό κρηπίδωμα πλάτους 4,0m από σκυρόδεμα και εξωτερική θωράκιση από φυσικούς ογκολίθους, ενώ στα υπόλοιπα 45m αποτελείται από πρανές με φυσικούς ογκολίθους. Ο υπήνεμος μόλος έχει μήκος 30m και είναι κατασκευασμένος από φυσικούς ογκολίθους.

Συμπερασματικά, και σύμφωνα με τη σχετική προμελέτη που εκπονήθηκε από την τεχνική υπηρεσία του Λιμενικού Ταμείου Νάξου, η σημερινή κατάσταση στο αλιευτικό καταφύγιο παρουσιάζει μια εικόνα εγκατάλειψης και γενικότερης υποβάθμισης του περιβάλλοντος, ενώ εγκυμονεί κινδύνους για περαιτέρω υποβάθμιση τόσο του χερσαίου, όσο και του θαλάσσιου περιβάλλοντος, καθώς οι λιμενικές υποδομές είναι υποτυπώδεις και ικανοποιούν στοιχειωδώς τις ανάγκες των αλιέων της περιοχής. Δεν υπάρχουν έργα επαρκούς μήκους για να δένουν τα αλιευτικά σκάφη και για αυτό τον λόγο τα περισσότερα σκάφη παραμένουν αρόδο. Ως εκ τούτου, κρίθηκε αναγκαία η υλοποίηση βελτιωτικών παρεμβάσεων στις υποδομές, ώστε να παρέχεται ασφαλής ελλιμενισμός των αλιευτικών σκαφών.

Τα παραδοτέα του έργου

Προκειμένου να προχωρήσει η εκτέλεση του έργου, απαραίτητη είναι η εκπόνηση των σχετικών μελετών που θα εξασφαλίσουν την ορθή και περιβαλλοντικά βιώσιμη εκτέλεση των παρεμβάσεων.

Στο πλαίσιο αυτό και στην παρούσα φάση, δημοπρατήθηκε και συμβασιοποιείται από το Λιμενικό Ταμείο το μελετητικό έργο.

Αντικείμενο της μελέτης αποτελεί η βελτίωση του αλιευτικού καταφυγίου Παριανού.

Τα έργα που θα μελετηθούν είναι αφορούν σε:

• Προσήνεμο μόλο συνολικού μήκους 130m περίπου. Ο προσήνεμος μόλος θα έχει εσωτερικά κρηπίδωμα και εξωτερικά (νότια) θωράκιση με φυσικούς ογκολίθους. Στο ακρομόλιο θα προβλέπεται διαπλάτυνση διαστάσεων 25x25m.

• Υπήνεμο μόλο μήκους 65m περίπου στην ανατολική ακτή του όρμου. Ο υπήνεμος μόλος θα κατασκευαστεί ως έργο με πρανή με θωράκιση με φυσικούς ογκολίθους.

• Παραλιακά κρηπιδώματα στη δυτική πλευρά του όρμου συνολικού μήκους 75m, στα οποία περιλαμβάνεται και ράμπα ανέλκυσης/καθέλκυσης σκαφών.

• Προβλήτα σχήματος «Τ» στη ανατολική πλευρά του όρμου. Η κεφαλή της προβλήτας θα έχει μήκος περί τα 68m ενώ ο κορμός του μήκος 27m.

• Εκβάθυνση της λιμενολεκάνης σε έκταση 8 στρεμμάτων.

• Κτίριο επιφανείας 150 τ.μ.

Τα ανωτέρω έργα κρίνονται σημαντικά, καθώς σήμερα το καταφύγιο διαθέτει στοιχειώδη λιμενικά έργα στα οποία προσδένουν τα αλιευτικά σκάφη. Παράλληλα στερείται υποδομών και δικτύων για την παροχή νερού και ρεύματος στα σκάφη και επιπλέον δεν υπάρχει δίκτυο πυρόσβεσης. Τέλος, τα ωφέλιμα βάθη στην λιμενολεκάνη είναι μικρά και εγκυμονούν κινδύνους για τα ελλιμενιζόμενα αλιευτικά.

Στην κατεύθυνση της εκπόνησης μίας συνολικής μελέτης έργου, από τον ανάδοχο θα εκπονηθούν και επιμέρους μελέτες, όπως είναι η τοπογραφική μελέτη, αντικείμενο της οποίας αποτελεί η επίγεια και βυθομετρική αποτύπωση της περιοχής κατασκευής των έργων στον Όρμο Παριανού, με σκοπό τη σύνταξη κατάλληλων τοπογραφικών διαγραμμάτων, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν ως υπόβαθρο για την εκπόνηση των μελετών. Επιπλέον, μεταξύ άλλων, στην τοπογραφική μελέτη περιλαμβάνεται και η σύνταξη των απαραίτητων σχεδίων και του φακέλου για τον καθορισμό της Χερσαίας και Θαλάσσιας Ζώνης Λιμένα.

Μία ακόμη επιμέρους μελέτη αποτελεί η Μελέτη Λιμενικών Έργων, με την εκπόνηση επιπρόσθετα υποστηρικτικών μελετών και συγκεκριμένα μελέτης κυματικής διείσδυσης/διαταραχής και ακτομηχανικής μελέτης.

Στόχος της μελέτης κυματικής διείσδυσης/διαταραχής είναι η βελτιστοποίηση των εσωτερικών λιμενικών έργων και των εξωτερικών έργων προστασίας για την επίτευξη κυματικής ηρεμίας εντός της λιμενολεκάνης. Σε περίπτωση που ο σχεδιασμός των προτεινόμενων έργων, δεν καθιστά το καταφύγιο λειτουργικό καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους θα πρέπει να εξεταστούν εναλλακτικές λύσεις.

Η ακτομηχανική μελέτη αποσκοπεί στη διερεύνηση των ακτομηχανικών επιπτώσεων των νέων λιμενικών έργων στις παρακείμενες ακτές και στη μελέτη των τυχόν αναγκαίων μέτρων και έργων που πρέπει να ληφθούν, προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις/μεταβολές της μορφολογίας των ακτών.

Επιπλέον, για το σχεδιασμό των έργων θα συνταχθεί Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, ενώ δεδομένου ότι το έργο εμπίπτει στα όρια του Τόπου Κοινοτικού Ενδιαφέροντος (Τ.Κ.Ε) με κωδικό GR4220013 – Μικρές Κυκλάδες: Ηρακλειά, Σχοινούσα, Κουφονήσια, Κέρος, Αντικέρι & Θαλάσσια Ζώνη, απαιτείται η εκπόνηση Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης ως υποστηρικτική μελέτη.

Τέλος, ο ανάδοχος αναλαμβάνει επίσης την εκπόνηση αρχιτεκτονικής μελέτης για το κτίριο εξυπηρέτησης των αλιέων, καθώς και στατική μελέτη, όπως επίσης και μελέτη για τα ηλεκτρομηχανολογικά έργα στο καταφύγιο.