Σοβαρή καθυστέρηση στην υπόθεση του Γεωτουρισμού

Έναν ολόκληρο χρόνο έχει καθυστερήσει η υπόθεση της προώθησης της έναρξης του έργου της ανάπτυξης Γεωπάρκου και Γεωλογικού Εκθετηρίου σχετικά με τον γεωλογικό πλούτο της Απάνω Μεριάς, στη Σύρο, εξαιτίας κωλυσιεργίας που υπήρξε από την πλευρά του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων καθώς και από την πλευρά του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας (ΕΛΚΕ) του Πανεπιστημίου Αιγαίου.

Τα ανωτέρω ανέδειξε στη χθεσινή δημόσια συνεδρίαση ο εντεταλμένος σύμβουλος του Τμήματος Προγραμματισμού, Ανδρέας Γιαλόγλου, ο οποίος με αφορμή την έγκριση του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ Δήμου και ΕΛΚΕ, γνωστοποίησε τα εμπόδια που είχαν παρουσιαστεί μέχρι σήμερα, σχετικά με την υπόθεση της προσπάθειας ανάπτυξης του Γεωτουρισμού στην πρωτεύουσα των Κυκλάδων.

Σύμφωνα με όσα ανέφερε, απαιτήθηκε μεγάλος όγκος αλληλογραφίας με το Υπουργείο Ανάπτυξης προκειμένου να προχωρήσει κανονικά το σχέδιο της σύμβασης, καθώς δύο υπάλληλοι, όπως ισχυρίστηκε, έθεταν συνεχώς επί τάπητος, απαιτήσεις που “κολλούσαν” την πρόοδο του έργου. Επιπλέον, υπενθύμισε πως η σύμβαση του Δήμου με τον ΕΛΚΕ προκύπτει αναγκαστικά ως επιλογή, καθώς το Πανεπιστήμιο Αιγαίου αναλαμβάνει μέσω αυτού την ανάπτυξη ερευνητικού έργου όπως προβλέπεται από το καταστατικό του, σημειώνοντας παράλληλα όμως, πως, δυστυχώς και από τον Ειδικό Λογαριασμό παρατηρήθηκε καθυστέρηση στην ανάρτηση του απαιτούμενου πρακτικού της θετικής απόφασής του για το έργο του Γεωλογικού Εκθετηρίου, με αποτέλεσμα να χαθεί ένα ολόκληρο εξάμηνο.

Παρά την αναλυτική τοποθέτηση του Ανδρέα Γιαλόγλου, το μέλος της μείζονος μειοψηφίας, Αλέξης Αθανασίου άσκησε έντονη κριτική προς τη Δημοτική Αρχή, υποστηρίζοντας πως η τόσο μεγάλη καθυστέρηση στην προώθηση ενός έργου που έχει θέσει στις προτεραιότητές της η Δημοτική και ο ίδιος ο εντεταλμένος από την αρχή της τρέχουσας θητείας, δεν δικαιολογείται.

Συνεχή εμπόδια και αγώνας υπερπήδησής τους

Ειδικότερα, ο Ανδρέας Γιαλόγλου πραγματοποίησε μία σύντομη αναδρομή στο θέμα των εγκρίσεων της προγραμματικής σύμβασης, υπογραμμίζοντας παράλληλα τους λόγους που πυροδότησαν την τόσο μεγάλη καθυστέρηση, με αποτέλεσμα, σήμερα, να μην έχει ξεκινήσει η υλοποίησή του.

“Τον Νοέμβριο του 2019 είχαμε εγκρίνει την προγραμματική σύμβαση μετά από τις παρατηρήσεις της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου. Μας έγιναν κάποιες παρατηρήσεις, τις ενσωματώσαμε και εγκρίναμε την τροποποιημένη προγραμματική σύμβαση. Από τον Δεκέμβριο που εν συνεχεία εγκρίθηκε από τον Ειδικό Λογαριασμό, η προγραμματική σύμβαση επιστράφηκε στον Δήμο μας τον Ιούνιο του 2020. Ωστόσο, την αναζητούσαμε με κάθε τρόπο από το Πανεπιστήμιο” ανέφερε συγκεκριμένα ο εντεταλμένος του Τμήματος Προγραμματισμού, σημειώνοντας παρακάτω πως, θα ακολουθούσε η υπογραφή από πλευράς Δήμου και εν συνεχεία, “από τον Δήμαρχο έπρεπε να γίνει το τεκμηριωμένο αίτημα και να προχωρήσουμε στην υλοποίηση”.

“Κι εδώ ξεκινά το “θρίλερ” με το Υπουργείο Ανάπτυξης κι Επενδύσεων” σχολίασε ο κ. Γιαλόγλου, διευκρινίζοντας εξ αρχής πως, δεν επιθυμεί να επιρρίψει ευθύνες συνολικά στο Υπουργείο, αλλά σε δύο υπαλλήλους, τους οποίους επέλεξε να μην κατονομάσει.

“Επικεντρώνομαι σε δύο υπαλλήλους, τους οποίους δεν θα τους κατονομάσω, οι οποίες ξαφνικά ζήτησαν να ελέγξουν από το μηδέν, όλη τη διαδικασία, ενώ είχαν έγκριση από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου, ενώ είχαν σύμφωνη γνώμη από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και από τον νομικό μας σύμβουλο και άρχισαν να βγάζουν στο “τραπέζι”, ζητήματα, τα οποία όχι μόνον είναι άσχετα με το θέμα, αλλά έδειχναν ότι οι συγκεκριμένοι άνθρωποι, δεν είχαν καμία σχέση με την υλοποίηση δημοσίων έργων και ιδιαίτερα με την εκτέλεση προγραμματικών συμβάσεων” πρόσθεσε σε απόλυτο τόνο.

Προς επιβεβαίωση των λεγομένων του σχετικά με τις προσπάθειες που έκανε ο Δήμος για να ξεπεράσει αυτά τα εμπόδια, ο ίδιος συμπλήρωσε πως, “Από τον Ιούνιο μέχρι και τον Οκτώβριο, θα πρέπει να σας δείξω πόσα e mail ανταλλάξαμε όπου έθεταν κάθε φορά νέα ζητήματα και διαρκώς απαντούσαμε και πάλι τα ίδια”.

Ωστόσο, όπως πρόσθεσε ακολούθως, όλα λύθηκαν μετά από την αλλαγή του προσώπου στη θέση του Γενικού Διευθυντή Ανάπτυξης και Επενδύσεων, καθώς η Δημοτική Αρχή, αποστέλλοντας εκ νέου το σύνολο της αλληλογραφίας και των εγγράφων που θεώρησε απαραίτητα, έλαβε την τελική έγκριση.

“Τον Σεπτέμβριο, άλλαξε ο Γενικός Διευθυντής Επενδύσεων και Ανάπτυξης και απευθύναμε επιστολή από το γραφείο Δημάρχου και συνημμένα τα πάντα. Όλη την αλληλογραφία που είχαμε και επιπρόσθετα, νέα γνωμοδότηση του νομικού μας συμβούλου όπου πλέον ανέτρεπε πανηγυρικά τις αιτιάσεις τους για τη νομιμότητα της σύμβασης αλλά και επιστολή του υπεύθυνου από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, του κ. Κουτσαμπάση για το σκέλος του ερευνητικού προγράμματος. Αφού πήραν την επιστολή, τον Οκτώβριο και μετά ήρθαν σε επαφή με τον Δήμαρχο αλλά και μαζί μου” σημείωσε ο εντεταλμένος, εξηγώντας μάλιστα πως από πλευράς Υπουργείου επικοινώνησε ο ίδιος ο Γενικός Διευθυντής Επενδύσεων και Ανάπτυξης “και ουσιαστικά ζήτησε συγγνώμη για όλη αυτήν την ταλαιπωρία που έχουμε υποστεί”. Σύμφωνα με όσα πρόσθεσε ο Ανδρέας Γιαλόγλου, “μας έδωσε την έγκριση που είναι συνημμένη στην προγραμματική σύμβαση της Τεχνικής γραμματείας και προχωράμε”.

Δεν πείστηκε η αντιπολίτευση

Από την πλευρά της μείζονος αντιπολίτευσης, ο Αλέξης Αθανασίου τόνισε πως μπορεί να είναι σαφή όσα υπογράμμισε ο κ. Γιαλόγλου, ωστόσο, δεν πείθουν τα λεγόμενά του περί συνεχούς προσπάθειας, όταν... επετράπη στον ΕΛΚΕ να καθυστερήσει να αναρτήσει ένα πρακτικό για έξι ολόκληρους μήνες. “Παρότι έδωσε εξηγήσεις ο κ. Γιαλόγλου, έχω ενστάσεις. Η πρώτη ένταση είναι ότι όπως είχαμε πει και παλαιότερα με την έγκριση της προγραμματικής συμβάσεως, εμείς είχαμε ζητήσει να γίνει η συνεργασία απευθείας με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και όχι με τον ΕΛΚΕ. Εξ ου και είχαμε ψηφίσει “παρών”” σημείωσε το μέλος της αντιπολίτευσης, τονίζοντας πως η παράταξη που εκπροσωπεί στην Οικονομική Επιτροπή δεν καταψήφισε “για να μη νομίζει κανένας ότι από την πλευρά μας δεν θέλουμε το έργο”.

Συμπληρώνοντας μάλιστα σχετικά με το θέμα των μεγάλων καθυστερήσεων πως, “αφότου η Αποκεντρωμένη μας έδωσε πολύ γρήγορα την έγκρισή της, κολλήσαμε μέχρι τον Ιούνιο του 2020”, έθεσε το εξής ερώτημα: “Άρα, μέχρι τον Ιούνιο του 2020 περιμέναμε τον ΕΛΚΕ να γράψει μία απόφαση. Μήπως δεν ασχολήθηκε κανένας από εμάς;”.

Σε απάντηση των ανωτέρω, ο κ. Γιαλόγλου υποστήριξε τα παρακάτω: “Τον Νοέμβρη του 2019 εγκρίναμε την τελική προγραμματική σύμβαση. Εν συνεχεία πήγε στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΛΚΕ τον Δεκέμβριο και εγκρίθηκε και από αυτόν. Εκείνο που απέμενε ήταν να αναρτηθεί η απόφαση και να υπογραφεί και αυτό ακριβώς δεν έγινε επί 5 μήνες από το Πανεπιστήμιο. Το αναζητούσαμε (σσ. το πρακτικό) με κάθε τρόπο και δεν μπορούσαμε να το βρούμε. Φτάσαμε μέχρι το γραφείο της Πρυτάνισσας για να βρούμε την προγραμματική σύμβαση” σχολίασε ο ίδιος, λέγοντας ακόμη πως, η αιτιολογία από πλευράς ΕΛΚΕ ήταν ότι “Πέσαμε σε ένα ντόμινο αλλαγών του Ειδικού Λογαριασμού. Αλλαγών προσώπων, αλλαγών Τμημάτων και αλλαγών Οργανογράμματος. Τουλάχιστον αυτή ήταν η δικαιολογία που μας έθεσαν”.

Ολοκληρώνοντας την απάντησή του, ο κ. Γιαλόγλου δεν παρέλειψε να σχολιάσει πως τα παραπάνω είχαν σαν συνέπεια, “την καθυστέρηση κι άλλων έργων, όχι μόνο του δικού μας”.

Ο εκπρόσωπος της μείζονος αντιπολίτευσης γνωστοποίησε πως ψηφίζει “παρών” στο θέμα, εξηγώντας πως, “Δεν μπορούμε να περιμένουμε ένα πρακτικό του Ειδικού Λογαριασμού Έρευνας έξι μήνες για ένα έργο που είναι αν θέλεις Ανδρέα ήταν προσωπικό σου στοίχημα”.

Εντός Φεβρουαρίου η έναρξη του έργου. Παρεμβάσεις και στο κτίριο “Κορνηλάκη”

Σχετικά με τον χρόνο έναρξης υλοποίησης του έργου, ο κ. Γιαλόγλου τόνισε πως αυτός υπολογίζεται εντός του επόμενου μήνα. “Η προγραμματική μας σύμβαση εγκρίθηκε από τον ΕΛΚΕ, σήμερα εγκρίνεται από την Οικονομική Επιτροπή, αμέσως μετά κάνουμε τεκμηριωμένο αίτημα και προχωράμε στην δημοπράτηση. Στόχος είναι μέσα στον Φεβρουάριο να ξεκινήσει η υλοποίησή της σύμβασης” ανέφερε σχετικά, γνωστοποιώντας πως παράλληλα ο Δήμος θα μεριμνήσει για τις απαιτούμενες εργασίες εντός του κτιρίου “Κορνηλάκη”, στο οποίο θα στεγαστεί το Γεωλογικό Εκθετήριο.

“Ταυτόχρονα, ο Δήμος να προχωρά τα υπόλοιπα έργα, που έχουν να κάνουν με τη χωροθέτηση και διευθέτηση του χώρου και των διαχωριστικών στο κτίριο “Κορνηλάκη”. Αυτή είναι η πραγματικότητα” σχολίασε, καταλήγοντας.

Πέραν των ανωτέρω, σε σύντομη παρέμβασή του, ο πρόεδρος της Κοινότητας Άνω Σύρου πρότεινε να αξιοποιηθεί κάποιο δημοτικό ακίνητο και στον μεσαιωνικό οικισμό, που να λειτουργεί πληροφοριακά για τους επισκέπτες.

“Επένδυση” στον Γεωτουρισμό

Ειδικότερα, αξίζει να υπενθυμιστεί πως ο Δήμος Σύρου - Ερμούπολης είναι ο κύριος του έργου “Δράσεις αξιοποίησης της γεωλογικής ιστορίας με σκοπό την ανάπτυξη του γεωτουρισμού στη Σύρο”, το οποίο είναι ενταγμένο στο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Ειδικού Σκοπού Νοτίου Αιγαίου 2017 -2020.

Όπως έχει γνωστοποιηθεί παλαιότερα, μέσω σχετικού δημοσιεύματος της εφημερίδας, “Το έργο αφορά στην ανάπτυξη του γεωτουρισμού στη Σύρο με στόχο την τοπική ανάπτυξη μέσω της ανάδειξης και αξιοποίησης του γεωλογικού πλούτου του νησιού. Περιλαμβάνει προμήθεια εξοπλισμού για τη δημιουργία Γεωμουσείου – Γεωλογικού Εκθετηρίου, αναβάθμιση δικτύου γεω-μονοπατιών, δράσεις τεκμηρίωσης και δράσεις δημοσιότητας. Βασική πρόθεση είναι να αναπτυχθεί ένα Επιχειρησιακό Σχέδιο Δράσης για τη Γεωστρατηγική Προώθηση του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης. Στόχος του είναι η προώθηση και προστασία ευαίσθητων περιοχών και τοπίων ώστε να διασφαλιστεί ότι θα λειτουργήσει ως πόρος φυσικού τουρισμού και γεωτουρισμού.

Ο απώτερος στόχος είναι η ανάπτυξη ενός Γεωπάρκου στη Σύρο, το οποίο περιλαμβάνει α) τη δημιουργία μιας υποδομής για γεωτουρισμό, κυρίως ένα Γεωλογικό Εκθετήριο και μια σειρά Geopaths, β) το σχεδιασμό δράσεων για την προώθηση του Γεωπάρκου, γ) υποστήριξη προγραμμάτων που ευαισθητοποιούν την κοινότητα για τη φυσική κληρονομιά και τη διατήρησή της. Αυτοί οι στόχοι έχουν σχεδιαστεί ισόρροπα προς όφελος του τοπικού πληθυσμού και των τουριστών, τόσο των Ελλήνων, όσο και αλλοδαπών. Οι μορφές ήπιου τουρισμού που ευνοούνται από αυτό το σχέδιο δράσης, εξυπηρετούν την ικανοποίηση οικολογικών ανησυχιών, καθώς και οικονομικών απαιτήσεων”.

Επιπλέον, το γεωλογικό μουσείο θα βρίσκεται στην πολιτιστική και οικονομική εστία της Σύρου, στεγαζόμενο σε ένα ιστορικό κτίριο το οποίο θα αξιοποιείται από κοινού με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου.

Για τα γεωλογικά μονοπάτια ιδιαίτερη σημασία θα δοθεί στο βόρειο τμήμα της Σύρου, που ονομάζεται Απάνω Μεριά. “Ορισμένες από τις σημαντικότερες περιοχές γεωλογικού ενδιαφέροντος σημειώνονται εδώ (πχ Αερόλιθος, Λατομείο Κρικάκη) και ένα υπάρχον δίκτυο μονοπατιών παρουσιάζεται ως βάση, ώστε με την ανάπτυξη και την επέκτασή τους να αποτελέσουν τα πιο ελκυστικά και πολύτιμα Geopaths (γεωδιαδρομές). Επιπλέον, η Απάνω Μεριά περιλαμβάνει την Ειδική περιοχή Προστασίας και το Καταφύγιο Άγριας Ζωής, μέρος του δικτύου Natura 2000 που δημιουργήθηκε από την ΕΕ. Η περιοχή περιλαμβάνει επίσης σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους του νησιού σε διάφορες τοποθεσίες (Γράμματα, Καστρί – Χαλανδριανή, σπηλιά του Φερεκύδη και Δελφινονήσι), καθώς και παραδοσιακούς οικισμούς, κυρίως Φοικινιά, Μύτακα, Παπούρι, Πλατύ Βουνί, Χαλανδριανή και Σαν Μιχάλη”.

Το ερευνητικό έργο από το Πανεπιστήμιο

Η προγραμματική σύμβαση έχει ως αντικείμενο, τη μεταβίβαση αρμοδιότητας από το Δήμο Σύρου - Ερμούπολης στον Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων Έρευνας (ΕΛΚΕ) του Πανεπιστημίου Αιγαίου, για την υλοποίηση μέρους του έργου “Δράσεις αξιοποίησης της γεωλογικής ιστορίας με σκοπό την ανάπτυξη του γεωτουρισμού στη Σύρο”.

Πιο συγκεκριμένα, το έργο που αναλαμβάνει ο ΕΛΚΕ του Πανεπιστημίου Αιγαίου έχει ερευνητικό χαρακτήρα επειδή, μεταξύ άλλων, απαιτεί: “(α) κριτική ανάλυση της διεθνούς επιστημονικής βιβλιογραφίας για την γεωλογική σημασία της Σύρου, (β) συσχεδιαστική έρευνα με τους συνεργαζόμενους γεωλόγους πανεπιστημιακούς για την κατασκευή μοντέλων απεικόνισης των γεωλογικών διεργασιών και σχηματισμών, (γ) συσχεδιαστική έρευνα με τοπικούς εμπειρογνώμονες για την αναγνώριση και τεκμηρίωση της γενικότερης υλικής και άυλης πολιτιστικής σημασίας και κληρονομιάς (ιστορικής, αρχαιολογικής, χλωρίδας και πανίδας, αγροτικής παραγωγής (π.χ. άνυδρη καλλιέργεια, μελισσοκομία, κ.α.), σχετικής με θρησκεία, λατρεία, έθιμα, κ.α.) για σημεία ενδιαφέροντος των geopaths, (δ) σχεδίαση και κατασκευή των γεωλογικών σχηματισμών σε φυσικά και ψηφιακά 3D μοντέλα (ψηφιακό περιεχόμενο), (ε) επαναληπτική σχεδίαση πρωτότυπων φυσικών αλληλοεπιδράσεων (διαδράσεων) των χρηστών με το ψηφιακό περιεχόμενο, (στ) επαναληπτικές δοκιμές με χρήστες των διαδραστικών εφαρμογών για θέματα ευχρηστίας, προσβασιμότητας και εμπειρίας του χρήστη, με έμφαση στους επισκέπτες του εκθετηρίου (και ιδιαίτερα τα παιδιά και μαθητές για τις διαδραστικές εγκαταστάσεις) και επισκέπτες των μονοπατιών (δηλαδή πεζοπόρους και τουρίστες διαφόρων ηλικιών και ικανοτήτων χρήσης νέων τεχνολογιών)”.

Στο περιεχόμενο της σύμβασης, τονίζεται ακόμη πως, “οι παραπάνω εργασίες χαρακτηρίζονται από πρωτοτυπία, κάτι που απαιτεί όχι μόνο τη χρήση αλλά την εξέλιξη, προσαρμογή και πιθανώς τη δημιουργία νέων μεθόδων αλληλεπίδρασης του χρήστη με ψηφιακό περιεχόμενο που συνδυάζουν χειρισμό με χειρονομίες, αφή και φωνή, καθώς και δοκιμής της εμπειρίας του χρήστη”.

Επίσης, υπογραμμίζεται πως, “η γεωλογική σημασία της Σύρου θα αναδειχθεί μέσα από καινοτομικές εφαρμογές εικονικής και επαυξημένης πραγματικότητας (virtual reality, mixed reality), ενώ οι πεζοπόροι των μονοπατιών θα έχουν την δυνατότητα να αξιοποιήσουν εφαρμογές στα κινητά τους τηλέφωνα (mobile apps) που θα αναπτυχθούν γι’ αυτόν τον σκοπό. Τέλος, όλες οι παραπάνω εφαρμογές θα πρέπει να περιλαμβάνουν πληροφορίες που είναι ακριβείς από γεωλογική και ιστορική σκοπιά, ενώ τα αποτελέσματα της παραπάνω έρευνας και ανάπτυξης δύναται να δημοσιευτούν σε δύο διεθνή συνέδρια ή/και περιοδικά”.

Από τα παραπάνω συνάγεται ότι η παραπάνω έρευνα και ανάπτυξη είναι σύνθετη επειδή συνδυάζει γνώσεις από διαφορετικά επιστημονικά αντικείμενα και μπορεί να αναληφθεί από το εργαστήριο Σχεδίασης Διαδραστικών Συστημάτων, του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου που εδρεύει στη Σύρο.