“Ευτέρπης κύμα” παφλάζει στην φιλότεχνη Σύρο

Ζωγραφικά έργα, χαρακτικά και φορητές τοιχογραφίες, δείγματα της νέας καλλιτεχνικής του ενότητας με τον συμβολικό τίτλο “Ευτέρπης κύμα”, παρουσιάζει στη Σύρο ο διακεκριμένος εικαστικός και χαράκτης Απόστολος Κούστας, εγκαινιάζοντας τον κύκλο των μεγάλων εκθέσεων της φετινής χρονιάς, στο πλαίσιο του επιτυχημένου θεσμού “Σύρος – Πολιτισμός 2015”.

Η -αφιερωμένη στη μνήμη της μητέρας του- έκθεση, φιλοξενείται στην Αίθουσα Τέχνης Γιάννη & Ελένης Βάτη και θα διαρκέσει από το Σάββατο 4 Απριλίου έως την Κυριακή 3 Μαΐου 2015. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης, ο καλλιτέχνης θα μοιραστεί τη γνώση του με τους φοιτητές του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου σε διαδραστικά, επιμορφωτικά εργαστήρια που θα δημιουργούν.

Εν όψει των εγκαινίων, ο κ. Κούστας, ένας από τους τελευταίους μιας μεγάλης γενιάς Ελλήνων κλασικών παραδοσιακών χαρακτών που μαθήτευσε δίπλα στο ζωγράφο Γιώργο Σικελιώτη και τη χαράκτρια Βάσω Κατράκη, μίλησε στην “Κοινή Γνώμη” για την τέχνη της χαρακτικής, για την επιρροή της Κυκλαδικής ιστορίας στα έργα του, καθώς και για τα 30 χρόνια της δημιουργικής του πορείας.

Με την έκθεση “Ευτέρπης κύμα” συστήνεστε για πρώτη φορά στο φιλότεχνο κοινό της Σύρου. Τι ήταν αυτό που σας οδήγησε στην πρωτεύουσα των Κυκλάδων για την παρουσίαση του νέου σας project;

“Είχα πάντοτε την επιθυμία να διοργανώσω μία δική μου έκθεση στο νησί. Θυμάμαι μάλιστα τη συγκίνησή μου, όταν διάβαζα για τον Γιαννούλη Χαλεπά, που ήρθε ως παιδί από την Τήνο να σπουδάσει οικονομικά και τον κέρδισαν τα κεραμάδικα. Μετά από πρόταση φίλων, μου δόθηκε η ευκαιρία να πραγματοποιήσω το στόχο μου με μία έκθεση παιδαγωγικού χαρακτήρα, όπου εμπεριέχεται το Κυκλαδικό στοιχείο. Θα έρχονται τα παιδιά από το πανεπιστήμιο που διδάσκονται σχέδιο, καθώς και μαθητές των σχολείων που θα μπορούν να επικοινωνήσουν και να μιλήσουν μαζί μου περί τέχνης. Η έκθεση περιλαμβάνει μία σύνθεση αντιπροσωπευτικών έργων, που έχουν ταξιδέψει σε διάφορα μέρη του κόσμου, καθώς και νέα έργα, τα οποία θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά. Είναι έργα, που έχουν να κάνουν με την Αμερική μετά από μία μεγάλη έκθεσή μου στην Ουάσινγκτον. Μελέτησα αρκετά τον (Μαρκ) Ρόθκο και τη μοντέρνα τέχνη της Αμερικής με αποτέλεσμα να έχουμε ένα εισάγω ένα καινούριο είδος, πέρα από τη χαρακτική, με μοναδικά πρωτότυπα έργα εγχάρακτης ζωγραφικής σε χαρτί και άλλα υλικά”.

Ποια στοιχεία, που πηγάζουν από την ιστορία, τον πολιτισμό, την ιδιοσυγκρασία τους, θα αναγνωρίσουν οι Κυκλαδίτες στα έργα σας;

“Καταρχήν, το μεγάλο βήμα του ανθρώπου να πράξει όλα όσα έχει κάνει ο Κυκλαδίτης από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, δηλαδή τις αναγωγές που γίνονται μέσα από τη ματιά της αφαίρεσης, της πνευματικότητας και της υψηλής αισθητικής. Μέσα από τον διάλογο αυτό, μπορούμε να επικοινωνήσουμε με αυτούς και να απαντήσουμε στα σύγχρονα ζητήματα της αισθητικής του καιρού μας”.

Μετά από τριάντα χρόνια καλλιτεχνικής πορείας, τι σημαίνει για εσάς η χαρακτική;

“Το να φτιάξεις κάτι με τα χέρια σου και την ψυχή σου είναι για μένα μία φυσικήδιαδικασία, η οποία στηρίζεται στην αλήθεια. Ποτέ στη ζωή μου δεν ήμουν ψεύτικος. Κάνω ό,τι νιώθω. Ευόδωσε όμως και μια δυνατότητα που υπάρχει στη δεξιότητα των χεριών να μπορώ να χρησιμοποιώ πάρα πολλά υλικά από πολύ νέος. Στην χαρακτική, είναι απαραίτητο να έχεις πολλές τεχνικές γνώσεις, και πειθαρχία, που οδηγεί στην ελευθερία. Είναι μία τέχνη με αυστηρή δεοντολογία. Οι επισκέπτες της έκθεσής μου θα έχουν την ευκαιρία να δουν πρωτότυπα χαρακτικά γα να καταλάβουν το βαθύτερο νόημα της χαρακτικής. Είναι ένα μεγάλο ζήτημα του εικαστικού είδους των μορφών. Όταν αναφερόμαστε στην χαρακτική, εννοούμε την εξιδίκευση της ζωγραφικής. Πρέπει να είσαι ζωγράφος για να είσαι χαράκτης”.

Τι ήταν αυτό που σας έκανε να αφιερωθείτε στη συγκεκριμένη τέχνη;

“Μετά από μία έκθεση για τον Νορβηγό χαράκτη και ζωγράφο Έντβαρτ Μουνκ, στην Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, επηρεάστηκα πάρα πολύ και άρχισα να σκαλίζω ξύλα και να τυπώνω ξυλογραφίες. Στη συνέχεια, ο τεχνοκριτικός Κώστας Σταυρόπουλος με παρέπεμψε στη Βάσω Κατράκη που χρειαζόταν βοηθό να της εκτυπώνει τα έργα. Πήγα λοιπόν ως τεχνίτης και χωρίς να το καταλάβω ευόδωσε μια μαθητεία, μια διδαχή. Τότε άρχισα να συνειδητοποιώ τη σημασία, τις αξίες και τη δυνατότητα της χαρακτικής να κυκλοφορεί σε όλο τον κόσμο με κάποια αντίτυπα σε αντίθεση με τη ζωγραφική που είναι ένα και μοναδικό. Η χαρακτική λειτουργεί κοινωνικά, αναπτύσσει την αισθητική και ταυτόχρονα τη συλλεκτική της αξία ως είδος. Αυτό είναι το μεγάλο ζήτημα της χαρακτικής που με έκανε χαράκτη. Από το 1991 μέχρι και σήμερα έχω λάβει μέρος σε αρκετές διεθνείς εκθέσεις. Η πρώτη μου διάκριση ήρθε με την ιδιοκατασκευασμένη τσιμεντόπλακα, η οποία έγινε η μήτρα για τη χάραξη και εκτύπωση χειροποίητων έργων, μικρών και μεγάλων διαστάσεων με χρώματα και θέματα από την ελληνική μυθολογία. Ακολούθησαν ένα σωρό άλλες διακρίσεις και μέχρι σήμερα, συνεχίζω να απαντώ σε αυτά τα ζητήματα γιατί πέρα από τη χειροποίητη ζωγραφική, σήμερα τίθενται και τα ζητήματα της digital εποχής που έχουμε τις εκτυπώσεις των μηχανημάτων”.

Οι νέες καινοτομίες επηρεάζουν τον παραδοσιακό χαρακτήρα της χαρακτικής;

“Τα ζητήματα των καιρών, η αλλαγή της αισθητικής, η αρχιτεκτονική, το design, τα αντικείμενα που χρησιμοποιούμε, οι ανάγκες των ανθρώπων και οι επιφάνειες σίγουρα επηρεάζουν. Ανάμεσα στις δύο μορφές γίνεται ένας διάλογος. Το περιεχόμενο παραμένει το ίδιο. Αυτό που αλλάζει είναι ο τρόπος εκτύπωσης και εφαρμογής. Πολλοί άνθρωποι γοητεύονται από τη χειροποίητη χαρακτική που έχει μοναδικότητα της στιγμής, ενώ το digital είναι κάτι το αμήχανο, αν και μηχανικά φτιαγμένο. Δηλαδή δεν έχεις τη ζεστασιά του χεριού και της ψυχής, είναι κάτι πιο απόμακρο”.

Ολόκληρη η συνέντευξη του κ. Κούστα είναι διαθέσιμη στο web tv της “Κοινής Γνώμης”.