«Φεστιβάλ όπως της Σύρου είναι το οξυγόνο της τζαζ στην Ελλάδα»

Την πρώτη του προσωπική δισκογραφική δουλειά με τίτλο «Area Libera» θα παρουσιάσει στην έναρξη του 9^ου Syros Jazz Festival ο Τηνιακής καταγωγής πιανίστας Θανάσης Βαλσαμής.

Το άλμπουμ, που κυκλοφορεί από την Irida Jazz, περιλαμβάνει 14 δικές τους συνθέσεις οι οποίες προσεγγίζουν τον ήχο της μοντέρνας ευρωπαϊκής τζαζ και στήνουν ένα ιδιαίτερο λυρικό και ατμοσφαιρικό σκηνικό.

Ο τίτλος του δίσκου είναι εμπνευσμένος από μια σημείωση στο τέλος της παρτιτούρας του κομματιού "Round a Turn" του Ιταλού μουσικού της Jazz Paolo Damiani «Improvisazione intorno alla propria linea verso un area piu libera e rarefatta», που σημαίνει: «Αυτοσχεδιασμός γύρω από την δοσμένη γραμμή με κατεύθυνση προς μια περιοχή περισσότερο ελεύθερη και αραιή.» Η ίδια ιδέα αντανακλάται και στη σύνθεση των κομματιών και στην παραγωγή της μουσικής: στην λιτή απόδοση των θεμάτων και των μελωδικών μοτίβων όπως αυτά ενυπάρχουν στα solos και στον ομαδικό αυτοσχεδιασμό, σε αραιή ή/και ανοιχτή φόρμα.

Στον δίσκο συμμετέχουν επίσης οι μουσικοί: Λεωνίδας Σαραντόπουλος (φλάουτο), Ανδρέας Πολυζογώπουλος (τρομπέτα), Γιώργος Βεντουρής (κοντραμπάσο), Βαγγέλης Κοτζάμπασης (τύμπανα).

Ο Θανάσης Βαλσαμής γεννήθηκε το 1974 στην Αθήνα. Σπούδασε Νομικά στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο της Αθήνας και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές Ναυτικού Δικαίου στην Αγγλία (University of Southampton). Έλαβε μαθήματα κλασικού πιάνου (Ανωτέρα Σχολή) με την Ελίζα Μαρδικιάν και τη Νίκη Στήνιου, θεωρητικά με τον Άλκη Παπαδόπουλο (Εθνικό Ωδείο) και μαθήματα τζαζ πιάνου με τον Σταύρο Λάντσια.

Το 2017 αποφοίτησε από το Τμήμα Τζαζ του Ιονίου Πανεπιστημίου με καθηγητές στο Πιάνο τον Γιώργο Κοντραφούρη και τον Δημήτρη Καλαντζή.

Σε συνέντευξή του στην «Κοινή Γνώμη» ο Θανάσης Βαλσαμής αναφέρθηκε στην απήχηση της τζαζ μουσικής στη χώρα μας, στην καλλιτεχνική δημιουργία εν μέσω πανδημίας αλλά και στις ευκαιρίες που προσφέρουν μεγάλες διοργανώσεις όπως τα Φεστιβάλ Τζαζ της Σύρου και της Τήνου για τη διάδοση του μουσικού είδους.

Παρακολουθώντας κανείς από κοντά την ελληνική τζαζ σκηνή διαπιστώνει ότι υπάρχουν πολλοί αξιόλογοι μουσικοί, που όμως τους γνωρίζει ένα περιορισμένο κοινό. Τι πιστεύετε ότι χρειάζεται για να διαδοθεί περισσότερο αυτό το είδος;

«Η μουσική που προτιμάει ο καθένας μας, αποτελεί μεν προσωπική του υπόθεση, επηρεάζεται όμως καί από τις προτάσεις του μιντιακού περιβάλλοντος καθώς και από τις αποφάσεις κυβερνώντων και θεσμών. Αντί επομένως των στημένων show και της fast food διασκέδασης που επικρατούν, χρειάζεται να δοθεί στήριξη, δηλαδή οικονομικοί πόροι, χώρος και χρόνος στους αξιόλογους Έλληνες μουσικούς της Τζαζ καθώς και στην καλλιέργεια και προβολή του αυτοσχεδιασμού, της εγρήγορσης και της ζωτικότητας που έχουν ήδη συνεισφέρει και συνεχίζουν να εισφέρουν στην ελληνική μουσική πραγματικότητα. Οι Έλληνες μουσικοί της Τζαζ (αλλά και άλλων μουσικών ειδών) συναντούν εμπόδια, δυσκολίες και νοοτροπίες που έχουν προ πολλού ξεπεραστεί στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, για τις οποίες η Τζαζ αποτελεί ήδη κομμάτι της ιστορίας και της πρόσφατης παράδοσής τους.  Για την αντιμετώπιση των διαφόρων ζητημάτων που αφορούν κυρίως την εκπαίδευση στην Τζαζ αλλά και την περαιτέρω διάδοσή της στην Ελλάδα συστήσαμε άλλωστε πρόσφατα τον Σύλλογο Αποφοίτων Πανεπιστημιακών Τμημάτων Τζαζ (Σ.Α.Π.Τ.Τ.), ο οποίος ήδη προγραμματίζει διάφορες δράσεις  με στόχο την διεύρυνση του κοινού και την εδραίωση της μουσικής εκπαίδευσης -ακόμα και μαθητών στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση- με βάση τους κώδικες της Τζαζ».

Το "Area Libera" το πρώτο σου άλμπουμ, κυκλοφόρησε εν μέσω υγειονομικής κρίσης. Πώς επηρεάζει όλη αυτή η κατάσταση την καλλιτεχνική δημιουργία;

«Η απαγόρευση της ζωντανής μουσικής και της φυσικής συμπαρουσίας της μουσικών για μεγάλα χρονικά διαστήματα είναι πρωτόγνωρη και δεν αντικαθίσταται νομίζω με οτιδήποτε άλλο.  Ακόμα και στις συνθήκες αυτές όμως, η μουσική και η καλλιτεχνική δημιουργία παρέμειναν πολύτιμη -αν όχι μοναδική- πηγή έκφρασης και επικοινωνίας. Στο “Syros Jazz Festival” θα έχουμε την ευκαιρία να ξαναβρεθούμε μαζί και να παίξουμε ζωντανά σε πρώτη παρουσίαση το υλικό του δίσκου που ηχογραφήθηκε  τον Ιανουάριο και κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο του προηγούμενου έτους».

Είστε από τους μουσικούς που έχουν ακολουθήσει σχετικές σπουδές στη χώρα μας. Θεωρείτε ότι η γνώση που παρέχεται σε εγχώριο επίπεδο βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με αυτή του εξωτερικού;

«Νομίζω ναι. Παρά το γεγονός ότι η μουσική εκπαίδευση στην Τζαζ (σε πανεπιστημιακό επίπεδο) είναι υπόθεση μόλις δύο δεκαετιών στην Ελλάδα και με την κρίση ανέκυψαν ελλείψεις και προβλήματα, η προσπάθεια που γίνεται και το όραμα και το μεράκι που υπάρχει για την Τζαζ μουσική εκπαίδευση στην κατεύθυνση Τζαζ του Ιονίου Πανεπιστημίου, με καθηγητές τον Δ. Δημητριάδη, Γ. Κοντραφούρη και Σ. Ανδρεάδη έχει αποδώσει καρπούς. Δεκάδες αξιόλογοι Τζαζ μουσικοί έχουν ήδη αποφοιτήσει από την το τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου και ακολουθούν αξιοπρόσεκτη καλλιτεχνική πορεία».

Πόσο σημαντική είναι η ύπαρξη διοργανώσεων όπως τα φεστιβάλ τζαζ της Σύρου και της Τήνου για τη διάδοση του είδους και τη διεύρυνση του κοινού σε μικρούς τόπου;

«Φεστιβάλ όπως της Σύρου και της Τήνου είναι το οξυγόνο της Τζαζ στην Ελλάδα. Καταρχάς, δίνουν την ευκαιρία σε Έλληνες μουσικούς και σχήματα να παρουσιάσουν την μουσική τους στο μοναδικό περιβάλλον των Κυκλάδων, όπου -κυρίως το καλοκαίρι- το κοινό είναι διεθνές. Ακόμη καλύτερα, όταν προσκαλούνται και συμπράττουν και μουσικοί της Τζαζ από το εξωτερικό. Αυτό έχει ως ευεργετικό αποτέλεσμα να έρχεται  το ελληνικό κοινό ζωντανά σε επαφή με διαφορετικούς ήχους και ρεύματα που δίνουν άλλη δυναμική και πρόσθετη αισθητική αξία, καθώς οι μουσικοί της Τζαζ δοκιμάζοντας στην σκηνή συνέχεια νέα πράγματα και ανεπανάληπτα κάθε φορά σόλο (soli), εξερευνούν τον εαυτό τους, αποτυπώνουν το συναίσθημα της στιγμής ενώ παράλληλα επικοινωνούν μεταξύ τους και με το κοινό εξίσου εντός αλλά και εκτός δεδομένου πλαισίου (γεωγραφικού, γλωσσικού, ιστορικού, γνωστικού ή άλλου) μέσω της κοινής παγκόσμιας μουσικής γλώσσας που είναι η Τζαζ».

Η συναυλία του πιανίστα Θανάση Βαλσαμή θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 27 Αυγούστου 2021 και ώρα 21:30 στον Πολιτιστικό Χώρο Χρούσσων. Μαζί του επί σκηνής: ο Ανδρέας Πολυζωγόπουλος στην τρομπέτα, ο Λεωνίδας Σαραντόπουλος στο φλάουτο, ο Γιώργος Βεντουρής στο κοντραμπάσο και ο Νίκος Σιδηροκαστρίτης στα ντραμς.