Γιατί τσακωνόμαστε;

Γιατί τσακώνονται οι άνθρωποι; Ένας λόγος είναι ότι κάτι που έχει κάποιος το διεκδικεί και άλλος. Στα αγελαία ζώα δεν υπάρχει πρόβλημα. Όλα έχουν μόνον ό,τι τρώνε. H πείνα κορεννύεται. Μόλις χορτάσει το ζώο, σταματά να τρώει. Τα κοινωνικά ζώα όμως, μέλισσες, μυρμήγκια κλπ θησαυρίζουν αγαθά χωρίς να πεινάνε, για να τα καταναλώσουν όταν προκύψει η όρεξή τους. Σ΄ αυτά υπάρχει βία. Αν, σε έναν επίμονο καύσωνα, λιώσουν οι κηρύθρες και χυθεί το μέλι έξω από τις κυψέλες, οι μέλισσες σπεύδουν να το μαζέψουν και, φυσικά, δεν κάνουν διάκριση αν ήταν από τη δική, της καθεμιάς, κυψέλη ή από άλλην. Ακολουθεί αμοιβαία εξοντωτικός πόλεμος.

Άλλος λόγος που τσακώνονται οι άνθρωποι είναι όταν θέλει κάποιος κάτι που το θέλει και ο άλλος. Περιλαμβάνει βέβαια και την κτήση, αλλά όχι μόνο. Ενδέχεται να θέλει ένα αρσενικό κάποιο θηλυκό ή ένα χώρο που θέλει και κάποιο άλλο. Πέρα από την αντιπαράθεση στο έχω και στο θέλω, οι άνθρωποι τσακωνόμαστε και, μάλιστα, αυτός είναι ο συχνότερος λόγος, από ανεπαρκή επικοινωνία. Τα άλλα ζώα εκφράζουν τα αισθήματά τους με ποικίλους τρόπους που θυμίζουν την ανθρώπινη παντομίμα. Ο ευχαριστημένος σκύλος κουνάει την ουρά του, ο δυσαρεστημένος, γαυγίζει και δείχνει τα δόντια του. Η γάτα, αντίστοιχα, γουργουρίζει ή δείχνει τα νύχια της. Οι άνθρωποι χρησιμοποιούμε τέτοιο τρόπο επικοινωνίας όταν είμαστε βρέφη. Από τη στιγμή που μαθαίνομε να μιλάμε, εξακολουθούμε να επικοινωνούμε με παρόμοιους τρόπους. Κλαίμε, γελάμε, ιδρώνομε, ανατριχιάζομε, αλλάζομε έκφραση προσώπου, κουνάμε τα χέρια μας, αλλά κυρίως μιλάμε. Και η έκφρασή μας έχει άπειρες δυνατότητες με το λόγο. Χάρη σ΄ αυτό το λόγο, οι άνθρωποι μεταδίδομε ο ένας στον άλλον τις γνώσεις μας, που έτσι αθροίζονται και γίναμε (ή νομίζομε πως γίναμε) οι άρχοντες της φύσης. Και το τίμημα;

Δεν έχομε όλοι την ίδια γλώσσα. Επομένως δεν καταλαβαίνομε όλοι ο ένας τον άλλον. Υπάρχουν μερικές χιλιάδες διαφορετικές γλώσσες πάνω στη γη. Κι επομένως, αυτός είναι ένας από τους πιο σημαντικούς λόγους που τσακωνόμαστε. Μάλιστα, αυτός ο λόγος μας προκαταλαμβάνει, πριν από μια πράξη μας που εκδηλώνει το έχω ή το θέλω μας. Όταν δεν μπορώ να επικοινωνήσω με κάποιον, τον αντιπαθώ προκατειλημμένα.

Τις τελευταίες δεκαετίες έχομε δεχθεί πλήθος μεταναστών, πολλοί από τους οποίους ήταν λαθραίοι και άλλοι πρόσφυγες. Η εγκληματικότητα αυξήθηκε. Αναμενόμενο. Πάντοτε η εγκληματικότητα οπουδήποτε είναι μεγαλύτερη μεταξύ μεταναστών παρά μεταξύ ντόπιων. Οι Έλληνες και Ιταλοί μετανάστες στην Αμερική είχαν τα πρωτεία εκεί. Πριν από μερικά χρόνια είχαμε εισβολή από Αλβανούς. Σημαντική εγκληματικότητα. Τώρα έχουν καταλαγιάσει τα πράγματα. Πολλοί έχουν ενσωματωθεί στην Ελληνική κοινωνία, έχουν γίνει νοικοκυραίοι. Μιλάνε πια Ελληνικά. Είχαμε και είσοδο από άλλες γειτονικές χώρες. Αρκετά κακοποιά στοιχεία, κατά κανόνα σε αγαστή συνεργασία με Έλληνες συναδέλφους τους. Τα τελευταία χρόνια έχομε κατακλυσθεί με πρόσφυγες από Μουσουλμανικές χώρες. Οι δυσκολίες είναι μεγαλύτερες. Όχι μόνο δεν μιλούν τη γλώσσα μας, αλλά και έχουν διαφορετική θρησκεία. Και θέλουν να επιδεικνύουν τη διαφορά τους, π.χ. με τον τρόπο που ντύνονται (οι κοπέλες περίπου όπως ντύνονταν οι γιαγιάδες μας, με μαντίλες). Σκοτώνουν και Χριστιανούς, αλλά προπάντων άλλους μουσουλμάνους. Γι΄ αυτό φεύγουν από τον τόπο τους. Σουνίτες εναντίον Σιιτών. Ας μη μας φαίνεται παράδοξο. Οι Χριστιανοί σκοτώναμε Μουσουλμάνους το Μεσαίωνα με τις Σταυροφορίες, αλλά και αλύπητα θανατώναμε άλλους Χριστιανούς, όπως στη Δύση τη νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου, με την Ιερά Εξέταση, στην Ανατολή με την εικονομαχία κλπ. Οι πιστοί της θρησκείας της αγάπης δεν διαφέρομε στη συμπεριφορά μας από τους πιστούς της θρησκείας που διδάσκει το θάνατο στους απίστους. Η δυνατότητα επικοινωνίας μεταξύ μας όμως είναι βέβαιο πως μπορεί να αμβλύνει (όχι να εξαφανίσει) τη δυσπιστία και το μίσος. Και βρισκόμαστε στο δίλημμα. Να τους αφήνουμε να θαλασσοπνιγούν, άμαχους, άνδρες, γυναίκες, γέρους, αθώα παιδιά ή να τους σώζουμε και να υποστούμε τα διαφορετικά ήθη και έθιμά τους; Διαφορές έχομε και μεταξύ μας, αλλά οι διαφορές μας από αυτούς είναι σημαντικά μεγαλύτερες. Το πρώτο είναι βέβαια να τους διδάξουμε αβίαστα τη γλώσσα μας. Η ικανότητα επικοινωνίας, επιτρέπει την ανταλλαγή, να προσφέρουν υπηρεσίες που χρειαζόμαστε, με αντίστοιχη αμοιβή, με συνοδεία και των σωστών φόρων. Πέρα από το ανθρωπιστικό ζήτημα, μας συμφέρει. Μετρό, αεροδρόμιο, Εγνατία, Γέφυρα Ρίου και πλήθος έργα που έγιναν πριν από 15 χρόνια δεν θα είχαν γίνει χωρίς τους μετανάστες.

Τελευταία αναγκάστηκα να έχω αλλοδαπή οικιακή βοηθό. Ένας ολοπρόθυμος άνθρωπος που όμως δεν μιλάει Ελληνικά. Κι άλλες φορές το έχω προσέξει, αλλά πιο άμεσα τώρα, δεν υπάρχει τίποτε πιο εκνευριστικό από το να μην μπορείς να επικοινωνήσεις με τον άλλο. Είπα να της μάθω Ελληνικά. Και διαπίστωσα πως, σ΄ αυτό τον τόπο που έχομε τόση ανάγκη να διδάξουμε τη γλώσσα μας σε ξένους, δεν βρήκα σύστημα γι΄ αυτό το σκοπό. Οι δάσκαλοι δεν είναι κατάλληλοι βέβαια. Έχουν εκπαιδευθεί να διδάσκουν πώς να γράφουν και να διαβάζουν παιδιά που μιλούν ήδη άριστα από τη μάνα τους. Τώρα όμως πρέπει να διδάξουν ενήλικες να μιλούν Ελληνικά. Αναζήτησα έντυπο και/ή ηλεκτρονικό βοήθημα. Ίσως δεν έψαξα καλά, πάντως δεν βρήκα κάτι ικανοποιητικό. Εγώ δεν ξέρω τη γλώσσα της. Με τη βοήθεια και του υπολογιστή με το πρόγραμμα του μεταφραστή Google προσπαθώ να τη διδάξω. Αναρωτιέμαι τι κάνει σχετικά το Υπουργείο Παιδείας. Ένα πρόγραμμα on line, δωρεάν, μου φαίνεται απαραίτητο. Και τι κάνει η πρωτοβουλία των επαϊόντων; Διαφημίζονται βέβαια μαθήματα για αλλοδαπούς, αλλά αυτοί πρέπει να πληρώσουν, ενώ βρίσκονται στην Ελλάδα γιατί στον τόπο τους δεν έχουν στον ήλιο μοίρα. Σημαντικό ποσοστό (10%;) του πληθυσμού μας δεν ξέρουν και πρέπει να μάθουν να μιλούν. Ο καλύτερος τρόπος δεν είναι βέβαια να τους διώχνουμε από τα σχολεία μας, έστω και αν υπάρχει δικαιολογία, ότι η παρουσία τους επιβραδύνει την εκπαίδευση των δικών μας παιδιών που ήδη μιλούν άπταιστα τη γλώσσα. Με τη βοηθό μας σκοντάφτω πώς να της εξηγήσω πως το ίδιο φώνημα, π.χ. το Ι, έχομε τόσο πολλούς τρόπους να το γράφουμε. Και πρέπει παράλληλα να συντηρήσουν τη γλώσσα μας 10 εκατομμύρια ομογενείς σε όλες τις Ηπείρους, με την παράλογη "ορθογραφία" μας.

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τσακωμούς. Ο πιο κοινός είναι η αδυναμία μας να επικοινωνούμε. Δεν θα έπρεπε να μεριμνήσουμε για να εξαλείψουμε, όσο γίνεται αυτό το λόγο; Είναι και σχετικά ανέξοδο.