ΠΑΣΧΑ

Προέρχεται η λέξη Πάσχα από την Εβραϊκή “πεσσάχ” που σημαίνει “διάβαση”.

Τη λέξη “πεσσάχ” χρησιμοποίησαν οι Εβραίοι για την γιορτή τους, η οποία γινόταν εις ανάμνηση της “διάβασής” τους (το πέρασμα) από την Ερυθρά Θάλασσα και ιδιαίτερα της απελευθέρωσής τους από την δουλεία των Αιγυπτίων.

Παράλληλα, ήταν και είναι η μεγάλη γιορτή των Χριστιανών, που γίνεται εις ανάμνηση της Ανάστασης του Ιησού.

Γενικά είναι η χαρμόσυνη εορτή που συνοδεύεται από αρκετών ημερών νηστεία για να καταλήξει στην “ευφρόσυνη ημέρα” της ανάστασης του Χριστού.

Οι Εβραίοι, είχαν στην αρχή, την ιδέα αυτή, η γιορτή που ονόμαζαν Πισσάχ (διάβαση) να την γιορτάζουν ως ημέρα της εαρινής (ανοιξιάτικης) ισημερίας, όπου ήταν και οι ημέρες της πανσελήνου. Μετά την ελευθερία τους από τους Αιγυπτίους και όταν βρέθηκαν στον δικό τους χώρο, απεφάσισαν αυτή την εποχή της άνοιξης να γιορτάζουν τη σωτηρία τους.

Τότε όλες οι εβραϊκές οικογένειες, ακόμη και οι φτωχοί, όλοι μαζί έσφαζαν από ένα αρσενικό πρόβατο που το αγόραζαν πριν τέσσερις μέρες και το θυσίαζαν στον ναό. Με το αίμα του ζώου έβαφαν αυγά και ένα μικρό μέρος του κάθε σπιτιού τους. Έψηναν μετά το πρόβατο και όλοι μαζί ήταν τριγύρω φορώντας τα ρούχα και τα παπούτσια που φορούσαν όταν είχαν φύγει από την Αίγυπτο. Ακόμη και τα κατεστραμμένα ρούχα τους ως το τέλος, γιατί τα θεωρούσαν σύμβολα της ελευθερίας τους. Το φαγητό τους ήταν το ψητό αρνί και όλοι μαζί απολάμβαναν αυτή την σπουδαία γιορτή τους, την οποίαν είχαν ονομάσει: “εορτή των Αζύμων”. Και αυτή η ονομασία γιατί όταν έφευγαν από την Αίγυπτο δεν είχαν προλάβει να ζυμώσουν και να ψήσουν τους άρτους. Αρχικά το όνομα αυτής της ημέρας ήταν: “η εορτή των Αζύμων”.

Σύμφωνα με γραπτά κείμενα, αποδεικνύεται ότι την εορτή του Πάσχα εόρτασε μαζί με τους Εβραίους και ο Ιησούς Χριστός με τους δώδεκα μαθητές του, “ανελθών” εις Ιεροσόλυμα. Αυτό, βέβαια, συνέβη προ του μαρτυρίου του. (Αναφέρει κείμενο από την Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη).

Το Χριστιανικό Πάσχα

Οι χριστιανοί, επειδή οι πρώτοι προέρχονταν φυσικά από Εβραίους, αλλά παράλληλα το Μαρτύριο του Ιησού και η Ανάστασή του συνέπεσαν κατά τη διάρκεια του εβραϊκού Πάσχα, θέλησαν να διατηρήσουν το όνομα Πάσχα σε ανάμνηση της Ανάστασης, δηλαδή της “διάβασης” του Ιησού από τον θάνατο στη ζωή. Παράλληλα θέλησαν οι Χριστιανοί τότε να πιστεύουν ότι η λέξη Πάσχα συμβόλιζε ακόμη και την “διάβαση από τον θάνατο της αμαρτίας στη ζωή τη αλήθειας”. Η μόνη διαφορά ήταν ότι το Πάσχα των πρώτων Χριστιανών γινόταν με πολύ μεγάλη ευχαρίστηση γιατί αυτή η γιορτή δεν συμβόλιζε μόνο την παλαιά σωτηρία των ανθρώπων, (δηλαδή των Εβραίων), αλλά θα ήταν το ξεκίνημα και το μέλλον της ζωής.

Αυτή η συνήθεια, να εορτάζεται το Πάσχα των Ιουδαίων μαζί με τους Χριστιανούς κράτησε, περίπου μέχρι τον 4ο μ.Χ. αιώνα. Αργότερα θέλησαν οι Χριστιανοί να μην εορτάζεται το δικό τους Πάσχα παράλληλα και την ίδια εβδομάδα με τους Εβραίους. Έγιναν πολλές προσπάθειες, πολλές συζητήσεις μεταξύ Εβραίων και Χριστιανών πολλών χωρών και πόλεων. Ήταν το 325 μ.Χ. όταν έγινε η Α' οικουμενική Σύνοδος στη Νίκαια και η πρόταση ήταν να εορτάζουν όλοι μαζί οι Χριστιανοί το Πάσχα και την μεγάλη εβδομάδα τις ίδιες μέρες και να το εορτάζουν μετά τους Εβραίους. Κατά τη διάρκεια της Συνόδου στη Νίκαια αποφασίστηκε και μεταδόθηκε από τον Πατριάρχη της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, (που τότε είχε πρωτοϊδρυθεί) να καθορίσει την ημέρα του Πάσχα. Συμφώνησαν με τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας και απεφάσισαν το Πάσχα των χριστιανών να εορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο της εαρινής ισημερίας (μια Κυριακή μεταξύ τέλους Μαρτίου έως 25 Απριλίου). Αυτή η απόφαση μεταδόθηκε και στην εκκλησία της Ρώμης η οποία διετύπωσε μερικές διαφωνίες, αλλά τελικά υπήρξε συμφωνία και το Πάσχα εορτάζετο την ίδια Κυριακή από όλες τις Χριστιανικές Εκκλησίες. Όμως το 1582 ο τότε πάπας Γρηγόριος 16ος αντικατέστησε το τότε Ιουλιανό ημερολόγιο με νεώτερο που ονομάσθηκε “Γρηγοριανό”. Από τότε ο εορτασμός του Πάσχα στην Ανατολική και στη Δυτική Εκκλησία δεν είναι ταυτόχρονος.

Το Πάσχα στη Σύρο

Στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια, αισθανόμαστε θαυμάσια γιατί όλοι εμείς οι Χριστιανοί, Καθολικοί και Ορθόδοξοι γιορτάζουμε μαζί, την ίδια μέρα, το Άγιο Πάσχα. Είναι ότι πιο ευγενικό, πιο ωραίο και πιο ευχάριστο να γιορτάζουμε μαζί την ίδια μέρα την Ανάσταση του Χριστού.

Ιδιαίτερα στο δικό μας νησί, την πανέμορφη Σύρο, είναι υπέροχο να βλέπουμε τους ναούς, ορθόδοξους και καθολικούς να γιορτάζουν την ίδια μέρα, το ίδιο βράδυ, μετά την σταύρωση του Ιησού Χριστού, την Ανάστασή του! Είναι θαυμάσιο, ανθρώπινο και... πιστεύω Χριστιανικό να βλέπουμε τους ιερείς, καθολικούς και ορθόδοξους και ιδιαίτερα τους δύο Μητροπολίτες να είναι τόσο φιλικοί, γελαστοί και να παρίστανται σε λειτουργίες του Ορθόδοξου ή Καθολικού Ναού και σε τόσες άλλες εκδηλώσεις να είναι παρόντες με ευγένεια και σεβασμό.

Αγαπητοί αναγνώστες και φίλοι, εύχομαι, από καρδιάς, να εξακολουθεί να υπάρχει, για πάντα, αυτή η φιλική και σεβαστή συνύπαρξη Καθολικών και Ορθοδόξων, ιδιαίτερα στο νησί μας που διαθέτει κι έναν σπουδαίο πολιτισμό που θαυμάστηκε και αγαπήθηκε από όλους τους επισκέπτες του. Θυμάμαι, όταν ήμουν πολύ μικρό παιδί (τρίτη Δημοτικού στη Βάρη) μου είχε πει ο καθολικός ιερέας, όταν τον ρώτησα: Γιατί πάτερ Καθολικοί και Ορθόδοξοι; τι θα πει αυτό;

Και μου είπε: θα μάθεις όταν μεγαλώσεις. Να θυμάσαι όμως πάντα ότι στον ίδιο Θεό πιστεύουμε, στον ίδιο Χριστό και στην ίδια Παναγία!... Και μεγάλωσα και έμαθα.. Όταν βρίσκομαι σ' ένα ναό παρακολουθώντας τη λειτουργία του ιερέα, έρχεται η στιγμή που πρέπει να κάνουμε το σταυρό μας. Με ιδιαίτερη ευχαρίστηση βλέπω πάντα ότι είναι πολλοί άνθρωποι και καθολικοί και ορθόδοξοι.

Καλό Πάσχα αγαπητοί αναγνώστες.

Υγεία και ευτυχία στην αγαπητή σας οικογένεια.