Η Ελλάδα προς πώληση

Ξεκαθαρίζει το τοπίο σχετικά την παραχώρηση σε ιδιώτες της περιουσίας του Ελληνικού δημοσίου, καθώς ήδη παραδόθηκε η πρώτη λίστα ακινήτων από την από τη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας του υπουργείου Οικονομικών.

Ακολουθώντας πιστά τις μνημονιακές δεσμεύσεις, η Γενική Γραμματεία ετοιμάζει τα πακέτα ακινήτων προς αξιοποίηση, μεταφέροντας τα στο Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) το οποίο αναλαμβάνει την προώθηση τους.

Το μεγαλύτερο μέρος έχει ήδη μεταφερθεί προς το ΤΑΙΠΕΔ και όπως το μνημόνιο ορίζει, θα πρέπει ανά τρίμηνο να γίνονται 250 μεταφορές ακινήτων προς το Ταμείο, το οποίο πλέον θα έχει την πλήρη ευθύνη διαχείρισης τους, κατ’ επέκταση και την οικονομική τους προώθηση.

Ουσιαστικά το Ταμείο λειτουργεί με τους κανόνες του real estate, βγάζοντας σε προσφορά τα δημόσια ακίνητα και αναζητώντας τον πλειοδότη αγοραστή.

Ερωτηματικά πάντως γεννά η μέχρι τώρα τακτική του Ταμείου, όσον αφορά στη μυστικότητα των συνεδριάσεων του, αλλά και η μη δημοσιοποίηση, όπως ο νόμος ορίζει, μέσω του «Διαύγεια», των τριμηνιαίων εκθέσεων παραχώρησης των ακινήτων.

Ήδη έχει συμπληρωθεί η πρώτη λίστα με 3.151 «φιλέτα» του δημοσίου, μεταξύ των οποίων είναι ακίνητα, εκτάσεις, εγκαταστάσεις και μεγάλα τμήματα του αιγιαλού από όλη την Ελλάδα.

Οι τίτλοι ιδιοκτησίας πολλών εξ αυτών κινούνται σε ένα ομιχλώδες τοπίο, καθώς είτε δεν διαθέτουν καν τίτλους, είτε είναι παραχωρημένα, ή κατεχόμενα, ή διεκδικούμενα δικαστικά.

Οι πολιτικές θέσεις

Η ακίνητη περιουσία του δημοσίου καταγράφηκε, σε Ενιαίο Μητρώο, από τη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας και τα πλήρη στοιχεία του συνόλου της δημόσιας περιουσίας εμφανίζονται στην ιστοσελίδα του υπουργείου Οικονομικών.

Σύμφωνα με δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών, Γιάννη Στουρνάρα, «Έχει ήδη δρομολογηθεί η διαδικασία μεταστέγασης δημοσίων υπηρεσιών σε κατάλληλα κτίρια, όπως στα τέως στρατολογικά γραφεία ή Λέσχες Αξιωματικών και σε Διοικητήρια έδρας Νομών».

Η αναστολή λειτουργίας πολλών δημοσίων υπηρεσιών, οι οποίες συγχωνεύονται ή καταργούνται, όπως συμβαίνει στις περιπτώσεις των Δ.Ο.Υ., ο υπουργός ενημερώνει ότι τα δημόσια κτίρια που θα εκκενωθούν, θα διατεθούν στην Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου προς αξιοποίηση ή παραχώρηση σε άλλους δημόσιους φορείς.

Γίνεται σαφές από τα λεγόμενα του κ. Στουρνάρα ότι οι αποφάσεις που σχετίζονται με την εκποίηση της δημόσιας περιουσίας δεν είναι άσχετες από τις αποφάσεις που προηγήθηκαν περί συγχωνεύσεων ή καταργήσεων υπηρεσιών, καθώς όπως ο ίδιος αναφέρει «η διαδικασία αξιοποίησης των δημοσίων κτιρίων αναμένεται να επιταχυνθεί, μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία αξιολόγησης των δομών της Κεντρικής Διοίκησης, οπότε και θα ληφθούν οι τελικές αποφάσεις για συγχωνεύσεις και πιθανές μετεγκαταστάσεις υπηρεσιών». Άρα οι καταργούμενες υπηρεσίες είναι ειλημμένη απόφαση, αφού πλέον ξεκινά η «αξιοποίηση», μεταξύ άλλων και των δημοσίων κτιρίων.

Από την πλευρά της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, σε επίκαιρη ερώτηση του προς τον πρωθυπουργό, εστιάζει στα οικονομικά μεγέθη της πώλησης της δημόσιας περιουσίας κρίνοντας ότι «Η αποτίμηση της δημόσιας περιουσίας δεν έχει καμία σχέση με τα αρχικώς εκτιμημένα μεγέθη αφού, σύμφωνα με την αποτίμηση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων 2013-2016, είναι μόλις 9,6 δισ. ευρώ, τη στιγμή που το αρχικό πρόγραμμα του πρώτου μνημονίου υπολόγιζε την είσπραξη 50 δισ. ενώ, πριν το 2010, η περιουσία αυτή αποτιμούνταν σε τουλάχιστον 285 δις.».

Σύμφωνα με τα οικονομικά στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, τα οποία παραθέτει ο κ. Τσίπρας, θέτει ερωτήματα σχετικά «με ποια μέθοδο έγινε η αποτίμηση της δημόσιας περιουσίας σε μόλις 9,4 δισ. Ευρώ», όπως επίσης και «με δεδομένο πλέον το γεγονός ότι εκποίηση της δημόσιας περιουσίας δε θα αποφέρει σημαντικά οφέλη και σε κάθε περίπτωση δε πρόκειται να συμβάλει στην αποκλιμάκωση του δημόσιου χρέους, επιμένει στην εκχώρηση των στρατηγικών τομέων της οικονομίας σε επιχειρηματικά συμφέροντα;».

Οι διαχειριστές

Πολλοί οι εμπλεκόμενοι φορείς σε ότι σχετίζεται με τη δημόσια ακίνητη περιουσία, οι οποίοι λειτουργούν ως διαχειριστές της.

Η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας (Ν.3965/11–Αρθ.20), είναι ο φορές εποπτείας του υπουργείου Οικονομικών, ο οποίος κατόπιν εισήγησης του, εκδίδονται οι Κοινές υπουργικές αποφάσεις, του Υπουργού Οικονομικών και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού, με τις οποίες ανατίθεται στην Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου Α.Ε., η διαχείριση και αξιοποίηση ακινήτων εγγεγραμμένων στο Μητρώο Ακίνητης Περιουσίας επιπλέον των όσων ήδη έχουνε περιέλθει στην αρμοδιότητά της. Η εποπτεία του Υπουργού Οικονομικών επί της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου ανώνυμη εταιρεία όσον αφορά το συντονισμό και τον έλεγχο της εφαρμογής της κυβερνητικής πολιτικής για τη διαχείριση και την αξιοποίηση των ακινήτων αρμοδιότητάς της ασκείται μέσω της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Περιουσίας.

Η Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ). Πρόκειται για ανώνυμη εταιρεία με μοναδικό μέτοχο το Ελληνικό Δημόσιο η οποία διαχειρίζεται, αναπτύσσει και αξιοποιεί τα ακίνητα του Δημοσίου - αστικά, τουριστικά, ολυμπιακά και ειδικά -, σύμφωνα με τους στόχους και τις προτεραιότητες της αναπτυξιακής πολιτικής της χώρας, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη της οικονομίας, του τουρισμού και των τοπικών κοινωνιών.

Η “Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου” Α.Ε., όπως ο ίδιος ο πρόεδρος της. Κ. Μανιατόπουλος, τη συστήνει είναι «η μεγαλύτερη Εταιρία κρατικού real estate της χώρας, ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στο νέο της ρόλο ως ο μοναδικός διαχειριστικός βραχίονας της “ιδιωτικής” ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου». Εξηγώντας δε τις προτεραιότητες της εταιρείας αναφέρει ότι αυτές είναι «η εξυγίανση του χαρτοφυλακίου ακινήτων και συμβάσεων και των επιχειρηματικών μονάδων, καθώς και η αναβάθμιση των διαδικασιών διαχείρισης και αξιοποίησης των ακινήτων του Δημοσίου».

Μεταξύ των φορέων διαχείρισης, όπως εμφανίζονται στη λίστα των προς πώληση ακινήτων, πέραν των δύο προαναφερόμενων βασικών, αναφέρονται επίσης:

Η Κτηματική Υπηρεσία Δημοσίου (ΚΕΔ), η οποία ιδρύθηκε το 1979 (Ν. 973/79), ως νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου και είναι ανώνυμη εταιρεία με μία μετοχή και μέτοχο το Ελληνικό Δημόσιο. Εποπτεύεται από το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών και σήμερα λειτουργεί σύμφωνα με τον Ιδρυτικό της Νόμο και με το Ν.3429/2005 περί ΔΕΚΟ. Μεταξύ των αρμοδιοτήτων της είναι «Η ανάπτυξη των Υπηρεσιών που αφορούν στα Προγράμματα Στέγασης και η σημαντική διεύρυνση του πελατολογίου της. Η επιτάχυνση εφαρμογής του Προγράμματος Κατασκευής Κυβερνητικών και γενικότερα Δημοσίων Κτιρίων και την παροχή σύγχρονων υπηρεσιών στέγασης με την προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων».

Ο Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ), οποίος συστήθηκε το 1998 (Ν. 2637) και είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, Δημοσίου Συμφέροντος, λειτουργεί από το 2001 υπέρ του δημοσίου συμφέροντος και εποπτεύεται από τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Η Υπηρεσία Αξιοποίησης και Εγκατάστασης στρατοπέδων (ΥΑΜΣ). Πρόκειται για προσωρινή υπηρεσία, η οποία υπάγεται απευθείας στον Υπουργό Εθνικής Άμυνας και «έχει ως σκοπό το σχεδιασμό, προώθηση, υλοποίηση και διαχείριση του εθνικού προγράμματος στρατηγικής αναδιάρθρωσης στρατοπέδων». Μεταξύ άλλων «η υπηρεσία αυτή εισηγείται στον Υπουργό Εθνικής Άμυνας: τη μεταβίβαση της κυριότητας ή άλλου εμπράγματου δικαιώματος ή την αξιοποίηση με άλλο πρόσφορο τρόπο (όπως εκμίσθωση και παραχώρηση δικαιωμάτων με αντάλλαγμα) τμημάτων της ακίνητης περιουσίας του Τ.ΕΘ.Α.»

Το Ταμείο Χρηματοδοτήσεως Δικαστικών Κτιρίων (ΤΑ.Χ.ΔΙ.Κ.), το οποίο είναι Ν. Π. Δ. Δ. εποπτευόμενο από τον Υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Ιδρύθηκε το 1971 (ΝΔ 1017/71) για την κάλυψη των αναγκών στέγασης και εξοπλισμού των Δικαστικών Κτιρίων, Σωφρονιστικών - Αναμορφωτικών Καταστημάτων & λοιπών Υπηρεσιών, αρμοδιότητας Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, και λειτουργεί με ιδίους πόρους. «Από την ίδρυσή του, είχε ως βασικό στόχο την εξασφάλιση υποδομών τόσο στον τομέα της στέγασης της Δικαιοσύνης, όσο και στη δημιουργία αξιοπρεπών και κατάλληλων συνθηκών κράτησης».

Πωλητήριο στις Κυκλάδες

Πληθώρα καταχωρήσεων στη λίστα των προς πώληση ακινήτων, τα οποία αφορούν στα νησιά των Κυκλάδων, με τουλάχιστον 80 ακίνητα από όλα σχεδόν τα νησιά.

Στα περισσότερα εξ αυτών ως φορέας διαχείρισης εμφανίζεται η Κτηματική Υπηρεσία Δημοσίου και είναι ιδιοκτησίας, πλήρους κυριότητας, του υπουργείου Οικονομικών.

Τη μερίδα του λέοντος στα προωθούμενα σε ιδιωτική εκμετάλλευση περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου, κατέχει η Σαντορίνη, ενώ στις πρώτες θέσεις συγκαταλέγονται ακίνητα της Τήνου και της Άνδρου, με τα υπόλοιπα νησιά να ακολουθούν.

Μπορεί η κυβέρνηση, με τις πωλήσεις αυτές να προσδοκά εισροές δισεκατομμυρίων στα κρατικά ταμεία, χωρίς όμως να διευκρινιστεί το σκεπτικό της κοστολόγησης όλων αυτών των περιουσιακών στοιχείων, που ξεφεύγει από τη στενή λογική καταμέτρησης των τετραγωνικών, λειτουργώντας ως συνοικιακός μεσίτης!