Ενιαία στρατηγική για οικονομικά αποδοτικό τουρισμό στο νέο χωροταξικό για τον τουρισμό

Μπροστά στις μεγάλες επενδύσεις

Σε τουριστική ανάπτυξη πολλών αστέρων και αναλόγων βαλαντίων προσανατολίζεται το νέο χωροταξικό για τον τουρισμό, με προτεραιότητα να δίνεται σε στοχευμένες πολυθεματικές δράσεις, επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου και προσέλκυση μεγαλοεπενδυτών.

Με την υπογραφή από την διυπουργική Επιτροπή Συντονισμού της Κυβερνητικής Πολιτικής στον τομέα του Χωροταξικού Σχεδιασμού και της Αειφόρου Ανάπτυξης και τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης του νέου χωροταξικού για τον τουρισμό, η υπουργός Τουρισμού, Όλγα Κεφαλογιάννη, με τα αρμόδια στελέχη του υπουργείου, πραγματοποίησαν συνάντηση στα γραφεία του ΕΟΤ με τους αντιπεριφερειάρχες, στους οποίους παρουσίασαν τις βασικές τουριστικές προτεραιότητες.

Ως κύριοι στόχοι της, όπως αυτοί τέθηκαν από την κ Κεφαλογιάννη, είναι η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και των επενδύσεων, η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, η ενίσχυση των ειδικών μορφών τουρισμού, όπως ο θρησκευτικός, ο γαστρονομικός, ο συνεδριακός, ο αθλητικός, ο αγροτικός, ο τουρισμός υγείας- ευεξίας και η κρουαζιέρα, και η δημιουργία νέων και νέου τύπου θέσεων εργασίας.
Με ζητούμενο την ποιοτική αναβάθμιση του ελληνικού τουρισμού και η ισόρροπη ανάπτυξη της ελληνικής περιφέρειας, η υπουργός Τουρισμού ζήτησε να υπάρξει συνεργασία του υπουργείου με τις περιφέρειες ώστε να υλοποιηθούν οι πολιτικές υπέρ της περιφερειακής ανάπτυξης.
Αναφερόμενη η κ Κεφαλογιάννη στα στοιχεία της φετινής τουριστικής κίνησης έκρινε πως «η φετινή τουριστική χρονιά πήγε καλά, καθώς τα στοιχεία μιλούν για περισσότερους από 17,5 εκατ. τουρίστες και περί τα 12,5 δισ. ευρώ έσοδα, που δημιουργούν προσδοκίες ότι τα πράγματα αλλάζουν», ενώ έκρινε πως ο τομέας του τουρισμού θα επιδράσει θετικά στην ανάπτυξη της περιφέρειας, λέγοντας πως «Πλέον, μπορούμε με αισιοδοξία να κοιτάζουμε μπροστά, καθώς ο τομέας του τουρισμού, που αντιπροσωπεύει το 18 έως 20% του ελληνικού ΑΕΠ και το 20% των θέσεων εργασίας, είναι καθοριστικός για την ανάπτυξη και της ελληνικής περιφέρειας».

Που στοχεύει το νέο χωροταξικό

Μεταξύ των σκοπών του νέου χωροταξικού, είναι η προσαρμογή του σχεδιασμού στις νέες προκλήσεις και πολιτικές, για τη βελτίωση της απόδοσης του κλάδου του τουρισμού και της ανταγωνιστικότητας του τουριστικού προϊόντος στο πλαίσιο της ασκούμενης δημοσιονομικής πολιτικής, η προσέλκυση σημαντικών για την εθνική οικονομία τουριστικών επενδύσεων μέσω ενός σταθερού υπερκείμενου πλαισίου σχεδιασμού για τη χωροθέτηση επιχειρήσεων που σχετίζονται με τον τουρισμό και η ενσωμάτωση στο χωρικό σχεδιασμό των αναπτυξιακών προγραμμάτων και παρεμβάσεων.

Το νέο χωροταξικό για τον τουρισμό θέτει 11 στόχους, οι οποίοι αφορούν στην προώθηση της αειφόρου και ισόρροπης ανάπτυξης του τουρισμού της χώρας, σύμφωνα με τις φυσικές, πολιτιστικές, οικονομικές και κοινωνικές ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής, με ιδιαίτερη έμφαση στην προστασία, ανάδειξη και αποκατάσταση του περιβάλλοντος, της πολιτιστικής κληρονομιάς και του τοπίου και ειδικότερα την προστασία των υδατικών πόρων και του εδάφους και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας.

Ο μέχρι τώρα μονοθεματικός τουρισμός, παρά του ότι έδωσε στη χώρα την τουριστική της δύναμη, τώρα δεν φαίνεται να αρκεί στο υπουργείο, το οποίο προσανατολίζεται στην προσέλκυση πολυθεματικού τουρισμού, οικονομικά αποδοτικότερου, που απευθύνεται σε κοινό με υψηλότερες απαιτήσεις, που δεν αρκείται στο καθιερωμένο τουριστικό πρότυπο «ήλιος−θάλασσα».

Η άμβλυνση της εποχικότητας του τουρισμού της χώρας και η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, με ζητούμενο την αύξηση της μέσης κατά κεφαλή δαπάνης, θα επιτευχθεί μέσω της προώθησης τουριστικών καταλυμάτων υψηλής ποιότητας υπηρεσιών και υποδομών, ανοίγοντας το δρόμο στη διείσδυση διεθνών αλυσίδων επώνυμων ξενοδοχείων και προωθώντας τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα και τους οργανωμένους υποδοχείς τουριστικών δραστηριοτήτων.

Την αναβάθμιση των υφιστάμενων μονάδων χαμηλών κατηγοριών και την άνοδο τους σε κατηγορίες 4 και 5 αστέρων, την ενίσχυση των λιγότερο τουριστικά αναπτυγμένων περιοχών, σε συνδυασμό με την αξιοποίηση ειδικών – εναλλακτικών μορφών τουρισμού.

Τον περιορισμό της διάσπαρτης δόμησης τουριστικών εγκαταστάσεων σε περιοχές εκτός σχεδίων πόλεων και ορίων οικισμών μέσω της θεσμοθέτησης ζωνών με χρήση γης «τουρισμός−αναψυχή».

Την αξιοποίηση κατά προτεραιότητα, ιδιαίτερων στοιχείων των τοπικών φυσικών και πολιτισμικών πόρων, τη δημιουργία δικτύων φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, που θα αναδεικνύουν και αξιοποιούν το σύνολο των ιστορικών και πολιτιστικών πόρων (αρχαιολογικοί χώροι, ιστορικοί τόποι, παραδοσιακοί οικισμοί,

παραδοσιακά ήθη και έθιμα) και θα συνδέονται με τη σύγχρονη κοινωνική, πολιτιστική και οικονομική δραστηριότητα με έμφαση στην προώθηση τοπικών προϊόντων υψηλών προδιαγραφών.

Τη διεύρυνση του φάσματος των προσφερόμενων τουριστικών προϊόντων και υπηρεσιών λαμβάνοντας υπόψη τις φυσικές, πολιτιστικές, οικονομικές και κοινωνικές ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής.

Την τουριστική αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου και την ανάπτυξη και οργάνωση του εθνικού χώρου για τον τομέα του τουρισμού λαμβάνοντας υπόψη τα όσα προβλέπονται για άλλους τομείς ή κλάδους παραγωγικών δραστηριοτήτων.

Τι αλλάζει στη δόμηση

Με το νέο Χωροταξικό Σχέδιο για τον Τουρισμό, το σύνολο της χώρας κατανέμεται σε συγκεκριμένες ομάδες βάσει της τουριστικής ανάπτυξης που παρουσιάζουν, τα γεωομορφολογικά χαρακτηριστικά και τους περιβαλλοντικούς και πολιτιστικούς πόρους.

Δεδομένο πλέον θεωρείται το πολυσυζητημένο μοντέλο των οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων και η δημιουργία σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων.

Στις προστατευόμενες περιοχές η εγκατάσταση οργανωμένων υποδοχέων ήπιας ανάπτυξης θα υλοποιείται αφού αξιολογηθεί εάν αυτοί είναι συμβατοί με τα όσα ορίζονται για την διατήρηση και προστασία των περιοχών αυτών.

Για τους οργανωμένους υποδοχείς δεν θα καθορίζει πλέον η περιοχή τους συντελεστές δόμησης αλλά η έκταση, οπότε σε έκταση από 300 έως 2.000 στρέμματα ο συντελεστής δόμησης ορίζεται σε 0,05, σε έκταση έως 4.000 στρέμματα ο συντελεστής μειώνεται σε 0,03 και για τις μεγαλύτερες εκτάσεις μεγαλύτερη μείωση στο 0,01, ενώ για τους υποδοχείς ήπιας ανάπτυξης ο συντελεστής δόμησης είναι στα 0,05.

Όσον αφορά στη δόμηση, στις τουριστικά ανεπτυγμένες περιοχές η αρτιότητα αυξάνεται από 15 στρέμματα που ισχύει σήμερα στα 20 στρέμματα και στις αναπτυσσόμενες από τα 8 στρέμματα στα 10 ή 15 αναλόγως της μορφής της τουριστικής κατασκευής.

Στο νησιωτικό χώρο παύει η ισχύς των περιορισμών για το ποσοστό των κλινών, όσον αφορά στη δόμηση, όπως και για νησιά μικρότερα 90 τ.χ. η χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων ήπιας ανάπτυξης.

Παύει να ισχύει ο περιορισμός των 500μ. για δόμηση στα όρια οικισμών και για τα ακατοίκητα νησιά μειώνεται η έκταση χώρου δόμησης από 500 σε 300 στρέμματα, ενώ τα κριτήρια χαρακτηρισμού των ορεινών όγκων από 600μ. μεταβάλλονται σε 800μ.

 

Νησιά-βραχονησίδες

Με την πρόσθεση και άλλων νησιών στην κατηγορία των ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων νησιών, όπου επιτρέπονται νέες μονάδες μόνο 4 ή 5 αστέρων, οργανωμένοι υποδοχείς και σύνθετα τουριστικά καταλύματα, η συγκεκριμένη κατηγορία διευρύνεται και σε αυτή πλέον ανήκουν μεταξύ άλλων τα νησιά των Κυκλάδων: Αμοργός, Άνδρος, Αντίπαρος, Θήρα, Ίος, Κέα, Κύθνος, Μήλος, Μύκονος, Νάξος, Πάρος, Σέριφος, Σίφνος, Σύρος, Τήνος και Φολέγανδρος.

Στα «σχετικά μικρά νησιά με προβλήματα ανάπτυξης» ανήκουν όλα τα υπόλοιπα κατοικημένα νησιά στα οποία θα επιτρέπονται 8, 9 και 10 κλίνες ανά στρέμμα, αντιστοίχως σε μονάδες πέντε, τεσσάρων και τριών αστέρων.
Στα ακατοίκητα νησιά και τις βραχονησίδες και σε έκταση μέχρι 300 στρέμματα απαγορεύεται κάθε τουριστική επένδυση, όπως και σε όσα βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των 10 ναυτικών μιλίων από τα θαλάσσια σύνορα.

Για τα ακατοίκητα νησιά και τις βραχονησίδες και έκταση πάνω από 300 στρέμματα και σε απόσταση μεγαλύτερη από 10 ναυτικά μίλια από τα θαλάσσια σύνορα, επιτρέπεται μόνο η δημιουργία οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων πρότυπου χαρακτήρα, με υποχρεωτική δημιουργία και προβολή πρότυπων εγκαταστάσεων και δράσεων οικολογικού και πολιτιστικού χαρακτήρα και σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων ήπιας ανάπτυξης. Προϋπόθεση αποτελεί η συμβατότητα με τυχόν υφιστάμενα ειδικά καθεστώτα (αρχαιολογικοί χώροι, μνημεία, ιστορικοί τόποι, περιοχές του Εθνικού Συστήματος Προστατευομένων Περιοχών, δάση και δασικές εκτάσεις) και σε απόσταση μικρότερη των 10 ναυτικών μιλίων από παράκτιες περιοχές του ηπειρωτικού τμήματος της χώρας ή από νησιά που διαθέτουν ακτοπλοϊκή πρόσβαση.

Κρουαζιέρα

Προβλέπεται η δημιουργία εγκαταστάσεων εξυπηρέτησης επιβατών κρουαζιέρας (ports of call) σε λιμάνια που μπορούν να εξυπηρετούν μεγάλα κρουαζιερόπλοια και βρίσκονται σε περιοχές τουριστικού ενδιαφέροντος και μεταξύ αυτών των περιοχών περιλαμβάνονται και τα νησιά των Κυκλάδων Μύκονος και Σαντορίνη.

Προβλέπεται διαχωρισμός της λιμενικής ζώνης σε ζώνη για εξυπηρέτηση της κρουαζιέρας και ζώνη εμπορικού / επιβατικού-ακτοπλοϊκού λιμένα, με προσδιορισμένες χρήσεις στις ζώνες και ανάλογες λιμενικές και χερσαίες εγκαταστάσεις προς εξυπηρέτηση του τουρισμού κρουαζιέρας.

Τέλος προβλέπεται, αυτό που επιμόνως ζητούσαν οι φορείς της Σαντορίνης, που αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους υποδοχείς κρουαζιέρας, την προστασία του προορισμού από τις ταυτόχρονες αφίξεις κρουαζιερόπλοιων ώστε να μην εξαντλούνται τα όρια των διαθέσιμων υποδομών.

Καταδυτικός τουρισμός και υποβρύχια μουσεία

Σε περιοχές που διαθέτουν υποθαλάσσιους γεωλογικούς σχηματισμούς, οικοσυστήματα πλούσιας ιχθυοπανίδας ή επιδεχόμενα αναβάθμιση σε αριθμό και μέγεθος ειδών, ναυάγια ή ενάλιες αρχαιότητες δημιουργούνται θαλάσσια καταδυτικά πάρκα για τη χωροθέτηση των οποίων όπως και υποβρύχιων μουσείων, προυπόθεση αποτελεί η επαρκής οδική προσβασιμότητα και λιμενική υποδομή σε απόσταση μικρότερη των 10 ναυτικών μιλίων.

Τα θαλάσσια καταδυτικά πάρκα θα οριοθετούνται σε παράκτιες ή μη θαλάσσιες περιοχές, προστατευμένες από την αλιεία και από άλλες θαλάσσιες και υποθαλάσσιες δραστηριότητες, εντός των οποίων αναπτύσσονται και διεξάγονται καταδυτικές δραστηριότητες για λόγους αναψυχής.

Οι προτάσεις της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου

Εκ μέρους της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου στη σύσκεψη συμμετείχε η αρμόδια Αντιπεριφερειάρχης, Ελευθερία Φτακλάκη, η οποία ήταν και αυτή που είχε προτείνει τη δημιουργία συντονιστικού οργάνου μεταξύ Περιφερειών και Υπουργείου, προκειμένου να συζητηθεί το ενιαίο πλαίσιο για την εθνική Τουριστική Πολιτική. Η Αντιπεριφερειάρχης υπεραμύνθηκε της υπουργικής πολιτικής για τον τουρισμό λέγοντας πως «Πρώτα πουλάμε Ελλάδα και μετά τους προορισμούς. Μαζί, ενωμένοι μπορούμε να κάνουμε την διαφορά. Δεν είμαστε ανταγωνιστές, αλλά συμπρωταγωνιστές στο ίδιο όραμα. Άρα, είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει ενιαία κεντρική στρατηγική, με την οποία θα εναρμονιστούν οι στρατηγικές των Περιφερειών για να υπάρξει καλύτερο αποτέλεσμα και σαφώς και εξοικονόμηση πόρων».

Οι προτάσεις που κατέθεσε η κ. Φτακλάκη ήταν όσες επί μακρόν διατύπωνε και διεκδικούσε η Περιφέρεια και αφορούν στην ανάπτυξη της Περιφερειακής Τουριστικής Πολιτικής, η οποία συνεπάγεται περισσότερες αρμοδιότητες της Περιφέρειας, την αναβάθμιση του Υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης σε Υπέρ-Υπουργείο με περισσότερες αρμοδιότητες, ούτως ώστε να μπορεί να επιλύει γρήγορα και αποτελεσματικά προβλήματα με συναρμόδια Υπουργεία που έχουν αντίκτυπο στον τουρισμό, τη λειτουργία του συντονιστικού οργάνου με την συμμετοχή του Υπουργείου, του ΕΟΤ και των Περιφερειών.

Οι προτάσεις της προς τις Περιφέρειες αφορούσαν στη δημιουργία Δικτύου τουριστικών Περιφερειών με αντικείμενο τον τουρισμό και την ανάπτυξη, για να αναπτυχθούν διαπεριφερειακές συνεργασίες και ανταλλαγή τεχνογνωσίας, ενώ εισηγήθηκε την απλούστευση των διαδικασιών της τουριστικής προβολής, τη δημιουργία επιτροπής για την αντιμετώπιση κρίσεων σε επίπεδο Περιφέρειας με μεθοδολογία από κοινού συμφωνημένη με το Υπουργείο, και το θέμα της πιστοποίησης δεξιοτήτων των εργαζομένων στο χώρο του Τουρισμού.

Τέλος, τόνισε, πως «ο Τουρισμός είναι η βαριά μας βιομηχανία και ως εκ τούτου οφείλουμε να τον αντιμετωπίζουμε με επαγγελματισμό και με σταθερότητα και όχι αποσπασματικά και επιλεκτικά».