Απλή αναλογική και για τους ΟΤΑ

Συνεδρίασε η επιτροπή αναθεώρησης του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδικοίκησης, παρουσία, τόσο του Υπουργού Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, στην οποία συμμετείχαν ο πρόεδρος και μέλη του ΔΣ της ΚΕΔΕ, καθώς και άλλοι εκπρόσωποι της Αυτοδιοίκησης.

Στη συνεδρίαση, της οποίας προήδρευσε ο Γ.Γ. του Υπουργείου Εσωτερικών, κ. Πουλάκης, o οποίος έχει και το συντονισμό της όλης διαδικασίας και της κατάρτισης του Στρατηγικού Σχεδίου, συνεχίστηκε ο εντατικός διάλογος μεταξύ του Υπουργείου και των εκπροσώπων της Αυτοδιοίκησης, παρουσία του Υπουργού, κ. Παναγιώτη Κουρουμπλή, ο οποίος τόνισε την αναγκαιότητα μίας καλόπιστης συνεργασίας, ενώ εξέφρασε εμπιστοσύνη στα μέλη της επιτροπής.

Η Επιτροπή, κατά τη δεύτερη συνεδρίασή της, επιχείρησε να εξειδικεύσει τις πολιτικές κατευθύνσεις, βάσει του στίγματος που δόθηκε από τις ομιλίες της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου, στην προηγούμενη συνεδρίαση, όπως επίσης και η παροχή συγκεκριμένων κατευθύνσεων εργασίας στις υπό σύσταση Ομάδες Εργασίας, οι οποίες αναμένεται να εξετάσουν τις λεπτομέρειες για κάθε ξεχωριστό τομέα.

Ανατροπή συγκεντρωτικού μοντέλου διοίκησης

Όπως τόνισε κατά την εισήγησή του ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου, κ. Πουλάκης, «η κυβέρνηση προχωρά σε μια ουσιαστική αναδιάρθρωση του πολιτικού & διοικητικού συστήματος με βάση τις σύγχρονες ανάγκες και τις δεσμεύσεις της. Στρατηγικός στόχος αυτής της μεταρρύθμισης είναι η δημιουργία ενός δημοκρατικά διαρθρωμένου πολιτικού-διοικητικού συστήματος σε τρία επίπεδα, το Κεντρικό Κράτος, τις Περιφέρειες και τους Δήμους και με αποκέντρωση των αρμοδιοτήτων στο κατώτατο επίπεδο και κοντά στους πολίτες».

Για την επίτευξη του στρατηγικού αυτού στόχου, σύμφωνα με τον Γ.Γ., απαιτείται:

•    Η εκπόνηση ενός στρατηγικού σχεδίου για τη δημοκρατική μεταρρύθμιση και τη διοικητική αναδιάρθρωση του πολιτικού-διοικητικού συστήματος της χώρας.

•    Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση ενός τριετούς (2016-2018) προγράμματος αναβάθμισης της Τ.Α., με προτεραιότητα την αντικατάσταση του “Καλλικράτη” με νέο νομοθετικό πλαίσιο, που αποτελεί και το βασικό αντικείμενο της Επιτροπής

•    Και, βέβαια, η συμβολή στη διαδικασία της Συνταγματικής Αναθεώρησης, με την διατύπωση συγκεκριμένων προτάσεων στα υπό αναθεώρηση άρθρα που θα προταθούν.

«Στόχος της κυβέρνησης», όπως επεσήμανε, είναι να διατυπώσει μια εναλλακτική πρόταση, η οποία «θα ανατρέπει το συγκεντρωτικό μοντέλο διοίκησης της χώρας και θα οδηγήσει σε μια ουσιαστική αποκέντρωση αρμοδιοτήτων, πόρων και εξουσιών και συνεπώς σε μια ισχυρή Τοπική Αυτοδιοίκηση», υποστηρίζοντας, ότι για μία συγκροτημένη μεταρρυθμιστική προσπάθεια, τίθενται τρεις καταρχήν στόχοι, που είναι ένα επιτελικό κράτος, η πολυεπίπεδη διακυβέρνηση, αλλά και η διαβαθμιδική συνεργασία.

Απέναντι στη συγκεντροποίηση της πολιτικής εξουσίας, ο κ. Πουλάκης τόνισε, πως προωθείται μια διοίκηση αποκεντρωμένη στο κατώτατο δυνατό επίπεδο, ώστε να βρίσκεται κοντά στις ανάγκες των πολιτών, με ουσιαστική μεταβίβαση αρμοδιοτήτων και των ανάλογων πόρων. Επιδίωξη είναι να περάσουν στους δύο βαθμούς Αυτοδιοίκησης όχι μόνο τα «τοπικά ζητήματα», αλλά όλες οι δημόσιες πολιτικές που έχουν περιφερειακή – τοπική διάσταση, δηλαδή η πλειοψηφία των σημερινών κρατικών αρμοδιοτήτων, με απώτερο στόχο την ενίσχυση της αυτοτέλειας των Ο.Τ.Α. με τη σταδιακή αποδυνάμωση των αποσυγκεντρωμένων υπηρεσιών του κεντρικού κράτους.

Ένα ακόμη προωθούμενο μέτρο, για τον ριζικό εκδημοκρατισμό του πολιτικού συστήματος, προκειμένου να δοθεί κυρίαρχος ρόλος στη συμμετοχή των πολιτών και στον έλεγχο των διοικούντων, είναι και η αλλαγή του συστήματος εκλογής των αιρετών οργάνων της Τ.Α. και η θεσμοθέτηση μορφών άμεσης & συμμετοχικής δημοκρατίας

Όπως υποστήριξε, το ΥΠΕΣΔΑ εκπονεί Στρατηγικό Σχέδιο για τη Μεταρρύθμιση στο Πολιτικο-Διοικητικό Σύστημα της Χώρας, το οποίο θα βασιστεί σε 9 Πυλώνες, οι οποίοι θα εξειδικευτούν στη συνέχεια, μέσα και από το έργο της Επιτροπής:

Πυλώνας I Επιτελικό κράτος - πολυεπίπεδη διακυβέρνηση - διαβαθμιδική συνεργασία

Πυλώνας II. Δημοκρατία - τοπική αυτονομία συμμετοχή

Πυλώνας III. Δημοσιονομική αποκατάσταση και ενίσχυση της οικονομικής αυτοτέλειας της Αυτοδιοίκησης

Πυλώνας IV. Νέα εσωτερική, οργανωτική και λειτουργική θέσμιση της Τ.Α.

Πυλώνας V. Ενεργοποίηση και εξέλιξη των δυνατοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού

Πυλώνας VI. Δημοκρατικός και κοινωνικός έλεγχος

Πυλώνας VII. Ενίσχυση των κοινωνικών πολιτικών των Ο.Τ.Α.

Πυλώνας VIII. Ενίσχυση του αναπτυξιακού ρόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης

Πυλώνας IX. Αξιοποίηση κοινωνικής οικονομίας και κοινωνικής επιχειρηματικότητας από τους Ο.Τ.Α.

Αλλαγή συστήματος εκλογής

Το ΥΠΕΣΔΑ, μεταξύ άλλων, προτείνει διαμόρφωση διακριτών «μοντέλων» Ο.Τ.Α. (νησιωτικού, ορεινού, αγροτικού, αστικού Δήμου και, αντίστοιχα, νησιωτικής, ορεινής Περιφέρειας), των οποίων οι αρμοδιότητες και ο τρόπος λειτουργίας προσαρμόζονται στις ανάγκες και τις δυνατότητές των αντίστοιχων διοικητικών δομών και των τοπικών κοινωνιών, με αξιοποίηση της διεθνούς εμπειρίας και κατευθύνσεων στα ζητήματα αυτά, καθώς επίσης και την πλήρη αποσύνδεση των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, από την άσκηση κάθε είδους εποπτείας επί των Ο.Τ.Α.

Επιπλέον, προτείνεται να αλλάξει και ο τρόπος ανάδειξης των δημοτικών και περιφερειακών αρχών. «Με δεδομένο ότι το εκλογικό σύστημα είναι ο βασικός μηχανισμός εξασφάλισης της δημοκρατικής αντιπροσώπευσης, καθώς και το ότι ο χώρος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, εξ ορισμού, προσφέρεται για την καλλιέργεια κουλτούρας διαλόγου και αναζήτησης συναινέσεων», σύμφωνα με τον κ. Πουλάκη, αναμένεται να καθιερωθεί «ως σύστημα εκλογής των δημοτικών και περιφερειακών συμβούλων η απλή αναλογική».

Στην κατεύθυνση της εσωτερικής ουσιαστικής ενοποίησης των Δήμων και των Περιφερειών, εισάγονται εκλογικές διαδικασίες που να επιτρέπουν τη σταδιακή υπέρβαση των παλιών διοικητικών ορίων, χωρίς να φαλκιδεύεται η εκπροσώπηση του συνόλου των περιοχών κάθε Δήμου και κάθε Περιφέρειας.

Να αποφευχθούν αποσπασματικές κινήσεις

Στην αναγκαιότητα ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων που δεν θα έχουν αποσπασματικό χαρακτήρα, για την αντιμετώπιση των οξυμμένων προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα και η αυτοδιοίκηση αναφέρθηκε ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ κατά τη δεύτερη συνεδρίαση της επιτροπής αναθεώρησης του θεσμικού πλαισίου της Τ.Α.

Στη συνέχεια, ο κ. Πατούλης αναφέρθηκε στο υπόμνημα που έχει καταθέσει με συγκεκριμένες προτάσεις για όλα τα σημαντικά ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν, μεταξύ αυτών και ο αναπτυξιακός και κοινωνικός ρόλος των ΟΤΑ, το θέμα των αρμοδιοτήτων, τα οικονομικά των ΟΤΑ και η καταστατική θέση των αιρετών.

Στο πλαίσιο των παρατηρήσεων που κατέθεσε, υπογράμμισε την ανάγκη να συμφωνηθεί ένας κανονισμός λειτουργίας, τόσο της επιτροπής, όσο και των τεσσάρων ομάδων εργασίας.

Στη συνέχεια έκανε γνωστό ότι το Δ.Σ. της ΚΕΔΕ έχει αποφασίσει τη σύγκληση ειδικού συνεδρίου το φθινόπωρο. Το συνέδριο θα πραγματοποιηθεί αφού η επιτροπή έχει διαμορφώσει το βασικό περιεχόμενο της μεταρρυθμιστικής πρότασης, προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα σε όλους τους αιρετούς να συμμετάσχουν σε μια ουσιαστική διαβούλευση επί της πρότασης αυτής.

Ο Γ. Πατούλης επισήμανε την ανάγκη το ΥΠΕΣΔΑ να αναλάβει πρωτοβουλία συνεννόησης με όλα τα Υπουργεία, έτσι ώστε να μην προωθούνται αποσπασματικές νομοθετικές πρωτοβουλίες που αφορούν στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Σε διαφορετική περίπτωση «η επιτροπή θα είναι υποχρεωμένη να σχεδιάζει επάνω σε μια κινούμενη άμμο».

Κατά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης, ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ επισήμανε ότι είναι θετικό που η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΣΔΑ έχει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα εντός του οποίου αναμένεται να ολοκληρωθεί η κατάρτιση του Στρατηγικού Σχεδίου, καθώς στόχος του ΥΠΕΣΔΑ είναι να έχει ολοκληρωθεί η όλη διαδικασία μέχρι το Νοέμβριο και να έχει ψηφισθεί από τη Βουλή πριν από το τέλος του έτους.