Σταδιακά σάρκα και οστά για την Πολιτιστική Διαδρομή Σαντορίνης

Το τρίτο μέρος της μελέτης, που εκπονείται με πρωτοβουλία του Σωματείου “Διάζωμα”, για την Πολιτιστική Διαδρομή της Σαντορίνης, παρουσίασαν οι μελετητές, σε εκδήλωση που διοργανώθηκε στο Μπελλώνειο Πολιτιστικό Κέντρο, στα Φηρά.

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, ο συγκοινωνιολόγος κ. Κωνσταντίνος Ζέκκος παρουσίασε το σύνολο προτάσεων, αναφορικά με κυκλοφοριακές παρεμβάσεις, με σκοπό τη βελτίωση της προσβασιμότητας σε σημαντικά σημεία ενδιαφέροντος, που συνενώνονται στο μήκος της πολιτιστικής διαδρομής, σε κύριους οικισμούς και όχι μόνο.

Επίσης, το λόγο πήραν και οι κ.κ. Νίκος Σμιτ και Τόμας Γκρέβε, οι οποίοι έκαναν αναφορά στον κύριο στόχο της Πολιτιστικής Διαδρομής της Σαντορίνης, ο οποίος αφορά στη δημιουργία ενός κινητήριου μοχλού βιώσιμης, από όλες τις απόψεις, ανάπτυξης της Σαντορίνης, ως τουριστικού προορισμού, ενώ βασικός άξονας της πρωτοβουλίας είναι και η αξιοποίηση της περιβαλλοντικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της Θήρας.

Τη συζήτηση και την παρουσίαση των μελετητών παρουσίασε ο πρόεδρος του Σωματείου “Διάζωμα”, κ. Σταύρος Μπένος, ενώ χαιρετισμούς απηύθυναν ο Δήμαρχος Θήρας κ Νίκος Ζώρζος, ο κ. Στέφανος Σαδόπουλος, Διευθυντής Πωλήσεων της Aegean Airlines και ο κ. Δημήτρης Βασιλόπουλος, Γενικός Διευθυντής της ΑΙΓΕΑΣ ΑΜΚΕ, με τις δύο εταιρείες να αποτελούν τους αποκλειστικούς χρηματοδότες των μελετών.

Πολύπλευρη ανάλυση και μελέτη

Η μελέτη εκπονήθηκε από ομάδα μελέτης με επικεφαλής τον κ. Κωνσταντίνο Ζέκκο, συγκοινωνιολόγο – πολιτικό μηχανικό, με τη Ρέα Ζέκκου, μουσειογράφο και τη Θεοδώρα Μπάρτζη, τοπογράφο μηχανικό. Ο ανάδοχος μελετητής συνεργάστηκε συστηματικά στο πλαίσιο του παρόντος έργου με την αρχιτέκτονα πολεοδόμο Έλσα Βαγιανού, που προσέφερε πολύτιμες υπηρεσίες, χάρη στη βαθιά γνώση της, τόσο σε θέματα χωρικού σχεδιασμού και πολεοδομικών χαρακτηριστικών των οικισμών και ειδικότερα της Σαντορίνης, όσο και σε ζητήματα του θεσμικού πλαισίου που διέπει τις εξελικτικές τάσεις και τις συνθήκες ανάπτυξης του νησιού.

Η μελετητική ομάδα συνεργάστηκε επίσης με το σύμβουλο ανάπτυξης Νίκο Σμιτ και τον συνεργάτη του αρχιτέκτονα – πολεοδόμο, κ. Τόμας Γκρέβε, που εκπονούν το Master Plan της Πολιτιστικής Διαδρομής της Σαντορίνης, με τους συνεργάτες του σωματείου Διάζωμα, κ.κ. Γιάννη Ζηρίνη και Ελισάβετ Χατζηνικολάου.

Στη μελέτη απευθύνονται ιδιαίτερες ευχαριστίες, τόσο προς το Δήμαρχο, όσο και προς τις Τεχνικές Υπηρεσίες του Δήμου Θήρας, για την αγαστή συνεργασία.

Σύνοψη των παραδοτέων Α' και Β'

Το αντικείμενο της μελέτης επικεντρώνεται στη βελτίωση των συνθηκών προσβασιμότητας των στοιχείων ενδιαφέροντος κατά μήκος της “Πολιτιστικής Διαδρομής Θήρας” η οποία αρθρώνεται με αφετηρία την πόλη των Φηρών και εκτείνεται προς τρεις κατευθύνσεις, οι οποίες καταλήγουν στην Οία, ως κύριο τουριστικό πόλο του νησιού και στους βασικούς αρχαιολογικούς χώρους του προϊστορικού οικισμού Ακρωτηρίου και της Αρχαίας Θήρας. Με αφετηρία την πόλη των Φηρών, η οποία αποτελεί το κύριο σημείο αναφοράς με την κεντροβαρική της θέση, το πληθυσμιακό της μέγεθος, το ρόλο της ως δεσπόζοντος πόλου συγκέντρωσης των αφικνούμενων επισκεπτών του νησιού και ως διοικητικού του κέντρου, αναπτύσσονται τα τρία διακριτά τμήματα της Πολιτιστικής Διαδρομής της Θήρας.

Στο στάδιο της ανάλυσης που προηγήθηκε (Φάσεις Α' και Β') έχει γίνει ο προσδιορισμός και η κατηγοριοποίηση των σημαντικών σημείων και θέσεων, με ειδικό πολιτιστικό ή κοινονικοοικονομικό ενδιαφέρον για τον εποχούμενο επισκέπτη, με βάση την κατάταξή τους σε μία από τις έξι θεματικές κατηγορίες, που παρουσιάζονται διακριτά στους επισυναπτόμενους δέκα συνθετικούς χάρτες Ανάλυσης. Η εν λόγω κατηγοριοποίηση σε θεματικές ενότητες και η γεωγραφική τους απεικόνιση καθιστά ευκολότερη και σαφέστερη την αξιολόγησή τους και την ιεράρχηση της σημασίας των ομοειδούς φύσης εστιακών σημείων εντός των επιμέρους θεματικών κατηγοριών.

Η τρίτη φάση της Πολιτιστικής Διαδρομής

Το παρόν τεύχος περιλαμβάνει το Γ' Παραδοτέο της μελέτης “Βελτίωση των συνθηκών προσβασιμότητας στους βασικούς αρχαιολογικούς χώρους και τα μουσεία της Νήσου Θήρας”.

Η μελέτη αυτή ανατέθηκε από το μη κερδοσκοπικό σωματείο ΔΙΑΖΩΜΑ και εντάσσεται στο Πρόγραμμα “Πολιτιστική Διαδρομή στη Θήρα”, που εκπονεί το σωματείο σε συνεργασία με το Δήμο Θήρας.

Οι στόχοι που καλείται να εξυπηρετήσει το πρόγραμμα αποβλέπουν στη διαμόρφωση και ανάδειξη ενός επώνυμου τουριστικού προϊόντος για τη Σαντορίνη, που θα αξιοποιεί την πλούσια πολιτιστική και περιβαλλοντική κληρονομιά του νησιού και θα τη συνδυάζει με την τοπική παραγωγή.

Στόχοι αποτελούν η ανάδειξη της πολύπλευρης εικόνας του νησιού με θεματική και χωρική διεύρυνση του φάσματος και των σημείων τουριστικού ενδιαφέροντος, η διαμόρφωση δεσπόζουσας αντίληψης στον επισκέπτη με βάση τα ποικιλόμορφα και ιδιαίτερα στοιχεία και χαρακτηριστικά του νησιού, η αντιστροφή της τάσης συρρίκνωσης του χρόνου παραμονής του επισκέπτη με την προσφορά επιλεγμένου φάσματος μοναδικών αξιοθέατων και βιωματικών εμπειριών, η επιμήκυνση της τουριστικής σεζόν σε όλες τις εποχές του χρόνου, η διεύρυνση του φάσματος προέλευσης των επισκεπτών και αναβάθμιση του επιπέδου του μέσου επισκέπτη, η συστηματική και ολοκληρωμένη προβολή και παρουσίαση των σημαντικών επιλογών αξιοποίησης του χρόνου παρουσίας του επισκέπτη στο νησί και τέλος, η εξασφάλιση βελτιωμένων συνθηκών προσβασιμότητας των στοιχείων εστίασης ενδιαφέροντος του εποχούμενου επισκέπτη, κατά μήκος μία κατάλληλα επιλεγμένης πολιτιστικής διαδρομής στα επιμέρους βήματα οδικής πρόσβασης / στάθμευσης / πεζή μετακίνησης, με στοχευμένες βελτιωτικές παρεμβάσεις του συστήματος πρόσβασης και κατάλληλη σήμανση στο οδικό δίκτυο, στις εγκαταστάσεις στάθμευσης και στο δίκτυο μετακίνησης πεζή εντός των οικισμών.

Ειδικότερα, η μελέτη επικεντρώνεται στην κάλυψη του τελευταίου από τους ανωτέρω στόχους του προγράμματος, τον οποίο εξειδικεύει με συστηματική θεώρηση, ταξινόμηση σε επιμέρους θεματικές κατηγορίες και ιεραρχική κατάταξη των στοιχείων εστίασης ενδιαφέροντος με ανάλυση της σημερινής κατάστασης, αναφορικά με τις συνθήκες προσβασιμότητάς τους και με διατύπωση συγκεκριμένων προτάσεων για κυκλοφοριακές παρεμβάσεις και ρυθμίσεις κατά μήκος της Πολιτιστικής Διαδρομής εντός των κύριων αστικών κέντρων τα οποία διατρέχει αλλά και εκτός αυτών, που αποβλέπουν στη βελτίωση της προσβασιμότητας.

Το παραδοτέο περιλαμβάνει τις προτάσεις για τη βελτίωση των συνθηκών προσβασιμότητας του επισκέπτη στα κύρια σημεία εστίασης του ενδιαφέροντος κατά μήκος της Πολιτιστικής Διαδρομής, όπως αυτά έχουν προσδιοριστεί στα προηγούμενα δύο παραδοτέα ανάλυσης και αξιολόγησης των δεδομένων του νησιού.

Σημειώνεται, ότι για λόγους πληρότητας της μελέτης, το συμβατικό αντικείμενο μελέτης του “δίχαλου” της Πολιτιστικής Διαδρομής Οία-Φηρά-Πύργος-Ακρωτήρι και Οία-Φηρά-Πύργος-Καμάρι, μέχρι και τους δύο δεσπόζοντες αρχαιολογικούς χώρους του Προϊστορικού Οικισμού Ακρωτηρίου και της Αρχαίας Θήρας, καθώς και η ανάλυση εντός των οικισμός Οίας και Ακρωτηρίου, διευρύνθηκε στο πλαίσιο της μελέτης με τη συμπλήρωση της ανάλυσης των πρόσθετων οικισμών Φηρών και Καμαρίου, σε συνδυασμό με την εισαγωγή της έννοιας της ακτινικής δικτύωσης, με κέντρο τα Φηρά και απολήξεις στους άλλους τρεις οικισμούς και στους γειτονικούς κύριους αρχαιολογικούς χώρους, με υποκατάσταση της έννοιας του δίχαλου, από την έννοια του τρίχαλου.

Για τη διασύνδεση με την προηγηθείσα φάση ανάλυσης και αξιολόγησης της υφιστάμενης κατάστασης, παρατίθεται αρχικά μία συνοπτική παρουσίαση των διαπιστώσεων των παραδοτέων Α' και Β' προκειμένου να γίνουν περισσότερο κατανοητές οι προτάσεις του παρόντος τεύχους.