Σε τροχιά αναβάθμισης το δίκτυο μονοπατιών

Την παρουσίαση της μελέτης καταγραφής του περιηγητικού δικτύου του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, παρουσίασαν εκπρόσωποι του Δικτύου “Δάφνη”, παρουσία των δημοτικών συμβούλων πλειοψηφίας και μειοψηφίας του Δήμου.

Η μελέτη εκπονήθηκε για λογαριασμό του Δήμου Νάξου & Μικρών Κυκλάδων από το έμπειρο προσωπικό του Δικτύου “Δάφνη”, το οποίο έχει αναλάβει εξ ολοκλήρου, ή έχει συνδράμει με πολύτιμη τεχνογνωσία τους Δήμους αρκετών νησιών, σε ό,τι αφορά τα περιηγητικά δίκτυα νησιών των Κυκλάδων.

Σύμφωνα με τη μελέτη καταγραφής, τα μονοπάτια της Νάξου και των νησιών βρίσκονται στο επίπεδο Β', δηλαδή χρήζουν βελτιώσεων, λόγω ελλείψεων τις οποίες το προσωπικό του Δικτύου “Δάφνη” κατέγραψε, ενώ συνέταξε και έκθεση προτάσεων, τις οποίες κατέθεσε στο Δήμο, προκειμένου να ξεκινήσει η δεύτερη φάση, δηλαδή η υλοποίηση των βελτιώσεων, βάσει των προδιαγραφών που θέτει η εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Στόχος του Δήμου, είναι το τεράστιο δίκτυο περιπατητικών διαδρομών της Νάξου και των Μικρών Κυκλάδων να καταφέρει να πιστοποιηθεί και να αναγνωριστεί, ως ένα ασφαλές, ενδιαφέρον και καθ' όλα νόμιμο δίκτυο μονοπατιών, για Έλληνες και ξένους επισκέπτες, που θα μπορεί να γίνει μοχλός ανάπτυξης του θεματικού τουρισμού, μέσα από την προώθησή τους σε τουριστικές εκθέσεις.

Ο Δήμος να συντονίσει την προσπάθεια

Από την πλευρά του Δημάρχου, κ. Δημήτρη Λιανού τονίστηκε, πως ο Δήμος κατά τα προηγούμενα χρόνια και ακόμη και σήμερα, φροντίζει, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου την καθαριότητα των μονοπατιών, ενώ έχει κάνει κινήσεις στο παρελθόν για πιστοποίηση του πεζοπορικού δικτύου της Νάξου.

«Γνωρίζουμε πολύ καλά και κατανοούμε το πόσο σημαντικά είναι τα μονοπάτια για την ανάπτυξή μας κι αυτό φαίνεται έμπρακτα. Διαπιστώνουμε μάλιστα τα θετικά αποτελέσματα και από τη συνεχή ανάπτυξη της Τραγαίας τα τελευταία χρόνια. [...] Αυτή η αναγκαιότητα, μας οδήγησε στη συνεργασία με το Δίκτυο “Δάφνη”. Το πρώτο στάδιο ήταν η καταγραφή της υφιστάμενης διαδρομής του ενιαίου Δήμου, πάντα στο πλαίσιο της ανάγκης, όλα μας τα νησιά, να έχουν πεζοπορικά δίκτυα, πολιτιστικά μονοπάτια», τόνισε ο κ. Λιανός, σημειώνοντας πως πρόκειται για μία μορφή θεματικού τουρισμού που έχει τη δυνατότητα να δώσει μεγάλη προστιθέμενη αξία σε όλο το εύρος του Δήμου, αλλά κυρίως στις ορεινές περιοχές.

Από την πλευρά του, ο κ. Λεονάρδος Χατζηανδρέου, επικεφαλής της μείζονος μειοψηφίας του Δημοτικού Συμβουλίου, συνεχάρη τους ανθρώπους του Δικτύου “Δάφνη” για τη μέχρι τώρα δουλειά τους, δηλώνοντας εντυπωσιασμένος από την αναλυτική και σε βάθος παρουσίαση κάθε τομέα.

Ο κ. Χατζηανδρέου σημείωσε πως ο Δήμος οφείλει να προχωρήσει στην κατεύθυνση μίας σοβαρής και υπεύθυνης διεθνούς πιστοποίησης, η οποία θα βεβαιώνει ότι «διασφαλίζεται η ασφάλεια των επισκεπτών, αλλά και να δίνει μία πρόσθετη αξία στο δίκτυο που θα κάνουμε».

Σε μία καίρια παρατήρηση, ο κ. Χατζηανδρέου τόνισε πως υπάρχουν πολλοί συναρμόδιοι φορείς, για τα πεζοπορικά δίκτυα, όπως η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου, ο Δήμος, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων κλπ και ο Δήμος οφείλει να αναλάβει το ρόλο συντονιστή μεταξύ όλων αυτών των συναρμόδιων φορέων, προκειμένου η Νάξος και οι Μικρές Κυκλάδες να διαθέτουν ένα ενιαίο, ασφαλές και ενδιαφέρον δίκτυο, χωρίς κάθε φορέας να προχωρά σε δικές του ενέργειες.

Συνδρομή και στη σύσταση των συντονιστικών φορέων

Κατά την τοποθέτησή του, ο γενικός διευθυντής του Δικτύου “Δάφνη” και μηχανολόγος – μηχανικός, κ. Κώστας Κομνηνός, ενημέρωσε, πως «στην πρώτη φάση καταγράψαμε τα υφιστάμενα μονοπάτια και το τι έχει γίνει από διάφορες προηγούμενες πρωτοβουλίες, οποιαδήποτε σήμανση σε όποια κατάσταση βρίσκεται, καλύτερη ή χειρότερη».

Τόνισε δε, πως το Δίκτυο θα βοηθήσει το Δήμο, προκειμένου να “στήσει” τους απαραίτητους μηχανισμούς, οι οποίοι να αναλάβουν την ευθύνη της συντήρησης, του συντονισμού, της παρακολούθησης του δικτύου, ώστε αυτό να έχει διάρκεια και συνέχεια. «Πρέπει να δημιουργηθούν οι δομές και ο μηχανισμός, που θα το κάνει αυτό διαρκές, συνεχές και υπεύθυνο», επεσήμανε, τονίζοντας πως θα πρέπει να είναι ένας όσο το δυνατόν πιο ανοικτός συμμετοχικός σχεδιασμός.

Τέλος, σημείωσε, πως σε επόμενη φάση, αφού οι συναρμόδιοι φορείς προχωρήσουν στις απαραίτητες βελτιώσεις, θα προχωρήσει και η ολοκληρωμένη ανάδειξη των πεζοπορικών διαδρομών.

Παράλληλα, μετά από σχετική ερώτηση, τόνισε πως υπάρχουν εν δυνάμει χρηματοδοτικά εργαλεία, προκειμένου ο Δήμος να αντλήσει πόρους, παρά το γεγονός, ότι προς στιγμήν δεν υπάρχουν ανοικτές προσκλήσεις, ωστόσο διαβεβαίωσε, ότι δουλειά του Δικτύου είναι η παρακολούθηση και η ενημέρωση και ως εκ τούτου, για οποιαδήποτε ευκαιρία άντλησης πόρων, ο Δήμος θα ενημερωθεί σχετικά.

Συνολική καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης

Την παρουσίαση της μελέτης του Δικτύου “Δάφνη”, ανέλαβε η μηχανικός περιβάλλοντος, κ. Γεωργία Κανελλοπούλου, η οποία σημείωσε, μεταξύ άλλων, πως «οι διαδρομές του Δήμου χαρακτηρίζονται κυρίως από τον εκπαιδευτικό και το θεματικό τους χαρακτήρα. Έχουν διττό χαρακτήρα και απευθύνονται στους επισκέπτες, οι οποίοι επιθυμούν να γνωρίσουν και να ενημερωθούν, σχετικά με το φυσικό και το πολιτιστικό περιβάλλον της περιοχής ... Συναντάμε μνημεία, αλλά επειδή συναντάμε και παραγωγικές διαδικασίες μπορούμε να κάνουμε και κάποια μονοπάτια, όπως μονοπάτια τυριού, μονοπάτια ελιάς, ή ακόμη και μονοπάτια όπου συναντάμε πολιτιστικά δρώμενα, όπως πανηγύρια, φεστιβάλ και τελετουργίες των αποκριών, που είναι πλούσια στη Νάξο».

Επίσης, ένα ακόμη μεγάλο κομμάτι σύμφωνα με την κ. Κανελλοπούλου, είναι «ο εκπαιδευτικός χαρακτήρας των μονοπατιών και ιδιαίτερα αυτά που προορίζονται για τη μελέτη της φύσης, οπότε στη θεματική διάσταση των μονοπατιών, θα πρέπει στο σχεδιασμό να το λάβουμε πολύ σοβαρά υπόψιν.

Ο βαθμός δυσκολίας, με βάση τις τεχνικές προδιαγραφές που καθορίζονται από την κείμενη νομοθεσία είναι οι χαρακτηρισμοί “εύκολη”, “μέτρια”, “δύσκολη” και “πολύ δύσκολη” πορεία. Καθορίζονται από την υψομετρική διαφορά, δηλαδή από ποιο υψόμετρο ξεκινάμε και σε ποιο φτάνουμε, το μήκος της διαδρομής σε χιλιόμετρα και το πλάτος της [...] καθώς επίσης και η κλίση, δηλαδή αν υπάρχουν απότομες ανηφόρες-κατηφόρες. Οπότε, για κάθε διαδρομή φτιάξαμε και τη γεωμετρία της, για να βλέπουμε ακριβώς και να αποδώσουμε το βαθμό δυσκολίας της».

Όλα τα παραπάνω έχουν ήδη μελετηθεί, καθώς θα αναγράφονται στις πινακίδες υποδοχής.

«Από την αυτοψία που κάναμε σε επίπεδο περιηγητικού δικτύου κάθε νησιού, το εύρημά μας ήταν, ότι τα μονοπάτια ανήκουν στην κατηγορία Β', δηλαδή διαδρομές, που στο σύνολό τους, χρειάζονται βελτιώσεις», υπογράμμισε, ενώ συνέχισε λέγοντας πως προκειμένου να εξαχθούν συμπεράσματα για τις βελτιώσεις, καταγράφηκαν πρώτα οι ελλείψεις και ποιες οι αναγκαίες παρεμβάσεις.

Σχετικά με τις παρεμβάσεις, η κ. Κανελλοπούλου τόνισε πως γίνονται επί τη βάσει τριών παραγόντων, που αφορούν στη βατότητα, τη σήμανση και τη δικτύωση.

Σχετικά με την αξιολόγηση της βατότητας, για κάθε διαδρομή εντοπίστηκαν τα προβλήματα που συναντώνται, ενώ δημιουργήθηκε εύκολα αναγνώσιμος χάρτης, ο οποίος δόθηκε στους εργάτες και τους εργολάβους καθαριότητας, ώστε να γίνουν οι απαραίτητες εργασίες συντήρησης, οι οποίες υποχρεωτικά πρέπει να είναι χειρωνακτικές, καθώς απαγορεύεται η είσοδος μηχανημάτων στα μονοπάτια.

Σε ό,τι αφορά στη σήμανση, υπάρχουν πολλές και διαφορετικές πινακίδες σήμανσης από διαφορετικές πρωτοβουλίες, άλλες μόνο στα ελληνικά, άλλες μη αναγνώσιμες, άλλες ελλιπείς, άλλες σάπιες κ.ο.κ.

Επίσης, στις Μικρές Κυκλάδες, τα δίκτυα έχουν σημανθεί από πρωτοβουλίες τοπικών συλλόγων, ωστόσο χρήζουν αναβάθμισης.

Οι πινακίδες, σύμφωνα με την κ. Κανελλοπούλου οφείλουν να είναι δίγλωσσες, να περιέχουν τον τίτλο της διαδρομής, την περιγραφή της, το βαθμό δυσκολίας, μετρητικά στοιχεία με αντίστοιχα σύμβολα, καθώς και έναν χάρτη. Μάλιστα η ίδια τόνισε, πως οι πινακίδες θα σχεδιαστούν από το Δίκτυο, με πρωτότυπο υλικό που επιμελούνται τα στελέχη του, αφού διαθέτουν ανάλογη εμπειρία από άλλα αντίστοιχα έργα.

«Χωρίσαμε σε τρεις βασικές κατηγορίες τις διαδρομές. Διαδρομές φυσιολατρικού ενδιαφέροντος, τις οποίες σημάναμε με πράσινο – λευκό χρώμα, πολιτιστικού ενδιαφέροντος με κόκκινο – λευκό χρώμα και γεωδιαδρομές, γεωλογικού ενδιαφέροντος με κίντρινο – λευκό χρώμα», εξήγησε η κ. Κανελλοπούλου.

Σε ό,τι αφορά στη σήμανση, τόνισε πως και οι πινακίδες ενημέρωσης είναι πολύ σημαντικές, σε διάφορα σημεία ενδιαφέροντος, όπου υπάρχει ένα μικρό κείμενο, που εξηγεί στον επισκέπτη τι είναι αυτό που ακριβώς βλέπει. «Εδώ έρχεται ο εκπαιδευτικός χαρακτήρας της διαδρομής. Έχουμε προβλέψει τέτοιες πινακίδες σε πολύ χαρακτηριστικά σημεία, ιδιαίτερα της γεωλογικής κληρονομιάς», σημείωσε, όπως επίσης και η εγκατάσταση μεταλλικών πινακιδίων, ειδικά σε μονοπάτια με πολλές διακλαδώσεις.

Σχετικά με τις πόρτες, που κανείς συχνά συναντά στην ύπαιθρο της Νάξου, η κ. Κανελλοπούλου πρότεινε, με τη συνεργασία των τοπικών εκπροσώπων, να γίνει αντικατάσταση των πορτών, με απλές καλαίσθητες ξύλινες, με χαμηλό κόστος, ώστε να είναι πιο φιλικές στο χρήστη και πιο προσεγμένες.

Τέλος, όσον αφορά στη συνδεσιμότητα και τη δικτύωση, η κ. Κανελλοπούλου σημείωσε πως σε συνεργασία με τα ΚΤΕΛ Νάξου έγινε καταγραφή του οδικού δικτύου, με άσφαλτο ή χώμα, αλλά και των στάσεων λεωφορείου, τονίζοντας πως είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει πληροφόρηση στον πεζοπόρο, για το πού θα βρει μέσα, ώστε να μετακινηθεί, αφού τελειώσει την πεζοπορία.