Το μέλλον της Φιλαρμονικής… σε αβεβαιότητα…

Αμφίβολη θεωρείται η εμφάνιση της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης στις καθιερωμένες γιορτές και επετείους, σύμφωνα με σχετική επιστολή των μελών της προς την “Κοινή Γνώμη”, στην οποία επισημαίνονται τα σοβαρά λειτουργικά και διοικητικά προβλήματα που αντιμετωπίζει, καθώς και οι προσπάθειες που καταβάλλονται για τη συνέχιση του πολύτιμου έργου της.

Αυτούσια η επιστολή

“Η Φιλαρμονική του δήμου Σύρου - Ερμούπολης, όταν τον Οκτώβρη του 2008 την ανέλαβε η Alice Labarche, απαρτίζονταν από 13 μουσικούς. Τότε κανείς δε φαντάζονταν τη πολύ σημαντική αύξηση των μελών της που σήμερα ανέρχονται σε 60, ενώ επιπλέον τουλάχιστον τριάντα νέα μέλη ετοιμάζονται να ενταχθούν στην ορχήστρα μέσω των καθημερινών μαθημάτων, των μαθητικών συναυλιών, της καλοκαιρινής μουσικής κατασκήνωσης και των υπόλοιπων δραστηριοτήτων της Φιλαρμονικής.

Όραμα και στόχοι

Η αρχιμουσικός αναλαμβάνοντας τη Φιλαρμονική, είχε ως στόχο όχι μόνο να διευθύνει μια μικρή ορχήστρα αλλά και να δημιουργήσει ένα ευρύτερο σύνολο μουσικών δραστηριοτήτων με εκπαιδευτικό και κοινωνικό χαρακτήρα. Η πρόθεση της ήταν να υπάρξει ένας μουσικός οργανισμός με γερά θεμέλια και καθορισμένο πλαίσιο λειτουργίας. Επένδυσε λοιπόν χρόνο και ενέργεια για να αναβαθμίσει μουσικά το επίπεδο της ήδη υπάρχουσας ορχήστρας αλλά κυρίως για να δημιουργήσει ένα φυτώριο μαθητών, ώστε ο θεσμός της Φιλαρμονικής να μπορεί να έχει συνέχεια στο χρόνο, ανεξαρτήτως προσώπων.

Το όραμα αυτό ενέπνευσε και εμάς, τους ενήλικες και ανήλικους μουσικούς της ορχήστρας και θελήσαμε να βοηθήσουμε όσο μπορούμε για να πραγματοποιηθεί. Για εμάς είναι πολύ σημαντικό κάθε παιδί, ανεξάρτητα από τις ικανότητες, την κοινωνική και οικονομική του κατάσταση να μπορεί να μάθει μουσική και συγχρόνως να βιώσει την εμπειρία της ομαδικής δημιουργίας. Η Φιλαρμονική αυτή τη στιγμή προσφέρει αυτήν την δυνατότητα με πολύ χαμηλό αντίτιμο.

Η μουσική δραστηριότητα της Φιλαρμονικής όπως έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια

Η Φιλαρμονική συνοδεύει πλέον τις περισσότερες επίσημες γιορτές και γεγονότα της Σύρου, όπως εθνικές επετείους, θρησκευτικές γιορτές, επετειακά μνημόσυνα και ποικίλες εκδηλώσεις διαφόρων φορέων. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι πέρυσι πραγματοποιήσαμε πάνω από τριάντα εμφανίσεις. Παράλληλα, προσπαθούμε, πάντα με την συνεισφορά της αρχιμουσικού, να υπερβαίνουμε το όριο του «υπηρεσιακού μας χαρακτήρα» και να εξελιχθούμε μουσικά, οργανώνοντας συναυλίες με διαφορετικά είδη μουσικής και κομμάτια μουσικού επιπέδου κατά πολύ ανώτερου του «μαθητικού».

Όσον αφορά το εκπαιδευτικό κομμάτι, η Alice Labarche έχει αναλάβει τα καθημερινά μαθήματα κρουστών, κλαρινέτου, κόρνου, τούμπας, τρομπονιού και αντίστοιχα τρείς μουσικοί συνδράμουν στην εκμάθηση φλάουτου, σαξοφώνου και τρομπέτας. Στο σύνολό τους οι μαθητές έχουν φτάσει περίπου τους 60. Οι μαθητές μετά τα πρώτα χρόνια μαθημάτων εντάσσονται σε προπαρασκευαστική ορχήστρα, την «μπαντίνα», την οποία εθελοντικά διευθύνει ένας μουσικός και όταν πλέον είναι έτοιμοι εντάσσονται στη μεγάλη ορχήστρα, αυτή που όλοι γνωρίζουν από τις δημόσιες εμφανίσεις της ως Φιλαρμονική.

Η σημερινή κατάσταση

Η Φιλαρμονική υπάγεται διοικητικά στο δήμο Σύρου – Ερμούπολης. Στο πέρασμα των χρόνων όμως η διαχείρισή της γινόταν από οργανισμούς- πρόσωπα δημοσίου δικαίου (ΔΕΚΕΕ - ΟΠΑΣ) ενώ σήμερα με τις διοικητικές μεταρρυθμίσεις έχει περάσει στα χέρια του Δήμου Σύρου - Ερμούπολης.

Στην πραγματικότητα όμως δεν έχει δημιουργηθεί αντίστοιχο τμήμα στο Δήμο, το οποίο να καθορίζει ένα θεσμοθετημένο πλαίσιο, το οργανόγραμμα και την εσωτερική λειτουργία της Φιλαρμονικής αλλά ούτε και τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα της αρχιμουσικού.

Το ανωτέρω κενό προσπαθεί να καλύψει η αρχιμουσικός και είναι γεγονός ότι έχει επιβαρυνθεί πλέον με όλη την οργανωτική, γραμματειακή και διοικητική υποστήριξη της Φιλαρμονικής. Το σημερινό μέγεθος της Φιλαρμονικής συνεπάγεται μεγάλο φόρτο γραμματειακής και διοικητικής εργασίας που δυσχεραίνει το μουσικό και εκπαιδευτικό της ρόλο, καθώς δεν της αφήνει καθόλου χρόνο για ενορχηστρώσεις, συνθέσεις και οργάνωση μουσικών δρώμενων, αλλά ούτε και για την ομαλή διεκπεραίωση των μαθημάτων της. Το καθεστώς αυτό που έχει διαμορφωθεί υπερβαίνει τα όρια ενός αρχιμουσικού του οποίου ο ρόλος είναι πρωτίστως η παραγωγή μουσικού έργου σύμφωνα με τις αρχές και το όραμά του και όχι απλά η άσκηση γραφειοκρατικών διαδικασιών.

Παράλληλα, ενώ αυξάνεται το μέγεθος της ομάδας και αντίστοιχα οι ανάγκες σε εξοπλισμό όπως μουσικά όργανα και στολές, οι γραφειοκρατικές αγκυλωσεις οδηγούν στην αδυναμία εισόδου νέων μαθητών. Επιπρόσθετα δεν λείπουν και τα προβλήματα στις κτιριακές εγκαταστάσεις της Φιλαρμονικής όπως η ελλιπής θέρμανση και οι πλημμύρες στους χώρους διδασκαλίας.

Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι μέχρι πρότινος υπήρχε ένας μικρός πυρήνας αμοιβόμενων μουσικών που λάμβανε ένα ελάχιστο αντίτιμο για τη συμμετοχή του στις εμφανίσεις της Φιλαρμονικής και τη συμβολή του στη γενικότερη λειτουργία της. Μετά τις τελευταίες διοικητικές αλλαγές δε βρέθηκε τρόπος να χορηγείται αυτό το αντίτιμο με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί πρόβλημα στη σύνθεση της ορχήστρας καθώς δεν ήταν εύκολο για πολλούς από αυτούς να συμμετέχουν αμιγώς εθελοντικά. Αυτό είχε ως συνέπεια να δημιουργηθούν κενά στο μουσικό και στο ανθρώπινο δυναμικό, τα οποία είναι αδύνατον να καλυφθούν από μαθητές. Αυτό οδήγησε στη ρευστότητα της σύνθεσης της ορχήστρας και άρα στην αβεβαιότητα σε σχέση με τις επίσημες εμφανίσεις της.

Παρ’ όλα αυτά οι μουσικοί προσπαθούμε να διαφυλλάξουμε το πολυετές έργο της Φιλαρμονικής, η οποία υπάρχει πάνω από 145 χρόνια, έστω και εθελοντικά, με δεδομένο ότι με την πιθανή υποστήριξη του Δήμου, θα μπορούσαν να λυθούν τα ανωτέρω μεγάλα λειτουργικά και διοικητικά προβλήματα.

Αν το νησί θέλει να κρατήσει ζωντανή τη Φιλαρμονική με την παράδοση που έχει δημιουργήσει αλλά και τις θετικές εξελίξεις στην πορεία του μουσικού της έργου, δεν μπορούμε να στηριχθούμε μόνο στην εθελοντική εργασία ορισμένων ανθρώπων. Για να απολαμβάνουμε ως πολίτες της Σύρου το σημερινό μουσικό, εκπαιδευτικό και κοινωνικό έργο της Φιλαρμονικής υπάρχει ανάγκη σταθερού ανθρώπινου δυναμικού που να αναλαμβάνει συγκεκριμένες ευθύνες και αρμοδιότητες και όχι μόνο εθελοντών που αποσπασματικά μονάχα μπορούν να συμβάλλουν στο έργο της.

Για μας η Φιλαρμονική είναι ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής μας, γι’ αυτό και μέχρι τώρα έχουμε κάνει μεγάλες προσπάθειες να εκτελούμε με συνέπεια και όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αξιοπρέπεια τις υπηρεσίες μας, έτσι ώστε να μη μεταφερθεί στο κοινό της Σύρου η στενάχωρη αυτή κατάσταση. Όμως τώρα πια η αβεβαιότητα αυτή έχει φέρει μια γενική απογοήτευση και έλλειψη κινήτρου να συνεχίσουμε.

Τελευταίες εξελίξεις

Την Δευτέρα 23/03 σε συνάντηση που προκάλεσε ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού κ. Φώσκολος και ο Αντιδήμαρχος Οικονομικών κ. Παπαμανώλης και παρεβρέθηκαν μουσικοί και γονείς μαθητών της Φιλαρμονικής τέθηκαν όλα τα παραπάνω.

Από τη μεριά των εκπροσώπων της Δημοτικής Αρχής υπήρξε αναφορά σε μελλοντική (2016-2017) πρόσληψη δύο μόνιμων υπαλλήλων – μουσικών και σε μια πιο πρόσκαιρη λύση με την πρόσληψη ενός ατόμου με 8άμηνη σύμβαση μερικής απασχόλησης με αντίτιμο. Όσον αφορά τις υπόλοιπες ανάγκες προτάθηκε η επιχορήγηση του Συλλόγου Φίλων Μουσικής Σύρου προκειμένου ο τελευταίος να τις καλύψει υπ’ ευθύνη του.

Οι παραπάνω προτάσεις θα μπορούσαν να είναι μια αφετηρία για την βιώσιμη λειτουργία της Φιλαρμονικής.

Όμως οι υποσχέσεις όλα αυτά τα χρόνια έχουν δημιουργήσει μια κόπωση και μια δυσπιστία στα μέλη της ορχήστρας. Πλέον περιμένουμε να δούμε πραγματικές αλλαγές. Εως τότε η εμφάνιση της ορχήστρας στις καθιερωμένες υπηρεσίες θα είναι αμφίβολη. Ζητάμε την κατανόηση και τη συμπαράσταση όλων των κατοίκων του νησιού για να διασφαλίσουμε το παρόν και το μέλλον της Φιλαρμονικής μας”.