Εκμάθηση ποντιακής λύρας από το Σύλλογο Ποντίων και Βορειοελλαδιτών Σύρου

Στροφή προς τον πολιτιστικό πατριωτισμό

Πολύτιμη η μεταλαμπάδευση γνώσεων στις νεότερες γενιές, γύρω από τα ήθη και έθιμα ενός πολιτισμού που κόμισε στην ανθρωπότητα την κριτική σκέψη

Σε μία εποχή, όπου η ταχεία εξέλιξη της τεχνολογίας και η απόλυτη κυριαρχία της παγκοσμιοποίησης “απειλούν” να οδηγήσουν στη λήθη, αξίες και ιδέες που ενισχύουν τον πολιτισμό και την εθνική μας ταυτότητα, η ανάγκη για διατήρηση και διάσωση της λαϊκής παράδοσης κρίνεται πιο επιβεβλημένη από ποτέ.

Ο Σύλλογος Ποντίων και Βορειοελλαδιτών Σύρου, συνεχίζοντας την προσπάθειά του να κάνει γνωστή την ιστορία του Ποντιακού ελληνισμού, μεταλαμπαδεύοντας στις νέες γενιές τα ήθη και τα έθιμα του έφεραν μαζί τους τα κύματα προσφύγων μετά τον ολοκληρωτικό ξεριζωμό τους το 1922 -1923, δημιούργησε τμήμα εκμάθησης ποντιακής λύρας.

Μέσο επικοινωνίας για τον Πόντιο

Μικροί και μεγάλοι έχουν την ευκαιρία να διδαχθούν τον παραδοσιακό “κεμετζέ”, ο οποίος αποτελεί για τον Πόντιο ένα βασικό όργανο για να συνοδέψει τα τραγούδια του, αποτυπώνοντας τη ζωή, τη χαρά και τη λύπη, τη ξενιτιά, τη λεβεντιά των Ακριτών, τον ξεριζωμό, την προσφυγιά, τα πάθη και την ελπίδα του Ποντιακού λαού.

“Γνωρίζαμε ότι το εγχείρημα ήταν δύσκολο, διότι έπρεπε να προσκαλούμε λυράρη από την Αθήνα, με ότι αυτό συνεπάγεται από οικονομικής άποψης. Παρ΄ όλες τις δυσκολίες το τολμήσαμε” δηλώνει στην “Κοινή Γνώμη” η πρόεδρος του συλλόγου, Ουρανία Πανταζή, υπογραμμίζοντας ότι αυτή τη στιγμή το τμήμα πλαισιώνεται από δύο παιδιά, τον δεκάχρονο Φάνη και τον δεκατετράχρονο Λάζαρο, αλλά και τρεις άνδρες.

Όπως αναφέρει, πρόκειται για έναν ικανοποιητικό αριθμό, λαμβάνοντας υπόψη ότι πολύς κόσμος δεν είναι εξοικειωμένος με την ποντιακή μουσική. “Ο στόχος μας ήταν και είναι το παιδί διότι είναι ο σπουδαιότερος συνεχιστής των λαϊκών εθίμων. Το παιδί παρακολουθεί με εξαιρετικό ενδιαφέρον και βιώνει εντυπωσιακά καταστάσεις . Εμείς προσπαθούμε να διατηρήσουμε κάποιες παραδόσεις και έθιμα. Από τη γενιά αυτή εξαρτάται κατά πόσο και πώς θα συνεχιστεί η ποντιακή παράδοση”, σημειώνει.

Έντονο το ποντιακό στοιχείο στη Σύρο

Για τη μεγάλη ανταπόκριση που γνωρίζουν οι δράσεις του συλλόγου, μίλησε στην “Κοινή Γνώμη” ο λυράρης Γιώργος Κεμετσετζίδης, δηλώνοντας εντυπωσιασμένος από τον ενθουσιασμό και την αφοσίωση των μαθητών του. “Δεν περίμενα ότι το ποντιακό στοιχείο θα ήταν τόσο έντονο στη Σύρο, καθώς οι κάτοικοι έχουν το μειονέκτημα ότι είναι αποκομμένοι από τη Μακεδονία ή την Αθήνα, όπου δραστηριοποιούνται περισσότεροι σύλλογοι.

Ωστόσο,το ερέθισμα αυτό τους βοηθά να εξελίσσονται και να γίνονται κάθε φορά καλύτεροι”, ανέφερε χαρακτηριστικά. Για τον ίδιο, η ποντιακή λύρα είναι πλέον τρόπος ζωής. “Δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου χωρίς αυτήν. Όταν δεν παίζω δυο και τρεις ημέρες, λόγω υποχρεώσεων αρχίζει και μου λείπει”, τόνισε, εξηγώντας ότι κάθε σκοπός που “δραπετεύει” μέσα από τις χορδές του κουβαλά τη δική του ιστορία, κατευθείαν μέσα από τον τόπο προέλευσής του.

Παράλληλα, αναφέρθηκε στις ιδιαιτερότητες του παραδοσιακού αυτού τρίχορδου οργάνου και για τις δυνατότητες που προσφέρει σε όποιον το κρατά στα χέρια του. “Η λύρα χορδίζεται “κατά τέταρτα” και μπορεί να παίξει τα πάνα” επεσήμανε, διευκρινίζοντας ότι η εκμάθησή του περνά από συγκεκριμένα στάδια. “Ξεκινάμε, δείχνοντας τα πατήματα πάνω στη λύρα, καθώς και τον τρόπο εκτέλεσής τους. Στη συνέχεια, προχωράμε σε κάποιες πρακτικές ασκήσεις, ώστε τα δάχτυλα του μαθητή να αρχίζουν να δυναμώνουν και να γυμνάζονται για να περάσουμε αργότερα και σε τραγούδια”, είπε.

Ο ήχος της λύρας συγκινεί και “αγγίζει” ψυχές

Αναφερόμενος στην αποδοχή της ποντιακής μουσικής από το ευρύτερο σύνολο, ο κ. Κεμετσετζίδης υποστήριξε ότι ένα αποκλειστικά παραδοσιακό άκουσμα δύσκολα μπορεί να εκτιμηθεί, ειδικά από τη νεολαία.

“Παρόλα αυτά, κάποιος μπορεί να συγκινηθεί από το μοναδικό ηχόχρωμα αυτής της λύρας. Μέσα από πιο γνώριμα τραγούδια, ενδέχεται να αγαπήσει αυτόν τον ήχο και να αποδεχτεί μελλοντικά και ατόφια παραδοσιακά ποντιακά” τόνισε, προσθέτοντας ότι ο διακεκριμένος μουσικός, Ματθαίος Τσαχουρίδης έχει κάνει γνωστή τη λύρα ανά τον κόσμο, έχοντας πραγματοποιήσει μεγάλες συναυλίες σε φημισμένες όπερες και λυρικές σκηνές. Όπως υπογράμμισε, το ενδιαφέρον των παιδιών που ζητούν να μάθουν λύρα συνήθως ενισχύεται ακόμη περισσότερο μέσα από τη μεγάλη αγάπη των -ποντιακής καταγωγής- γονιών της για την πατρίδα τους οι οποίοι επιθυμούν να τα φέρουν κοντά με ήθη και τα έθιμα της.

Σε δηλώσεις του στην “Κοινή Γνώμη” ο δεκάχρονος Φάνης Δερεμπούκας τόνισε ότι ξεκίνησε τα μαθήματα, έπειτα από δική του πρόταση, αφού η λύρα είναι ένα όργανο με το οποίο θα ήθελε να ασχοληθεί στη ζωή του. “Θα ήθελα να συνεχίσω να παίζω και να γίνω σαν τον δάσκαλο” είπε χαρακτηριστικά. Μάλιστα, η κ. Πανταζή αποκάλυψε ότι ο παππούς του μικρού μαθητευόμενου λυράρη, πληροφορούμενος ότι ο εγγονός του ξεκινά τα μαθήματα, αποφάσισε να του φτιάξει μία χειροποίητη λύρα από ένα ξύλο δαμασκηνιάς το οποίο κρατούσε φυλαγμένο επί είκοσι χρόνια για αυτόν ακριβώς το λόγο.

Κλείνοντας, η κ. Πανταζή εξήγησε ότι σύλλογος θα συνεχίσει την παροχή διδασκαλίας τόσο ποντιακών χορών από τον Γιάννη Ευφραιμίδη, όσο και ποντιακής λύρας, προκειμένου να διατηρηθεί η -άγνωστη για πολλούς- παράδοση και ο πολιτισμός του Ελληνικού Πόντου, που ξεκίνησε πριν από 3.000 χρόνια, κομίζοντας στην ανθρωπότητα την κριτική σκέψη, δηλαδή τη βάση της επιστήμης και της έρευνας.

Ετικέτες: