Απίστευτο - Εντυπωσιακό

Οι ξένοι γνωρίζουν την ιστορία μας.

Είχα αποφασίσει, μετά από όλα αυτά τα τελευταία Πανεπιστημιακά γεγονότα, να ασχοληθώ και να γράψω στο σημερινό άρθρο θέσεις και σκέψεις σπουδαίων Ελλήνων που έχουν εμπειρία και γνώση για την παιδεία. Θα ασχοληθώ την ερχόμενη εβδομάδα με αυτό το θέμα γιατί προέκυψε ένα γεγονός που με εντυπωσίασε πάρα πολύ.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

Το προηγούμενο Σάββατο το μικρό μας Μουσείο υποδέχθηκε τα παιδιά του νησιού μας, (όσα παιδιά επιθυμούν), να παρακολουθήσουν τα προγράμματα μας, να παίξουν, να γελάσουν, να γνωρίσουν το νησί μας και την ιστορία του και να μεταλαμπαδεύσουν αυτές τις γνώσεις που αποκτούν στους επισκέπτες μας ως μικροί εθελοντές «ξεναγοί».

Αυτοί την ημέρα ο Δήμαρχος μας κ. Γιώργος Μαραγκός μας τίμησε με την παρουσία του και μίλησε στα παιδιά με αγάπη και θαυμασμό, για την μέχρι τώρα προσφορά τους στην πόλη μας. «Έχω μείνει άναυδος…» τους είπε, αποκαλώντας τους «πρεσβευτές του νησιού». Μετά τα πολύ ωραία λόγια που άκουσαν τα παιδιά του ζητήσαμε να δεχθεί να τον ξεναγήσουν μέσα στον Μουσειακό χώρο και να του μιλήσουν για την τέχνη και τον κυκλαδικό πολιτισμό της 3ης χιλιετίας π.Χ. Μια ομάδα παιδιών ήταν δίπλα στον Δήμαρχο και στην σύζυγό του, αλλά και στην πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Μ. Καζαντζάκη. Με πολύ προσοχή και συμπάθεια παρακολουθούσαν την ξενάγηση των παιδιών, που όπως είπε ο κ. Δήμαρχος «…κάνουν περήφανους τους κατοίκους του νησιού». Οι συνεργάτιδές μου κι εγώ τον ευχαριστούμε που τίμησε με την παρουσία του αυτή την ομάδα των μικρών «πρεσβευτών».

Ένας Άγγλος γνώριζε άριστα τα ειδώλια!!!

Ένας Άγγλος μεγάλης ηλικίας, με την σύζυγό του επισκέφθηκαν το Μουσείο μας και ζήτησαν με ευγένεια αν μπορούμε να τους ξεναγήσουμε. Τα παιδιά που γνώριζαν αγγλικά ήταν μαζί με τον Δήμαρχο και ανέλαβα εγώ την ξενάγηση. Ξεκίνησα από το ειδώλιο, την «κομψή Μητρότητα» όπως την ονομάζουμε που θεωρείται ένα από τα πιο κομψά κυκλαδίτικα ειδώλια. Δίπλα στο ειδώλιο έχουμε τοποθετήσει μια φωτογραφία από ένα έργο του σπουδαίου Ιταλού ζωγράφου Αμεντέο Μοντιλιάνι (1884-1920). Ο πίνακας είναι πορτραίτο μιας γυναίκας. Ο Μοντιλιάνι είχε διαμορφώσει ένα εντελώς προσωπικό στυλ με ιδιαίτερη προτίμηση στα πορτραίτα γυναικών που διακρίνονται για την καθαρότητα της γραμμής του λαιμού που θυμίζουν τους υψηλούς λαιμούς των κυκλαδικών ειδωλίων. Ο ίδιος ο ζωγράφος, σ’ ένα κείμενό του που έχει δημοσιευθεί σε εγκυκλοπαίδεια τέχνης έχει γράψει ότι θαύμαζε πάρα πολύ τα κυκλαδικά γυναικεία ειδώλια. Και όταν ζωγράφιζε γυναικείο πορτραίτο προσπαθούσε να αντιγράψει όσο γινόταν τα στοιχεία του ειδωλίου, ιδιαίτερα τον λαιμό του. Υπάρχει και μια φωτογραφία εποχής όπου παρουσιάζει το υπνοδωμάτιό του με ράφια στους τοίχους όπου είχε τοποθετήσει αρκετά αντίγραφα Κυκλαδικών ειδωλίων. Του άρεσε να τα θαυμάζει πριν κοιμηθεί το βράδυ. Αυτή τη σκέψη, τον θαυμασμό και τη δημιουργία του μεγάλου Ιταλού καλλιτέχνη, φροντίζουμε με απλά λόγια να την μεταφέρουμε στα παιδιά. Φυσικά δεν είναι ακατόρθωτο, ούτε δύσκολο να καταλάβουν τα μικρά παιδιά αυτή την «αντιγραφή» του μεγάλου ζωγράφου. Η τέχνη της εποχής του χαλκού, (3η χιλ. π.Χ.) μεταφέρθηκε στα γυναικεία πορτραίτα του 19ου αι.

Συνόδευα, λοιπόν, το ζεύγος των Άγγλων προσπαθώντας να τους εξηγήσω αρχικά ότι αυτό το Μουσείο ιδρύθηκε για να προσφέρει στα παιδιά τη γνώση της ιστορίας μας και του κυκλαδικού πολιτισμού. Με άκουγαν με ιδιαίτερη προσοχή. Πλησιάσαμε το πανέμορφο κυκλαδικό ειδώλιο, την «κομψή Μητρότητα» όπως την λέμε και δίπλα ήταν η φωτογραφία έργου του μεγάλου Ιταλού ζωγράφου. Γυναικείο πορτραίτο φυσικά. Μόλις το είδε ο Άγγλος, ενθουσιασμένος πήρε κοντά του την σύζυγό του και πριν μιλήσω εγώ για να εξηγήσω της είπε: «κοίτα, αυτό που σου έλεγα, ένα πορτραίτο γυναικείο του Μοντιλιάνι δίπλα στο ειδώλιο, κοίτα πόσο μοιάζει ο λαιμός της γυναίκας του πίνακα με τον λαιμό της Κυκλαδίτισας». Η Αγγλίδα σύζυγος πλησίασε και παρακολουθούσε με ενδιαφέρον την… ξενάγηση του ανδρός της πάνω στην ομοιότητα των δύο έργων τέχνης. «Ξέρετε» μας είπε, «ο Μοντιλιάνι ήταν ερωτευμένος με τις προϊστορικές κυρίες των Κυκλάδων! Είχε γεμίσει το σπίτι του ειδώλια γιατί τα λάτρευε και του άρεσε να ζει μαζί τους…». Έμεινα άφωνη. Πως γνώριζε τόσα πολλά και ενδιαφέροντα ο Άγγλος κύριος και για τον Μοντιλιάνι και για τα ειδώλια. Τον ρώτησα αν είναι αρχαιολόγος. Όχι μου είπε. Απλά θαυμάζω τον Κυκλαδικό πολιτισμό. Ε, να μην καμαρώσω; Το επόμενο, επίσης εντυπωσιακό. Φύγαμε από τα ειδώλια και τους συνόδευσα στην προθήκη με τα κυκλαδικά εργαλεία που αρχικά ήταν από πέτρα, από κόκαλο, μετά από μέταλλο κ.α.

Τους έδειξα τον οψιανό της Μήλου, (μαύρη γυαλιστή παγωμένη λάβα από το ηφαίστειο) που ήταν και το πρώτο εργαλείο του αρχαίου Κυκλαδίτη, αλλά και μια μαύρη πέτρα από το ηφαίστειο της Σαντορίνης, θέλοντας να τους δείξω τη διαφορά ανάμεσα στα δύο πετρώματα. Και ο Άγγλος, πριν ολοκληρώσω, μου είπε: «Ε, βέβαια, ο οψιανός της Μήλου είναι λάβα 20.000 χρόνων ενώ της Σαντορίνης είναι μόλις 3.500 χρόνων…» Δεύτερη φορά που έμεινα άφωνη. Ήταν η στιγμή που η μικρή Μαριάννα είχε τελειώσει την ξενάγηση της στο Δήμαρχο και της ζήτησα να συνεχίσει εκείνη την ξενάγηση των Άγγλων, έτσι για να δουν ότι οι νέοι στο νησί μας γνωρίζουν την ιστορία μας. Χάρηκα που έφυγαν ευχαριστημένοι, αλλά το ωραιότερο όλων μου το είπε η Μαριάννα όταν τη ρώτησα τη γνώμη της για τον κύριο και την κυρία που ξενάγησε. «Μα, τι μου είπατε να τους ξεναγήσω. Όσα τους είπα τα ήξεραν και με το παραπάνω…».

Μακάρι κι εμείς οι ίδιοι να γνωρίζαμε το… «σπίτι μας» και την ιστορία του νησιού μας.