Έναρξη εργασιών του 5ου Διεθνούς Θερινού Πανεπιστημίου στη Σύρο με θέμα «Η γλώσσα του «άλλου» -Η ηθική της ετερότητας»

Μία συναρπαστική και ωφέλιμη εμπειρία για 80 φοιτητές

Με την ανάγνωση του χαιρετισμού του Πρύτανη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Τριαντάφυλλου Αλμπάνη, ξεκίνησαν χθες το πρωί οι εργασίες του 5ου Διεθνούς Θερινού Πανεπιστημίου στη Σύρο «Ελληνική Γλώσσα, Πολιτισμός και ΜΜΕ», το οποίο διεξάγεται στην ιστορική Έπαυλη Τσιροπινά, στην Ποσειδωνία.

Η Ακαδημαϊκή Διευθύντρια του Θερινού Πανεπιστημίου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κ. Νικολέττα Τσιτσανούδη – Μαλλίδη καλωσόρισε τους συμμετέχοντες από τη σκάλα της μοναδικής Έπαυλης, κάνοντας αναφορά στις μεγάλες ιστορικές στιγμές, στις οποίες άντεξε αυτό το εμβληματικό κτήριο: πόλεμο, Κατοχή, επιστράτευση.

Το πρόγραμμα διοργανώθηκε από το Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, σε συνεργασία με το Instituto De Letras του Rio De Janeiro University και τη συμμετοχή του Euro-American Women’s Council.

Για τρίτη χρονιά, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Προκόπιος Παυλόπουλος θέτει υπό την αιγίδα του το Διεθνές Θερινό Πανεπιστήμιο, γεγονός που αποτελεί μεγίστη τιμή και αναγνώριση τόσο για τον συγκεκριμένο θεσμό όσο και για το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

Η δράση θεσμοποιείται στις Κυκλάδες, με την υποστήριξη του κ. Γιάννη Μαμάη, ο οποίος ανέλαβε και φέτος αφιλοκερδώς καθήκοντα Ειδικού Συμβούλου του προγράμματος.

Ανάδειξη πρωτότυπων και νεωτερικών ζητημάτων

Πρόκειται για μία ακαδημαϊκή δράση πολύ υψηλών προδιαγραφών, η οποία διακρίνεται για την άρτια οργάνωσή της, τις διεθνείς συνεργασίες και συνέργειες, την εξωστρέφειά, αλλά και για το γεγονός ότι αναδεικνύει πρωτότυπα και νεωτερικά ζητήματα, όπως αυτά της λογοκρισίας και των ορίων του επιτρεπτού λόγου, της σχέσης της αρχαιοελληνικής γραμματείας με τη δημοσιογραφία, της έννοιας της εξουσίας και της χειραγώγησης σε κλασικά κείμενα, αλλά και του λάθους στη γλώσσα και την επικοινωνία.

Αυτό το καλοκαίρι, το Θερινό Πανεπιστήμιο «Ελληνική Γλώσσα, Πολιτισμός και ΜΜΕ» επικεντρώνεται στο εξαιρετικά επίκαιρο θέμα της γλώσσας του «άλλου» και της σημασίας της ετερότητας, συμβάλλοντας ουσιαστικά σε έναν δημόσιο διάλογο, ο οποίος μόνον χρήσιμος μπορεί να αποβεί για τις διαρκώς εξελισσόμενες σύγχρονες κοινωνίες.

Η δράση υλοποιείται με τη συνεργασία του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης και την υποστήριξη της Ιεράς Μητρόπολης Σύρου. Αξίζει να τονιστεί ότι φέτος οι εργασίες του Θερινού Πανεπιστημίου είναι αφιερωμένες στη μνήμη του Συριανού εναερίτη της ΔΕΗ, Γιάννη Βαμβακάρη, ο οποίος έχασε τη ζωή του εν ώρα καθήκοντος και λίγο μετά τη λήξη του Θερινού Πανεπιστημίου, όπου φοιτούσε κατά την προηγούμενη χρονιά.

Στο φετινό πρόγραμμα, που ολοκληρώνεται τη Δευτέρα 15 Ιουλίου, συμμετέχουν συνολικά 80 φοιτητές και 40 ομιλητές.

Εννοιολογικές μεταφορές και διχοτομικός λόγος για τους πρόσφυγες στα ΜΜΕ

Η πρώτη ημέρα εργασιών κύλησε με εισηγήσεις, οι οποίες αφορούσαν στην αποτύπωση του προσφυγικού ζητήματος στα μέσα ενημέρωσης, αλλά και στο γλωσσικό τοπίο και στο πώς αυτό επηρεάζεται από το προσφυγικό.

Ειδικότερα, η Αντιπρύτανης του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, Ζωή Γαβριηλίδου παρουσίασε τις εννοιολογικές μεταφορές που αναδύονται στον δημόσιο λόγο για τους πρόσφυγες, καθώς και τον τρόπο που αυτές χρησιμοποιούνται από ΜΜΕ προκειμένου να κατασκευάσουν διαφορετικά σενάρια για την προσφυγική κρίση, τις περισσότερες φορές διχοτομικά. Η εισήγησή της εστίασε σε διαφορές που ανακύπτουν στις αναπαραστάσεις των προσφύγων σε ελληνικά και ξένα ΜΜΕ και πώς αυτές διαφοροποιούνται ανάλογα με τον πολιτικό προσανατολισμό των Μέσων. Τέλος, αναδείχθηκε το πώς διαφορετικά μεταφορικά σενάρια αρθρώνουν διαφορετικό λόγο σχετικά με την προσφυγική κρίση, τα οποία είναι δυνατόν να χειραγωγήσουν τους αναγνώστες, καθώς δίνουν έμφαση σε ορισμένες όψεις της λεγόμενης «κρίσης», αποκρύπτοντας παράλληλα άλλες σημαντικές.

Ετερότητα στο σχολικό περιβάλλον και διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας

Εισηγήσεις έγιναν και για το περιβάλλον της ετερότητας στα ελληνικά σχολεία και κατατέθηκαν προτάσεις διδασκαλίας των γλωσσικών μαθημάτων, οι οποίες λαμβάνουν υπόψη τους την παρουσία των προσφύγων.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Ναπολέων Μήτσης, σημείωσε ότι ο εκσυγχρονισμός του εκπαιδευτικού συστήματος, κατά τρόπο που να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις ενός πολυπολιτισμικού μαθητικού κοινού, επιβάλλει την εφαρμογή μιας σειράς νέων παιδαγωγικών αρχών, οι οποίες, αξιοποιώντας τα πορίσματα της εφαρμοσμένης γλωσσολογίας και της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης, οφείλουν να οδηγούν στον σεβασμό της ετερότητας με την κατάλληλη εκμετάλλευση και την ανάδειξη του γλωσσικού, μορφωτικού και πολιτισμικού κεφαλαίου που διαθέτουν οι αλλοδαποί μαθητές.

Αίσθηση προκάλεσε επίσης η εισήγηση της Διευθύντριας Δημιουργικού Σχεδιασμού της Γενικής Διεύθυνσης Ραδιοφωνίας ΕΡΤ Ειρήνης Γιανναρά, η οποία μίλησε για τον διχαστικό και ρατσιστικό λόγο στα σύγχρονα μέσα ενημέρωσης.

Το πρόγραμμα θα συνεχιστεί σήμερα με πολύ σημαντικές προσωπικότητες ως εισηγητές, όπως ο γνωστός ηθοποιός και σκηνοθέτης Γιώργος Κιμούλης, ο Καθηγητής του Χάρβαρντ Nicolas Prevelakis, η Λέκτορας στο Stanford University Έλενα Παναρίτη.

Η κ. Τσιτσανούδη ευχαρίστησε θερμότατα τη Διευθύντρια σύνταξης της «Κοινής Γνώμης» Τέτα Βαρλάμη, υπεύθυνη του πολιτιστικού προγράμματος στη Σύρο για δεύτερη χρονιά και διαβεβαίωσε τους συμμετέχοντες για την άρτια προετοιμασία αλλά και τις πολύ υψηλού επιπέδου πολιτιστικές εκδηλώσεις, οι οποίες τους περιμένουν.

«Κάθε χρόνο θέτουμε τον πήχη υψηλότερα»

Αναφερόμενη στην πορεία του θεσμού, που χρόνο με το χρόνο εξελίσσεται, η Ακαδημαϊκή Διευθύντρια του Θερινού Πανεπιστημίου κ. Τσιτσανίδου δήλωσε: «Δεν θα είχε νόημα αν επαναλαμβάναμε τον εαυτό μας. Νόημα έχει όταν κάθε επόμενη δράση επιχειρεί να θέσει τον πήχη υψηλότερα. Όταν μάλιστα βρισκόμαστε, στη Σύρο και οι συνεργάτες μας, όπως η κ. Βαρλάμη και το επιτελείο της δίνουν τον καλύτερό τους εαυτό».