Τήνος: Ολοκληρώθηκε με επιτυχία η πρώτη φάση του έργου τοίχος/toichos

Η πρώτη φαση του έργου τοίχος/toichos  έκλεισε με μεγάλη επιτυχία με την υπέροχη ομαδική έκθεση με τον τίτλο Xenolithia - Ξενολιθιά , την Κυριακή και Δευτέρα 11 - 12 Μαϊου όπου οι συμμετέχοντες αρχιτεκτόνες / σχεδιαστες: Marlon Bagnou Beido, Ophélie Dozat, Mathias Palazzi, Côme Rolin, Olivier Thomas, Anna Saint Pierre, παρουσιάσαν στο κοινό της Τήνου τις προσωρινες τους δημιουργίες - εγκαταστάσεις εμπνευσμένες από την πλούσια ιστορία & πολιτιστική κληρονομιά του νησιού. . Τα έργα αυτά δημιουργήθηκαν με τη συμβολή των φοιτητών της Ανωτέρας Σχολής Καλών Τεχνών Πανόρμου Τήνου, Στέλλα Μαυρίδου, William Courtney, Λαμπρινός Μπολιάκης, Ιωάννα Ιωαννίδη, Αλίς Παπαζαφειρίου. Τοπικά  παραδοσιακα υλικα και τεχνικες συνδιαλέγονται με την σύγχρονη δόμηση, τα ακίνητα και την «ξένη» μάτια. Κατά τη διάρκεια των εγκαινίων οι σχεδιαστές / αρχιτέκτονες ήταν παρόντες..

Το έργο τοίχος/toichos είναι ένα φιλόδοξο πρόγραμμα από τη ΝΩΜΩ ΑμΚε, που ξεκίνησε με την τριάντα ημερών φιλοξενία έξι Γάλλων αρχιτεκτόνων - σχεδιαστών,  Marlon Bagnou Beido, Ophélie Dozat, Mathias Palazzi, Côme Rolin, Olivier Thomas, Anna Saint Pierre, στην Τήνο 14 Απριλίου με 14 Μαϊου. Σκοπός του η διερεύνηση της πλούσιας Τηνιακής πολιτιστικής κληρονομιάς και συγκεκριμένα η ανάδειξη της παραδοσιακής τέχνης της ξερολιθιάς και η μελέτη της σημασίας της για τη σύγχρονη αρχιτεκτονική και τις σύγχρονες μεθόδους δόμησης. To έργο θα ολοκληρωθεί μέσα από την έκθεση σε Αθήνα και Παρίσι & την έκδοση συλλογικου τόμου ως το τέλος του χρόνου.

Το έργο τοίχος / toichos είναι εμπνευσμένο από τις παραδοσιακές τέχνες και κυρίως την ξερολιθιά, μια τεχνική που έχει επιβιώσει ανά τους αιώνες και έχει δώσει στην Τήνο το χαρακτηρισμό "χειροποίητο"νησί.  Με τον όρο «τέχνη της ξερολιθιάς» εννοούμε την κατασκευή κτισμάτων με λίθους χωρίς κανένα συνδετικό υλικό (εν ξηρώ). Οι ξερολιθικές κατασκευές, είναι άλλοτε έντονα ορατές, όπως εκτεταμένα εντυπωσιακά σύνολα ταρατσωτών καλλιεργειών, και άλλοτε διακριτικές και ταπεινές, όπως τα κτίσματα γεωργοκτηνοτροφικής χρήσης. Ωστόσο, είναι πάντα καλαίσθητες και φιλικές προς το περιβάλλον. Η ξερολιθιά συνδέεται με έθιμα και πρακτικές που σχετίζονται με την παραδοσιακή οργάνωση του χώρου, καθώς και με τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του τόπου.Οι ξερολιθικές κατασκευές συνδέονται άμεσα με τη γνώση των πετρωμάτων και των φυσικών υλικών, και γενικά με τη γνώση του περιβάλλοντος χώρου. Οι κατασκευες αυτές έχουν πολλά ονόματα, σκάλες στην Τήνο,  αιμασιές στην Άνδρο, σέτια και ποδόμες στη Λέσβο, αρμάκες στην Κεφαλονιά, δέσες στην Ήπειρο, αστάδια ή βασταοί και τάβλες στη Νίσυρο, δαμάκια και λούροι στους Λειψούς, βασταοί και λουριά στη Β. Κάρπαθο και στην Κάσο (από το υπό έκδοση βιβλίο της Θεοδώρας Πετανίδου Αναβαθμίδες του Αιγαίου).. 

Η ιδέα για το έργο τοίχος προέκυψε κατά τη διάρκεια της πρώτης επίσκεψης του σχεδιαστή Mathias Palazzi στην Τήνο, ως συμμετέχοντα στο πρόγραμμα φιλοξενίας "The inherited earth" που διοργάνωσε η ΝΩΜΩ ΑμΚε. Ηταν  μια ευκαιρία για να ξεκινήσει η έρευνα και να τεθούν ερωτήματα σχετικά με τις ξερολιθικές κατασκευες που γεμίζουν το τοπίο της Τήνου. Η συμβολή της ξερολιθιάς στην οργάνωση και τη συγκρότηση τοπίων και ταυτοτήτων υπογραμμίζεται σε διεθνές επίπεδο όλο και περισσότερο. Οι δυνατότητες για αναστηλώσεις και νέες κατασκευές αυξάνονται, ενώ η ζήτηση για τέτοιες κατασκευές επεκτείνεται σε νέους τομείς δραστηριοτήτων και επιστημονικών πεδίων (πρωτογενής παραγωγή, προστασία περιβάλλοντος, πολιτισμικός και οικολογικός τουρισμός κ.ά.) που κινούνται στο μεταίχμιο παράδοσης και νεωτερισμού, τεχνικής και καλλιτεχνίας. Σε αυτό το πλαίσιο, τέθηκαν οι βάσεις για την οργάνωση του διεπιστημονικού / καλλιτεχνικού έργου τοίχος / toichos & ανατέθηκε στον σχεδιαστή η δημιουργία της  εξαμελούς ομάδας Γάλλων αρχιτεκτόνων/σχεδιαστών, Marlon Bagnou Beido, Ophélie Dozat, Mathias Palazzi, Côme Rolin, Olivier Thomas, Anna Saint Pierre, που συμμετείχαν σε αυτό.

Αφού προτάθηκε η ιδέα για πρώτη φορά στην πρόσκληση υποβολής σχεδίων «Culture Moves Europe», και εγκρίθηκε η επιχορήγηση η οποία επέτρεψε την εξασφάλιση τουλάχιστον ενός ελάχιστου επιπέδου χρηματοδότησης για το έργο, έγινε απεύθυνση στο Γαλλικό Ινστιτούτο στην Αθήνα, το οποίο, δήλωσε πρόθυμο να υποστηρίξει το έργο. Μέσα από αυτές τις δύο επιτυχίες και με την στήριξη του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθήνας έγινε αίτηση στο Γαλλικό Ινστιτούτο Γαλλίας το οποίο και χρηματοδότησε το εγχείρημα μέσα από το πρόγραμμα "Export".

Η λογική της επαφής με επιστημονικά πεδία και ερευνητικό έργο έγινε μέσα από την διαδικασία του mentoring η οποία θεωρήθηκε η πιο συμβατή με  την ιδιαιτερότητα του έργου, του τόπου, του αγροτικού τοπίου κλπ. Επιλέχθηκε λοιπόν μία ευρεία ομάδα μεντόρων: γεωλόγων, αρχιτεκτόνων, εθνογράφων, τεχνιτών, εκπαιδευτών, εικαστικών, αρχαιολόγων, οικονομολόγων. Η Αλεξάνδρα Γρυπαρη - εικαστικός & Σοφία Ζήσιμου - αναλύτρια,  ιδρυτικά μέλη της ΝΩΜΩ, η Μαρία Βιδάλη - Αρχιτέκτονας - Ερευνήτρια, ο Ιωάννης Μπαζιωτης - Γεωλόγος, η Αλις Παπαζαφεριου - υπεύθυνη παραγωγης ομάδα έργου τοίχος, η Jessica Siemens - συντονισμό παραγωγής έργου τοίχος, η Μαρία Βιδάλη του Φραγκίσκου - Αρχιτέκτονας, η Σοφία Ανδριώτη - Αρχαιολόγος, ο Μιχάλης Κεφαλλονίτης - τεχνίτης, ο Αντώνης Λειβαδάρης - τεχνίτης, ο Arturo Kodra - τεχνίτης. Για την υλοποίηση του έργου συνεργάστηκε το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Σε τοπικό επίπεδο συνεργάστηκαν η Ανωτέρα Σχολής Καλών Τεχνών Πανόρμου Τήνου, ο Σύλλογος Γυναικών Τήνου, η Κοινότητα Πανόρμου Τήνου. Η ομάδα των επιστημονικών συνεργατών θα συμμετέχει φυσικά και στην οργάνωση και το υλικό για τον συλλογικό τόμο του έργου.