Σινεπιλογές

10 ταινίες με άρωμα καλοκαιριού (Α΄ ΜΕΡΟΣ)

Αυτή η λίστα των αγαπημένων καλοκαιρινών ταινιών δεν αξιώνει να είναι οριστική: οι θερινές ταινίες είναι σαν τις καλοκαιρινές διακοπές, όλοι έχουν τις προτιμήσεις τους. Αλλά αυτές είναι μερικές εξαιρετικές ταινίες που μας κάνουν να νοιώθουμε το λαμπρό φως, την θαλασσινή αύρα, τις μακριές μέρες, τις νυκτερινές βραδιές, το αίσθημα της ελευθερίας και της χαλαρότητας.

1.Γυμνοί στον ήλιο/ Plein soleil (1960)του René Clément

Ο Γάλλος σκηνοθέτης René Clément ήταν ο πρώτος που προσάρμοσε το μυθιστόρημα ,του 1955, της Patricia Highsmith «Ο ταλαντούχος κύριος Ripley» με τους  Alain Delon και τον Maurice Ronet στους ρόλους των Ripley και Greenleaf αντίστοιχα. Γυρισμένο τη δεκαετία του 60 στην Ιταλία, πέρα από ένα έγχρωμο, γαλλικής κοπής, φιλμ νουάρ είναι ταυτόχρονα και η καταγραφή μιας εποχής και των κοινωνικών συμπεριφορών που ολοένα επηρεάζονται  από τον αμερικάνικο τρόπο ζωής. Ο πατέρας του πλούσιου Greenleaf αναθέτει στον Ripley να φέρει πίσω στην Αμερική τον γιο του, που  βρίσκεται σε μόνιμες διακοπές στην Ευρώπη. Αλλά η αυξανόμενη εμπλοκή του Ripley με τον πλούσιο φίλο του μετατρέπεται σε δολοφονική και η φίλη του Greenleaf, Marge (Marie Laforêt), περιπλέκεται σε μια ιστορία απάτης και απελπισίας.

Ο Delon είναι σατανικά  γοητευτικός και κλέβει εύκολα τις εντυπώσεις .Ο Clément αλλάζει το τέλος, ώστε να είναι πιο πεσιμιστικό από την εκδοχή της Highsmith, αλλά καταφέρνει να κάνει την ταινία εκθαμβωτική στην επιφάνεια αλλά κατά βάθος και παράξενη και απειλητική. Οι λαμπρές, ανησυχητικές εικόνες πλημμυρίζονται από τις υπέροχες μελωδίες του Nino Rota.

2.Ο ταλαντούχος κύριος Ρίπλευ/ The Talented Mr Ripley (1999)του Anthony Minghella

Η εκδοχή του Anthony Minghella  στο ίδιο ομώνυμο μυθιστόρημα της Highsmith υπολείπεται του αριστουργήματος του Clément, αλλά είναι μια εξίσου συναρπαστική ταινία .Παραμένει πιο πιστή στο βιβλίο και διαθέτει κορυφαίες ερμηνευτικές επιδόσεις από τους Matt Damon, Jude Law και  Gwyneth Paltrow. Ο Minghella δεν υιοθετεί το σκοτεινό ύφος των φιλμ νουάρ αλλά εικονογραφεί με καλλιέπεια την ειδυλλιακή Ιταλία και την παραδεισένια ζωή των πλούσιων νέων Αμερικανών .

Στην κριτική του ο Γ. Μπακογιαννόπουλος  επισημαίνει ότι ο Minghella κρατά αναλλοίωτο τον θεματικό πυρήνα του βιβλίου: «την επιθυμία του φτωχού και ασήμαντου να γίνει αποδεκτός και αγαπητός από τον κύκλο των πλουσίων και ευτυχισμένων, να απολαύσει τη ζωή, αλλά και τον έρωτα, να ενωθεί με τον ωραίο φίλο, να ταυτιστεί μαζί του, να τον υποκαταστήσει τελικά, έστω κι αν περάσει από την φρίκη του φόνου».

3.Καλοκαίρι με τη Μόνικα /Summer With Monika(1953) του Ingmar Bergman

Ο Χάρι και η Μόνικα γνωρίζονται σε ένα μπαρ και πηγαίνουν μαζί στον κινηματογράφο. Εκείνη ονειρεύεται να αποδράσει από τη μιζέρια του σπιτιού της και τον μέθυσο πατέρα της. Τα δύο νεαρά παιδιά αποφασίζουν να αφήσουν πίσω τις θλιβερές ζωές τους και παίρνουν μια βάρκα για να περάσουν κάποιες ρομαντικές βραδιές κάτω από τα αστέρια. Σύντομα όμως η ευδαιμονία τους αρχίζει να ραγίζει όταν ξεμένουν από φαγητό και αναγκάζονται να γυρίσουν στο εχθρικό περιβάλλον των σπιτιών τους.

Ταινία – σταθμός στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου, που στην ουσία άνοιξε το δρόμο για τη διεθνή καταξίωση του Μπέργκμαν αν και επικρίθηκε δριμύτατα για την τολμηρότητα των σκηνών της. Με μια σύντηξη ρεαλισμού και λυρισμού, ο Μπέργκμαν καταγράφει το πέρασμα από την ανεμελιά της εφηβείας στη σκληρή πραγματικότητα της οικογενειακής ζωής. Αφήνει τους πρωταγωνιστές να κάνουν την επανάσταση τους, τους ενώνει με τη φύση και αμέσως μετά τους αφήνει μετέωρους και απροστάτευτους να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Σε ένα  πλάνο ανθολογίας η υπέροχη Χάριετ Άντερσον κλείνει το μάτι στους θεατές κοιτώντας κατάματα την κάμερα.

4.Ο κολυμβητής/The Swimmer (1968) του Frank Perry

Ο Ned Merrill (Burt Lancaster) είναι φαινομενικά αξιοζήλευτος. Ξαφνικά ένα ηλιόλουστο πρωινό εμφανίζεται, στην πισίνα ενός παλιού φίλου του φορώντας μόνο το μαγιό του. Πέφτει στην πισίνα κολυμπώντας σαν αληθινός πρωταθλητής και στη συνέχεια ανακοινώνει στους έκπληκτους φίλους του την πρόθεση του να κολυμπήσει στις πισίνες όλων των γνωστών στη διάρκεια της μέρας του καθ’ οδόν προς το σπίτι του που είναι πέρα από έναν λόφο. Κατά μήκος της διαδρομής του, συναντιέται με διαφορετικούς ανθρώπους από το παρελθόν του, προσπαθώντας φορτικά αλλά αποτυχημένα να επανασυνδεθεί μαζί τους.

Ποιο είναι τελικά το μυστικό του «Κολυμβητή»; Τι υπερκόσμιο κρύβει αυτό το αινιγματικό, ποιητικό και ανησυχητικό φιλμ  που έχει την ιδιότητα να  κολλάει στη μνήμη του θεατή μια για πάντα; Μήπως είναι μια καλειδοσκοπική μελέτη για το πώς βλέπουμε τους εαυτούς μας, σε σχέση με τον τρόπο που μας βλέπουν οι άλλοι; Μήπως είναι μια  γριφώδης, αλλά συμπονετική αλληγορία για την λάμψη της νιότης και το έρεβος των γηρατειών; Μήπως απεικονίζει ένα αρχικά γλυκό όνειρο που εξελίσσεται σε τρομακτικό εφιάλτη; Μήπως είναι ο απολογισμός  ζωής ενός άντρα  που τον κυριεύει το ρίγος του θανάτου; Και όταν ο θεατής αυτού του σπάνιου αριστουργήματος μιλά για τον «Κολυμβητή» άραγε θα μιλήσει και για τον εαυτό του;

5.Η πράσινη αχτίδα/Le rayon vert(1986) του Εric Rohmer

H πράσινη ακτίνα είναι ένα σπάνιο οπτικό φαινόμενο κατά το οποίο διακρίνεται στον ορίζοντα μια πράσινη αναλαμπή όταν και το τελευταίο τμήμα του ήλιου βυθιστεί κάτω από το νερό. Στην Ντελφίν ( Marie Rivière ) απομένουν ακόμη δύο εβδομάδες καλοκαιρινών διακοπών αλλά τα σχέδια της πέφτουν συνεχώς στο κενό. Βρίσκεται σε μια συνεχή νευρωτική κίνηση . Αποφασίζει να φύγει τρεις μέρες στη Νορμανδία, αλλά το  ταξίδι καταλήγει σε αποτυχία. Μόλις επιστρέφει στο Παρίσι, ξαναφεύγει… για μια μέρα. Κι ύστερα άλλη μια απόδραση στο Μπιαρίτζ όπου μια φίλη της παραχωρεί το διαμέρισμά της. Ξοδεύει τις μέρες της αφηρημένα, θαρρείς χωρίς πυξίδα, από τον ένα προορισμό στον άλλο, αδυνατώντας τελικά να βρει την απροσδιόριστη ικανοποίηση που αναζητά. Άραγε θα συναντήσει τον άντρα που κρυφά μέσα της περιμένει;

Ο Ρομέρ χαρτογραφεί με χάρη, τρυφερότητα και μελαγχολία τις περιπλανήσεις της στις γραφικές  Γαλλικές ακτές .Την καταγράφει με συμπάθεια και συγκίνηση όταν αυτή κοιτάζει στον ορίζοντα για να βρει μια σχεδόν κοσμική σωτηρία με τη μορφή της ομώνυμης «πράσινης ακτίνας», που θα την λυτρώσει από την μοναξιά της.