Το γλυπτό που ένωσε και "μόρφωσε" τους Συριανούς

Η έκθεση του Κώστα Βαρώτσου στη Σύρο με τίτλο «Διαστρωματώσεις», παρότι δεν έχει ξεκινήσει ακόμα, κρίνεται ήδη επιτυχημένη, καθώς κατάφερε κάτι πολύ σημαντικό και ταυτόχρονα δύσκολο για τα δεδομένα του νησιού: να αποτελέσει «γέφυρα» μεταξύ των κατοίκων, που για πρώτη φορά, μετά από χρόνια, συμφώνησαν στο ότι τους αρέσει κάτι.

Οι περιβόητοι κύκλοι του κορυφαίου Έλληνα γλύπτη στο λιμάνι της Ερμούπολης έτυχαν θερμής αποδοχής από το σύνολο των πολιτών, κάτι που θα έπρεπε να καταχωρηθεί στο Βιβλίο Γκίνες, διότι ενδέχεται να μην το ξαναζήσουμε έως ότου αποχαιρετίσουμε τον μάταιο τούτο κόσμο. Το καλαίσθητο γλυπτό από γυαλί και μέταλλο, που από την πρώτη κιόλας στιγμή που τοποθετήθηκε σε περίοπτη θέση στην παραλιακή ζώνη, έγινε θέμα συζήτησης και viral στον διαδικτυακό κόσμο, είναι ένα από τα ελάχιστα έργα - αν όχι το μοναδικό, το οποίο δεν «πετροβολήθηκε» από κανέναν.

Δεδομένου, ότι στο πρόσφατο παρελθόν, σημαντικές αλλαγές στο «μέτωπο» της πόλης, όπως η δημιουργία νησίδων στην πλατεία Ηρώων και η ανάπλαση της παραλίας της Ερμούπολης προκάλεσαν «θύελλες» αντιδράσεων και δίχασαν κυριολεκτικά τους δημότες, οι διθυραμβικές κριτικές που απέσπασε ένα ξένο και δανεικό -προς το παρόν- έργο, θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν και ως «θαύμα». Το αξιοσημείωτο δε είναι ότι, το συγκεκριμένο «θαύμα» δεν προήλθε από κάποια τεχνική μελέτη ή ένα πολυσυζητημένο σχέδιο που έπρεπε να περάσει από τον Άννα στον Καϊάφα για να φτάσει στο στάδιο της υλοποίησης, αλλά είναι «καρπός» πολιτισμού.

Το έκθεμα του διεθνώς αναγνωρισμένου γλύπτη δεν μαγνήτισε μόνο τα βλέμματα των περαστικών και όσων παθαίνουν τενοντίτιδα από τα συνεχή like στο facebook, αλλά έφερε και πολύ κόσμο στο δρόμο της τέχνης, που μέχρι πρότινος δεν είχαν την παραμικρή ιδέα και σήμερα προφέρουν το όνομα του Κώστα Βαρώτσου με τέτοια φυσικότητα, σαν να μιλούν για τον Σάκη Ρουβά. Συνεπώς, μ’ ένα σμπάρο δυο τρυγόνια. Με τις «Διαστρωματώσεις», οι Συριανοί απέκτησαν μία φωνή (παραδόξως μελωδική) και συγχρόνως εμπλούτισαν τις όποιες καλλιτεχνικές γνώσεις τους.

Κι επειδή η ιστορική αυτή στιγμή κινδυνεύει να ξεθωριάσει στο πέρασμα του χρόνου, κοινή εκτίμηση όλων είναι ότι θα έπρεπε να ενεργήσουμε καταλλήλως, ώστε να τη θυμόμαστε για πάντα και να τη διδαχθούν μελλοντικά τα παιδιά και τα εγγόνια μας. Άποψη, η οποία κρύβεται πίσω από τη φράση «γιατί δεν κρατάμε το έργο στη Σύρο;». Ερώτημα, που επαναλαμβάνεται κάθε φορά και από διαφορετικό στόμα. Επομένως, το κοινό είναι θετικό στην παραμονή του συγκεκριμένου γλυπτού, αναγνωρίζοντας ότι αυτό ομορφαίνει ακόμα περισσότερο το νησί, αναδεικνύοντας με τον καλύτερο τρόπο το φυσικό τοπίο, που το περιβάλλει.

«Τώρα αρχίζουν τα δύσκολα», όπως λέει και ο Σάκης, καθώς για να περάσουμε από τη θεωρία στην πράξη, αναζητούνται οι κατάλληλες λύσεις. Το έργο, για να παραμείνει στη θέση του, θα πρέπει να αγοραστεί. Κατά πόσο είναι εφικτή η διάθεση ενός -υψηλού για τους μεν, λογικού για τους δε- χρηματικού ποσού αποκλειστικά για τον συγκεκριμένο σκοπό; Είμαστε σίγουροι, ότι για λόγους αντιπολίτευσης δεν θα βρεθεί κάποιος να βάλει χέρι στα όργανα της τοπικής αυτοδιοίκησης που πιθανόν να εκφράσουν ανάλογο ενδιαφέρον, με τον ισχυρισμό ότι πετάνε χρήματα των δημοτών για να αγοράσουν έργα τέχνης; Και γιατί να μην αποφασίσουν οι ίδιοι οι δημότες πού θα αξιοποιήσουν τα χρήματά τους;

Μία πρόταση λοιπόν, που θα μπορούσε να προλάβει τα κακοπροαίρετα στόματα είναι το άνοιγμα ενός τραπεζικού λογαριασμού, στον οποίο ο καθένας θα μπορούσε να καταθέσει, έστω ένα ευρώ, για την αγορά ενός γλυπτού που κατά την προσωπική κρίση του, καλλωπίζει και αναβαθμίζει αισθητικά το νησί του. Στην περίπτωση μάλιστα που το συγκεντρωθέν ποσό ξεπερνά την τιμή που έχει υποδείξει ο καλλιτέχνης, το περίσσευμα θα μπορούσε κάλλιστα να διατεθεί για κάποιον κοινωνικό σκοπό με την υπογραφή των δημοτών της Σύρου. Έτσι, η τοπική κοινωνία θα έχει συμβάλει στην ικανοποίηση ενός κοινού αιτήματος, χωρίς απαραίτητα να έχει χτυπήσει την «πόρτα» των ευεργετών και μεγάλων χορηγών του νησιού, που πρόθυμα και γενναιόδωρα υποστηρίζουν κάθε αξιόλογη πρωτοβουλία, πρωτίστως στο κομμάτι του πολιτισμού. Επιπλέον, με τον τρόπο αυτό θα έχει αναπτυχθεί ευκολότερα στους δημότες το αίσθημα της προστασίας και διαφύλαξης του έργου.

Κι επειδή ακούγεται ότι, λόγω της γραφειοκρατίας, ένα τέτοιο εγχείρημα είναι δύσκολο έως και ακατόρθωτο, να θυμίσουμε ότι, η έκθεση του κ. Βαρώτσου στη Σύρο θα διαρκέσει έως 31 Ιουλίου. Χρόνος υπάρχει, όπως και θέληση.