Δημήτρης Σιδερής

Μικροί και Μεγάλοι

"Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό". Γνωστό και αυτονόητο. Ισχύει βέβαια και στην πολιτική. Τα μεγαλύτερα, και γι΄ αυτό συνήθως ισχυρότερα, κράτη απορροφούν τα μικρότερα. Από την αρχαιότητα ως σήμερα. Δεν το πετυχαίνουν πάντοτε. Οι Πέρσες στην αρχαιότητα, που είχαν καταλάβει τεράστια έκταση στην...

Τρελές Ιδέες

Οι άνθρωποι συμπεριφερόμαστε πειθαρχώντας στου κοινωνικούς νόμους. Με κάποια αμαρτήματα βέβαια που η κοινωνία τα χειρίζεται κατάλληλα. Οι κοινωνικοί νόμοι στηρίζονται πάνω στους ψυχολογικούς νόμους, όπως είναι τα ποικίλα "θέλω" του καθενός. Αυτοί με τη σειρά τους είναι εκδηλώσεις των...

Χορηγοί

Αρκετές φορές τα πολιτιστικά προϊόντα μπορεί να είναι αντικείμενα χειροπιαστά που μπορούν να πουληθούν εξασφαλίζοντας τη δίκαιη αμοιβή του δημιουργού τους. Όμως η δημιουργία ξεκινά μέσα στο νου κάποιου. Για να μεταφρασθεί σε υλικό σώμα, θα περάσει από πολλές διαδικασίες και αυτοί οι διάμεσοι...

Να δίνεις χωρίς να θυμάσαι

«Να δίνεις χωρίς να θυμάσαι και να παίρνεις χωρίς να ξεχνάς». Το είδα γραμμένο στο Facebook από τη Γιώτα και θυμήθηκα διάφορα περιστατικά. Ασκούσα την Ιατρική σε ένα νοσοκομείο στη Βόρειο Αγγλία, όταν ήλθε στα ιατρεία ένας Έλληνας ναυτικός. Τον περιποιήθηκα ιατρικά όπως μπορούσα κι ύστερα τον...

Έγκλημα και Τιμωρία

Η μετάπτωση της ανθρώπινης αγέλης σε κοινωνία έγινε όταν οι άνθρωποι άρχισαν, αντί να συλλέγουν την τροφή τους, να την παράγουν. Αυτή η εξέλιξη απαιτούσε σοβαρούς περιορισμούς στην ικανοποίηση τόσο των σιτιστικών όσο και των γενετήσιων αναγκών. Οι περιορισμοί έπρεπε να επιβάλλονται με κάποιον...

Παραλογισμοί

Αναρωτιέμαι τι προηγείται, η δημιουργία μιας πίστης που εξηγεί τι παρατηρούμε ή κάποιες εντυπώσεις που την προκαλούν; Θα πω μερικά παραδείγματα, για να εξηγήσω τι εννοώ. Σ΄ ένα χωριό της Ηπείρου κάποιος μου εξομολογήθηκε ότι η μητέρα του δεν είχε κάνει ποτέ λουτρό στη ζωή της. Για να μη φύγει το...

Λαός, Κυβέρνηση και Τεχνοκράτες

Σε μια ευνομούμενη πολιτεία οι ενέργειες των πολιτών της είναι τέτοιες που να προάγουν την ευδαιμονία τους. Κάθε πολίτης είναι ελεύθερος να κάνει ό,τι θέλει, εφόσον το μπορεί. Την εξασφάλιση της ελευθερίας του του την εξασφαλίζει η κυβέρνηση. Το τι μπορεί αναλύεται στο τι δύναται, που...

Καλύτερα ή χειρότερα;

Αφορμήθηκα από τα σχόλια κάποιου για την εξέλιξη της γλώσσας. Διαπιστώνει με τη λογική ότι η γλώσσα μας διαρκώς εκφυλίζεται. Είναι έτσι;

Καθημερινά διαπιστώνομε, ακόμη και επίσημες εκπομπές και έγγραφα, το πλήθος των λαθών γραμματικών και συντακτικών που γίνονται στην ομιλία μας. Ε, όχι,...

Γέρος

Είμαι γέρος. Δεν είμαι συνηθισμένος στο σύγχρονο τρόπο ζωής. Βιολογικά μου είναι δύσκολο να αναπτύσσω εξαρτημένα αντανακλαστικά, δηλαδή να μαθαίνω. Αναρωτιέμαι, ωστόσο, πόσοι από τους νέους, τους ενεργούς πολιτικά και επαγγελματικά πολίτες, είναι ικανοποιητικά συνηθισμένοι στο σύγχρονο τρόπο...

Η ιστορία επαναλαμβάνεται (;)

Έτυχε να παρακολουθήσω στο ραδιόφωνο (Κυριακή, 9.00 π.μ., SKAI 100.3) μια από μια σειρά εκπομπών με ιστορικό περιεχόμενο. Πρώτη εντύπωση λοιπόν: Επί 6 χρόνια όταν ήμουν μαθητής στο τότε γυμνάσιο κάναμε μάθημα ιστορίας. Διδασκόμαστε περί τις 30-100 σελίδες από τις περίπου 250 των βιβλίων μας. Δεν...

Δαμοκλής

Ο Δαμοκλής, λέει ένα ανέκδοτο της εποχής, ήταν ένας δούλος αυλοκόλακας του Διονυσίου, τυράννου των Συρακουσών. Ο σοφός τύραννος του πρότεινε να αλλάξουν ρόλους για μια μέρα κι ο Δαμοκλής με μεγάλη χαρά δέχθηκε. Καθόταν, έτρωγε κι έπινε κι απολάμβανε τις ομορφιές της άνετης ζωής, όταν παρατήρησε...

Φαινομενικές Αντιφάσεις

Συχνά ακούω: "Είναι κομμουνιστής, έχει επιχειρήσεις και ζει σε παλάτι με πισίνες και με θαλαμηγό; Αν δεν του αρέσει, ας απαλλαγεί από τα πλούτη του και να μας αφήσει ήσυχους εμάς με τις μικροϊδιοκτησίες μας ". Μοιάζει πολύ ισχυρό επιχείρημα, αλλά είναι φτηνό σόφισμα. Ο κομμουνισμός ποτέ δεν είπε...

Άνθρωποι και Πράξεις

Κάποιος μου είπε την ιστορία, αλλά δεν ξέρω πού είναι γραμμένη. Στη Σπάρτη λοιπόν είχε ανακύψει ένα σοβαρό πρόβλημα. Ένας πολίτης πρότεινε μια λύση που όλοι θεώρησαν πως είναι η καλύτερη. Όμως όλοι ήξεραν πως αυτός ήταν ένα ανέντιμο άτομο. Απέρριψαν λοιπόν την πρότασή του και ύστερα ένας άλλος,...

Απώλεια

Θεμελιώδη υπαρξιακά ρήματα είναι τα: έχω, είμαι και θέλω. Εγώ ο αισθητός, η υλική υπόστασή μου σε σχέση με το φυσικό περιβάλλον μου, είμαι ό,τι Εγώ ο νοητός έχω και Εγώ ο κοινωνικός, η κοινωνική υπόστασή μου σε σχέση με το έλλογο περιβάλλον μου, είμαι...

Δε γίνεται

Θυμάμαι πριν από πολλά χρόνια είχα δει το έργο του Tenessee Williams, Camino Real. Σε ένα απομονωμένο τόπο έχουν αποκλεισθεί ποικίλοι ήρωες της λογοτεχνίας. Περιμένουν να έρθει η απρόβλεπτη σωτηρία, το απρογραμμάτιστο Fugitivo, η ευκαιρία για να πάρει όποιον προλάβει να φύγει. Κάποια στιγμή...

Εξέλιξη

" Τ πάντα ρεῖ", φωνάζει ο Ηράκλειτος. Όλα αλλάζουν. Όταν κάτι παύει να αλλάζει, είναι πεθαμένο, σαν τη θαυμάσια διεθνή λατινική γλώσσα που κανένας λαός πια σήμερα δεν τη μιλά για να εξελίσσεται. Όλα;

Κι όμως...

Χειραγώγηση της ελευθερίας

Πολύ γενικά, Ελευθερία = Μπορώ - Θέλω. Όσο περισσότερα μπορώ κι όσο λιγότερα θέλω, τόσο πιο ελεύθερος είμαι. Το σχήμα αυτό όμως είναι στατικό. Τόσο το Θέλω όσο και το Μπορώ μεταβάλλονται. Το Μπορώ αυξάνεται με τη σωματική και την πνευματική άσκηση. Και το κυριότερο κίνητρο για να ασκούμαι είναι...

Απογοήτευση

Η βούλησή μας διεγείρεται ποικιλοτρόπως. Ο πιο άμεσος τρόπος είναι αντανακλαστικός. Μου είναι δυσάρεστο ένα ερέθισμα και θέλω να απαλλαγώ από αυτό· ή μου είναι ευχάριστο κάποιο άλλο και κάνω ότι μπορώ για να αυξήσω την έντασή του. Ο άλλος τρόπος είναι ένα είδος ταλάντωσης. Περιοδικά, χωρίς...

Αξιόλογοι Άνθρωποι

Συχνά επιδόθηκα σε ψυχολογικές αναλύσεις και σε ιδανικά πολιτεύματα. Έχω αναφέρει ανθρώπους που με επηρέασαν. Θα μιλήσω για μερικούς τέτοιους στην ιδιαίτερη πατρίδα μου, τη Σύρο, σε παιδική και εφηβική ηλικία.

Ένας ήταν καθηγητής μου, ο Αντώνιος Κανάκης. Αυτός κι ο Γιώργος Ζευγώλης με...

Συναλλαγή

Στη συναλλαγή, στο παρέ-δώσε, γίνεται μια ανταλλαγή αγαθών και/ή υπηρεσιών. Καθώς τα ανταλλασσόμενα δεν είναι ακριβώς όμοια και ίσα, η εντιμότητα της συναλλαγής με ισοτιμία περίπου των ανταναλλασσομένων, είναι υπόθεση περισσότερο υποκειμενική παρά αντικειμενική. Δίνω κάτι που μου περισσεύει, ενώ...

Σελίδες