Μάθε και επένδυσε

Του Γιώργου Μαρκατάτου

Με την ευκαιρία ολοκλήρωσης του ΟΔΗΓΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ (ΟΔΗΓΟΣ), θέσαμε το απλό ερώτημα πως μπορεί ο μέσος Έλληνας επιχειρηματίας, αγρότης, μικρομεσαίος, έμπορος, ασχολούμενοι με τον τουρισμό, ή κάθε επαγγελματίας, οι ασχολούμενοι με την αυτοδιοίκηση και όλα τα συναφή, φοιτητές πανεπιστημιακών σχολών κλπ να ωφεληθεί από ενδεχόμενη κοινοτική χρηματοδότηση. Πρώτο πράγμα είναι η γνώση. Να ξέρει κανείς τι δυνατότητες υπάρχουν αν έχει κατά νου μια ιδέα που μπορεί να αναπτυχθεί και να αποφέρει κέρδη και βελτίωση του επιπέδου ζωής. Για το λόγο αυτό τονίσαμε στο προηγούμενο σημείωμά μας ότι τα προγράμματα που υλοποιεί ο κοινοτικός προϋπολογισμός είναι κομμένα και ραμμένα στα μέτρα των Ευρωπαίων πολιτών και θεσμών που τους διακυβερνούν.

Σήμερα λοιπόν θα αναφερθούμε σε τρία πρόσθετα σημεία που αφορούν τις Επιδοτήσεις, τις Δημόσιες συμβάσεις, αλλά και ένα ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο που αφορά την Εύρεση εταίρου για σχέδιό φορέα. Διότι, διευκολύνεται σημαντικά η άντληση πόρων από τον κοινοτικό προϋπολογισμό αν μπορεί να αποδειχθεί η «προστιθέμενη αξία» της πρότασης που αιτείται κοινοτική συνδρομή. Μόνο που η έννοια «προστιθέμενη αξία» συμπληρώνεται από τη λέξη «ευρωπαϊκή».

Απαιτείται λοιπόν ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία στο σύνολο των προγραμμάτων και δράσεων που δεν αφορούν τα εθνικά όρια κοινοτικών χρηματοδοτήσεων. Έχουμε λοιπόν εδώ δυο θέσεις:

• Η μια θέση φορά τους εθνικούς προγραμματισμούς που γνωρίζουμε όλοι ότι εκφράζεται με την κατάρτιση και τη διαρκή βελτίωση του ΕΣΠΑ,

• Η άλλη θέση που αφορά την ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία πρέπει συνήθως, να περιλαμβάνει τουλάχιστον τρεις εταίρους από ισάριθμα κράτη μέλη.

Η σχέση των συνολικών κονδυλίων είναι 70% περίπου για τα ΕΣΠΑ των κρατών μελών και 30% για τα έργα και τις δράσεις που χρηματοδοτεί απευθείας η Κομισιόν με τις διαδικασίες που περιγράφουμε στη σειρά αυτών των σημειωμάτων «Μάθε και Επένδυσε».

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η απορρόφηση κονδυλίων μέσω των μηχανισμών του ΕΣΠΑ είναι συνάρτηση της γνώσης που έχει η ίδια η δημόσια διοίκηση και δυστυχώς παρουσιάζεται σε κάθε ΕΣΠΑ (7ετής προϋπολογισμός έργων) σημαντική καθυστέρηση ή και απώλεια πόρων. Περιττό να τονιστεί ότι η οικονομία χειμάζεται από το φαινόμενο της καθυστέρησης ή απώλειας πόρων.

Εκεί όμως που πραγματικά χάνονται σημαντικά κονδύλια είναι η ανικανότητα μας να απορροφήσουμε πόρους από τα προγράμματα που διαχειρίζεται η Κομισιόν. Και ο ΟΔΗΓΟΣ αυτό ακριβώς έρχεται να καλύψει.

Ας δούμε λοιπόν μερικές βασικές έννοιες που μπορούν να βοηθήσουν.

Επιδοτήσεις

Οι επιδοτήσεις αποτελούν μεγάλο μέρος της χρηματοδότησης που παρέχεται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και προσφέρουν, μεταξύ άλλων, άμεσες χρηματικές ενισχύσεις στους γεωργούς, ώστε να μπορούν να ενισχύουν το εισόδημά τους. Οι επιδοτήσεις αποσκοπούν επίσης στη μείωση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων στις φτωχότερες περιφέρειες της ΕΕ. Μέσω του Ταμείου Συνοχής της ΕΕ, χορηγούνται επιδοτήσεις για την πληρωμή έργων υποδομής και την προστασία του περιβάλλοντος. Στα σχετικά κεφάλαια του ΟΔΗΓΟΥ αναλύονται με διεξοδικό τρόπο οι χρηματοδοτούμενες και επιδοτούμενες αυτές δράσεις.

Δημόσιες συμβάσεις

Οι δημόσιες προμήθειες συνίστανται στην αγορά υπηρεσιών, αγαθών ή έργων την οποία πραγματοποιεί αναθέτουσα αρχή (θεσμικό όργανο της ΕΕ ή τοπική διοίκηση στο κράτος μέλος) μέσω δημόσιας σύμβασης. Κατά γενικό κανόνα, η δημόσια σύμβαση διαφέρει από την επιχορήγηση:

• στην περίπτωση της σύμβασης, η αναθέτουσα αρχή αποκτά ένα προϊόν ή μια υπηρεσία την οποία χρειάζεται έναντι αμοιβής

• στην περίπτωση της επιχορήγησης, συνεισφέρει είτε σε έργο που εκτελείται από εξωτερικό οργανισμό είτε απευθείας στον εν λόγω οργανισμό επειδή οι δραστηριότητές του συμβάλλουν σε στόχους πολιτικής της ΕΕ

Για τις δημόσιες συμβάσεις, οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να συμβουλεύονται τις ευκαιρίες υποβολής προσφορών.

Η πύλη «Προσκλήσεις υποβολής προσφορών από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα» που αποτελεί Συμπλήρωμα στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης1 έχει όλες τις λεπτομέρειες τόσο για τον τόπο εκτέλεσης έργου, όσο και για τις Επιχειρηματικές ευκαιρίες και τον Επιχειρηματικό τομέα (CPV)

Εξαιρετικά χρήσιμη μπορεί να αποδειχθεί και η πύλη SIMAP (Πληροφορίες σχετικά με τις ευρωπαϊκές προκηρύξεις δημοσίων συμβάσεων)2, όπου οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να βρουν:

1. TED : Καθημερινό ηλεκτρονικό δελτίο υποβολής προσφορών, δημοσιεύσεις προκηρύξεων δημοσίων συμβάσεων από την ΕΕ και όχι μόνο,

2. eSenders : Πληροφορίες για και σχετικά με τους eSenders του TED,

3. eNotices : Επιγραμμική εφαρμογή για την προετοιμασία και δημοσίευση προκηρύξεων δημοσίων συμβάσεων,

4. eTendering : Έγγραφα υποβολής προσφορών για προκηρύξεις διαγωνισμών της ΕΕ.

Εύρεση εταίρου για σχέδιό φορέα

Τα περισσότερα σχέδια που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ προβλέπουν συνεργασία με οργανισμούς από διάφορες χώρες της ΕΕ ή συνδεδεμένες χώρες. Για την εύρεση των κατάλληλων εταίρων, διατίθενται διάφορες υπηρεσίες αναζήτησης.

Για την αποφυγή μη κατανόησης, σημειώνουμε ότι Εταίροι μπορούν να γίνουν όλες οι επιχειρήσεις, οι οργανισμοί ή οι μη κυβερνητικοί οργανισμοί, ανεξαρτήτως του τόπου της έδρας τους, υπό την προϋπόθεση ότι είναι οικονομικά βιώσιμοι και ικανοί να εκτελέσουν τις εργασίες που περιγράφονται στο προτεινόμενο σχέδιο. Ωστόσο, πρέπει να παρέχονται αποδείξεις της επιχειρησιακής και οικονομικής τους βιωσιμότητας για την εκτέλεση εργασιών στο πλαίσιο της πρότασης.

Στο επόμενο σημείωμά μας θα αναφερθούμε στην αναζήτηση εταίρων , αλλά και στην οργάνωση των κεφαλαίων του ΟΔΗΓΟΥ, αλλά θα αναλύσουμε διεξοδικά και τους τρόπους διαχείρισης των χρηματοδοτήσεων. Έτσι οι ενδιαφερόμενοι θα έχουν μια πρώτη γνώση των δυνατοτήτων του ΟΔΗΓΟΥ. Επιμένουμε στη ρήση: Μάθε και επένδυσε

1 https://ted.europa.eu/TED/browse/browseByMap.do

2 https://simap.ted.europa.eu/el