Η ιστορία της Σύρου είναι γεμάτη πρωτιές!

Όταν επισκέφτηκα για πρώτη φορά το νεοϊδρυθέν τότε Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης στην Αθήνα, πραγματικά εντυπωσιάστηκα και συγκινήθηκα πολύ. Η αείμνηστη Ντόλυ Γουλανδρή είχε δημιουργήσει ένα σπουδαίο μουσείο. Αυτό όμως που με μάγεψε ήταν το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που γινόταν στο μουσείο για μικρά παιδιά, για την ιστορία των Κυκλάδων. Είδα καμιά τριανταριά πιτσιρίκια καθισμένα σε ένα χαλί να ακούν με μεγάλη προσοχή μια κυρία (Σοφία Γιαλουράκη), η οποία κρατώντας ένα συριανό ειδώλιο, τους εξηγούσε με πολύ απλά λόγια... τι ήταν αυτό που έβλεπαν. Με πήραν τα κλάματα. Όταν τελείωσε το μάθημα, ήμουν αποφασισμένη πως θα πρέπει να κάνουμε κάτι αντίστοιχο στη Σύρο.

Και έγινε πραγματικότητα το όνειρο του Μουσείου

Ο τότε Δήμαρχος Γιάννης Δεκαβάλλας μας παραχώρησε δύο εξαιρετικές αίθουσες στο Πνευματικό Κέντρο και με τη χορηγία του αείμνηστου εφοπλιστή Γιάννη Βάτη και της συζύγου του Ελένης, φρόντισαν να αποκτηθούν όλα τα αντίγραφα. Με δικά τους χρήματα δημιουργήθηκαν οι προθήκες και ότι άλλο χρειαζόταν για να φτιαχτεί το μουσείο. Στη συνέχεια δύο κοπέλες, η Λίζα και η Μαρία ήρθαν εθελοντικά, αρχικά, και αφού τους έγινε μάθημα, έγιναν άριστες... σαν αρχαιολόγοι. Είχαν αναλάβει το Μουσείο απ’ το οποίο είχαν περάσει (μέχρι πριν από δύο χρόνια) περισσότερα από 40.000 παιδιά από όλη την Ελλάδα. Υπάρχουν περίπου 20 ντοσιέ με γράμματα και κάρτες από παιδιά όλης της Ελλάδας που ευχαριστούν για τις γνώσεις που απέκτησαν. Τότε... δημιουργήθηκε ένα σώμα επίλεκτων ξεναγών από μικρά παιδιά. Έτσι, το καλοκαίρι, τελειώνοντας το σχολείο εκτός από τον Κυκλαδικό Πολιτισμό αρχίσαμε να κάνουμε και προγράμματα μέσα στην πόλη μας. Η Ερμούπολη είναι πόλη νεοκλασική με κτίρια μοναδικά και σπουδαία (λέγαμε στα παιδιά), όπως το θέατρο Απόλλων, που είναι το πρώτο στην Ελλάδα και το τρίτο στην Ευρώπη θέατρο για όπερα. Το Δημαρχείο, έργο του Ερνέστου Τσίλερ... και πολλά άλλα. Είχαμε μιλήσει στα παιδιά και για άλλα και σπουδαία αρχοντικά. Μερικά τα είχαν γνωρίσει. Σημαντικά ήταν, όταν μια ημέρα μια μικρή ομάδα μικρών ξεναγών... ξενάγησαν τον κ. Δήμαρχο μέσα στο Δημαρχείο!!! Με ευχαρίστηση είπε στα παιδιά να ξεναγούν επισκέπτες μέσα στο Δημαρχείο.

Οι μικροί ξεναγοί υποδέχθηκαν και διακεκριμένους επισκέπτες. Υποδέχθηκαν πολλούς και τους έμαθαν και πάρα πολλά αξιόλογα ιστορικά! Απ’ τον πρώην Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Στεφανόπουλο, μέχρι ξένους πρεσβευτές και υπουργούς. Όταν μας επισκέφθηκε, τότε, η πρόεδρος της Βουλής η κυρία Άννα Ψαρούδα Μπενάκη, ξεναγήθηκε στο Μουσείο, στο Θέατρο και στο Δημαρχείο απ’ τα παιδιά. Ο μικρός που την υποδέχθηκε της λέει... “Καλώς ήρθατε, είναι τιμή μου να σας ξεναγήσω άλλωστε είστε συνάδελφος του Θεού που έδωσε το όνομά του στην πόλη μας”. Εκείνη και ο άνδρας της που ήταν ιστορικός έμειναν άφωνοι. Η κυρία ρώτησε τότε τον πιτσιρικά: “Αν γνωρίζω καλά, ο θεός που έδωσε το όνομά του στην πόλη σας είναι ο Ερμής, ο θεός της λογοτεχνίας και του εμπορίου. Τι σχέση έχω εγώ μαζί του; Κι ο μικρός της απαντά : Μα κυρία Μπενάκη, ο Ερμής ήταν επίσης και ο πρόεδρος της βουλής των θεών και μάλιστα το κηρύκειο που κρατά, το έδινε σε όποιον θεό είχε το λόγο. Αυτό το κηρύκειο αντικαταστάθηκε τώρα απ’ το κουδούνι που εσείς χτυπάτε! Η κυρία Μπεκάκη και όσοι παρευρίσκονταν τα έχασαν πραγματικά με τις γνώσεις του μικρού 12χρονου Νίκου.

Υπήρξαν και πολλοί άλλοι επισκέπτες που εντυπωσιάστηκαν από τους μικρούς ξεναγούς

Υποδέχθηκαν και ξενάγησαν τον αείμνηστο Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο, την αείμνηστη δημιουργό του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, Ντόλυ Γουλανδρή, η οποία έγραψε στο βιβλίο εντυπώσεων: “ Θερμότατα συγχαρητήρια παιδιά! Ωραίο σπόρο φύτεψε η Ελένη Βάτη που πρόσφερε τα αντίγραφα των ειδωλίων και... πανέμορφα λουλούδια άνθισαν στη Σύρο! Εύγε! Ο υποδιευθυντής του Metropolitan Museum της Νέας Υόρκης, Carlos Picon έγραψε: “Έμεινα άφωνος από την γνώση και την μετάδοση των παιδιών της Σύρου. Ο Θεόδωρος Πάγκαλος,υπουργός τότε, είπε: “ Με εντυπωσίασαν οι μικροί εκκολαπτόμενοι αρχαιολόγοι”.Ο αγαπητός στα παιδιά Παναγιώτης Γιαννάκης έγραψε: “Έμεινα άφωνος! Εύχομαι να γίνεται παράδειγμα προς μίμηση σε όλους μας για να σώσουμε τον Ελληνισμό”. Ο Γιώργος Νταλάρας εντυπωσιάστηκε: “Χίλια μπράβο στα υπέροχα παιδιά”! Πολλοί πρεσβευτές, υπουργοί και δημοσιογράφοι έγραψαν και είπαν άριστα για τους μικρούς... “Ανδρόνικους” της Σύρου.

Το πρώτο Γυμνάσιο Της Ελλάδας ιδρύθηκε στη Σύρο.

Η ιστορία της Σύρου είναι γεμάτη πρωτιές. Οι οικογένειες που κατοίκησαν το νησί ήρθαν από τη Χίο το 1822. Είχαν μόρφωση, εργατικότητα και δραστηριότητα. Δημιούργησαν από βυρσοδεψία μέχρι εργοστάσια που έφτιαχναν και διάφορα, ακόμη και παπιγιόν και έκαναν εξαγωγές στη Γαλλία. Έφτιαξαν το υπέροχο θέατρο Απόλλων, ίδρυσαν την πρώτη ακτοπλοϊκή εταιρεία, το πρώτο Νοσοκομείο, βιβλιοθήκη, ιδρύματα, ορφανοτροφεία. Στη Σύρο ιδρύθηκε και το πρώτο Γυμνάσιο της ελεύθερης Ελλάδας, στο οποίο μάλιστα (όπως έχουμε αναφέρει και άλλοτε) φοίτησε ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Έχουμε το απολυτήριό του εδώ, με διαγωγή κοσμία.

Στη Σύρο υπάρχουν και σπουδαία αρχαιολογικά μνημεία του Κυκλαδικού Πολιτισμού. Το 1896 ο αρχαιολόγος Χρήστος Τσούντας έφερε στο φως την Χαλανδριανή, μια ολόκληρη μικρή πολιτειούλα που χρονολογείται απ’ το 3.000 π.Χ. Θαυμάστηκε από πάρα πολλούς επισκέπτες, αν και πρέπει να περπατήσει κάθε ένας τουλάχιστον μία ώρα.