Πανεπιστημιακή Κοινότητα: Κατά της κυβέρνησης στρέφεται για ασφάλεια των ΑΕΙ και διαγραφές φοιτητών

Κατά της κυβέρνησης στρέφεται η πανεπιστημιακή κοινότητα με αφορμή το νομοσχέδιο που πρόκειται να καταθέσει τις επόμενες μέρες και αφορά αλλαγές στα ΑΕΙ, όπως τα μέτρα για την ασφάλεια των ιδρυμάτων, τις διαγραφές των «αιώνιων φοιτητών» κ.α.

Όπως καταγγέλλουν οι πανεπιστημιακοί (ΠΟΣΔΕΠ) «για μια ακόμη φορά, η κυβέρνηση έχει εξαγγείλει και προωθεί νομοσχέδια που αφορούν κρίσιμες πτυχές της λειτουργίας των πανεπιστημίων – όπως η «ασφάλεια των πανεπιστημίων» και οι διαγραφές φοιτητών, για τα οποία η ΠΟΣΔΕΠ έχει πάρει σαφή θέση χωρίς να προηγηθεί κανενός είδους ουσιαστικός διάλογος με τους θεσμικούς φορείς της ανώτατης εκπαίδευσης.

Η πανεπιστημιακή κοινότητα ζητά σεβασμό, όχι επιβολή της άποψής της, συμμετοχή στη διαμόρφωση της πολιτικής και ειλικρινή διάλογο, καθώς οι εκπαιδευτικές πολιτικές για να αποδώσουν απαιτούν χρόνο, που υπερβαίνει μια κυβερνητική ή υπουργική θητεία και, συνεπώς, πρέπει να χαράσσονται συναινετικά και με μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Όπως αναφέρουν οι πανεπιστημιακοί «επαναλαμβάνεται το ίδιο απογοητευτικό μοτίβο: η πανεπιστημιακή κοινότητα πληροφορείται τις κυβερνητικές προθέσεις μέσα από συνεντεύξεις και διαρροές στον τύπο, χωρίς να έχει προηγηθεί εκτενής συζήτηση επί ενός προσχεδίου και χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η κριτική στις εξαγγελίες.

Μετά από την παρουσίαση στο υπουργικό συμβούλιο και μια εθιμοτυπική έκθεση των κεντρικών ρυθμίσεων στη Σύνοδο Πρυτάνεων, τα ολοκληρωμένα νομοσχέδια δημοσιεύονται απευθείας στην ηλεκτρονική διαβούλευση ως τετελεσμένα. Πρακτικά, χωρίς περιθώριο ουσιαστικών τροποποιήσεων και βελτίωσης». Σε ανακοίνωσή της η Ομοσπονδία των πανεπιστημιακών υπογραμμίζει ότι αγνοούνται συστηματικά παρατηρήσεις και αιτήματα για θεσμικά ή οικονομικά ζητήματα, ακόμη και για ελάσσονα υπηρεσιακά θέματα και ότι η κυβερνητική στάση δεν είναι μόνο αντιδημοκρατική - είναι και αναποτελεσματική».

Η ανακοίνωση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού

Η εμπειρία των τελευταίων ετών είναι σαφής:

-Ο νόμος Χρυσοχοΐδη για την πανεπιστημιακή αστυνομία, που ψηφίστηκε παρά τις ενστάσεις όλων των πανεπιστημιακών φορέων, απέτυχε πλήρως στην εφαρμογή του, όπως είχαμε προβλέψει, και εγκαταλείφθηκε στην πράξη.

-Ο νόμος Κεραμέως για τα ΑΕΙ, που επίσης προωθήθηκε χωρίς ουσιαστικό διάλογο, έχει υποστεί εκατοντάδες τροποποιήσεις μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, αποδεικνύοντας την προχειρότητα ενός νομοσχεδίου που προετοιμαζόταν επί τριετία, ενώ αρκετές διατάξεις του (όπως για τις κρίσεις μελών ΔΕΠ) έχουν λάβει πάμπολλες διαδοχικές παρατάσεις, και η εφαρμογή του νέου συστήματος διοίκησης έχει προκαλέσει σοβαρά προβλήματα λειτουργίας σε πολλά πανεπιστήμια.

-Η συστηματική αγνόηση της τεκμηριωμένης κριτικής και των θεσμικών προτάσεων της πανεπιστημιακής κοινότητας δεν οδηγεί σε μεταρρύθμιση, αλλά σε παλινωδίες, δυσλειτουργία και υποβάθμιση, καθώς αλαζονικά «η κυβέρνηση εφαρμόζει το πρόγραμμά της» χωρίς διάλογο. Η κυβέρνηση επιλέγει να χειρίζεται επικοινωνιακά τις παρεμβάσεις της με στόχο τη δημιουργία εντυπώσεων αντί να επιδιώκει τη συνεργασία της πανεπιστημιακής κοινότητας με σκοπό την ενίσχυση του δημόσιου πανεπιστημίου.

Οι ρυθμίσεις για τις διαγραφές των φοιτητών

Όσον αφορά στο νόμο για τις διαγραφές φοιτητών που έχουν ξεπεράσει τα χρονικά όρια σπουδών οι πανεπιστημιακοί θεωρούν ότι δεν μπορεί να εφαρμοστεί διότι:

• Είναι άδικη για πολλούς/ές φοιτητές/τριες που παλεύουν, υπό αντίξοες πολλές φορές συνθήκες, για την ολοκλήρωση των σπουδών τους

• Αδυνατεί να διαχωρίσει την ήρα από το στάρι, δηλαδή τους ανενεργούς φοιτητές που έχουν εγκαταλείψει τις σπουδές από τους ενεργούς φοιτητές που χρωστούν λίγα ή ελάχιστα μαθήματα

• Θέτει ένα απόλυτο χρονικό όριο για τις διαγραφές και ένα οριζόντιο σύστημα διαγραφών για όλα τα προγράμματα σπουδών, μην αναγνωρίζοντας διαφοροποιήσεις και ιδιαιτερότητες

• Αδιαφορεί να διερευνήσει και να αντιμετωπίσει τα αίτια της φοιτητικής αποτυχίας και εγκατάλειψης των σπουδών

• Ασκεί πίεση στα μέλη ΔΕΠ και στους λοιπούς διδάσκοντες με προφανείς επιπτώσεις στο επίπεδο των σπουδών και στην αξιολόγηση των διδασκομένων

• Περιορίζει την ακαδημαϊκή ελευθερία των μελών της Συνέλευσης των Τμημάτων, καθώς και των Διοικήσεων των Τμημάτων / Σχολών / Πανεπιστημίων, επιβάλλοντάς τους τη λήψη αποφάσεων με τις οποίες δεν συμφωνούν στη βάση εκπαιδευτικών κριτηρίων

• Ενθαρρύνει αθέμιτες διευθετήσεις μεταξύ «φοιτητικών ομάδων» και μελών ΔΕΠ ή/και ακαδημαϊκών οργάνων για ευνοϊκή μεταχείριση φοιτητών που κινδυνεύουν με διαγραφή

• Δεν περιέχει καμία πρόβλεψη για το αντίκρισμα των σπουδών που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι τη διαγραφή

Ούτε όμως μπορεί η κατάσταση να παραμείνει ως έχει, διότι:

• Προκαλείται διοικητική επιβάρυνση, καθότι ο ακαδημαϊκός προγραμματισμός πρέπει να περιλαμβάνει έναν υπερβολικά μεγάλο αριθμό φοιτητών και μαθήματα που έχουν αλλάξει ή δεν διδάσκονται πλέον

• Επηρεάζεται δυσμενώς η αξιολόγηση των ελληνικών ιδρυμάτων, καθώς εμφανίζονται να έχουν κακές επιδόσεις στους δείκτες φοιτητικής εξέλιξης και αποφοίτησης

• Το σημαντικότερο, η παράβλεψη των λιμναζόντων και της φοιτητικής αποτυχίας συγκαλύπτει τα αίτια των κακών επιδόσεων και δεν διευκολύνει στην εξέταση και θεραπεία των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι φοιτητές που μοχθούν για ολοκλήρωση των σπουδών τους άνευ καθυστερήσεων

Ζητάμε την έγκαιρη τροποποίηση του νόμου ώστε:

• Ο νόμος να ορίζει μεν ανώτατη διάρκεια σπουδών και να δίνει τη δυνατότητα διαγραφής ανενεργών φοιτητών, αλλά να είναι τα πανεπιστήμια που θα αποφασίζουν, στο πλαίσιο του πανεπιστημιακού αυτοδιοίκητου, για τους όρους συνέχισης της

φοίτησης πέραν της ανώτατης διάρκειας, δίνοντας περισσότερες ευκαιρίες στους ενεργούς φοιτητές

• Να παρέχεται στις Συγκλήτους των ΑΕΙ δυνατότητα να καθορίσουν όρους και διαδικασίες επανεγγραφής των φοιτητών που θα διαγράφονται

• Για τους εγγραφέντες το 2021-22 και μετά η ανώτατη διάρκεια φοίτησης να επεκταθεί σε 2ν ώστε να καλύπτει επαρκώς και τους φοιτητές προγραμμάτων σπουδών που έχουν μέσο χρόνο αποφοίτησης μεγαλύτερο του ν+2 ή ν+3

• Για τους εγγραφέντες προ του 2021 ενεργούς φοιτητές (φοιτητές που μετά τη δημοσίευση του νόμου έχουν κάνει ηλεκτρονική εγγραφή και έχουν συμμετάσχει επιτυχώς σε εξετάσεις) να επεκταθούν οι μεταβατικές προθεσμίες αντίστοιχα με τα ανωτέρω κατά δύο / τρία έτη

• Οι φοιτητές που από τη δημοσίευση του ν.4957/2022 παραμένουν ανενεργοί να διαγράφονται με τα ισχύοντα μεταβατικά χρονικά όρια (εκκαθάριση μητρώων από ανενεργούς φοιτητές)

Επιπλέον, για την ουσιαστική αντιμετώπιση της φοιτητικής αποτυχίας και εγκατάλειψης των σπουδών είναι σκόπιμο:

• Να υπάρξει ουσιαστική λειτουργία του θεσμού του συμβούλου-καθηγητή για άμεση επαφή των διδασκόντων με τους φοιτητές και καλή γνώση των προβλημάτων τους (μαθησιακών, κοινωνικών, προσωπικών), με αποκλειστικό γνώμονα την απρόσκοπτη και επιτυχή πορεία των σπουδών τους

• Να δημιουργηθούν παρατηρητήρια σπουδών ανά Τμήμα/Σχολή για τη στενή παρακολούθηση, με αξιολογικούς δείκτες, επιδόσεων ανά μάθημα και ανά φοιτητή

• Τα πανεπιστήμια να εκπονήσουν, στη βάση των ευρημάτων των παρατηρητηρίων, μελέτες για τις αιτίες της φοιτητικής αποτυχίας και να φροντίσουν αντιμετωπίσουν εκείνες που τα αφορούν

• Να επανεξεταστεί ο τρόπος πρόσβασης στην ανώτατη εκπαίδευση ώστε να υπάρχει καλύτερη αντιστοίχιση με τις πρώτες προτιμήσεις και το γνωστικό επίπεδο των εισαγομένων

• Να θεσμοθετηθεί οριζόντια κινητικότητα των φοιτητών

Για τη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης και των εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων απαραίτητη προϋπόθεση είναι η βελτίωση των πανεπιστημιακών υποδομών και της αναλογίας διδασκόντων – φοιτητών.

ethnos.gr