«Η Τέχνη είναι αλληλένδετη με την κοινωνία»

Ο εικαστικός Γιάννης Δανέλης αποτελεί, πλέον, ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα και ενεργά μέλη του καλλιτεχνικού δυναμικού που διαθέτει αυτή τη στιγμή το νησί της Σύρου.

Εκτός από τις ατομικές εκθέσεις του, που επί σειρά ετών φιλοξενούνται τα καλοκαίρια σε αίθουσα του μεσαιωνικού οικισμού της Άνω Σύρου, καθώς και τη στενότερη συνεργασία του με τον Δήμο Σύρου – Ερμούπολης ως συντονιστής του Παιδικού Εικαστικού Εργαστηρίου αλλά και επιμελητής εξωφύλλων και λογοτύπων των πολιτιστικών προγραμμάτων του, ο πολυπράγμων ζωγράφος πραγματοποιεί και δράσεις που σχετίζονται με τον θεωρητικό χαρακτήρα της Τέχνης.

Για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, ο Γιάννης Δανέλης διδάσκει Ιστορία της Τέχνης για αρχάριους και προχωρημένους μαθητές στη Βαρδάκειο Σχολή Ερμούπολης, ενώ στον ίδιο χώρο λειτουργεί από φέτος και Εργαστήριο Ζωγραφικής με δάσκαλο τον ίδιο. Σε συνέντευξή του στην «Κοινή Γνώμη» ο εικαστικός αναφέρθηκε στην ουσία του σεμιναρίου, που παρακολουθούν συνολικά περισσότεροι από 30 συμμετέχοντες, καθώς και στην ευκαιρία που προσφέρει η Τέχνη για συζήτηση σχετικά με θέματα κοινωνικού – φιλοσοφικού ενδιαφέροντος.

Πώς ξεκίνησε η συνεργασία σας με τη Βαρδάκειο Σχολή Ερμούπολης και ποιοι δρόμοι ανοίγονται μέσα από το μάθημά σας, που αισίως διανύει τον τρίτο κύκλο του;

«Η συνεργασία μας ξεκίνησε πριν από τρία χρόνια. Ανακοίνωσα ότι, θα διδάξω Ιστορία της Τέχνης και δεν ήξερα αν θα υπάρχει συμμετοχή. Μάλιστα, η αρχή μου σκέψη ήταν η διεξαγωγή δίμηνου σεμιναρίου σε τέσσερα μαθήματα. Το είχα ονομάσει «Από την Αναγέννηση ως τον Πικάσο». Δηλαδή, θα έκανα μια σύντομη αφήγηση της Ιστορίας της Τέχνης με αναφορά σε σημαντικά ονόματα από κάθε περίοδο. Έφτιαξα μία σχετική αφίσα, την κόλλησα σε δυο-τρία σημεία στην Ερμούπολη και περίμενα. Ξαφνικά, χτύπησαν τα τηλέφωνα κι εμφανίστηκαν περίπου 10-12 άτομα, τα οποία κατά τη διάρκεια της πρώτης χρονιάς έφτασαν τα 18. Ο αρχικός προγραμματισμός άλλαξε και το σεμινάριο παρατάθηκε ως το Πάσχα. Η δράση περιέχει αποκλειστικά θεωρία και υπάρχουν κάποιες ασκήσεις, κουίζ ή παιχνίδια που παίζουμε στην τάξη. Τους δίνω μια εικόνα από αυτά που έχουν δει και εκείνοι καλούνται να αναγνωρίσουν την περίοδο, τον ζωγράφο, την τεχνική κλπ. Εκτός από το καλλιτεχνικό μέρος, εξετάζουμε κι άλλες πλευρές. Έτσι, ανοίγονται περισσότερες συζητήσεις, πιο μεγάλες σε θέματα κοινωνικού – φιλοσοφικού ενδιαφέροντος».

Η θεματική ενότητα είναι διαφορετική κάθε χρόνο ή κάποια πράγματα επαναλαμβάνονται για τους νέους συμμετέχοντες που προστίθενται στην ομάδα;

«Μετά από ένα μήνα συνήθως «κλειδώνουμε» το τμήμα. Δεν μπαίνουν άλλα άτομα, γιατί έχουμε βρει τους κώδικες επικοινωνίας και αυτό το τμήμα τρέχει έως το τέλος. Ο πυρήνας των ατόμων που ξεκίνησαν την πρώτη χρονιά, 5-6 άτομα, συνεχίζουν μέχρι φέτος. Πέρυσι, αφού είχαμε μελετήσει όλα τα ρεύματα, πιάσαμε τα Μεγάλα Μουσεία, όπως το National Gallery, στην Αγγλία. Φέτος, κάνουμε την Παγκόσμια Ιστορία μέσα απ’ τις εικόνες. Η ομάδα ζητάει να μην το αφήσουμε και το σημαντικό είναι ότι, έχουμε γίνει μία ομάδα και εκτός μαθημάτων. Έχουμε κάνει κάποιες εκδρομές στην Αθήνα, επισκεφτήκαμε το Βυζαντινό Μουσείο, στην έκθεση του Βαν Γκογκ στο Μέγαρο Μουσικής, στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και είδαμε δύο θεατρικές παραστάσεις, τη μία μετά την άλλη.... Όνειρό μας είναι να ταξιδέψουμε και στο εξωτερικό».

Το συγκεκριμένο σεμινάριο έχει «ημερομηνία λήξης» ή σκοπός σας είναι να το συνεχίσετε και τα επόμενα έτη;

«Η Ιστορία της Τέχνης είναι αστείρευτη, δεν τελειώνει ποτέ. Πέρυσι, όταν με τους άλλους έκανα τα Μεγάλα Μουσεία, ήρθαν οι πρωτοετείς και μελετήσαμε το φορμάτ της πρώτης χρονιάς «Από την Αναγέννηση στον Πικάσο». Οι δευτεροετείς επιλέγουν ανάμεσα στην Παγκόσμια Ιστορία ή τα Μεγάλα Μουσεία. Έχω τρία διαφορετικά τμήματα, πρωτοετείς, δευτεροετείς και τριτοετείς. Δεν υπάρχει τέλος. Όσο έχουμε συμμετοχές, συνεχίζουμε. Κάποια στιγμή, ενδέχεται να ενωθούν τα τμήματα, γιατί είναι και περιορισμένες οι ώρες της Βαρδακείου».

Η πλειοψηφία του κόσμου της Σύρου σας γνωρίζει κυρίως μέσα από την καλλιτεχνική δράση σας. Η επαφή σας με την Ιστορία της Τέχνης είναι ένα κεφάλαιο, που ανακαλύπτουμε τα τελευταία χρόνια.

«Εγώ, γενικά, είμαι ένας άνθρωπος που σπουδάζει. Πολλοί μπορεί να μη γνωρίζουν ότι έχω τελειώσει το Θέατρο Τέχνης. Η ότι τώρα τελειώνω το μεταπτυχιακό μου εδώ στο Τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων. Ψάχνω να βρω τι άλλο θα κάνω του χρόνου. Αυτή τη στιγμή, έχω αφιερωθεί στις σπουδές, τα σεμινάρια και το εικαστικό κομμάτι, από το οποίο ζω. Ιστορία της Τέχνης διδάχτηκα σε περιορισμένο βαθμό στη Σχολή στο Λονδίνο, όπου έκανα ζωγραφική. Μετά, στο Θέατρο Τέχνης, διδαχτήκαμε την ιστορία του θεάτρου, αλλά και της τέχνης γενικότερα, πώς επηρεάζει η μία μορφή την άλλη. Και στα μαθήματα της Ιστορίας, μιλάμε πχ. για την ηθική, πώς είναι, πώς αυτή εξελίσσεται. Άρα ένα κομμάτι μπορούμε να το αφιερώσουμε σε μία τραγωδία, για παράδειγμα, στην Αντιγόνη. Ποια είναι τα πρόσωπα, τι πρεσβεύουν, πώς αυτά συγκρούονται. Στην ουσία, τι πρεσβεύει και η εποχή. Πώς αυτό το φιλοσοφικό το παίρνουν στη συνέχεια οι Δυτικοί και πατάνε; Γιατί στην Αναγέννηση, κοιτάζουμε ξανά τα αρχαία ελληνικά – ρωμαϊκά πρότυπα. Δεν μπορείς να το αποκόψεις. Επιπλέον, διαβάσαμε το «Θάνατος στη Βενετία» του Thomas Mann. Η κεντρική εικόνα του θέματος είναι το απολλώνειο και το διονυσιακό στοιχείο. Πού υπάρχει αυτή η ισορροπία. Άρα, όλα αυτά… τα βλέπουμε πιο σφαιρικά».

Πόσοι άνθρωποι παρακολουθούν σήμερα το σεμινάριο στη Βαρδάκειο Σχολή Ερμούπολης;

«Το κάθε τμήμα αριθμεί περίπου 10 μαθητές. Έχουμε συμμετέχοντες από 18 έως 80 χρονών. Είμαστε ανοιχτοί στο να δεχτούμε οποιονδήποτε ενδιαφέρεται για τέτοιου είδους θέματα. Ευτυχώς υπάρχει ενδιαφέρον και θεωρώ πως αυτό είναι και κομμάτι της κουλτούρας της Σύρου. Δεν περίμενα ότι θα υπήρχε τέτοια ανταπόκριση. Βέβαια, πρέπει να πω ότι τα τμήματα αρχικά είναι πολυπληθή, διότι πολλές φορές έρχονται και εκπαιδευτικοί ή άτομα που στελεχώνουν δημόσιες υπηρεσίες και θέλουν να ενταχθούν σε μια ομάδα, για να αρχίσουν να κοινωνικοποιούνται μέσα από μια ωραία δράση, αλλά την επόμενη χρονιά τους χάνουμε, λόγω μετάθεσης. Ωστόσο, θα ήθελα να ευχαριστήσω και τη Βαρδάκειο που μας παρέχει τους προτζέκτορες, τους πίνακες, τη γραφική ύλη και την καθαριότητα του χώρου».

Αυτή τη χρονιά, η συνεργασία σας με τη Σχολή διευρύνθηκε.

«Πράγματι. Φέτος, ξεκινήσαμε και μαθήματα ζωγραφικής. Στην ουσία κάνουμε ελεύθερο σχέδιο, δουλεύοντας για την ώρα με αντικείμενα. Στην πορεία ίσως να ασχοληθούμε και με ανθρώπινα μοντέλα. Συμμετέχουν 10-12 ενήλικες και τα μαθήματα πραγματοποιούνται κάθε Σάββατο (12:30-14:00). Πραγματικά κάνουμε πολύ καλή δουλειά. Οι συμμετέχοντες είναι διαφορετικοί από εκείνους που παρακολουθούν την Ιστορία της Τέχνης. Βέβαια, σε κάποιους, θα προτείνω να έρθουν και στο σεμινάριο, γιατί το ένα συνδέεται με το άλλο. Τώρα, αυτοί μαθαίνουν το ακαδημαϊκό κομμάτι. Αλλά πιο μετά, όταν ίσως θελήσουν να εκφραστούν προσωπικά, είναι ωραίο να δουν τι έχει γίνει και στην παγκόσμια σκηνή. Έχω εντυπωσιαστεί με το ταλέντο κάποιων, οι οποίοι άνετα θα μπορούσαν να δώσουν εξετάσεις και στη Σχολή Καλών Τεχνών».