"Underground" του Emir Kusturica

Η Κινηματογραφική ομάδα των φοιτητών/τριών του τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων παρουσιάζει την ταινία "Underground" (Emir Kusturica), στο πλαίσιο του αφιερώματος "Balkan Express". Η ταινία θα προβληθεί την Τρίτη 25 Φλεβάρη στο αμφιθέατρο του 1ου Γυμνασίου Σύρου και ώρα 9:15.

Περίληψη

Ο Mladen με την οικογένειά του, ζούσαν μία ήρεμη ζωή μέχρι τη στιγμή που ο γιος παθαίνει μία κρίση και τον μεταφέρουν άμεσα στο νοσοκομείο. Εκεί είναι που μαθαίνουν ότι ο γιός τους έχει σοβαρό πρόβλημα  και έχει άμεση ανάγκη να χειρουργηθεί. Το κόστος της εγχείρησης είναι μεγάλο και οι γονείς βρίσκονται σε αδιέξοδο. Δεδομένης της κατάστασης, η μητέρα αποφασίζει να βάλει αγγελία, ζητώντας οικονομική βοήθεια. Εμφανίζεται τότε ένας άγνωστος που προθυμοποιείται να βοηθήσει, με πολύ σοβαρό όμως, αντάλλαγμα βάζοντας τον πρωταγωνιστή μας σε δίλημμα.

Η ταινία πραγματεύεται την εσωτερική πάλη με την οποία έρχεται αντιμέτωπος ο πατέρας και τον καθιστά ικανό να φτάσει στα άκρα για να σώσει το γιο του. Ταυτόχρονα, μας ταξιδεύει στο σήμερα των Βαλκανίων, όπου προβάλλεται ένα αποσαθρωμένο σύστημα, το οποίο θυμίζει εμπόλεμη κατάσταση, καθώς δεν μπορεί να εξασφαλιστεί ούτε καν η υγεία ενός ατόμου, ωθώντας υπό ορισμένες περιπτώσεις τα άτομα σε παράνομα μέσα εξασφάλισης των στοιχειωδών.
Το ότι πραγματοποιείται σ’ αυτόν τον χώρο, τονίζει ακόμα περισσότερο τους οικογενειακούς δεσμούς οι οποίοι είναι εξίσου ευδιάκριτοι και στην ταινία “The world is big and salvation lurks around the corner”.

"Υπήρχε κάποτε μια χώρα με πρωτεύουσα το Βελιγράδι". Έτσι ξεκινά η ταινία έπος του Κουστουρίτσα, που ακροβατεί ανάμεσα στον προσωπικό θρήνο για την πατρίδα του χάθηκε και τη σάτιρα. Καλύπτοντας μια περίοδο50 χρόνων(1941-1992) εξιστορεί την ιστορία δύο φίλων, αλλά και μιας χώρας που οδηγήθηκε στην καταστροφή, μέσω ατελείωτων συμβολισμών και αλληγορίας. Πρόκειται για μια τραγωδία σε ό,τι αφορά τους ήρωές της, οι οποίοι καθοδηγούνται αποκλειστικά από τα πάθη και τα όνειρά τους και τα βλέπουν να διαψεύδονται αλεπάλληλα χωρίς να μπορούν να κάνουν τίποτα(παρά ίσως να τραγουδήσουν!).

Τον καιρό της ναζιστικής κατοχής ο Marko και ο Blacky γίνονται μεγάλοι έμποροι όπλων και δραστήρια μέλη του κομμουνιστικού κόμματος του Τίτο. Ταυτόχρονα, διοχετεύουν όση ενέργεια τους περισσεύει στο να κυνηγούν την όμορφη ηθοποιό Natalija, με την οποία ο Blacky, αλλά και ο τοπικός Γερμανός διοικητής, είναι ερωτευμένος. Όμως ο Marko, μηχανορράφος όσο λίγοι, καταφέρνει να κλείσει τόσο το φίλο του και πολλούς άλλους συμπατριώτες του σε ένα κελάρι (εξ ου και Underground), υπό το πρόσχημα του κινδύνου και για να καρπωθεί ο ίδιος τη Nataljia και τα εργατικά τους χέρια. Με μια καλοστημένη πλεκτάνη θα τους κρατήσει κλεισμένους για είκοσι χρόνια μέχρι να βγουν ξανά έξω και να δουν τη χώρα τους εκ νέου κατεστραμμένη, αυτή τη φορά από εμφύλιους σπαραγμούς.

"Βροχή" συμβολισμών

Ολόκληρη η ταινία βρίθει συμβολισμών. Πολλοί είπαν ότι ο Marko συμβολίζει τον Τίτο, o Blacky το Milosevic και οι άνθρωποι στο κελάρι τα έθνη της Γιουγκοσλαβίας που ήταν για πολλά χρόνια στο «σκοτάδι» αναγκασμένα να ζουν μαζί. Οι διάλογοι διαπνέονται από μια καυστική ειρωνεία, ένα χιούμορ και μια χυδαιότητα που σε παρασύρουν, ενώ η εκρηκτική μουσική του Bregovic δένει καταπληκτικά (ας ξεχάσουμε για λίγο ότι ο τύπος έχει οικειοποιηθεί πάμπολλα βαλκανικά παραδοσιακά τραγούδια).Υπάρχουν κάποιες σκηνές που μοιάζουν να προάγουν τη σερβική υπερηφάνεια υπέρ του δέοντος, όμως υπάρχουν και άλλες που κοροϊδεύουν τη στενομυαλιά του λαού.

Ωδή προς το χαμένο παρελθόν

Η ταινία είναι περισσότερο μια ωδή προς το χαμένο παρελθόν και μια έκκληση για αγάπη και ειρήνη στο μέλλον. Ιδέες δηλαδή που ξεπερνούν τα όρια του τόπου και του χρόνου των βαλκανικών κρίσεων. Ο ίδιος ο Kusturica είπε άλλωστε σε αυτούς που τον κατηγορούσαν για αναλλοίωτες εθνικιστικές ιδέες: “Όλες οι ταινίες μου γεννήθηκαν μέσα από την αμφιβολία, ειδάλλως θα ήμουν τώρα στην Αμερική κάνοντας ταινίες για το box office. Αλλά η πίστη μου ότι θα υπάρχει πάντα διαφορά ανάμεσα στις ταινίες και στα χάμπουργκερ με ωθεί στο να συνεχίζω να ζω εδώ”.