Του Γιώργου Ξανθάκη

Σινεπιλογές

  • Δευτέρα, 8 Απριλίου, 2019 - 06:25

Οι Αδελφοί Σίστερς/The Sisters Brothers(2018) του Jacques Audiard

Ένα αλληγορικό γουέστερν 

Το γουέστερν αποτελεί το αμιγώς αμερικάνικο είδος κινηματογράφου. Τα χαρακτηριστικά του είναι η επική παρουσίαση της πρώτης φάσης της αμερικάνικης ιστορίας, η κινηματογράφηση ιστοριών που προέρχονταν άλλοτε από πραγματικά γεγονότα και άλλοτε από μύθους για την κατάκτηση της λεγόμενης Δύσης, με σενάρια στηριγμένα στο κλειστό αναπαραστατικό μοντέλο της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας, με αρχή-μέση-σύγκρουση-λύση-κάθαρση.

Ωστόσο από τη δεκαετία του 1950 πολλοί σκηνοθέτες άρχισαν να χρησιμοποιούν τη φόρμα των γουέστερν ως τρόπο για να εξερευνήσουν βαθιά ριζωμένες συμπεριφορές σχετικά με το νόημα της Αμερικής, τον ηρωισμό, τη βία και το θάρρος. Η ηθική ασάφεια άρχισε να εισέρχεται στο είδος, ιδιαίτερα στην ευρωπαϊκή εκδοχή του 1960, με τα σπαγγέτι γουέστερν. Η αυξημένη κοινωνική ευαισθητοποίηση στη δεκαετία του 1970 οδήγησε σε μια σειρά από τα λεγόμενα «ρεβιζιονιστικά γουέστερν» που προσπάθησαν να παρουσιάσουν ιστορικά γεγονότα και συμπεριφορές με πιο ρεαλιστικούς όρους. Αυτά  είχαν μικρή εισπρακτική επιτυχία  μέχρις ότου μια σειρά προσεγμένων, μεγάλου προϋπολογισμού γουέστερν στις αρχές της δεκαετίας του 1990 αναζωπύρωσαν το ενδιαφέρον του κοινού για το είδος.

Οι  «Αδελφοί Σίστερς» είναι ένα μελαγχολικό αλληγορικό γουέστερν  που μεταλλάσσει με ευφυή τρόπο τους κώδικες  του είδους με τον Jacques Audiard, στην πρώτη αγγλόφωνη ταινία του, να κερδίζει το Αργυρό Λιοντάρι για την καλύτερη σκηνοθεσία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας. Το σενάριο του Audiard και του Thomas Bidegain βασίστηκε στο μυθιστόρημα του 2011 από τον Patrick Dewitt, νικητή διαφόρων λογοτεχνικών βραβείων και ακολουθεί τη βασική πλοκή του μυθιστορήματος. Ωστόσο, ο συνήθης συνδυασμός του Audiard με σκληρό ρεαλισμό και λυρική απεικόνιση εμφανίζεται εδώ και η ιστορία πηγαίνει σε μια διαφορετική κατεύθυνση από ό,τι αρχικά φαίνεται.

1851 Όρεγκον

Οι Charlie και Eli Sisters ζουν σε έναν άγριο και εχθρικό κόσμο, έχουν αίμα στα χέρια τους: αίμα εγκληματιών, αλλά και αίμα αθώων .. Δεν είναι σαδιστές, δεν αισθάνονται καμία ικανοποίηση όταν σκοτώνουν. Απλά αυτό είναι το επάγγελμα τους. Ο Charlie (Joaquin Phoenix), δείχνει να γεννήθηκε γι’ αυτό. Είναι μια μάζα από τεντωμένα νεύρα, αλκοολικός, κτηνώδης. σκοτεινός. Αν και νεότερος, ασκεί μεγάλη επιρροή στον αδελφό του για  λόγους που μαθαίνουμε σταδιακά όταν αποκαλύπτεται ένα τραγικό επεισόδιο στη ζωή τους.

Ο Eli (John C. Reilly) τον ακολουθεί πιστά και τον προστατεύει. Είναι ο πιο συναισθηματικός και πιο στοχαστικός από τους δύο. Προσκολλάται στο άλογό του, υποφέρει γι’ αυτό όταν τραυματίζεται από μια αρκούδα .Ονειρεύεται μια άλλη ζωή, πιο ειρηνική, που θα σπάσει αυτόν τον κύκλο αίματος. Το αδίστακτο αφεντικό τους, ένας μυστηριώδης ηλικιωμένος άντρας, γνωστός μόνο ως Commodore (Rutger Hauer), τους αναθέτει να εντοπίσουν και να σκοτώσουν έναν ταλαντούχο χημικό που ονομάζεται Hermann Kermit Warm( Riz Ahmed). Έχει εφεύρει μια φόρμουλα που  αποκαλύπτει άμεσα τον χρυσό που είναι κρυμμένος  στο νερό των ποταμών. Υπάρχει και ο John Morris (Jake Gyllenhaal ), ένας δανδής ντετέκτιβ που κι αυτός αναζητά τον Warm. Ο Morris δεν λερώνει τα χέρια του με αίμα, αλλά  λειτουργεί σαν λαγός για τους εκάστοτε εκτελεστές που τον ακολουθούν.

Όμως πριν μπορέσουν τα αδέλφια να φτάσουν στον Warm αυτός συνασπίζεται με τον Morris, καθώς βρίσκουν σημεία επαφής. Είναι αξιοπρεπείς, μορφωμένοι σε πλήρη αντίθεση με την κτηνώδη βιαιότητα των Σίστερς. Ο συμβολισμός είναι ξεκάθαρος, με τον Warm και τον Morris να αντιπροσωπεύουν την πρόοδο του πολιτισμού, ενώ τα αδέλφια την βάρβαρη άγρια Δύση που πρέπει να εξημερωθεί.

Ο ιδεαλιστής Warm, ελπίζει να ιδρύσει μια νέα κοινότητα στο Τέξας, όπου οι  φιλειρηνικοί ομοιδεάτες τους θα μπορούν να ζήσουν σύμφωνα με πραγματικά δημοκρατικές αρχές. Είναι ένα ουτοπιστικό όνειρο, αλλά και ένα όμορφο όνειρο. Είναι πρόδηλη η  αναφορά του Audiard στο γαλλικό πολιτικό κίνημα του Σαινσιμονισμού, πρώτη μορφή θεωρητικά επεξεργασμένου σοσιαλισμού, που ευαγγελίζεται την πρόοδο της ανθρωπότητας μέσω της επιστήμης, της εκβιομηχάνησης και ενός δίκαιου νομικού συστήματος .

Οι αρχικά παράλληλες τροχιές αυτών των δυο ασύμβατων ομάδων αναπόφευκτα  συγκλίνουν, με εκπλήξεις και  ανατροπές που καταλήγουν στην άκρη του ενός  μαγευτικού ποταμού.

Όμως η τρέλα του χρυσού μολύνει όλους εκείνους που τον αναζητούν. Ατέλειωτες σειρές από πόλεις φαντάσματα, συντρίμμια στην άκρη του ωκεανού, εγκαταλελειμμένα ερείπια από μεταλλευτικές έρευνες μαρτυρούν αυτόν τον καταστροφικό πυρετό της απληστίας. Το κάθε μέλος του ετερόκλητου κουαρτέτου σχεδιάζει το μέλλον του. Φυσικά, τίποτα δεν θα λειτουργήσει όπως το φαντάζονται. Όσοι επιβιώσουν θα μείνουν για πάντα ακρωτηριασμένοι από την αλαζονεία τους και κυνηγημένοι από τους δαίμονες τους. Τότε η αντήχηση του κλασικού «Θησαυρού της Σιέρα Μάντρε» του John Huston γίνεται εκκωφαντική.

Τα πάντα λειτουργούν αρμονικά σε αυτή τη σκοτεινή, υπαρξιακή και φιλοσοφική αλληγορία. Η mise en scène του Audiard είναι λαμπρή, το κτίσιμο των χαρακτήρων υποδειγματικό όπως και οι μαίανδροι της αφήγησης. Τα δυνατά σημεία των ηθοποιών τονίζονται, με τον  γιγαντόσωμο Reilly, να διαθέτει μια ασταθή δύναμη και τον  Phoenix να προσδίδει στον ρόλο του απίστευτη δυναμική στην τελική πράξη, όταν η σχέση του με τον αδελφό του μετασχηματίζεται με απροσδόκητο τρόπο.

Το τοπίο αιχμαλωτίζεται από τη μαγευτική φωτογραφία του Benoît Debie, με τρόπο παρόμοιο με αυτόν των γουέστερν Anthony Mann  ως μια πανέμορφη αντανάκλαση των χαρακτήρων που είναι περίπλοκοι άνθρωποι με συστατικά στοιχεία καλοσύνης όσο και ασυγχώρητης σκληρότητας. Ο Audiard πυροδοτεί τη δράση, με έντονες εκρήξεις βίας που θυμίζουν Peckinpah, αναστέλλοντας το μαύρο χιούμορ της ταινίας. Και η εξαιρετική μουσική του Alexandre Desplat, διαθέτει ειρωνεία και λεπτότητα, χιούμορ και βαρύτητα, συντροφεύοντας την οδυνηρή οδύσσεια της ταινίας.

Όπως έδειξε ο Audiard στα προγενέστερα θρίλερ του είναι ένας συνεπής ουμανιστής αλλά και ένας πρωτεϊκός ποιητής των τραυματισμένων ανδρών. Εκθέτει την ευπάθεια των χαρακτήρων του που καλύπτεται πίσω από το τραχιά συμπεριφορά τους. Η αιματοβαμμένη πορεία των δύο αδελφών τους κάνει να συνειδητοποιήσουν ότι η βία οδηγεί μόνο σε αδιέξοδα. Το αδυσώπητο ανθρωποκυνηγητό τους μετασχηματίζεται σε μια υπαρξιακή περιπλάνηση, σε μια βασανιστική ενδοσκόπηση. Είναι άραγε αυτό ένα μονοπάτι για τον τελικό εξανθρωπισμό τους;

Ετικέτες: 

Διαβάστε ακόμα