Τα Μουσεία της Σύρου

Κυκλάδες, μια χαρούμενη συμφωνία σε λευκό και γαλάζιο μέσα στο Αιγαίο, το Ελληνικό αρχιπέλαγος. Παντού αλμύρα και φως και θάλασσα! Κανένας λαός δεν έζησε τόσο πολύ με τη θάλασσα! Όσο οι Έλληνες και ιδιαίτερα οι Κυκλαδίτες την 3η χιλιετία π.Χ.. οι Κυκλαδίτες είναι μια ισχυρή ναυτική δύναμη. Στον Κυκλαδικό χώρο αναπτύσσεται ένας από τους πέντε μεγαλύτερους πολιτισμούς του κόσμου, που για χίλια διακόσια περίπου χρόνια, δημιουργεί και πλάθει μια δική του πολιτιστική φυσιογνωμία. Οι ειδικοί σε όλο τον κόσμο ονόμασαν αυτή την εποχή... “Πολιτισμό Σύρου – Κέρου”. (2.800 – 2.000 π.Χ.) Είναι τα δυο νησιά που πρόσφεραν τα σπουδαιότερα ευρήματα σε τέχνη. Στο τέλος του 19ου αιώνα, ο μεγάλος αρχαιολόγος Χρήστος Τσούντας κάνει ανασκαφές στη Σύρο και φέρνει στο φως το καλλίτερο και πιο χαρακτηριστικό δείγμα οργανωμένου, πλούσιου και πολυάνθρωπου οικισμού κοντά στη θάλασσα, με τεχνητή και φυσική οχύρωση στη κορυφή του λόφου Καστρί , στο Β.Α. μέρος του νησιού στην περιοχή Χαλανδριανή. Ο Χρήστος Τσούντας ανέσκαψε πλήθος τάφων (περίπου 600) και έφερε στο φως πλούσια περίτεχνα κτερίσματα! Πολλά από τα ευρήματα των ανασκαφών του φιλοξενούνται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών και στο αργότερα ιδρυθέν, Αρχαιολογικό Μουσείο Σύρου. Η Σύρος, όπως και τα περισσότερα Κυκλαδονήσια, αναδύεται από τη θάλασσα με τη μορφή γυμνών και απότομων βράχων. Αυτό το βραχονήσι “φιλοξενεί” δυο σπουδαίες πόλεις: την Άνω Σύρο, μια πανέμορφη, μεσαιωνική πολιτεία που ιδρύθηκε από τους Ενετούς τον 13ο αιώνα... και την Ερμούπολη, τη θαλασσινή πολιτεία, που ήταν και είναι μια πολυσήμαντη παρουσία στο Αιγαίο (19ος αιώνας)! “Αυτό που έγινε εδώ πριν έναν αιώνα, δεν έγινε πουθενά αλλού. Στη Σύρο ξαναγεννήθηκε η Ελλάδα...” είπε ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Αυτή η φράση τα συνοψίζει όλα. Εδώ σ’ αυτό το βραχονήσι άνθησε ένας πολιτισμός όμοιος μ’ αυτούς των μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων...

Αρχαιολογικό Μουσείο

Τον Απρίλιο του 1833, όταν στο Υπουργείο Παιδείας δημιουργήθηκε η πρώτη Αρχαιολογική Υπηρεσία, η Ερμούπολη ορίσθηκε ένα μικρό μουσείο στην Ερμούπολη, με ... “υποέφορο”, τον Ιωάννη Κοκκώνη. Η πρώτη συλλογή ευρημάτων από τη Σύρο και τη Ρήνεια φιλοξενήθηκε αρχικά στο κτίριο του Γυμνασίου. Το 1888-89 στεγάστηκε σε χώρο του Δημοτικού Μεγάρου της Ερμούπολης, που και αυτό είναι σημαντικό μνημείο, έργο του γνωστού αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλλερ. Η Κυκλαδική Συλλογή θεωρείται μία από τις σπουδαιότερες των κυκλαδικών αρχαιοτήτων. Στην πρώτη αίθουσα είναι τα ευρήματα από τη Σύρο, γλυπτά, επιγραφές και πολλές επιτύμβιες στήλες, τα περισσότερα ελληνιστικής εποχής. Ακολουθούν τα έργα μαρμαροτεχνίας και κεραμικής (3ης χιλιετίας π.Χ.) Είναι τα ταφικά κτερίσματα από τις ανασκαφές στη Χαλανδριανή (Χρ. Τσούντας), όπου αποκαλύφθηκαν στους τάφους της περιοχής. Πολλά από τα κτερίσματα των τάφων είχαν μεταφερθεί στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών. Σε επόμενη αίθουσα του Μουσείου έχουν εκτεθεί ευρήματα από πολύ παλιές ανασκαφές Γάλλων αρχαιολόγων (επιτύμβια, επιγραφές, εικονιστικές κεφαλές Ρωμαίων αυτοκρατόρων και γλυπτά), από άλλα νησιά των Κυκλάδων. Εντυπωσιάζουν τα κυκλαδικά ειδώλια, οι κρατήρες, οι πήλινες φιάλες, τα εργαλεία από οψιανό και ιδιαίτερα το τηγανόσχημο! Είναι το πήλινο σκεύος με εγχάρακτες σπείρες... (που συμβολίζουν τη θάλασσα), ακτινωτά κοσμήματα που απεικονίζουν τον ήλιο και κωπήλατα πλοία. Τμήμα του Αρχαιολογικού Μουσείου έχει “αποδεχθεί”, τα τελευταία χρόνια, αρχειακό υλικό, έγγραφα και φωτογραφίες από το σπουδαίο έργο του Χρήστου Τσούντα.

Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης (Αντιγράφων)

Πολλά από αυτά τα παιδιά φρόντισαν και έγιναν λιλιπούτειοι “ξεναγοί” και... (όπως έλεγαν): “ήταν οι σπουδαίοι “ξεναγοί” και “πρεσβευτές” του νησιού. “Δίδαξαν” προσωπικότητες του πνεύματος, της τέχνης, του αθλητισμού και της πολιτικής. Τα σχόλια όλων ήταν άριστα! Ο Δήμος Ερμούπολης έχει τιμήσει τα παιδιά και κάθε χρόνο ευχαριστεί τους μικρούς “ξεναγούς” που τους θερινούς μήνες υποδέχονται τους επισκέπτες του νησιού στο θέατρο Απόλλων, στο Δημαρχείο, στο Μουσείο και μερικές φορές περπατούσαν στους δρόμους που παρουσίαζαν... όχι μόνο πανέμορφα εξωτερικά σπίτια, αλλά και αξιόλογα κτήρια της Ερμούπολης που θαυμάστηκαν... όχι μόνο για την υπέροχη εξωτερική παρουσία. Δημοσιογράφοι αθηναϊκών εφημερίδων έχουν γράψει τιμητικά άρθρα για τους μικρούς “Ανδρόνικους”, όπως αποκάλεσε μια δημοσιογράφος!

“θα συνεχίσουμε , για να παρουσιάσουμε άριστους ζωγραφικούς πίνακες από πανέμορφα σπίτια”