Λαϊκή Κυριαρχία

 «Το πολίτευμα της Ελλάδας είναι Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Θεμέλιο του πολιτεύματος είναι η λαϊκή κυριαρχία. Όλες οι εξουσίες πηγάζουν από το Λαό, υπάρχουν υπέρ αυτού και του Έθνους και ασκούνται όπως ορίζει το Σύνταγμα». Αυτά ορίζει το πρώτο άρθρο του Συντάγματος. Και αυτοαναιρείται. Αν η λαϊκή κυριαρχία επιθυμεί να αλλαχτεί το πολίτευμα της Ελλάδας, αλλά οι εξουσίες που πηγάζουν από το λαό ασκούνται όπως ορίζει αυτό το Σύνταγμα, το Σύνταγμα είναι υπεράνω της λαϊκής κυριαρχίας.

Κανένας δεν φαίνεται ευχαριστημένος σήμερα. Όποιες «καλές μέρες» περάσαμε στο παρελθόν αποδείχθηκαν «φούσκες». Κάποιες «φούσκες» άφησαν πίσω τους θετικά κατάλοιπα, παρά τα λάθη των πρωτεργατών τους. Ο Βενιζέλος άφησε πίσω του μια μεγαλωμένη Ελλάδα. Ο Καραμανλής το ειρηνικό τέλος μιας δικτατορίας και δημόσια έργα. Ο Παπανδρέου το τέλος του εμφύλιου πολέμου και δημιουργία Πανεπιστημίων, που επιτρέπουν στους σημερινούς νέους να μεταναστεύουν όχι ως ανειδίκευτοι εργάτες, αλλά ως καλοπληρωμένοι επιστήμονες. Ο Σημίτης άφησε πίσω του Γέφυρα Ρίου, Αεροδρόμιο, Μετρό, Αττική, Εγνατία οδό και πλήθος άλλα μακρόπνοα έργα. Όλοι αυτοί έκαναν λάθη· οι υπόλοιποι σχεδόν μόνο λάθη. Η γενική πορεία μας, εδώ και ένα αιώνα είναι σταθερά κατιούσα. Δείκτης της είναι η διαρκής συρρίκνωση των Ελλήνων, που, με υπογεννητικότητα που έχει φθάσει τα 1,3 παιδιά ανά γυναίκα οδηγεί μαθηματικά  στον αφανισμό. Κι αυτό γίνεται παρά την αύξηση του πληθυσμού από παράταση της ζωής των γέρων και την άθροιση αλλοδαπών στην Ελλάδα. Μαζί υπάρχει ασφυκτικός συνωστισμός στην Αθήνα και λίγες άλλες πόλεις παράλληλα με ανατριχιαστική ερήμωση στα χωριά που την εποχή των πατεράδων και παππούδων μας έσφυζαν από ζωή και γνήσια λαϊκή πολιτιστική παράδοση, καθώς και με πρωτογενή παραγωγή. Τι φταίει;

Είμαστε ανώριμοι! Είναι η μια άποψη. Μπορεί. Μα πώς ωριμάζομε; Με μόρφωση, λένε. Αλλιώς, ο αμόρφωτος λαός είναι επικίνδυνος. Σωστά; Επικίνδυνοι ήταν οι αγράμματοι, αμόρφωτοι, σαν τον Κολοκοτρώνη, τον Καραϊσκάκη, τον Κανάρη και τη συντριπτική πλειονότητα των αγωνιστών που τους χρωστάμε την όποια ελευθερία μας. Πέστε μου όμως ποιος λαός είναι ώριμος; Είναι οι Βρετανοί που ψήφισαν BREXIT; Είναι οι Γερμανοί που ανέδειξαν το Χίτλερ; Ποιοι;

Αν δεν φταίμε εμείς, ο λαός, φταίνε οι ηγέτες μας. Αυτοί στο κάτω-κάτω μας ωριμάζουν. Μα τους ηγέτες μας εμείς τους εκλέγομε. Πώς; Με το πρώτο άρθρο του Συντάγματός μας που, όπως είδαμε, αυτοαναιρείται; Όχι, οι εξουσιαστές μας δεν εκλέγονται από εμάς. Ήταν πάντοτε εξαρτημένοι από κάποιους. Άμεσα από τους ξένους στην αρχή (Γαλλικό, Αγγλικό, Ρωσικό κόμμα). Στρατιωτικοί, άμεσα ή έμμεσα, στη συνέχεια (Από το Στρατιωτικό Σύνδεσμο ως τη Χούντα), με ηγέτες στρατιωτικούς (Πάγκαλος, Μεταξάς, Παπάγος, Πλαστήρας,Παπαδόπουλος, κλπ). Και κομματικοί τις τελευταίες δεκαετίες με εξάρτηση πελατειακή από τους ψηφοφόρους τους και από τους εκάστοτε ξένους. Και η λαϊκή κυριαρχία; Διαρκώς απούσα!

Ο Ελληνισμός υπήρξε κράτος μόνο σε μια βραχεία περίοδο κάτω από την βίαιη κυριαρχία του Φιλίππου και μετά το 1821. Στην υπόλοιπη υπερτρισχιλιετή ιστορία του ήταν είτεκατατμημένος σε πόλεις-κράτη ή μέρος πολυπολιτισμικών αυτοκρατοριών. Λαϊκή κυριαρχία πότε υπήρξε στην Ελλάδα (και στον κόσμο); Μόνο για λίγες δεκαετίες σε μια αρχαία πόλη, όταν συνδέθηκε με εξαιρετικό μοναδικό πολιτισμό· και, εν μέρει, σε μια σύγχρονη Ευρωπαϊκή δημοκρατία, όπου συνδέεται με το πιο σταθερό πολίτευμα και ευημερία από όλη την Ευρώπη. Φυσικά υπάρχουν μειονεκτήματα. Στους αρχαίους πολίτες π.χ. δεν υπάγονταν γυναίκες, μέτοικοι και δούλοι.

Όμως, την τρέμομε τη λαϊκή κυριαρχία. Γιατί; Τα άλλα συστήματα τα δοκιμάσαμε και έχομε δυσάρεστες, καταστροφικές εμπειρίες: Βασιλεία. Έρχονταν στην Ελλάδα και έφευγαν οι βασιλιάδες σε συνδυασμό με βία, συνήθως υποδαυλιζόμενη από ποικίλους ξένους παράγοντες. Δικτατορία. Συνδέεται με εθνικές τραγωδίες, όπως της Κύπρου και αφήνει πίσω της μακροχρόνιες πολιτικές παρενέργειες. «Καλόν χωρίον η τυραννίς, αλλ΄ουκ΄ έχει έκβασιν», έλεγε ο Σόλων. Προεδρευόμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία με ενισχυμένη αναλογική. Στρεβλώνει τη λαϊκή βούληση, προάγει την πελατειακή σχέση των κομμάτων, με αυτήν ήλθαμε στην κατάσταση που βρισκόμαστε σήμερα. Κοινοβουλευτική δημοκρατία με «άδολη» αναλογική. Δοκιμάστηκε το 1946 κι οδήγησε στον εμφύλιο (ίσως να μην ήταν πολύ «άδολη» βέβαια). Οπωσδήποτε δυσκολεύει τη δημιουργία ισχυρών κυβερνήσεων, που είναι απαραίτητες στην κατάσταση που βρισκόμαστε, ενώ εμείς δεν έχομε παιδεία συνεργασιών. Είναι όμως απαραίτητες οι ισχυρές κυβερνήσεις; Δεν έχομε αλήθεια κουλτούρα συνεργασιών; Μα θυμάμαι ότι συνεργάσθηκαν ο Παναθηναϊκός με τον Ολυμπιακό, συγγνώμην, εννοώ η Νέα Δημοκρατία με Συνασπισμό, με τον ευγενή σκοπό να σώσουν την Ελλάδα, συγγνώμην, να απαλλάξουν τον κόσμο από τον Παπανδρέου, εννοούσα. Συνεργάσθηκαν και το ΠΑΣΟΚ με τη ΝΔ για να μας φέρουν στη δεινή κατάσταση να εκλέξουμε την παρούσα εθνοσωτήρια κυβέρνηση· που αποτελεί συνεργασία της για πρώτη φορά αριστεράς με ένα ακροδεξιό κόμμα· και ξεκίνησε μια επανάσταση κατά των θεσμών της Ευρώπης για να καταλήξει στην πιο υποδουλωτική κατάσταση που είχαμε ποτέ. Καλύτερα δεν είναι λοιπόν να έχουμε μια ισχυρή μονοκομματική κυβέρνηση; Σαν την κυβέρνηση του Καραμανλή τζούνιορ π.χ. που επιβίωσε από δύο εκλογικές αναμετρήσεις και μας ξεκίνησε την οικονομική κρίση που ακόμη βιώνομε και χειροτερεύει; Μια ισχυρή κυβέρνηση που με κάθε αλλαγή συντάγματος που προωθεί, γίνονται όλο και πιο άτρωτοι, με μεγαλύτερη ασυλία, οι υπουργοί της και με εκλογικό σύστημα που συμπολίτευση και αντιπολίτευση αμιλλώνται πώς θα στρεβλωθεί περισσότερο η λαϊκή βούλησηάλλοτε με βία και νοθεία κι άλλοτε «νόμιμα» με μπόνους που κάθε κόμμα προσδοκά πως θα την ευνοούν;

Με άλλα λόγια, φοβόμαστε τη λαϊκή κυριαρχία, που βασίζεται σε εκλογή των βουλευτών με κλήρωση, διότι όλα ΘΑ χειροτερεύσουν. Προτιμάμε συστήματα που έχουν δειχθεί ότι μας έφεραν στη χειρότερη κατάσταση που είμαστε ποτέ από το σύστημα που δεν έχει δοκιμασθεί ως τώρα, με τις δυο εξαιρέσεις που αναφέρθηκαν: Στην αρχαία Αθήνα και, με παραλλαγές, στη σύγχρονη Ελβετία. Και στις δύο περιπτώσεις με επιτυχία. Γιατί στηριζόμαστε στο αβέβαιο ΘΑ και όχι στα γεγονότα; Φοβία! Καλλιεργημένη έντεχνα, φυτεμένη μέσα μας, από μια παιδεία που καθορίζεται με κυβερνήσεις που στηρίζονται σε εξωλαϊκές δυνάμεις, ντόπιες και ξένες. Άραγε, η πρωτοφανής κατάρρευση που βιώνομε σήμερα θα είναι αρκετή για να υπερνικήσει τη φοβία και να μας οδηγήσει στη μόνη ελπίδα να ξεπεράσουμε τον κίνδυνο, στη λαϊκή κυριαρχία δηλαδή; Θα χρειασθούν θυσίες βέβαια. Με διαρκή προσπάθεια να σπάμε φαύλους κύκλους.Να ο ρόλος των σκεπτόμενων Ελλήνων, να παροτρύνουν με σύνεση προς όσο γίνεται πιο σαφή σκοπό, αντί να αναστέλλουν με «σώφρονα» φοβικό συντηρητισμό. Θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία!